ΚΑΡΔΙΤΣΑ, ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΙΣ

Η Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας ανήκει γεωγραφικά, αλλά και διοικητικά, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, αφού αποτελεί μία από τις πέντε Περιφερειακές της Ενότητες. Πρωτεύουσά της είναι η Καρδίτσα η οποία είναι και έδρα του Δήμου Καρδίτσας και της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων.
Βρίσκεται στο δυτικό άκρο του Θεσσαλικού κάμπου, χτισμένη δίπλα σε παραπόταμο του Πηνειού.
Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας είναι ο κ. Κωνσταντίνος Νούσιος.

ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ
Η ανατολική πλευρά της καταλαμβάνει μέρος της μεγάλης Θεσσαλικής πεδιάδας, ενώ στη δυτική, κυριαρχούν τα μεγαλόπρεπα Άγραφα, με τις πανύψηλες κορυφές τους να αγγίζουν τον ουρανό.
Περίπου στο κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας η λίμνη Πλαστήρα, χιονισμένη ή καταπράσινη, φθινοπωρινή ή δροσιστική, ντύνεται με άλλα χρώματα κάθε εποχή, αλλά και σε κάθε στιγμή της ημέρας για να μας χαρίζει διαφορετικές εικόνες και τοπία, διαφορετικά χρώματα και ομορφιές.
Τα γραφικά χωριά της συμπληρώνουν το παζλ των ειδυλλιακών τοπίων, που ξετυλίγονται ανάμεσα ή πάνω σε κατάφυτα από δρύες, έλατα και καστανιές βουνά, σαν ζωγραφιές του Δημήτρη Γιολδάση.
Όπως, και απ’όπου κι αν τη δούμε, η Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας είναι ένα αγαπημένο κομμάτι της Ελλάδας ιδιαίτερου φυσικού, πολιτιστικού και ιστορικού κάλλους που αξίζει να την επισκεφθούμε, οποιαδήποτε εποχή του έτους.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Έχει έκταση 2.576 τ.χλμ. και πληθυσμό 113.070 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Στην Π.Ε. Καρδίτσας βρίσκεται η ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Λίμνη Πλαστήρα, της οποίας το φράγμα απέχει περίπου 50 χλμ. από το κέντρο της πόλης της Καρδίτσας.
Η Π.Ε. Καρδίτσας βρίσκεται στη νοτιοδυτική Θεσσαλία και δεν βρέχεται από θάλασσα. Η ανατολική πλευρά της καταλαμβάνει μέρος της μεγάλης Θεσσαλικής πεδιάδος, ενώ στη δυτική κυριαρχούν τα μεγαλόπρεπα Άγραφα. Η πανέμορφη λίμνη Πλαστήρα, με το ομώνυμο φράγμα, έμπνευση του Καρδιτσιώτη πολιτικού και στρατιωτικού Νικολάου Πλαστήρα, βρίσκεται στο κέντρο περίπου της περιφερειακής ενότητας. Πολλά ρέματα και μικρά ποτάμια διαρρέουν τον κάμπο (Καράμπαλης, Καλέντζης, Φαρσαλιώτης, Σοφαδίτικος), με κυριότερο τον παραπόταμο του Πηνειού Ενιπέα.
Η Π.Ε. Καρδίτσας συνορεύει στα βόρεια με την Π.Ε. Τρικάλων, στα ανατολικά με την Π.Ε. Λάρισας, στα νοτιοανατολικά με την Π.Ε. Φθιώτιδος, στα νότια με την Π.Ε. Ευρυτανίας, στα δυτικά με την Π.Ε. Άρτας και ένα ελάχιστο κομμάτι με την Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας στα νοτιοδυτικά.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΠΕ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Η Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας διαιρείται σε 6 δήμους, τους εξής: Καρδίτσας με έδρα την Καρδίτσα, Σοφάδων με έδρα τους Σοφάδες, Παλαμά με έδρα τον Παλαμά, Μουζακίου με έδρα το Μουζάκι, Λίμνης Πλαστήρα με έδρα το Μορφοβούνι και Αργιθέας με έδρα το Ανθηρό.

Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Ο Δήμος Καρδίτσας έχει έκταση 647,387 τ. χλμ. και πληθυσμό 56.747 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι η Καρδίτσα.
Δήμαρχος του Δήμου Καρδίτσας είναι ο κ. Βασίλειος Τσιάκος.
Διαιρείται στις εξής 5 Δημοτικές Ενότητες: Καρδίτσας, Ιτάμου, Καλλιφώνου, Κάμπου και Μητρόπολης, οι οποίες συνολικά περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 25 Τοπικές Κοινότητες και 50 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Καρδίτσας: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Καρδίτσης (Καρδίτσα, Αγιοι Απόστολοι) και τις Τοπικές Κοινότητες Αγιοπηγής (Αγιοπηγή), Αρτεσιανού (Αρτεσιανό), Καρδιτσομαγούλας (Καρδιτσομαγούλα), Παλαιοκκλησίου (Παλαιοκκλήσι, Παραγωγικό), Ρούσσου (Ρούσσο).
2. ΔΕ Ιτάμου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καλλιθήρου (Καλλίθηρο), Αμαράντου (Αμάραντος, Κούτσουρο), Αμπελικού (Αμπελικό), Καροπλεσίου (Καροπλέσι, Αγία Αγαθή, Ανθηρό, Γιαννουσαίικα, Κουκκαίικα), Καστανέας (Καστανιά, Κουτσοπάπουλος, Μούχα), Καταφυγίου (Καταφύγιο), Νεράιδας (Νεράιδα, Μέγας Λάκκος, Σαραντάπορο), Ραχούλας (Ραχούλα, Ζωγρί, Ιταμος, Παλαιοζογλόπι).
3. ΔΕ Καλλιφώνου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καλλιφωνίου (Καλλιφώνι, Μαυρονέρι), Απιδέας (Απιδέα, Αμπελάκια), Δαφνοσπηλιάς (Δαφνοσπηλιά), Ζαϊμίου (Ζαΐμι), Μολόχας (Μολόχα), Παλιουρίου (Παλιούρι).
4. ΔΕ Κάμπου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Σταυρού (Σταυρός), Αγίου Θεοδώρου (Αγιος Θεόδωρος), Μακρυχωρίου (Μακρυχώρι), Μελίσσης (Μέλισσα), Μυρίνης (Μύρινα), Προδρόμου (Πρόδρομος), Πτελοπούλας (Πτελοπούλα).
5. ΔΕ Μητρόπολης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μητρόπολης (Μητρόπολη), Αγίου Γεωργίου (Αγιος Γεώργιος), Γεωργικού (Γεωργικό), Κρύας Βρύσης (Κρύα Βρύση), Ξινονερίου (Ξινονέρι), Πορτίτσης (Πορτίτσα, Πανόραμα), Φράγκου (Φράγκο).

Η ΚΑΡΔΙΤΣΑ
Η Καρδίτσα είναι πόλη της Θεσσαλίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, καθώς και έδρα του Δήμου Καρδίτσας και της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων. Βρίσκεται στο δυτικό άκρο του Θεσσαλικού κάμπου, χτισμένη δίπλα σε παραπόταμο του Πηνειού. Κατά την απογραφή του 2011 η πόλη της Καρδίτσας είχε πληθυσμό 45.119 κατοίκους.
Ιστορία: Η Καρδίτσα είναι νεότερη από τις υπόλοιπες τρεις Θεσσαλικές πρωτεύουσες, παρόλο που ο νομός ιστορικά κατοικήθηκε από την αρχή της παλαιολιθικής εποχής. Οι πρώτες ασφαλείς πληροφορίες για την ύπαρξη της Καρδίτσας ανάγονται στον 15ο αιώνα και προέρχονται από Οθωμανικές διοικητικές πηγές. Το όνομα Καρδίτσα θεωρείται κατά μία εκδοχή παραφθορά του Σλαβικού «Gradista», το οποίο σημαίνει «οριοθετημένος, οχυρωμένος τόπος», χωρίς όμως να εντοπίζεται διαχρονικά κάποια φρουριακή κατασκευή στην περιοχή. Κατά άλλη εκδοχή, η ονομασία της πόλης προέρχεται από την λέξη «καρυδιά – καρυδίτσα» που με την Θεσσαλική προφορά έγινε «Καρδίτσα». Ο οικισμός φέρεται να αντικατέστησε τη γειτονική Μητρόπολη, σημαντική πόλη στα νοτιοδυτικά, η οποία καταστράφηκε κατά την περίοδο των Σλαβικών επιδρομών στη Θεσσαλία (6ος – 8ος αι.). Η έλλειψη βυζαντινών πηγών δεν επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την τύχη ή ακόμη και την ίδια την ύπαρξη της Καρδίτσας την εποχή αυτή.
Αξιοθέατα: Η πόλη, η οποία είναι 24η στην κατάταξη του πληθυσμού των πόλεων της Ελλάδος, διαθέτει σημαντικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Η οδός Βάλβη που οδηγεί στην αγορά είναι ο μοναδικός δρόμος της πόλης που διατηρεί το χρώμα της παλαιάς Καρδίτσας. Ονοματοδοτήθηκε προς τιμήν του πρωθυπουργού Ζηνοβίου Βάλβη (1800-1872). Το Πάρκο Παυσίλυπο έκτασης 50 στρεμμάτων, σχεδιάστηκε το 1901 από τον μηχανικό Γ. Φώσκολο και ήταν το πρώτο αστικό κοινόχρηστο πράσινο που απέκτησε η Καρδίτσα, είκοσι μόλις χρόνια μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο Ελληνικό κράτος. Ο Μητροπολιτικός Ναός Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης βρίσκεται δίπλα στο πάρκο, χτίστηκε τον 19ου αιώνα και είναι ένας από από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα. Κοσμείται με τοιχογραφίες του γνωστού Καρδιτσιώτη ζωγράφου Δημητρίου Γιολδάση. Ο Ανδριάντας του μεγάλου ήρωα του 1821 Γεωργίου Καραϊσκάκη, είναι ορειχάλκινος, και ο μεγαλύτερος έφιππος ανδριάντας στην Ελλάδα. Φιλοτεχνήθηκε από την γλύπτρια Νικολίτσα-Λητώ Λεοντή. Τοποθετήθηκε στην κεντρική πλατεία της πόλης το 2017. Το γλυπτό παριστάνει τον ήρωα στην τελευταία μάχη της ζωής του αποδίδοντας τις πληροφορίες που συγκέντρωσε η γλύπτρια από βιβλία, πίνακες ζωγραφικής και άλλες ιστορικές πηγές.
Ο ανδριάντας του Νικολάου Πλαστήρα είναι μπρούτζινος έφιππος ανδριάντας και βρίσκεται στον άλλοτε ανθώνα του Παυσιλύπου, στην ομώνυμη πλατεία. Είναι έργο του γνωστού γλύπτη Στέλιου Τριάντη (1986-1987). Ο Νικόλαος Πλαστήρας (1883-1953) παριστάνεται ευθυτενής, υπερμεγέθης και επιβλητικός, με στρατιωτική περιβολή και με γυμνό σπαθί, επάνω σε βραχώδες ψηλό βάθρο. Το γλυπτό στήθηκε με πρωτοβουλία της Ένωσης Επιστημόνων Νομού Καρδίτσας. Ο Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Καμινάδων είναι ο παλαιότερος ναός της Καρδίτσας. Κτίστηκε το 1842, σύμφωνα με λιθανάγλυφη επιγραφή στη ΝΔ εξωτερική γωνία, αμέσως μετά τις Οθωμανικές μεταρρυθμίσεις.
Μουσεία: Υπάρχουν Αρχαιολογικό, Λαογραφικό, Πυροσβεστικό, Αστυνομικό Μοπυθσείο, Επίσης υπάρχει το Μουσείο Λέσχης Γωτογραφίας και Κινηματογράφου, καθώς και Μουσείο της πόλης καρδίτσας.

