Η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων κατοικείται από τα πανάρχαια χρόνια. Η πρωτεύουσα του νομού συνδέεται με θεότητες της ιατρικής, όπως η νύμφη Τρίκκη, προστάτιδα της υγείας και της ιατρικής, η οποία γεννήθηκε στις όχθες του ποταμού Ληθαίου και έδωσε το όνομά της στην πόλη. Εδώ στα Τρίκαλα έζησε ο γιατρός Ασκληπειός, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της πόλης και σήμερα αποτελεί το έμβλημα του Δήμου Τρικκαίων.
Η Τρίκκη πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο μαζί με την Οιχαλία και την Ιθώμη με τριάντα και πλέον πλοία, με ηγέτες τα παιδιά του Ασκληπιού, Μαχάων και Ποδαλείριος, που ήταν ξακουστοί γιατροί επίσης.
Σπουδαίες πόλεις στην αρχαιότητα ήταν η Τρίκκη (σημερινά Τρίκαλα), το Αιγίνιον (σημερινή Καλαμπάκα) και η Πόρτα Νικόλα (σημερινή Πύλη).
Η σύγχρονη Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων στο Βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλίας, συνεχίζει αδιάκοπα να συνεισφέρει στον Ελληνικό Πολιτισμό και να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις εκφάνσεις του.
Στην εικόνα μαρμάρινο ανάγλυφο του Ασκληπιού και της κόρης του Υγιείας. Από τις Θέρμες της Ελλάδας, τέλη 5ου αιώνα π.Χ..
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων ή Νομός Τρικάλων, είναι μία από τις 74 Περιφερειακές Ενότητες της Ελλάδας και ανήκει γεωγραφικά, αλλά και διοικητικά, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί μία από τις 5 Περιφερειακές Ενότητες της Θεσσαλίας. Πρωτεύουσά της είναι τα Τρίκαλα. Αλλες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά είναι η Καλαμπάκα, η Πύλη, το Καστράκι, η Φαρκαδόνα, το Περτούλι, η Ελάτη, οι Γόμφοι, η Οιχαλία, τα Μεγάλα Καλύβια, το Κεφαλόβρυσο, η Λογγά, το Μεγαλοχώρι, η Μουριά, το Γριζάνο, το Ζάρκο, η Πύρρα το Μαυρέλι, κ.α..
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων κατέχει το βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλίας και συνορεύει με τις Περιφερειακές Ενότητες Γρεβενών (βόρεια), Λάρισας (ανατολικά), Καρδίτσας (νότια), Άρτας και Ιωαννίνων (δυτικά). Εχει έκταση 3.384 τ. χλμ., από τα οποία το 72% είναι ορεινό, το 11% ημιορεινό και το 17% πεδινό, ενώ ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 122.081 κατοίκους.
Ο νομός Τρικάλων είναι η περισσότερο ορεινή περιοχή της Θεσσαλίας και περιβάλλεται στις τρεις πλευρές της από βουνά. Στα ανατολικά υψώνεται ο Τίτανος (693 μ.), και τα βουνά του Ζάρκου, που τον διαχωρίζουν από τον Νομό Λάρισας. Βόρεια βρίσκονται τα Αντιχάσια, με ψηλότερες κορυφές την Οξυά (1.416 μ.) και τα Μετερίζια (1.381 μ.) Βόρεια, στα σύνορα με τον νομό Γρεβενών, βρίσκονται τα Χάσια (ψηλότερες κορυφές Κράτσοβο 1.554 μ. και Ορθοβούνι 1.106 μ.) και δυτικά υπάρχει ο ορεινός όγκος της Νότιας Πίνδου, που καταλαμβάνει αρκετά μεγάλο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας. Συγκεκριμένα, στα σύνορα με την Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων υψώνονται οι κορυφές Άσπρα Λιθάρια (1.823 μ.) και Κατάρα (l.705 μ.). Διαμέσου αυτής γίνεται η επικοινωνία μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρoυ. Πιο νότια βρίσκονται τα βουνά Λάκμος (Περιστέρι 2.295 μ) και Τζουμέρκα (2.429 μ.).
ΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΕ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων στο βορειοδυτικό τμήμα της Θεσσαλίας, διαιρείται σε 4 Δήμους Τρικκαίων, Μετεώρων, Πύλης και Φαρκαδόνας, οι οποίοι διαιρούνται σε 26 Δημοτικές Ενότητες που περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 144 Τοπικές Κοινότητες και 232 συστατικούς Οικισμούς.
Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων είναι η κ. Ντιντή Χριστούλα (Χρύσα).
ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ
Ο Δήμος Τρικκαίων έχει έκταση 608.48 τ. χλμ. και πληθυσμό 120.895 κατοίκους. Εδρα του Δήμου είναι η πόλη των Τρικάλων.
Δήμαρχος του Δήμου Τρικκαίων είναι ο κ. Νίκος Σακκάς.
Ο Δήμος διαιρείται σε 8 Δημοτικές Ενότητες τις εξής: Τρικκαίων, Παληοκάστρου, Αιστιαιώτιδος, Καλλιδένδρου, Μεγάλων Καλυβίων, Φαλωρείας και Παραληθέων οι οποίες περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 32 Τοπικές Κοινότητες και 46 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Τρικκαίων: Περιλαμβάνει το πολεοδομικό συγκρότημα Τρικάλων.
2. ΔΕ Παληοκάστρου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Παλαιοπύργου (Παλαιόπυργος, Κοκκόνα), Αγρελιάς (Αγρελιά), Αρδανίου (Αρδάνι), Ζηλευτής (Ζηλευτή), Κουμαριάς (-) Κρηνίτσης (Κρηνίτσα), Λιοπράσου (Λιόπρασο, Λαγκαδιά).
3. ΔΕ Αιστιαιώτιδας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μεγαλοχωρίου (Μεγαλοχώρι), Λόγγου (Λόγγος), Πατουλιάς (Πατουλιά), Χρυσαυγής (Χρυσαυγή).
4. ΔΕ Καλλιδένδρου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Βαλτινού (Βαλτινό), Δενδροχωρίου (Δενδροχώρι, Εξάλοφος, Ματσουκιώτικα), Κάτω Ελάτης (Κάτω Ελάτη {περιλαμβάνει και τον οικισμό Μεσιακά}, Αμμουδιά, Μέλιγος), Φωτάδας (Φωτάδα).
5. ΔΕ Μεγάλων Καλυβίων: Περιλαμβάνει τη Δημοτική Κοινότητα Μεγάλων Καλυβίων (Μεγάλα καλύβια) και τις Τοπικές Κοινότητες Αγίας Κυριακής (Αγία Κυριακή), Γλίνου (Γλίνος).
6. ΔΕ Φαλωρείας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Κεφαλοβρύσου (Κεφαλόβρυσο), Διαλεκτού (Διαλεκτό), Διποτάμου (Διπόταμος, Ρόγκια), Μεγάλου Κεφαλόβρυσου (Μέγα Κεφαλόβρυσο), Μεγάρχης (Μεγάρχη, Καλονέρι, Ουρανός).
7. ΔΕ Παραληθαίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ριζώματος (Ρίζωμα), Ελληνοκάστρου (Ελληνόκαστρο), Πλατάνου (Πλάτανος), Ράξας (Ράξα, Χαϊδεμένη), Σπαθάδων (Σπαθάδες, Αγιος Νικόλαος).
8. ΔΕ Κόζιακα: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Πρίνου (Πρίνος, Ανταλλάξιμα), Γενεσίου (Γενέσι), Γοργογυρίου (Γοργογύρι, Δίλοφο), Ξυλοπαροίκου (Ξυλοπάροικο, Κόρη), Προδρόμου (Πρόδρομος).
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΔΗΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ο Δήμος Τρικκαίων είναι ο πρώτος ψηφιακός Δήμος της Ελλάδας. Από το 2004 καθιέρωσε το free wifi και έγινε ο πρώτος Δήμος που ασχολήθηκε ενεργά με την τεχνολογία και την καινοτομία, ιδρύοντας και την e-trikala Α.Ε. Το 2017 παρουσίασε το πρόγραμμα Smart Trikala, που αποτελεί Πανελλήνια Καινοτομία σε θέματα διαχείρισης της τεχνολογίας και πρωτότυπων προγραμμάτων προς όφελος της διοίκησης και των πολιτών.
Από το 2004 η e-Trikala Α.Ε. του Δήμου Τρικάλων, δημιουργεί υποδομές και παρέχει υπηρεσίες, στοχεύοντας συνεχώς στη δημιουργία και υλοποίηση εφαρμογών με βάση τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε).
ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ
Τα Τρίκαλα είναι πόλη της δυτικής Θεσσαλίας, πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων και του Δήμου Τρικκαίων. Η πόλη διασχίζεται από τον ποταμό Ληθαίο, ο οποίος αποτελεί παραπόταμο του Πηνειού. Εχει πληθυσμό 62.154 κατοίκους. Βρίσκεται πολύ κοντά στα Μετέωρα και την Καλαμπάκα και στον ορεινό όγκο της νότιας Πίνδου, όπου βρίσκονται γνωστοί προορισμοί (Ελάτη, Περτούλι και Πύλη). Η πόλη των Τρικάλων είναι ιδιαίτερα γραφική με χαρακτηριστικά αξιοθέατα και σημεία ενδιαφέροντος.