ΤΟ ΑΡΤΕΣΙΑΝΟ
Το Αρτεσιανό είναι μεγάλο πεδινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καρδίτσας του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 1326 κατοίκους.
Βρίσκεται στον κάμπο της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, στο βορειοδυτικό τμήμα της, επάνω στην εθνική οδό Καρδίτσας-Τρικάλων (ΕΟ 30) και κοντά στη Σιδηροδρομική Γραμμή σε υψόμετρο 95 μ.. Η Τοπική Κοινότητα Αρτεσιανού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, 
Ιστορία: Το Αρτεσιανό αναφέρεται στην Τουρκική απογραφή του 1454-55, ότι πλήρωνε φόρο βαμβακιού στον Βελή πασά το 1813 και οι κάτοικοί του είχαν ενεργή συμμετοχή στην αγροτική εξέγερση του 1910. Το Αρτεσιανό είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Σεραφείμ, η αγάπη του οποίου για τη γενέτειρά του ήταν γνωστή σε όλους.
Πολιτισμός-Αθλητισμός: Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός Σύλλογος Αρτεσιανού που διδάσκει τοπικούς χορούς της Θεσσαλίας και χορούς από όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν, επίσης, οι ποδοσφαιρικές ομάδες «Α.Σ. Διγενής Αρτεσιανού» με έτος ίδρυσης το 1959 και «Α.Σ. Απόλλων Αρτεσιανού» με έτος ίδρυσης το 1995. Στο Αρτεσιανό λειτουργεί Νηπιαγωγείο και 6/θέσιο Δημοτικό Σχολείο. Φωτογραφία από Αρτεσιανό Καρδίτσας Fb Page.

Η ΥΠΟΨΗΦΙΑ
“Φίλοι μου, καλησπέρα σας! Θέλω να μοιραστώ μαζί σας τη χαρά μου. Μόλις κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά μου “Η υποψήφια”, του οποίου η υπόθεση διαδραματίζεται κυρίως στο Αρτεσιανό. Χαίρομαι πάρα πολύ που ένας μεγάλος εκδοτικός οίκος πίστεψε σε μένα κι ανέλαβε την έκδοση του έργου μου και είμαι διπλά ικανοποιημένη που η αύρα του χωριού μας θα ταξιδέψει σ’όλη την Ελλάδα ! Σας χαιρετώ!”
Αγγελική Καραπάνου, 15 Φεβρουαρίου 2023.

Η ΚΑΡΔΙΤΣΟΜΑΓΟΥΛΑ
Η Καρδιτσομαγούλα είναι Κωμόπολη και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καρδίτσας του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 2063 κατοίκους.
Η Καρδιτσομαγούλα βρίσκεται βόρεια και πολύ κοντά στην πόλη της Καρδίτσας, απέχοντας από το κέντρο της περίπου 3 χλμ..
Αξιοθέατα-Μνημεία: Το τοξωτό γεφύρι Καρδιτσομαγούλας (ή οι Καμάρες), το οποίο χρονολογείται στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα και έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Βρίσκεται στη θέση “Προκοβάς”. Γεφυρώνει την κοίτη του Πάμισου ποταμού και παλαιότερα επικοινωνούσαν μέσω αυτού όλα τα χωριά του τέως Δήμου Σελλάνων με τη γειτονική Καρδίτσα. Είναι δίτοξο, με κάθε τόξο να έχει άνοιγμα 12 μέτρα και ύψος 2,1 μ.. Το 1993 χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Αθλητισμός: Στην Καρδιτσομμαγούλα εδρεύει ο «Αθλητικός Όμιλος Ηρακλής Καρδιτσομαγούλας», ο οποίος ιδρύθηκε το 1966 και εκπροσωπεί την περιοχή στο ποδόσφαιρο.
Στην εικόνα στιγμιότυπο από εκδήλωση του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου.