Ιστορία: Η πόλη των Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Τρίκκα ή Τρίκκη, που ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. και ονομάστηκε έτσι από τη νύμφη Τρίκκη, κόρη του Πηνειού ή κατ’ άλλους του Ασωπού ποταμού. Η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο της αρχαιότητας, καθώς εδώ έζησε και έδρασε ο Ασκληπιός, που σήμερα αποτελεί έμβλημα του Δήμου Τρικκαίων, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της πόλης. Στην περιοχή υπήρχε μάλιστα ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα Ασκληπιεία της εποχής. Η πόλη φέρεται επίσης στην Ιλιάδα του Ομήρου να συμμετέχει στον Τρωϊκό πόλεμο στην πλευρά των Ελλήνων, με τριάντα πλοία και αρχηγούς τους γιατρούς γιούς του Ασκληπιού Μαχάωνα και Ποδαλείριο, οι οποίοι ήταν επίσης φημισμένοι γιατροί. Τον 7ο αιώνα ο Ασκληπιός θεοποιήθηκε.
Η Τρίκκη φημιζόταν κατά την αρχαιότητα για τα άλογά της, τα οποία εικονίζονται στα γλυπτά του Παρθενώνα. Από τον 5ο αι. ως τον 4ο αι. π.Χ., έκοψε νομίσματα αργυρά και χάλκινα. Τα νομίσματα εικονίζουν στη μια όψη τη νύμφη Τρίκκη με κάτοπτρο και στην άλλη τον Ασκληπιό με τη ράβδο ζωής και καθήμενο μαζί με τον Ιερό Όφι. Φέρουν την επιγραφή «ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ». Ο Ασκληπιός εμφανίζεται σε νομίσματα της Τρίκκης τον 4ο αι. π.Χ..
Στους ιστορικούς χρόνους η Τρίκκη ήταν πρωτεύουσα της Εστιαιώτιδας (Δωρίδα) και γνώρισε ακμή. Τον 4ο αι. μ.Χ., η πόλη αποτέλεσε έδρα επισκοπής και έμεινε στην εκκλησιαστική ορολογία ως Τρίκκη. Η ονομασία Τρίκαλα πρωτοαναφέρεται από την Άννα Κομνηνή τον 12ο αι μ.Χ. στην Αλεξιάδα.
Αξιοθέατα: Το Ασκληπιείο της αρχαίας Τρίκκης, το αρχαιότερο και σημαντικότερο της Ελλάδας κατά τον Στράβωνα. Tο Βυζαντινό Κάστρο της πόλης, που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία Ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος. Tο Τζαμί του Οσμάν Σαχ, κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τον Μιμάρ Σινάν. Το τζαμί ονομάζεται και Κουρσούμ Τζαμί από την Tουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο θόλος του είναι μολυβοσκέπαστος. Η Παλιά πόλη, η οποία αποτελείται από τις συνοικίες Βαρούσι και Παλιά Μανάβικα. Ο Λόφος του Προφήτη Ηλία, ένας αξιόλογος πνεύμονας πρασίνου με θέα την πόλη και σε κοντινή απόσταση από το κέντρο της πόλης. Ο Ληθαίος ποταμός που διασχίζει το κέντρο και χωρίζει την πόλη στα δύο και η Κεντρική Γέφυρα, η οποία ενώνει την κεντρική πλατεία με τον πεζόδρομο της Ασκληπιού, κατασκευασμένη το 1886 από Γάλλους μηχανικούς. Χαρακτηριστικό και το άγαλμα του Ασκληπιού πάνω στην ομώνυμη γέφυρα του Ληθαίου. Ο Μύλος Ματσόπουλου, που κατασκευάστηκε το 1884 και σήμερα είναι ιστορικό-βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο αποτελώντας ένα από τα πιο σημαντικά νεότερα πολιτιστικά μνημεία της πόλης των Τρικάλων. Το κτήριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού, που βρίσκεται στο τέρμα της οδού Ασκληπιού. Την κατασκευή του κτιρίου την ανέλαβε το 1886 η Γαλλική κατασκευαστική εταιρεία του δικτύου των σιδηροδρόμων την εποχή της κυβέρνησης του Χαρίλαου Τρικούπη. Το κτήριο της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών, αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο νεοκλασικού ρυθμού, το οποίο κατασκευάστηκε επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου το 1910, όταν η πόλη ήταν ακόμη ακριτική και προετοιμαζόταν ο Ελληνοτουρκικός και οι Βαλκανικοί πόλεμοι του 1912 – 1913. Το Δικαστικό Μέγαρο, πέτρινο κτίσμα της Τουρκοκρατίας, στο οποίο στεγαζόταν το Τούρκικο διοικητήριο. Από το 1915 στεγάζονται τα δικαστήρια της πόλης. Τα Παλαιά Ψυγεία-Παγοποιεία Κλιάφα, ένα χαρακτηριστικό βιομηχανικό κτίσμα του 1926, το οποίο ανακαινίστηκε με δαπάνη της εταιρείας, διατηρώντας την αρχιτεκτονική του γραμμή και ένα μεγάλο μέρος του μηχανολογικού του εξοπλισμού. Λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικό κέντρο. Το Χαμάμ του Οσμάν Σαχ του 16ου αιώνα. Πρόκειται για δίδυμο Οθωμανικό λουτρό, πιθανότατα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν. Χτισμένο δίπλα στον ποταμό Ληθαίο, κοντά στο Κουρσούμ Τζαμί, δίπλα από τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και μαζί με το τζαμί αποτελούσε μέρος συγκροτήματος κτιρίων, που ίδρυσε ο διοικητής του Σαντζακίου των Τρικάλων Οσμάν Σάχ. Μετά από μετατροπές στην μορφή του κτηρίου, φιλοξενήθηκαν οι φυλακές της πόλης από το 1893 έως το 2006. Πλέον το χαμάμ αναπαλαιώθηκε και είναι επισκέψιμο, ενώ στον πάνω όροφο του κτηρίου στεγάζεται το Μουσείο Τσιτσάνη, το οποίο λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2017, φιλοξενώντας μουσειακή συλλογή και στοιχεία για τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη Βασίλη Τσιτσάνη.
Ο Μύλος των Ξωτικών: Ο Μύλος των Ξωτικών είναι το μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο της Ελλάδας, έχοντας ουσιαστικά δημιουργήσει χειμερινό και μάλιστα χριστουγεννιάτικο τουρισμό, όχι μόνο στα Τρίκαλα, αλλά και σε όλη τη χώρα, με τη δημιουργία μικρότερων χριστουγεννιάτικων χωριών σε διάφορες περιοχές. Στα Τρίκαλα ο Μύλος των Ξωτικών διατηρεί την πρωτοκαθεδρία, καθώς πρωτοτυπεί με τον μύλο Ματσόπουλου, αρχιτεκτονικό και βιομηχανικό μνημείο του 19ου αιώνα, που μετατρέπεται σε κεντρικό κτήριο της δράσης, όπου στήνεται ολόκληρη η γιορτή, το εκπαιδευτικό κέντρο Ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας στον ίδιο χώρο, τη λειτουργία του μύλου και ως Μουσείου Αγροτικής και Βιομηχανικής Ζωής, αλλά και με την κάθε φορά διαφορετική θεματική προσέγγιση των Χριστουγέννων.
Πολιτισμός: Στην πόλη λειτουργεί Δημοτική Φιλαρμονική Ορχήστρα, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Τρικάλων, πολλά Ωδεία και πολλοί χορευτικοί σύλλογοι.
Μουσεία: Μουσείο Τσιτσάνη, Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο, Δημοτικό Ιστορικό Αθλητικό Μουσείο, Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού εταιρείας «Κλιάφα», Μουσείο Δημήτρη και Λέγκως Κατσικογιάννη, Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως, Μύλος Ματσόπουλου, Συλλογή Αρχείων και Πάσης Φύσεως Ντοκουμέντων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων.
Φωτογραφία από τον Δήμο Τρικκαίων.
Η ΠΕΖΟΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Η κεντρική πεζογέφυρα των Τρικάλων είναι ένα κόσμημα αρχιτεκτονικής και μια συμβολικής αξίας γέφυρα. Αποτελεί το βασικό συνδετήριο σημείο της πόλης, ενώνοντας τους τρικαλινούς, αποτελώντας το σημείο αναφοράς, λειτουργώντας ως σημείο ενότητας.
Από τα τέλη του 1888, όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή της, η γέφυρα ήταν το σήμα κατατεθέν, ακριβώς επειδή ήταν η μία, η μεγάλη, η κεντρική γέφυρα. Γάλλοι μηχανικοί, από την εταιρεία που κατασκεύαζε τον Σιδηρόδρομο Θεσσαλίας, επιμελήθηκαν τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την κατασκευή, κατά τα φαινόμενα εμπνευσμένοι από σχέδια γεφυρών που βρίσκονται στον Σηκουάνα. Τα μεταλλικά στοιχεία μεταφέρθηκαν από τη Γαλλία.
Στο μέσον της διαδρομής του ενός από τους δύο άξονες της πόλης, του άξονα Βορρά – Νότου, η γέφυρα συνέδεσε την παλιά με τη νέα πόλη.
Η γέφυρα δίνει την αίσθηση της αέρινης κατασκευής και ταυτοχρόνως στηρίζεται σε γερά θεμέλια. Το 1996 ανακηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και το 1997 πεζοδρομήθηκε, αποτελώντας σημείο αναφοράς με τη νέα της όψη. Το 2015 ανακαινίστηκε, με χορηγία της ΤΥΡΑΣ Α.Ε., ενώ τοποθετήθηκε αρχιτεκτονικός φωτισμός.
Η πρωτοτυπία της πλέον έγκειται στη λειτουργία της, καθώς χρησιμοποιείται ως πλατεία, ως σημείο ξεκούρασης, ως τόπος συνάντησης της νεολαίας.
Είναι πόλος έλξης Τρικαλινών και επισκεπτών, καθώς «επικοινωνεί» με το υγρό στοιχείο και συνομιλεί με τον Ασκληπιό, που ατενίζει την πόλη (από τον ιστότοπο του Δήμου Τρικκαίων).
Ο ΛΟΦΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ
Ο Λόφος του Προφήτη Ηλία στα Τρίκαλα, είναι ένας αξιόλογος πνεύμονας πρασίνου με θέα την πόλη και σε κοντινή απόσταση από το κέντρο της πόλης.
Στο συγκεκριμένο λόφο βρίσκονται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία (του 1896), το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη θέση Ντάπια και ο Ζωολογικός Κήπος της πόλης, ο οποίος αναμορφώνεται, προκειμένου να δημιουργηθεί Πάρκο Τοπικής Χλωρίδας και Πανίδας. Προς το παρόν φιλοξενεί ζώα της περιοχής και είναι μια όμορφη νότα δροσιάς μέσα στον λόφο (από τον ιστότοπο του Δήμου Τρικκαίων).
.ΤΡΙΚΑΛΑ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
Η Πρωτεύουσα του Ελληνικού Ποδηλάτου
Δεν είναι υπερβολή να χαρακτηρίσουμε τα Τρίκαλα ως την Πρωτεύουσα του Ελληνικού Ποδηλάτου. Οι Βαμμένοι κόκκινοι ποδηλατόδρομοι με τις σχετικές σημάνσεις του ΚΟΚ, καθώς και οι αναρίθμητες θέσεις στάθμευσης με τα φανάρια κυκλοφοριακής ρύθμισης για ποδήλατα, αλλά και τα χιλιάδες ποδήλατα που κυκλοφορύν στους δρόμους, δείχνουν την ποδηλατική κουλτούρα των Τρικάλων. Ποδήλατα στους δρόμους, στα πεζοδρόμια, στις πλατείες. Ποδήλατα παντού.
Τα Τρίκαλα διαθέτουν τον μεγαλύτερο ποδηλατόδρομο στην Ελλάδα και σαν Δήμος Τρικκαίων, μετρά περίπου 30.000 ποδήλατα. Το 2017 ο κεντρικός ποδηλατόδρομος των Τρικάλων βάφτηκε κόκκινος, ώστε να διαχωριστεί καθαρά από τον υπόλοιπο δρόμο. Η βαφή είναι ειδική, για μεγαλύτερη ανθεκτικότητα.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ
Το Μεγαλοχώρι είναι οικισμός και τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Εστιαιώτιδας, του Δήμου Τρικκαίων με πληθυσμό 1.490 κατοίκους. Σύμφωνα με τον Δ. Λιθόδοξο η παλαιότερη ονομασία του χωριού επί Τουρκοκρατίας ήταν Μπουχούνστα.
Γιορτές και έθιμα: Στο Μεγαλοχώρι υπάρχουν πολλοί Λαογραφικοί Σύλλογοι, κυρίως χορευτικοί. Μεγάλη γιορτή γίνεται στο χωριό την Καθαρά Δευτέρα κάθε έτους, ενώ επίσης τηρείται το έθιμο Ρογκατσάρια. Το χωριό γιορτάζει επίσης στις 2 Μαϊου, εορτή του Αγίου Αθανασίου, ημέρα κατά την οποία γιορτάζει η εκκλησία του Αγίου.
Αξιοθέατα: Ο οικισμός έχει μια κεντρική πλατεία. Μνημείο Υστεροβυζαντινής Περιόδου είναι ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Φωτογραφία από Fb Page Μεγαλοχώρι Τρικάλων Θεσσαλίας.
ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Το Κεφαλόβρυσο είναι χωριό και τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Φαλωρείας, του Δήμου Τρικκαίων, του Νομού Τρικάλων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με πληθυσμό 922 κατοίκους. Βρίσκεται 7 χλμ. βορειοδυτικά των Τρικάλων σε υψόμετρο 125 μέτρων. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Μέρτζιον ή Μέρτζι.
Η λίμνη Γκιτζή: Εδώ υπάρχει και η γραφική λίμνη του Κεφαλόβρυσου, έκτασης περίπου 15 στρεμμάτων. Η Λίμνη Γκιτζή είναι ένας υδάτινος μικρόκοσμος κρυμμένος στην καρδιά του Tρικαλινού κάμπου. Αποτελεί δημιούργημα από κοινού της φύσης και του ανθρώπου, αναβαθμίζοντας την αισθητική της γύρω περιοχής. Πρόκειται για έναν όμορφο υδροβιότοπο, στην αφετηρία του ποταμού Κουμέρκη, έξω από το Κεφαλόβρυσο, στον οποίο ζουν πάπιες, αγριόπαπιες, νερόκοτες, χήνες και άλλα είδη πουλιών. Λεύκες, ιτιές και βελανιδιές καθρεφτίζουν τη σιλουέτα τους στα ήρεμα νερά της, αλλάζοντας το χρώμα τους ανάλογα με την εποχή. Η σημερινή εικόνα της λίμνης διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια με τη φροντίδα του Συλλόγου Φίλων Λίμνης Γκιτζή. Στο νησάκι της δημιουργήθηκε χώρος αναψυχής και παιδική χαρά, ενώ στις όχθες της λειτουργεί καφέ – εστιατόριο. Η Λίμνη Γκιτζή βρίσκεται έξω από το Κεφαλόβρυσο, 9 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Τρικάλων.
Πολιτισμός: Στο Κεφαλόβρυσο η διατήρηση των παραδοσιακών αξιών, ηθών και εθίμων ανέκαθεν αποτελούσε σημαντικό μέλημα των κατοίκων. Το ρόλο της οργάνωσης πολιτιστικών εκδηλώσεων έχουν αναλάβει ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Κεφαλοβρύσου και ο Λαογραφικός-Χορευτικός Όμιλος Κεφαλοβρύσου, με τη μαζική συμμετοχή των Κεφαλοβρυσιωτών και την πολύτιμη αρωγή της Δημοτικής Ενότητας Φαλωρείας. Το χωριό διαθέτει επίσης Κέντρο Λαογραφίας και Πολιτισμού με διάφορα εκθέματα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής των κατοίκων σε προγενέστερες εποχές. Μουσικές εκδηλώσεις με αθρόα προσέλευση των κατοίκων διοργανώνει η Μουσική Σχολή Χρυσάνθης Τσέργα-Γρηγορίου.
Αθλητισμός: Στο χωριό εδρεύει και ο Α.Ο. Κεφαλοβρύσου, η ερασιτεχνική ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού, με έτος ίδρυσης το 1974.
Φωτογραφία από TrikalaVoice.
ΤΟ ΡΙΖΩΜΑ
Το Ρίζωμα είναι τοπική Κοινότητα του Δήμου Τρικκαίων, της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Απέχει από την πόλη των Τρικάλων περίπου 13 χλμ.. Ιστορία: Παλαιότερα το χωριό ονομαζόταν Σκλάταινα. Με την παλιά ονομασία το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά σε ένα πατριαρχικό σιγίλλιο του έτους 1163 μ.Χ.. Από τότε αρχίζει και επίσημα η ιστορία του. Το χωριό μετονομάσθηκε το 1927 σε Ρίζωμα.
Οικονομία-Ασχολίες κατοίκων: Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν αρχικά με την κτηνοτροφία. Στη συνέχεια ασχολούνταν παράλληλα με γεωργικές εργασίες (δημητριακά, όσπρια, αμπέλια και σκόρδα) και με τη σηροτροφία (κουκούλια μεταξοσκωλήκων). Μετά από τη διανομή του αγροτικού κλήρου το 1929 οι κάτοικοι του χωριού εξειδικεύτηκαν στην καπνοκαλλιέργεια. Σήμερα, ύστερα από σχέδια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περιορισμό της παραγωγής καπνού, τα περισσότερα χωράφια έγιναν ελαιώνες.
Αξιοθέατα: Στο χωριό υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες μεταβυζαντινές εκκλησίες με θαυμαστή διακόσμηση.
Γνωστά πρόσωπα της περιοχής: Όσιος Φιλόθεος, δεύτερος κτήτορας της Μονής Αγίου Στεφάνου Mετεώρων. Φωτογραφία από Fb Page Συμβαίνει τώρα στο Ρίζωμα.