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΚΚΛΗΣΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Το Παλαιοκκλήσι είναι οικισμός και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καρδίτσας του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 689 κατοίκους.
Το Παλαιοκκλήσι βρίσκεται δυτικά της πόλης της Καρδίτσας σε απόσταση περίπου 6 χλμ. από το κέντρο της πόλης. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Ίσαρι και κατόπιν ονομάστηκε Παλαιοκκλήσι ,χάριν στο όμορφο εκκλησάκι του. Αναφέρεται σε Οθωμανικές πηγές του 15ου αιώνα ότι αρχικά υπήρξε τσιφλίκι του Αλή Πασά και στη συνέχεια του γιου του Βελή.
Υποδομές: Ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνδεση του χωριού με την πόλη της Καρδίτσας με ποδηλατόδρομο. Στο παλαιοκκλήσι λειτουργεί σήμερα Νηπιαγωγείο, ενώ έως το 2011 λειτουργούσε και δημοτικό σχολείο.
Αθλητισμός: Ο Α.Ο. Ολυμπιακός Παλαιοκκλησίου είναι αθλητικό σωματείο το οποίο ιδρύθηκε το 1975. Έδρα του είναι, από τότε που δημιουργήθηκε, το Στάδιο του Παλαιοκκλησίου. Τα χρώματα της ομάδας είναι το κόκκινο και το λευκό,τα οποία καθιερώθηκαν από το σύμβολό του.
Πολιτισμός-Εθιμα: Στις 7 Σεπτεμβρίου γιορτάζει το τοπικό πανηγύρι της εκκλησίας του χωριού, του Ιερού Ναού Γεννήσεως της Θεοτόκου, και λίγες μέρες πριν γίνονται ποδηλατικοί αγώνες και πλήθος άλλων εκδηλώσεων. Στις 26 Οκτωβρίου γιορτάζει το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου, το οποίο βρίσκεται ανατολικά του χωριού. Το 2010 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Παλαιοκκλήσι: εικόνες απ’ το χθες», το οποίο περιέχει εικόνες του χωριού και των κατοίκων παρουσιάζοντας τα έθιμα του τόπου. Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Πέτρος Κομπορόζος.

ΤΟ ΡΟΥΣΣΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Το Ρούσσο είναι οικισμός και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Καρδίτσας του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στον κάμπο της Καρδίτσας σε απόσταση περίπου 7 χλμ. νότια από το κέντρο της πόλης. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 135 μ., στους πρόποδες της Γούβας (λοφίσκου με υψόμετρο 370 μέτρα) και χαμηλή βλάστηση, στις υπώρειες της οροσειράς των Αγράφων. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 465 κατοίκους. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί αρκετοί νεολιθικοί οικισμοί (μαγούλες).
Ιστορία-ονομασία: Το χωριό αναφέρεται από την περίοδο της Τουρκοκρατίας να ανήκει στην στην αρβανίτικη οικογένεια των Ρουσομπέηδων, η οποία διατηρούσε εκεί πολυτελές κονάκι. Από αυτήν προήλθε και η ονομασία του. Το πολυποίκιλο, γραφικό τοπίο του, με τα πλατάνια στις όχθες του ποταμού Καράμπαλη, που περνάει στη δυτική άκρη του χωριού, έγινε διάσημο από τα έργα του ζωγράφου Δημήτρη Γιολδάση.
Αξιοθέατα: Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (1873) δεσπόζει στον κατάφυτο λοφίσκο πάνω από το χωριό. Η επιβλητική βασιλική με τα λιθανάγλυφα στα θυρώματα και στην κόγχη του ιερού, διατηρεί εσωτερικά αρκετά από τα στοιχεία του αρχικού διακόσμου, όπως το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τον άμβωνα. Το παλιό εικονοστάσι κάτω από τον αιωνόβιο φτελιά στην είσοδο του χωριού, τα πλίθινα στρωτά και δίπατα σπίτια, τα παραποτάμια δάση αλλά και η λειτουργία υποδομών, όπως το κέντρο εκπαίδευσης στρατονομίας και το σκοπευτήριο, συνθέτουν ένα περιβάλλον που συνδυάζει τη φύση, την παράδοση και την ανάπτυξη.