Ο ΔΗΜΟΣ ΜΕΤΕΩΡΩΝ
Ο Δήμος Μετεώρων έχει συνολική έκταση 1658,751 τ. χλμ. και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος της Ελλάδας. Εδρα του Δήμου είναι η Καλαμπάκα. Ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου είναι 19.724 κάτοικοι.
Δήμαρχος του Δήμου Μετεώρων είναι ο κ. Ελευθέριος Αβραμόπουλος.
Ο Δήμος Μετεώρων διαιρείται σε 8 Δημοτικές Ενότητες, τις εξής: Καλαμπάκας, Ασπροποτάμου, Βασιλικής, Καστανιάς, Κλεινοβού, Μαλακασίου, Τυμφαίων και Χασίων, οι οποίες περιλαμβάνουν 51 Τοπικές Κοινότητες και 78 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Καλαμπάκας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καλαμπάκας (Καλαμπάκα, Αγία Παρασκευή, Βιτουμάς), Αύρας (Αύρα, Νέα Ζωή), Βλαχάβας (Βλαχάβα), Διάβας (Διάβα, Κορομηλιά), Καστρακίου (Καστράκι), Κρύας Βρύσης (Κρύα Βρύση, Τριφύλλια), Μεγάλης Κερασιάς (Μεγάλη Κερασιά, Μουργκάνη), Ορθοβουνίου (Ορθοβούνι), Σαρακήνας (Σαρακήνα).
2. ΔΕ Ασπροποτάμου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καλλιρρόης (Καλλιρρόη), Αγίας Παρασκευής (Αγία Παρασκευή), Ανθούσης (Ανθούσα) Κατάφυτου (Κατάφυτο, Μηλιά), Κρανιάς (Κρανιά, Δολιανά, Κονάκια), Πολυθέας (Πολυθέα), Στεφανίου (Στεφάνι), Χαλικίου (Χαλίκι).
3. ΔΕ Βασιλικής: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Βασιλικής (Βασιλική, Αγιοι Θεόδωροι), Θεόπετρας (Θεόπετρα), Περιστέρας (Περιστέρα).
4. ΔΕ Καστανιάς: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καστανιάς (Καστανιά, Μυλότοπος), Αμαράντου (Αμάραντος, Ελάφι), Αμπελοχωρίου (Αμπελοχώρι), Καλομοίρας (Καλομοίρα), Ματονερίου (Ματονέρι).
5. ΔΕ Κλεινοβού: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Κλεινοβού (Κλεινό, Αμπέλια, Μπάσια, Χρύσινο), Αηδόνος (Αηδόνα), Γλυκομηλιάς (Γλυκομηλιά), Καλογριανής (Καλογριανή), Παλαιοχωρίου (Παλαιοχώρι), Χρυσομηλιάς (Χρυσομηλιά).
6. ΔΕ Μαλακασίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Παναγίας (Παναγία, Κουτσούφλιανη), Κορυδαλλού (Κορυδαλλός), Μαλακασίου (Μαλακάσι), Πεύκης (Πεύκη), Τρυγόνος (Τρυγών, Ανάληψη).
7. ΔΕ Τυμφαίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Κονισκού (Κονισκός, Καλοχώρι), Γερακαρίου (Γερακάρι), Καλλιθέας (Καλλιθέα), Λογγά) Λογγά), Μαυρελίου (Μαυρέλι, Αχελινάδα), Φλαμπουρεσίου (Φλαμπουρέσι, Αγία Τριάδα), Φωτεινού (Φωτεινό).
8. ΔΕ Χασίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ασπροκκλησιάς (Ασπροκλησσιά, Κερασούλα, Ψήλωμα), Αγιοφύλλου (Αγιόφυλλο), Αγναντιάς (Αγναντιά, Σταγιάδες), Αχλαδέας (Αχλαδέα, Θεοτόκος), Γαύρου (Γαύρος, Αγιος Δημήτριος), Κακοπλευρίου (Κακοπλεύρι, Ξηρόκαμπος), Οξύνειας (Οξύνεια, Μύκανη), Σκεπαρίου (Σκεπάρι).
Η ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ
Η Καλαμπάκα είναι πόλη της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων και έδρα του Δήμου Μετεώρων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό μέρος του Θεσσαλικού κάμπου. Είναι χτισμένη δίπλα στο σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο των Μετεώρων, ενώ κοντά της περνάει ο Πηνειός ποταμός. Ο μόνιμος πληθυσμός της ανέρχεται σε 8.330 κατοίκους και είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Περιφερειακής Ενότητας, μετά τα Τρίκαλα.
Ιστορία: Η θέση της σημερινής Καλαμπάκας έχει ταυτιστεί με ασφάλεια με το αρχαίο Αιγίνιον. Πρώτος ο Άγγλος περιηγητής William Leake είχε προχωρήσει σε αυτή την ταύτιση, με βάση αρχαία επιγραφή στον τοίχο μιας από τις παλιότερες εκκλησίες της πόλης (Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή). Αργότερα, την ταύτιση αυτή επιβεβαίωσαν λείψανα οχυρωμένης πόλης που βρέθηκαν κάτω από την Καλαμπάκα. Το 10ο αίωνα μ.Χ. ήταν γνωστή ως Σταγοί, βυζαντινό φρούριο και επισκοπή. Από τα μεσαιωνικά μνημεία της σώζεται μόνο η Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Οι Σταγοί μνημονεύονται για πρώτη φορά στο έργο Διατύπωσις του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ του Σοφού (886-812). Το 1163 υπήρξε αναφορά στο κάστρο των Σταγών. Το 1204 οι Σταγοί περιήλθαν στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Στο τέλος του 13ου αιώνα περιήλθαν στο Δουκάτο των Νέων Πατρών. Το 1334 καταλήφθηκαν εκ νέου από το Δεσπότη της Ηπείρου Ιωάννη Β΄ Ορσίνι και στη συνέχεια περιήλθαν πάλι για λίγο υπό τον έλεγχο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το 1348 καταλήφθηκαν από τους Σέρβους του Στέφανου Δουσάν. Έφθασαν επί της βασιλείας του αδελφού του, Βασιλιά Συμεών Ούρεση. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τη Θεσσαλία η Καλαμπάκα τέθηκε υπό τη διοίκηση του Πασά της Λάρισας και αργότερα του Σαντζακίου των Τρικάλων.
Κλίμα και περιβάλλον: Η πόλη της Καλαμπάκας έχει ηπειρωτικό κλίμα στο πλαίσιο του Μεσογειακού.
Αξιοθέατα: Στην πόλη της Καλαμπάκας υπάρχουν το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας, η Βιβλιοθήκη της Καλαμπάκας, ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και το Μουσείο φυσικής ιστορίας.
ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ
Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα στη Θεσσαλία, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο σημαντικότερο μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνον έξι, τα οποία, από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Το άγριο και απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφορο χώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία που δεν είναι ακριβώς γνωστή.
Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε Μετέωρο τον Πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344.
Γενικά, η μοναστική ζωή στα Μετέωρα σημείωσε ύφεση στα χρόνια της παρακμής και της πτώσης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και της συνακόλουθης Οθωμανικής κατάκτησης της Θεσσαλίας το 1393. Ωστόσο, από τα τέλη του 15ου αιώνα και κυρίως τον 16ο αιώνα τα Μετέωρα γνωρίζουν τη μεγαλύτερή τους ακμή, καθώς ιδρύονται νέες μονές, καθολικά και μοναστηριακά κτίσματα, τα οποία κοσμούνται με απαράμιλλης τέχνης αγιογραφίες.
Με την πάροδο του χρόνου η μοναστηριακή αυτή πολιτεία άρχισε να ενισχύεται με μοναχούς για να φθάσει στο απόγειο της ακμής της γύρω στον 17ο αιώνα.
Τα Μετέωρα, λόγω και της μορφολογίας τους, προσέφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για τον μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από τον στρατό του Αλή Πασά.
Σήμερα λειτουργούν τα μοναστήρια της Μεταμόρφωσης, του Βαρλαάμ, του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, του Ρουσάνου, της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Στεφάνου, καθώς και κάποια τμήματα ορισμένων άλλων.
Τα Μετέωρα είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR1440003.
Ο ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ
Από την πόλη της Καλαμπάκας ξεκινά το σιδηροδρομικό δίκτυο που ενώνει την Καλαμπάκα με την κωμόπολη των Φαρσάλων και την Αθήνα. Η σύνδεση έχει βοηθήσει σημαντικά την περιοχή όσον αφορά την οικονομία καθώς επιβάτες από κοντινές περιοχές μεταβαίνουν στην πόλη για να χρησιμοποιήσουν τον σιδηρόδρομο.
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΛΟΓΓΑ ΚΑΙ Η ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ
Η Λογγά είναι ένα μικρό χωριό του δήμου Μετεώρων, στη Θεσσαλία. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 129 κατοίκους. Είναι κτισμένο στα Αντιχάσια όρη, σε υψόμετρο 970 μέτρων. Απέχει 50 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα και 32 από την Καλαμπάκα. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη γεωργία, με γνωστό προϊόν του χωριού τα φασόλια, την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Κοντά στη Λογγά, σε υψόμετρο 1.100, βρίσκεται η πανέμορφη τεχνητή λίμνη Λογγά.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΑΚΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ
Το Καστράκι βρίσκεται κοντά στην Καλαμπάκα, στο δρόμο για τα Μετέωρα. Ανήκει στο Δήμο Μετεώρων και έχει πληθυσμό 1.203 κατοίκους.
Ιστορία: Δημιουργήθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας με την συνένωση μικρών οικισμών από Ηπειρώτες που αναγκάστηκαν να καταφύγουν εδώ για να γλιτώσουν από τον Αλή Πασά. Το χωριό πήρε την ονομασία του από ένα κάστρο του οποίου σώζονται ακόμη λίγα ερείπια. Προπολεμικά διατηρούσε ανέπαφη την αγροτική εικόνα της Ελληνικής υπαίθρου. Σήμερα έχει εξελιχθεί σε ένα τόπο αναψυχής των επισκεπτών που επιθυμούν να δουν τα Μετέωρα.
Εθιμα: Ένα έθιμο του χωριού είναι το κρέμασμα των μαντηλιών στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Μαντηλά. Κάθε χρόνο στη γιορτή του οι κάτοικοι του χωριού και διάφοροι επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, τιμούν τον Άγιο, προσφέροντάς του ένα μαντήλι. Αναρριχητές αλλά και απλοί κάτοικοι αναρριχώνται για να ανεβάσουν τα καινούρια μαντήλια και να κατεβάσουν αυτά που είχαν ανεβάσει την περσινή χρονιά. Το έθιμο ξεκίνησε από την περίοδο της Tουρκοκρατίας, όταν ένας Τούρκος στρατιώτης έκοβε δέντρα κάτω από το μοναστήρι. Χωρίς να το θέλει έκοψε το χέρι του, τότε η γυναίκα του βλέποντάς τον έτρεξε να τον βοηθήσει τάζοντας στον άγιο το μαντίλι της για να γίνει καλά ο άντρας της. Τότε αμέσως ένας κάτοικος του χωριού ανέβασε το μαντίλι στο μοναστήρι και το χέρι του έγινε όπως το είχε πριν. Από τότε έχει που κρατά αυτό το έθιμο και κάθε χρόνο όλοι δίνουν τα δικά τους μαντίλια. Φωτογραφία Βικιπαίδεια (grdereken).
Η ΚΡΑΝΙΑ
Η Κρανιά ή Κρανέα είναι βλάχικο ορεινό χωριό της ΠΕ Τρικάλων, της Δημοτικής Ενότητας Ασπροποτάμου του Δήμου Μετεώρων. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.150 μ. και σε απόσταση 72 χλμ. από τα Τρίκαλα, στις πλαγιές της νότιας Πίνδου και αποτελεί δε έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Η Κρανιά ανήκε στην Κοινότητα Ασπροποτάμου και μετά τον Καλλικράτη 2010 στο Δήμο Καλαμπάκας. Η Κρανιά, ενώ ο πραγματικός της πληθυσμός ειναι 363 κάτοικοι μαζί με τον διπλανό οικισμό, τα Κονάκια, όπως τα περισσότερα χωριά της περιοχής, το χειμώνα δεν έχουν πολλούς κατοίκους, αλλά το καλοκαίρι ο πληθυσμός ξεπερνά τους 3.000 κατοίκους. Κατά το παρελθόν υπήρξε σπουδαίο κέντρο παραγωγής και εμπορίας μάλλινων υφασμάτων, τα οποία έμειναν ονομαστά ως «σκουτιά κρανιώτικα». Ο Κρανιώτικος, παραπόταμος του Ασπροποτάμου, χωρίζει στα δύο το χωριό, αποτελώντας παράλληλα, μοναδικό βιότοπο της πέστροφας. Περιστοιχίζεται από βουνά, με γνωστότερη την κορυφή της “Τριγγίας” ενώ το πλούσιο δάσος κατατάσσεται ανάμεσα στα ομορφότερα της Θεσσαλίας.
Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Η Βασιλική είναι πεδινός οικισμός της ΠΕ Τρικάλων με πληθυσμό 1.375 κατοίκους. Ανήκει Διοικητικά και Γεωγραφικά στον νέο διευρυμένο Δήμο Μετεώρων της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων. Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο 150 μ. και σε απόσταση περίπου 10 χλμ. από την πρωτεύουσα του Δήμου Μετεώρων (Καλαμπάκα), και 12 χλμ. από την πρωτεύουσα της ΠΕ Τρικάλων, τα Τρίκαλα.
Ιστορία: Ο Αλή πασάς έδωσε ως τσιφλίκι στην Κυρα-Βασιλική (1793-1834) το παλιό χωριό Βοεβόδα ή Βοϊβόδα, που έκτοτε πήρε το όνομά της. Αργότερα και μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το χωριό έγινε τσιφλίκι της Βαλιντέ σουλτάνας (μητέρας του σουλτάνου). Η Βασιλική, για να εξιλεωθεί για τον γάμο της με τον αλλόθρησκο Αλή, έχτισε πέντε εκκλησίες στον θεσσαλικό κάμπο — μία από αυτές ήταν και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Για την κατασκευή της, πάντα κατά την παράδοση, ο Αλή πασάς έστειλε τον πρωτομάστορά του Σάμπλο. Τα εγκαίνια του Αγ. Νικολάου, που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο, έγιναν στις 12 Μαΐου 1818. Στην εξωτερικό τοίχο της κόγχης του ιερού, πάνω από μικρή αψίδα, παρίσταται η μορφή της κυρα-Βασιλικής. Ακόμη, η παράδοση μαρτυρά ότι, όταν ο Αλή πασάς έδωσε τη Βοϊβόδα στη Βασιλική, κατασκευάστηκε μέσα στο χωριό ένα χαντάκι, το οποίο καθόριζε το άσυλο για τους Χριστιανούς που καταδίωκαν οι Τούρκοι.
ΤΟ ΜΑΥΡΕΛΙ
Το Μαυρέλι είναι ένας από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, χτισμένο σε υψόμετρο 1.130 μ. στις πλαγιές των Αντιχασίων. Ανήκει στον Δήμο Μετεώρων και ο πληθυσμός του είναι 379 κάτοικοι. Απέχει περίπου 50 χλμ. από τα Τρίκαλα. Στη θέση Σταθμός Λόχου Ευζώνων όπου υπάρχει και σήμερα το ομώνυμο κτίσμα ήταν τα σύνορα του Ελληνικού κράτους από το 1881 μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους. Διατηρητέο μνημείο στο χωριό αποτελεί η εκκλησία της Κοιμήσεως Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1640.
Στο χωριό υπηρέτησε ο Γεώργιος Κονδύλης, υπολοχαγός του Σώματος Ευζώνων, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Φωτογραφία Βικιπαίδεια (Andrikkos).
Ο ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ
Ο Δήμος Πύλης βρίσκεται στο ΝΔ άκρο της Περιφερειακή Ενότητας Τρικάλων με συνολική έκταση 750,794 τ. χλμ. και πληθυσμό 20.000 κατοίκους.
Δήμαρχος του Δήμου Πύλης είναι ο κ. Κωνσταντίνος Μαράβας.
Ο Δήμος Πύλης διαιρείται σε 7 Δημοτικές Ενότητες τις εξής: Πύλης, Γόμφων, Πιαλείων, Αιθήκων, Πινδαίων, Μυροφύλλου και Νεράϊδας, οι οποίες περιλαμβάνουν 43 Τοπικές Κοινότητες και 90 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Πύλης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Πύλης (Πύλη), Αγίου Βυσσαρίωνος (Αγιος Βυσσαρίωνας), Αγίου Προκοπίου (Αγιος Προκόπιος), Κοτρωνίου (Κοτρώνι, Λογγιές Κοτρωνίου), Παλαιοκαρυάς (Κάτω Παλαιοκαρυά, Ανω Παλαιοκαρυά, Μέση Παλαιοκαρυά), Πετροχωρίου (Πετροχώρι), Ροποτού (Ροποτό, Αγιος Δημήτριος, Αγιος Ιωάννης, Λογγιές Ροποτού, Παναγία, Πολυθέα, Τσεκούρα).
2. ΔΕ Γόμφων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Γόμφων (Γόμφοι), Δροσερού (Δροσερό), Λυγαριάς (Λυγαριά), Μουριάς (Μουριά), Παλαιομοναστήρου (Παλαιομονάστηρο), Πηγής (Πηγή).
3. ΔΕ Πιαλείων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Φήκης (Φήκη), Ελευθεροχωρίου (Ελευθεροχώρι), Παραποτάμου (Παραπόταμος, Βαλαμάνδρι, Λιλή), Πιαλείας (Πιάλεια), Φιλύρας (Φιλύρα).
4. ΔΕ Αιθήκων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ελάτης (Ελάτη, Αγιος Γεώργιος, Βλατανέοι, Βλάχα, Λιπιότα, Ξυλοχώρι), Αγίου Νικολάου (Αγιος Νικόλαος), Αθαμανίας (Αθαμανία), Βροντερού (Βροντερό), Γαρδικίου (Γαρδίκι, Παλαιοχώρι), Δέσης (Δέση, Βακάρι, Φορτώσι), Δροσοχωρίου (Δροσοχώρι), Καλογήρων (Καλόγηροι), Νεραϊδοχωρίου (Νεραϊδοχώρι), Περτουλίου (Περτούλι), Πύρρας (Πύρρα).