ΤΟ ΚΑΛΛΙΘΗΡΟ
Το Καλλίθηρο είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ιτάμου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Απέχει 10 χλμ. από την Καρδίτσα. Ο Πληθυσμός του ανέρχεται σε 928 κατοίκους.
Ιστορία: τις θέσεις Ραγάζι και Βρύση, σωστικές ανασκαφές έφεραν στο φως πρόχειρες αρχιτεκτονικές κατασκευές και κεραμικά αντικείμενα, τα οποία χρονολογήθηκαν στην μέση εποχή του Χαλκού. Στη θέση όπου βρίσκεται το χωριό έχει ανασκαφή αρχαίος οικισμός, ο οποίος δεν έχει ταυτοποιηθεί επιγραφικά. Ίχνη αρχαίας οχύρωσης είχε εντοπίσει ο περιηγητής του 19ου αιώνα Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ. O Χάινριχ Κίπερτ τα ταυτοποίησε ως την αρχαία πόλη Καλλίθηρα, θεωρία με την οποία συμφώνησε ο Φρίντριχ Στάλιν. Όμως, τα αρχαιολογικά δεδομένα που προέκυψαν από τις αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν αμφισβητήσει αυτήν την ταύτιση. Η Καλλίθηρα ιδρύθηκε το τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π. X. και ανήκε στην αρχαία Θεσσαλιώτιδα.
Η Aκρόπολη της πόλης βρισκόταν στον λόφο του Αγίου Αθανασίου και η πόλη βρισκόταν στην πεδινή έκταση βόρεια-βορειοδυτικά. Η πόλη περιβαλλόταν από οχυρωματικό περίβολο ο οποίος έχει εν μέρει ανασκαφεί. Επίσης έχουν αποκαλυφθεί τμήματα δύο δρόμων και πιθανότατα η πόλη ήταν κτισμένη με ορθογώνιο πολεοδομικό σχέδιο. Έξω από τα τείχη της πόλης βρίσκονταν τα νεκροταφεία, στα οποία έχουν βρεθεί αγγεία, κοσμήματα, όπλα, νομίσματα του 4ου-1ου αιώνα π.Χ. και άλλα. Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα, η πόλη καταστράφηκε από φωτιά το 230-220 π.Χ., πιθανόν μετά από εχθρική επιδρομή. Ο οικισμός συνέχισε να κατοικείται μέχρι τον 1ο αι. π. X.. Ένας τύμβος που βρίσκεται κοντά στο χωριό Ραχούλα πιθανόν σχετίζεται με τον οικισμό στο Καλλίθηρο.
Στη θέση Ξινόβρυση, νοτιοανατολικά του χωριού έχει ανασκαφεί Ρωμαϊκός τάφος του 3ου αι. μ. Χ.. Έχει τετράγωνη κάτοψη και ήταν καμαρόσκεπος. Φαίνεται ότι η οροφή του κατέρρευσε πριν χρησιμοποιηθεί.
Η αρχαία Ακρόπολη συνέχισε να χρησιμοποιείται και στη Βυζαντινή εποχή, μέχρι τον 10ο αιώνα μ.Χ.. Την εποχή του Ιουστινιανού κατασκευάστηκε στην κορυφή του λόφου μικρό κάστρο από τα υλικά της προηγούμενης οχύρωσης. Το κάστρο ήλεγχε το πέρασμα από την πεδιάδα της Θεσσαλίας στην Πίνδο. Το χωριό κατά τη Βυζαντινή εποχή λεγόταν Σέκλιζα.
Σύγχρονη εποχή: Στις 9-11 Φεβρουαρίου 1878 δόθηκε μάχη στη Σέκλιζα στα πλαίσια της Θεσσαλικής επανάστασης του 1878. Τα Eλληνικά τμήματα επιχείρησαν να καταλάβουν τον λόφο του Άη Θανάση όπου είχαν οχυρωθεί 150-200 καλά εξοπλισμένοι Αλβανοί. Η επίθεση των Ελλήνων άρχισε στις 9 Φεβρουαρίου, ο αιφνιδιασμός απέτυχε, αλλά συνέχισαν να πολιορκούν τον λόφο. Την 10η Φεβρουαρίου, οι επαναστάτες Έλληνες απέκρουσαν μια Tουρκική ίλη ιππικού η οποία κατέφτασε για να ενισχύσει τους πολιορκημένους. Προσπάθησαν να καταλάβουν το λόφο με έφοδο αλλά απέτυχαν. Αργότερα την ίδια μέρα έτρεψαν σε φυγή τις Tουρκικές ενισχύσεις, αποτελούμενες από 1.000 πεζούς και 150 ιππείς. Οι πολιορκούμενοι τελικά εγκατέλειψαν τον λόφο μέσα στη νύχτα. Την 11η Φεβρουαρίου έφτασε ισχυρή δύναμη Τούρκων αποτελούμενη από 2.500 πεζούς, πολλούς ιππείς και δύο τηλεβόλα. Μετά από σκληρές μάχες, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στο τέλος της ημέρας, μετρώντας περίπου 250 νεκρούς.
Αξιοθέατα: Μέσα στον οικισμό είναι ορατά και επισκέψιμα τμήματα των οχυρώσεων του αρχαίου οικισμού. Στην κορυφή του λόφου του Αγίου Αθανασίου βρίσκονται τα κατάλοιπα Βυζαντινού κάστρου το οποίο κτίστηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. χρησιμοποιώντας υλικά της αρχαίας Ακρόπολης και συνέχισε να χρησιμοποιείται μέχρι τον 10ο αιώνα. Έχει περίμετρο 437 μ., πλάτος 1,90 μ. και εμβαδόν 11,1 στρέμματα. Το κάστρο είχε πύργους στις τέσσερις γωνίες, καθώς και ενδιάμεσο πύργο στη βόρεια, ανατολική και δυτική πλευρά. Στην ανατολική και στη δυτική πλευρά, όπου η κλίση του εδάφους είναι μεγάλη, υπάρχουν αγωγοί ομβρίων υδάτων. Σήμερα, σώζονται μόνο τα κατώτερα τμήματα του τείχους σε καλή κατάσταση. Έχει διαμορφωθεί περίπατος ο οποίος διατρέχει όλο το μήκος των τειχών. Στη θέση Ξηροπόταμος, περίπου 1 χλμ. νότια του χωριού, βρίσκεται πέτρινο τοξωτό γεφύρι, το οποίο γεφυρώνει παράποταμο του Καλέντζη. Είναι δίτοξο, με καμάρες διαφορετικού μεγέθους. Κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Πολιτισμός: Στο Καλλίθηρο διοργανώνονται κάθε χρόνο στα τέλη Ιουλίου τα «Αγροτικά». Πρόκειται για τριήμερη μουσική και χορευτική εκδήλωση η οποία διοργανώνεται παράλληλα με έκθεση βιολογικών αγροτικών προϊόντων. Επίσης, στις 9-13 Φεβρουαρίου κάθε χρόνου λαμβάνει χώρα ο επετειακός εορτασμός της μάχης της Σέκλιζας. Φωτογραφία: Βάιος Ντανόπουλος (από Νομός Καρδίτσας Fb Page).

ΤΟ ΑΜΠΕΛΙΚΟ
Το Αμπελικό είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ιτάμου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, στις βορειοανατολικές κλιτύς της κορυφής «Νάσαινας» (846 μ.), των Θεσσαλικών Αγράφων, στις όχθες του μικρού ποταμού Πόρου και σε υψόμετρο 260 μ. Απέχει περίπου 13 χλμ. από την Καρδίτσα. Η Τοπική Κοινότητα Αμπελικού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 358 κατοίκους.
Ιστορία: Η προηγούμενη θέση του οικισμού ήταν στον «Παλιομπόσκλαβο», από όπου και μετακινήθηκε ο πληθυσμός του χωριού μετά από μία καταστρεπτική πυρκαγιά γύρω στο 1660. Αναφέρεται ως οικισμός της ύστερης Bυζαντινής περιόδου.
Αξιοθέατα: Το Σπίτι Λαογραφίας του λογοτέχνη Θωμά Νικολάου. Η εκκλησία του Αγίου Αχιλλείου στο κέντρο του οικισμού. Τα ξωκκλήσια, του Προφήτη Ηλία, του Αγ. Δημητρίου και της Παναγίας (Κοίμησης Θεοτόκου). Το τελευταίο ξωκκλήσι ήταν παλιά μοναστήρι, από το οποίο σώζονται μαρμάρινα κιονόκρανα, ενώ η προερχόμενη από αυτό εικόνα της Παναγίας, βρίσκεται σήμερα στο μοναστήρι της Πέτρας Καταφυγίου. Το αρχαίο κάστρο της περιοχής, στο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία.
Εκδηλώσεις: Το πανηγύρι του Προφ. Ηλία (20/7), που διεξάγεται στο κέντρο του χωριού.
Φωτογραφία: Agoritsa Nakou (από Νομός Καρδίτσας Fb Page).

ΤΟ ΚΑΛΛΙΦΩΝΙ
Το Καλλιφώνι ή Καλλιφώνιο είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ιτάμου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Aπέχει περίπου 13 χλμ. από την Καρδίτσα. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 1017 κάτοικοι.
Ιστορία: Το Καλλιφώνι στα μέσα του 19ου αιώνα αποτελούσε τσιφλίκι του Τούρκου Μουχεδίν Βέη, ενώ παλαιότερα ήταν τσιφλίκι του Αλή Πασά. Το κονάκι του Μπέη βρισκόταν μέσα στο χωριό, κοντά στο Κεφαλόρεμα. Το τσιφλίκι κληρονόμησε ο γιος του Πετριδίν Βέης και μετά τον πρόωρο θάνατό του, η χήρα του, Ναδιρέ, εγκαταστάθηκε στη Λάρισα το 1882. Μετά την αποχώρηση των μουσουλμάνων από τη Θεσσαλία, μέρος του τσιφλικιού αγόρασε ο Δημήτριος Γιαννακόπουλος. Το τσιφλίκι απαλλοτριώθηκε το 1923. Μετά το 1881, το Καλλιφώνι έγινε έδρα δήμου και δημιουργήθηκε σε αυτό αστυνομικός σταθμός.
Αξιοθέατα: Τρία χιλιόμετρα βόρεια του χωριού βρίσκεται η μονή της Παναγίας Φανερωμένης. Η μονή κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα για τη φύλαξη της εικόνας της Παναγίας της Φανερωμένης. Η μονή εορτάζει στις 23 Αυγούστου.
Πολιτισμός: Στο χωριό δραστηροποιείται ο Μορφωτικός Σύλλογος Καλλιφωνίου. Εκτός από τον εορτασμό της μονής της Παναγίας Φανερωμένης στις 23 Αυγούστου, στο χωριό λαμβάνουν χώρα παραδοσιακοί χoρο;i το Πάσχα και ανήμερα των Χριστουγέννων, το αποκριάτικο έθιμο των Ρογκατσαρίων και κάθε δύο χρόνια γίνεται αναβίωση παραδοσιακού Kαραγκούνικου γάμου.

ΤΟ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙ
Το Μακρυχώρι είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κάμπου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται κτισμένο στο βορειοανατολικό μέρος της ΠΕ Καρδίτσας σε υψόμετρο 96 μ. και απέχει περίπου 14 χλμ. από την Καρδίτσα. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 822 κάτοικοι, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και ειδικότερα με την καλλιέργεια βαμβακιού. 
Ιστορία-Ονομασία: Διατηρεί το όνομά του από τον 11ο αιώνα και αναφέρεται ως οικισμός στην Τουρκική απογραφή του 1454 – 1455 καθώς και στα μέσα του 17ου αιώνα. Στη σημερινή του θέση κτίστηκε το 1920. Πριν οι κατοικίες βρίσκονταν διάσπαρτες στην περιοχή Μπλιούρη, την οποία διασχίζει ο ποταμός Καλέντζης. Τη χειμερινή περίοδο τα νερά του ποταμού κατέκλυζαν την περιοχή και οι κάτοικοι για να αποφύγουν τις πλημμύρες αναγκαζόταν να κτίζουν τις οικίες τους σε διάφορα υψώματα, με αποτέλεσμα αυτές να βρίσκονται μακριά η μία από την άλλη και το χωριό να καταλαμβάνει μια μεγάλη, μακρόστενη έκταση από την οποία φαίνεται ότι πήρε την ονομασία του το χωριό.
Αξιοθέατα: Σημαντικά αξιοθέατα θεωρούνται το δίτοξο γεφύρι του Μακρυχωρίου στον Πάμισο ποταμό και η μαγούλα (χαμηλός γήλοφος) στα Ν -ΝΑ του χωριού με ευρήματα της Μέσης Νεολιθικής περιόδου.
Πολιτισμός: Στο χωριό εδρεύει το ποδοσφαιρικό Σωματείο Απόλλων Μακρυχωρίου που αγωνίζεται στο Πρωτάθλημα της Γ’ εθνικής.
Φωτογραφία: Από παλαιότερο (2019) αντάμωμα των Μακρυχωριτών στο Μακρυχώρι. (Νομός Καρδίτσας Fb Page).