5. ΔΕ Πινδαίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Στουρναραιίκων (Στουρναραίικα, Αγιος Κωνσταντίνος, Ισιώματα, Καλλιθέα, Καρυές, Καστανιά, Παλαιοχώρι, Ψάρρο), Βαθυρρεύματος (Βαθύρρευμα), Βαλκάνου (Βαλκάνο, Ζωγραφαίικα, Παναγιωταίικα), Λιβαδοχωρίου (Λιβαδοχώρι), Μεσοχώρας (Μεσοχώρα, Εξοχή, Σπίτια), Μοσχοφύτου (Μοσχόφυτο, Λεπτοκαρυά, Ορεινή Πλατανάκια), Νέας Πεύκης (Νέα Πεύκη), Παραμέρου (Παράμερο), Πολυνερίου (Πολυνέρι, Παναγία).
6. ΔΕ Μυροφύλλου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μυροφύλλου (Μυρόφυλλο, Αγιος Γεώργιος, Γκολφάρι, Γλίστρα, Καραβδαίικα, Μηλότοπος, Μπουρνιάς, Πύργος, Φτέρη).
7. ΔΕ Νεράιδας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Νεράιδας (Νεράιδα, Λαφίνα), Αρματολικού (Αρματολικό, Γράβος, Λεφαίικα, Σκλήθρα), Κορυφής (Κορυφή), Παχτουρίου (Παχτούρι, Αετός).
Η ΠΥΛΗ
Η Πύλη είναι έδρα της ΔΕ Γόμφων, του Δήμου Πύλης με πληθυσμό περίπου 3.500 κατοίκους. Είναι χτισμένη στις όχθες του Πορταϊκού ποταμού, στους πρόποδες των βουνών Κόζιακας και Ίταμος, σε υψόμετρο 218 μέτρων. Μεταξύ των δύο βουνών, σχηματίζεται ένα άνοιγμα, μια φυσική πύλη, πέρασμα από το Θεσσαλικό κάμπο στη Νότια Πίνδο. Από εκεί αντλεί και την ονομασία της η πόλη.
Ανάμεσα στα δύο βουνά κυλάει ο ποταμός Πορταϊκός ο οποίος μετά από πορεία 32 χλμ. εκβάλλει στον Πηνειό. Τα παγωμένα νερά, που μεταφέρει από το λιώσιμο του χιονιού στις κοντινές κορυφές, ποτίζουν τις καλλιέργειες των γύρω πεδινών. Οι όχθες του ενώνονται με συνολικά 5 γέφυρες. Η παλαιότερη είναι η μονότοξη γέφυρα του Αγίου Βησσαρίωνα, κατασκευασμένη το 1514, σύμβολο της πόλης.
Η πύλη ως η έδρα του διευρυμένου ομώνυμου Δήμου Πύλης, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων γειτονικών χωριών, έχει γίνει γνωστή γιατί αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό στο δρόμο προς τα ορεινά θέρετρα Ελάτη, Περτούλι, Νεραϊδοχώρι, ενώ συνδέεται και με τη Λίμνη Πλαστήρα. Διαθέτει τουριστική υποδομή με ξενοδοχεία, ξενώνες, εστιατόρια, καφέ, μπαρ και μαγαζάκια τοπικών προϊόντων και τουριστικών ειδών. Οι κύριες ενασχολήσεις των κατοίκων της είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός. Η απόστασή της από τα Τρίκαλα είναι 18 χλμ..
Με πληροφορίες από madeintrikala.gr.
ΟΙ ΓΟΜΦΟΙ
Οι Γόμφοι (παλαιότερη ονομασία Ραψίστα) είναι πεδινό χωριό σε υψόμετρο 135 μέτρων περίπου, με 962 κατοίκους. Αποτελεί την Δημοτική Ενότητα Γόμφων, που υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Πύλης της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η παλιά ονομασία του οικισμού είναι Ραψίστα, ενώ η καινούργια προέρχεται από τον μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας χώρο των αρχαίων Γόμφων. Ο χώρος αυτός βρίσκεται στα όρια με το Μουζάκι Καρδίτσας στη θέση Επισκοπή, στην αριστερή όχθη του ποταμού Πάμισου. Σημαντικά ευρήματα υπάρχουν στη θέση Λογγαράκος, αλλά και εντός του χωριού, όπου πολλές φορές έχουν βρεθεί τάφοι ή άλλα ευρήματα. Σήμερα είναι ένα πολύ όμορφο χωριό γνωστό για το καρναβάλι του. Υπάγεται Διοικητικά και εξυπηρετείται από την πόλη της Πύλης, από την οποία απέχει μόλις 6 χλμ..
Η ΜΟΥΡΙΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Το χωριό Μουριά του Δήμου Πύλης, βρίσκεται νοτιοδυτικά από τα Τρίκαλα, σε απόσταση περίπου 10 χλμ.. Είναι ένα μικρό σχετικά χωριό, 700 περίπου κατοίκων, αλλά όμορφο με ίσιους δρόμους και σχέδιο πόλεως. Έχει γύρω-γύρω σαν στεφάνι περιφέρεια και στη μέση του σχεδόν τη μεγάλη πλατεία με το Ηρώον και δίπλα τον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών και το Δημοτικό Σχολείο.
Συνορεύει βορειοδυτικά με την Πηγή και τη Λυγαριά, νοτιοδυτικά και νότια με τους Γόμφους και τη Λαζαρίνα αντίστοιχα, ανατολικά με τα Μεγάλα Καλύβια και βόρεια με το Δροσερό.
Η πρώτη ονομασία της Μουριάς ήταν Μικρή Πουλιάνα και φέρεται στα κοινοτικά ληξιαρχικά βιβλία από το 1932. Ίσως τότε χωρίστηκε σαν Κοινότητα από την Μεγάλη Πουλιάνα (την σημερινή Πηγή).
Για την μακραίωνη ύπαρξη του χωριού πολύτιμες είναι και οι εκκλησιαστικές πληροφορίες από το 1600 και δώθε. Η θύμηση στο τέμπλο του Ι. Ναού των Ταξιαρχών που λέγει “ότι αυτό προήλθε από τον παλαιότερο Ι. Ναό της Αγ. Παρασκευής και έγινε από τους ιερείς, κατοίκους της Μικρής Πουλιάνας και τιμιωτάτους άρχοντας”. Ένα Ευαγγέλιο επίσης του 1697 και μηνιαίο του Οκτωβρίου της ίδιας εποχής 1760.
Ενα από τα ήθη και έθιμα στο χωριό είναι ο Αρραβώνας και ο Γάμος τα οποία τελούνταν με ιδιαίτερη προσήλωση στην παράδοση. Ο Αραβώνας γινόταν πάντα στο σπίτι της νύφης όπου πήγαιναν οι γονείς του γαμπρού, οι πλησιέστεροι συγγενείς της οικογένειας και ο προξενητής. Εκεί συζητούσαν και συμφωνούσαν και για την προίκα της νύφης. Ο γάμος επίσης ήταν ολόκληρη ιεροτελεστία και διαρκούσε μία εβδομάδα, με πολλά τραγούδια και γλέντια.
Η ΕΛΑΤΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Η Ελάτη ή Τύρνα είναι ορεινό χωριό της Δημοτικής Ενότητας Αιθήκων του Δήμου Πύλης στο Νομό Τρικάλων το Δήμου Πύλης. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, σε απόσταση 33 χλμ. από την πόλη των Τρικάλων και 13 χλμ. από την πόλη της Πύλης. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά μέσα σε δάσος από έλατα, σε ύψος 921 μ. (κέντρο), στο όρος Κερκέτιο (Κόζιακας). Ο πληθυσμός του χωριού είναι 421 κάτοικοι.
Αναφορές σχετικά με την χρονολογία ίδρυσης δεν υπάρχουν αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, κατοικήθηκε λίγα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αυτό μαρτυρούν και τα διάφορα Βυζαντινά ευρήματα. Η σημερινή θέση του χωριού είναι νέα. Το χωριό, πριν το 1943, βρισκόταν δυτικότερα και προς το ποτάμι. Τη χρονιά αυτή κάηκε από τούς Γερμανούς.
Η Ελάτη βρίσκεται κοντά στο Χιονοδρομικό Κέντρο του Περτουλίου και γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Έχει τουριστική κίνηση όλο το χρόνο και είναι απο τα πιο τουριστικά χωριά του Ορεινού Όγκου της Πύλης. Σήμερα υπάγεται Διοικητικά στην Πύλη, από όπου και εξυπηρετείται.
ΤΟ ΒΡΟΝΤΕΡΟ
Το Βροντερό είναι ορεινό χωριό και τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αιθήκων του Δήμου Πύλης της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 77 κατοίκους.
Βρίσκεται προς τα δυτικά της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ανατολικά της κορυφής Λουπάτα της Νότιας Πίνδου, σε υψόμετρο 900 μέτρα. Απέχει περίπου 68 χλμ. από τα Τρίκαλα και 18 χλμ. από την Πύλη (έδρα του δήμου). Το χωριό είναι ανάμεσα σε δυο παραποτάμους του Πορταϊκού, τον Τζαρμπάνο και το Μύλο ενώ περιβάλλεται από δάση καστανιάς, το δάσος της Καργιώνας και το δάσος της Καστανώνας. Υπάρχει δασικός δρόμος ο οποίος καταλήγει στις κορυφές της Καζάρμας (υψόμ. 1.500 μ.) και του Άνω Λάπατου (υψόμ. 1.600 μ.), που έχουν θέα τη λίμνη του Μέγδοβα και το Περτούλι. Πεζοπορικά ή με αυτοκίνητο προσεγγίζονται οι πηγές του Τζαρμπάνου, Κόρπου, Άνω και Κάτω Μπέλου, Λιγκέρι και Ρέντα.
Ονομασία: Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το όνομά του Βροντερό δόθηκε το 1928 και οφείλεται στις «βροντιές» των όπλων που έπεσαν όταν στην περιοχή έγινε το πρώτο συμβούλιο καπεταναίων, μεταξύ των οποίων ήταν οι Στουρναραίοι, αλλά και ο επικηρυγμένος Θεόδωρος Μαρκαντάς.
Φωτογραφία: Trikalavoice
ΤΟ ΠΕΡΤΟΥΛΙ
Το Περτούλι είναι ορεινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων στη Δημοτική Ενότητα Αιθήκων, του Δήμο Πύλης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.150 μέτρων στις πλαγιές του Κόζιακα. Ο πραγματικός πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 81 κάτοικοι. Πολλά από τα σπίτια του χωριού είναι πέτρινα.
Πολύ κοντά στον οικισμό λειτουργεί το Χιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίου, το οποίο έχει αναδείξει την περιοχή σε τουριστικό προορισμό. Γύρω από το Περτούλι βρίσκεται το ομώνυμο δάσος με έκταση 33.000 περίπου στρεμμάτων, διαχειριζόμενο από τη Διοίκηση Δάσους Περτουλίου, η οποία υπάγεται στο Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του ΑΠΘ. Στο Περτούλι υπάρχουν δύο εκκλησίες οι οποίες γιορτάζουν, 6 Αυγούστου και 15 Αυγούστου. Φωτογραφία από madeintrikala.gr.
ΤΟ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΤΟΥΛΙΟΥ
Στο Περτούλι σίγουρα δεν θα συναντήσει κανείς ένα μεγάλο Χιονοδρομικό Κέντρο, η γεωγραφική περιοχή που ανήκει όμως, είναι από τις ομορφότερες, αλλά και από τις πιο αξιοποιημένες τουριστικά στην Ελλάδα.
Βρίσκεται μέσα σε ένα παραμυθένιο τοπίο, στα περτουλιώτικα λιβάδια, σε υψόμετρο μεταξύ 1150 μ. και 1340 μ.. Απέχει 42 χλμ. από τα Τρίκαλα, 42 χλμ. από την Καλαμπάκα, 23 χλμ. από την Πύλη, 9 χλμ. από την Ελάτη και 6 χλμ. από το Περτούλι. Οι πίστες του ξεδιπλώνονται ανάμεσα από εντυπωσιακά έλατα και μικρά ρυάκια αντικρίζοντας τις κορυφές του Κόζιακα.
Διαθέτει τρεις πίστες, εκ των οποίων μια κόκκινη μήκους 1500 μέτρων, μια μπλε μήκους 400 μέτρων και μια αρχαρίων μήκους 80 μέτρων. Επίσης, διαθέτει έναν διθέσιο εναέριο αναβατήρα, έναν μονοθέσιο συρόμενο και έναν παιδικό. Επιπλέον, στο χιονοδρομικό κέντρο Περτουλίου, λειτουργούν καταστήματα ενοικίασης εξοπλισμού χιονοδρομίας, σχολή σκι και ιατρείο. Δύο ξύλινα σαλέ, προσφέρονται για ζεστασιά και après ski.
Φωτογραφία από madeintrikala.gr.
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΠΥΡΡΑ
Η Πύρρα είναι ένα μικρό ορεινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, το οποίο διοικητικά υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Αιθήκων του Δήμου Πύλης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές της νότιας Πίνδου και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 19 κάτοικοι.
Ιστορικά η Πύρρα συγκαταλέγεται μεταξύ των Βλαχοχωρίων της περιοχής του Ασπροποτάμου. Κατά τα τέλη του 18ου αιώνα και τις αρχές του 19ου, ο οικισμός ελεγχόταν ουσιαστικά από την ισχυρή οικογένεια των Πυργιωταίων, ενώ αρκετοί κάτοικοι της Πύρρας εργάζονταν ως πλανόδιοι τεχνίτες. Λίγο αργότερα, η Πύρρα (όπως και αρκετά από τα χωριά της ευρύτερης περιοχής) έγινε τσιφλίκι του Αλή Πασά.
Το 1806, ο Γάλλος περιηγητής Φ. Πουκεβίλ ανέφερε πως στον οικισμό ζούσαν 200 οικογένειες. Ωστόσο το 1820, ο κώδικας της Τρίκκης, που συντάχτηκε με εντολή του Αλή Πασά για φορολογικούς λόγους, κατέγραψε μόλις 75 οικογένειες. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης η Πύρρα καταστράφηκε το 1823 από τα στρατεύματα του Αλβανού οπλαρχηγού Σιλιχτάρ Μπόντα, που είχαν εισβάλει στον Ασπροπόταμο. Οι καταστροφές της περιόδου, οδήγησε μερίδα κατοίκων της Πύρρας στην απόφαση να καταφύγουν στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, όπου εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή της Θήβας. Το 1881, η Πύρρα προσαρτήθηκε μαζί με το μεγαλύτερο κομμάτι της Θεσσαλίας, στην Ελλάδα.
ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ
Ο Δήμος Φαρκαδόνας είναι Δήμος της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων με έδρα την Φαρκαδόνα. Η συνολική έκταση του Δήμου είναι 370,23 τ. χλμ. και ο πληθυσμός του 13.396 κάτοικοι. Εδρα του Δήμου είναι η Φαρκαδόνα.
Δήμαρχος του Δήμου Φαρκαδόνας είναι ο κ. Σπυρίδων Αγναντής.
Διαιρείται σε 3 Δημοτικές Ενότητες τις εξής: Φαρκαδόνας, Οιχαλίας και Πελλιναίων, οι οποίες περιλαμβάνουν 18 Τοπικές Κοινότητες και 18 οικισμούς (οι συστατικοί οικισμοί αναγράφονται μέσα σε παρένθεση). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Φαρκαδόνας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Φαρκαδόνας (Φαρκαδόνα), Αχλαδοχωρίου (Αχλαδοχώρι), Γριζάνου (Γριζάνο), Διασέλλου (Διάσελλο), Ζάρκου (Ζάρκος), Κεραμιδίου (Κεραμίδι), Παναγίτσας (Παναγίτσα), Πηνειάδος (Πηνειάδα).
2. ΔΕ Οιχαλίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Οιχαλίας (Οιχαλία τ. Νεοχώρι), Γεωργανάδων (Γεωργανάδες), Κλοκοτού (Κλοκοτός), Κρήνης (Κρήνη), Πετρωτού (Πετρωτό).
3. ΔΕ Πελλιναίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ταξιαρχών (Ταξιάρχες), Νομής (Νομή), Πετροπόρου (Πετρόπορος), Σερβωτών (Σερβωτά), Φανερωμένης (Φανερωμένη).
Η ΦΑΡΚΑΔΟΝΑ
Η Φαρκαδόνα είναι κωμόπολη του Δήμου Φαρκαδόνας, της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στα ανατολικά της Περιφερειακής Ενότητας, ανάμεσα στα Τρίκαλα και τη Λάρισα. Η Φαρκαδόνα είναι έδρα του Δήμου Φαρκαδόνας και έχει πληθυσμό 2.052 κατοίκους.
Ιστορία: Ο οικισμός στο παρελθόν ονομαζόταν Τσιότι, από την Τούρκικη λέξη «τσι οτ» που σημαίνει χλωρό πράσινο χορτάρι. Μετονομάστηκε σε Φαρκαδόνα το 1955 από το όνομα της αρχαίας Θεσσαλικής πόλης που ήταν χτισμένη περίπου στην ίδια θέση.
Η σύγχρονη πόλη: Η κύρια πλατεία βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και διαδραματίζει κύριο ρόλο σε πολλές από τις τοπικές δραστηριότητες. Στο μέσον της βρίσκεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων. Χτίστηκε το 1909 σε θέση όπου υπήρχε παλιά ομώνυμος ναός. Στον ναό αυτό βρίσκεται και Ο Εσταυρωμένος, το πρώτο έργο που φιλοτέχνησε το 1959 ο διεθνούς φήμης ζωγράφος Άγγελος, με καταγωγή από την Φαρκαδόνα. Στην πλατεία, επίσης, υπάρχει το μνημείο του αγνώστου στρατιώτη. Δίπλα στην κεντρική πλατεία βρίσκεται από το 1971 και η Τρίγωνη Πλατεία, γνωστή και ως Πλατεία Δημοκρατίας. Οι δύο αυτές πλατείες αποτελούν το κέντρο της αγοράς καθώς αυτές περιβάλλουν διάφορα εμπορικά καταστήματα, καταστήματα εστίασης και καφετέριες. Στην ευρύτερη περιοχή των πλατειών γίνεται κάθε Σάββατο η εβδομαδιαία Λαϊκή Αγορά. Σημεία ενδιαφέροντος αποτελούν ακόμη το ρολόι στο λόφο ανατολικά της πόλης, το παλιό υδραγωγείο, ο παλιός ναός του Αγ. Νικολάου και τα ξωκλήσια της ευρύτερης περιοχής.
Η ΟΙΧΑΛΙΑ
Η Οιχαλία Τρικάλων (παλαιότερη ονομασία Νεοχώρι) είναι μεγάλος οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων (από τους μεγαλύτερους στην Περιφερειακή Ενότητα) και αποτελεί Δημοτική Ενότητα του Δήμου Φαρκαδόνας. Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Περιφερειακής Ενότητας, σε απόσταση 24 χιλιομέτρων ανατολικά των Τρικάλων, ενώ από τη Λάρισα απέχει 44 χιλιόμετρα. Η Οιχαλία βρίσκεται στο 25ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Τρικάλων-Λάρισας. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 2.357 κατοίκους.
Ιστορία: Μέχρι το 1981 ονομαζόταν Νεοχώρι, οπότε και μετονομάστηκε σε Οιχαλία. Το όνομά της αναφέρεται από την εποχή του Ομήρου γύρω στα 1200 π.Χ., με γνωστότερο βασιλιά της τον Εύρητο.
Πολιτισμός: Πολιούχος άγιος είναι ο Άγιος Νικόλαος, που εορτάζεται κάθε 6η Δεκεμβρίου. Στο διήμερο 7 και 8 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο γίνεται πανηγύρι στην Ιερά Ορφανού, όπου εορτάζονται τα Γενέθλια της Θεοτόκου. Μεγάλο όμως πανηγύρι γίνεται στις 15 Αυγούστου με πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις από τον Δήμο Φαρκαδόνας, που συνήθως διαρκούν μια εβδομάδα. Το πανηγύρι αυτό είναι μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις κατοίκων της Οιχαλίας.
Αθλητισμός: Ο Αθλητικός Όμιλος Νεοχωρίου «Διγενής» είναι ποδοσφαιρικό σωματείο. Έχει εκπροσωπήσει την Οιχαλία στα πρωταθλήματα της Γ΄ Εθνικής και Δ΄ Εθνικής κατηγορίας. Έδρα του αποτελεί το γήπεδο Οιχαλίας «Μπάμπης Παπαχατζής».
TΟ ΓΡΙΖΑΝΟ
Το Γριζάνο είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων και υπάγεται διοικητικά στην Δημοτική Ενότητα Φαρκαδόνας του Δήμου Φαρκαδόνας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η Κοινότητα Γριζάνου συστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1912 με την απόσπαση του οικισμού Γριζάνον από το δήμο Φαρκαδόνας και τον ορισμό του ως έδρα της Κοινότητας. Η Κοινότητα λειτούργησε ως το 1997, οπότε και καταργήθηκε. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με της ανέρχεται σε 1290 κατοίκους.
Από το Γριζάνο κατάγεται ο ιστορικός Χάρης Αθανασιάδης.
Ο Σύλλογος Απανταχού Διαμενόντων Γριζανιτών ασχολείται με την προώθηση της ιστορικής και πολιτιστικής διαδρομής του Γριζάνου.
ΤΟ ΖΑΡΚΟ
Το Ζάρκο είναι χωριό στην Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, υπαγόμενο στην Δημοτική Ενότητα Φαρακαδόνας του Δήμου Φαρκαδόνας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται σε απόσταση 32 χλμ. από τα Τρίκαλα και 28 χλμ. από τη Λάρισα, σε υψόμετρο 120 μέτρων. Εχει πληθυσμό 1247 κατοίκους.
Το χωριό περιβάλλουν τα όρη Ζάρκου ή Ζαρκινά Όρη, μια χαμηλή οροσειρά, με υψηλότερη την κορυφή Κούτρα στο βόρειο τμήμα της.
Ιστορία: Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν στο παρελθόν η αρχαία πόλη Φαϋττός. Μάλιστα, το 1883, κατά τη διάρκεια ανασκαφών ήρθε στο φως μαρμάρινη επιγραφή του 48 π.Χ., ύψους 0,72 μ. πάνω στην οποία είναι γραμμένο ένα ψήφισμα της πόλης προς τον Γοργία τον Γυρτώνιο. Επίσης έχουν ανακαλυφθεί στο Ζάρκο, πάρα πολλά αρχαιολογικά ευρήματα από διάφορες χρονολογικές περιόδους. Το 1957 κατά τη διάνοιξη του υδραγωγείου του χωριού, βρέθηκε στον περίβολο τοπικής εκκλησίας πήλινο πιθάρι γεμάτο χρυσά Μακεδονικά τάλαντα με την κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που χρονολογούνται γύρω στο 264 π.Χ..
Γιορτές και έθιμα: Το Καβούκι είδος καρναβαλιού στις 6 Ιανουαρίου. Το Μπουρανί, το πρωΐ της Καθαράς Δευτέρας. Οι ρίζες του άπτονται στις Διονυσιακές τελετές.
ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Οι Ταξιάρχες Τρικάλων (παλαιότερη ονομασία Κριτσίνι), είναι οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων και η έδρα της Δημοτικής Ενότητας Πελινναίων, του Δήμου Φαρκαδόνας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 902 κατοίκους.
Ιστορία-Ονομασία: Το όνομα Ταξιάρχες το έχει από το 1963, ένεκα της εκκλησίας των Ταξιαρχών που υπάρχει στο χωριό και ανάγεται στις αρχές του 17ου αιώνα. Στα Βυζαντινά χρόνια ονομαζόταν Περιστερά, και αποτελούσε επισκοπική έδρα (συχνά σε συνδυασμό με το γειτονικό Γαρδίκι), από τον 11ο ως τον 14ο αιώνα. Φωτογραφία από Trikalaola.gr.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ
ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Α.Ε.
Η επιχείρηση «Αστικό ΚΤΕΛ Τρικάλων Α.Ε.» ιδρύθηκε το 1957, έχει έδρα στα Τρίκαλα και απασχολεί περίπου 40 άτομα. Έχει αναπτύξει 19 γραμμές με πάνω απο 320 δρομολόγια που εξυπηρετούν 30 χωριά όμορων Δήμων, καθώς και Πολυάριθμα δρομολόγια απο το κέντρο, προς τους συνοικισμούς της πόλης.
Οι υπόλοιπες γραμμές εξυπηρετούν το επιβατικό κοινό το οποίο επιθυμεί να μετακινηθεί εντός της εμβέλειας λειτουργίας του αστικού ΚΤΕΛ Τρικάλων.
Επιπλέον, και πάντα με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, το Γραφείο Κινήσεως έχει προχωρήσει στον διαχωρισμό των δρομολογίων για τις καθημερινές ημέρες της βδομάδας και για τις ημέρες του Σαββατοκύριακου.
Πρόεδρος του Αστικού ΚΤΕΛ Τρικάλων Α.Ε. είναι ο κ. Δημήτρης Ιωάννου.
Για να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της εταιρείας κάντε κλικ στην εικόνα:
RADIO TAXI ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Ο μεγαλύτερος στόλος TAXI στα Τρίκαλα, με σύγχρονες υπηρεσίες μετακίνησης. Διεύθυνση: Αμαλίας 14, Τρίκαλα, Τ.Κ. 421 32, Τηλέφωνο: 2431 022111.
ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ
ΠΗΓΕΣ: Ιστορία της Ελλάδας, ιστορία της Ευρώπης, Βικιπαίδεια, ιστότοποι Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων και των Δήμων της και από σελίδες (Fb Pages) ή ιστοσελίδες τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
Theodoros Evangeloudis Τεό (1985-2023)
Αρχαιολόγος ΑΠΘ, Απόφοιτος Ινστιτούτου Θερβάντες,
Ιστορικός ερευνητής Ρεμπέτικου Τανγκό
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ – ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Ιστορία της Ελλάδας, ιστορίας της Ευρώπης, ιστορικό αρχείο Teodoro Evangeloudis, Βικιπαίδεια, ιστότοποι και Σελίδες (Κοινωνικών Δικτύων) Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακής Τρικάλων, των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλίας, καθώς και από ιδιωτικές σελίδες (Fb Pages) ή ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές μας.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Ευχαριστούμε τους Εθνικούς και Περιφερειακούς Χορηγούς μας, που υποστηρίζουν αυτή τη δράση μας για την προβολή του φυσικού, πολιτιστικού και ιστορικού κάλλους της Ελλάδας.. που έχει ως στόχο το συλλογικό όφελος.
Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΙΑΣ
«Ού πολιτείαν γενέσθαι την αρίστην άνευ συμμέτρου χορηγίας” Αριστοτέλης
(Καμμία Πολιτεία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί άριστη, χωρίς την ανάλογη χορηγία)