Χορευτικά του Συλλόγου του χωριού κατά το παλαιότερο (2019), καθιερωμένο αντάμωμα των Μακρυχωριτών στο Μακρυχώρι. (Νομός Καρδίτσας Fb Page).

Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Η Μέλισσα είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κάμπου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Το χωριό βρίσκεται κοντά στην Καρδίτσα (απέχει περίπου 6 χλμ.) και αποτελεί όμορφο και εξαίρετο μέρος. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 224 κάτοικοι.
Αξιοθέατα: Η πλατεία του χωριού περιτριγυρίζεται από πλατάνια, ενώ ένα άλλο υπέροχο πράσινο αξιοθέατο είναι η βρύση Μπακόλα. Σε μικρή απόσταση από το χωριό ρέει ο ποταμός Καλέντζης, παραπόταμος του Πηνειού.

Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Ενα χαρακτηριστικό Καραγκούνικο χωριό του Κάμπου
Ο Πρόδρομος είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κάμπου του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται ανατολικά της Καρδίτσας, σε απόσταση 5 χλμ.. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 811 κάτοικοι. Είναι ένα χαρακτηριστικό Καραγκούνικο χωριό του κάμπου , όπου οι κάτοικοί του διατηρούν ακόμη τις παραδόσεις τους.
Ιστορία: Η ιστορία του σαν τόπος κατοικίας ανθρώπων ανάγεται από την προϊστορία και συγκεκριμένα από την αρχαιότερη νεολιθική εποχή. Βρεθήκαν τις τελευταίες δεκαετίες τρεις οικισμοί, ανατολικά του χωρίου , που αποδεικνύουν ότι η περιοχή κατοικήθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια. Τότε τεραστία δάση πλατύφυλλων δένδρων καταλάμβαναν όλες τις πεδινές εκτάσεις, τυφλοί ποταμοί κατέκλυζαν την περιοχή, δημιουργώντας εκπληκτικούς βιοτόπους και υπερυψωμένες μικρές περιοχές κατοικούνταν από προϊστορικούς ανθρώπους. Την περιοχή Πρόδρομος επέλεξαν και κατοίκησαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής, προφανώς γιατί τους παρείχε άφθονη τροφή και νερό.
Ευρήματα στο συγκεκριμένο χώρο ευρέθηκαν πολλά, μερικά από αυτά είναι είδωλα θεοτήτων, οστά , όστρακα, δύο χαρακτηριστικά τμήματα ξύλινης στέγης, οικίας εκείνης της εποχής και εύρημα ειδωλίου όπου αναπαριστά γυναίκα φέρουσα εις στους ώμους της «θήκη» χρησιμεύουσα για τη μεταφορά μικρού παιδιού. Τέτοια θήκη χρησιμοποιούσαν μέχρι πρόσφατα και οι γυναίκες του κάμπου, ονομαζόμενη «ζαλίκα» με την όποια μετέφεραν μαζί τους τα παιδιά στις μετακινήσεις ή στις γεωργικές εργασίες. Μέχρι πρόσφατα οι πληροφορίες ακόμη και επισήμων φορέων ανάφεραν πως η πόλη της Καρδίτσας, αλλά και οι γύρω οικισμοί δημιουργήθηκαν πρόσφατα, με μικρή ιστορία και παρελθόν.
Αυτή την άποψη ήρθε να διαταράξει ανακάλυψη από Τουρκάλα ερευνήτρια, στα Αυτοκρατορικά αρχεία της Κωνσταντινούπολης, τόμου με στοιχειά φορολογικής απογράφης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το έτος 1454. Η απογραφή έγινε για την αποτύπωση των οικισμών της Αυτοκρατορίας και την επιβολή φόρων. Σε αυτή την απογραφή αναφέρεται και το χωριό Πρόδρομος, με το τότε όνομα KORTAC=ΚΟΥΡΤΕΣΙ. Τα στοιχειά που δίνονται κατά την απογραφή αναφέρουν για 1 οικογένεια Τούρκων κατοίκων, 27 οικογένειες χριστιανών κάτοικων και 2 χήρες.
Σαν ένα ακόμη άγνωστο στοιχειό αναφέρεται πως όταν προσαρτήθηκε η Θεσσαλία το 1881 στην μητέρα Ελλάδα και ως εκ τούτου και η Καρδίτσα, με την δημιουργία των πρώτων Δήμων, το χωριό πρόδρομος ανήκε καταρχάς στο νεοσύστατο Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου κάμπου που περιελάμβανε πέραν του Πρόδρομου και τα Δημοτικά Διαμερίσματα, Άγιου Θεοδώρου, Μακρυχωρίου, Μέλισσας, Μυρίνης, Πτελοπουλας και Σταυρού, με έδρα του Δήμου τον Σταυρό.

Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
Το Μητρόπολη ή Παλαιόκαστρο (παλαιά ονομασία), είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μητρόπολης του Δήμου Καρδίτσας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Απέχει από την Καρδίτσα 8 χλμ.. Ο πληθυσμός του χωριού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 1262 κάτοικοι, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και ειδικότερα με την καλλιέργεια βαμβακιού. 
Ο επισκέπτης που θα πάει από την Καρδίτσα στην λίμνη Πλαστήρα θα περάσει την Μητρόπολη, που απέχει μόλις 8 χλμ. από την Καρδίτσα.
Ιστορία-Ονομασία: Είναι γνωστό ότι στη θέση του σημερινού ομώνυμου χωριού κατά την αρχαιότητα υπήρξε «η Πόλις των Μητροπολιτών» και χρονολογείται περίπου από το 500 π.Χ.. Ο οικισμός της Μητρόπολης αποτελεί επίσημα κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο από το 1964, με Υπουργική απόφαση. Συγκεκριμένα, έχουν βρεθεί δύο Ρωμαϊκά λουτρά – σε ένα από τα οποία υπάρχει ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης από το Δια – οικιστικά λείψανα από την κλασική και Ρωμαϊκή περίοδο, κεραμικός κλίβανος και πολλά άλλα. Η Μητρόπολη υπήρξε κέντρο αγγειοπλαστικής κατά την αρχαιότητα, πράγμα που αποδεικνύεται από τους πολλούς κεραμικούς κλίβανους που βρέθηκαν μέσα στον ιστό του αρχαίου οικισμού. Ένας από αυτούς τους κλίβανους, που αποκαλύφθηκε από την ΙΓ’ ΕΠΚΑ, έχει μεταφερθεί στην κεντρική πλατεία του οικισμού και συνεχίζονται οι εργασίες ανάδειξής του. Διατηρεί το όνομά του από τον 11ο αιώνα και αναφέρεται ως οικισμός στην Τουρκική απογραφή του 1454 – 1455 καθώς και στα μέσα του 17ου αιώνα. Στη σημερινή του θέση κτίστηκε το 1920. Πριν οι κατοικίες βρίσκονταν διάσπαρτες στην περιοχή Μπλιούρη, την οποία διασχίζει ο ποταμός Καλέντζης. Τη χειμερινή περίοδο τα νερά του ποταμού κατέκλυζαν την περιοχή και οι κάτοικοι για να αποφύγουν τις πλημμύρες αναγκαζόταν να κτίζουν τις οικίες τους σε διάφορα υψώματα, με αποτέλεσμα αυτές να βρίσκονται μακριά η μία από την άλλη και το χωριό να καταλαμβάνει μια μεγάλη, μακρόστενη έκταση από την οποία φαίνεται ότι πήρε την ονομασία του το χωριό.
Η Αρχαία Μητρόπολη: Η αρχαία Μητρόπολη ήταν μια σημαντική πόλη της Εστιαιώτιδας και βρισκόταν στους πρόποδες των Αγράφων, στη θέση της σημερινής ομώνυμης κωμόπολης με παλαιότερη ονομασία “Παλιόκαστρο”, σε απόσταση 9 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας. Την ταύτισή της οφείλουμε στην επιγραφή “ΠΟΛΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ”, σε γωνιόλιθο μιας παλιάς οικίας. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 4ου αι. π.Χ. από το συνοικισμό τριών μικρών οικισμών της περιοχής. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη γνώρισε κατά την Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή. Η πόλη έκοψε νομίσματα στις αρχές του 4ου αι. π. Χ.. Τον 3° αι. π.Χ. συνεχίζονται οι αργυρές και χάλκινες νομισματικές κοπές. Τα νομίσματα της πόλης στην πίσω όψη τους μαζί με τις παραστάσεις φέρουν και επιγραφές, όπως ΜΗΤΡΟ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ ή ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΤΩΝ. Κατά τη διάρκεια σωστικών ανασκαφικών εργασιών τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αποκαλυφθεί πολλά αρχαιολογικά στοιχεία. Τμήματα της αμυντικής οχύρωσης της των κλασικών χρόνων έχουν ανασκαφεί σε οικόπεδα και αγρούς της σύγχρονης κωμόπολης. Σ’ ένα πλάτωμα περίπου 2 χλμ. δυτικά του σύγχρονου οικισμού της Μητρόπολης βρίσκεται ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα στη θέση “Λιανοκόκκαλα”. Ηταν αφιερωμένος στο θεό Απόλλωνα, σύμφωνα με ενεπίγραφη αναθηματική στήλη που βρέθηκε μέσα στο σηκό. Χρονολογείται λίγο πριν τα μέσα του 6ου αι π. Χ., ενώ καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 2° αι. π. Χ..
Αρχαιολογικοί χώροι: Ο Δήμος Μητρόπολης κατέχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θέση στην κατάταξη των αρχαιολογικών χώρων του Νομού.Όπως ήδη αναφέρθηκε η έδρα του Δήμου, η Μητρόπολη, κρύβει κάτω της μια ολόκληρη πολιτεία με σημαντικό ρόλο κατά την αρχαιότητα, όπως τεκμηριώνουν απόλυτα τα αρχαιολογικά ευρήματα. ( οικίες, δημόσια κτίρια, ψηφιδωτά, δρόμοι, κεραμικού κλίβανοι, τμήμα τείχους και νεκροταφείου της αρχαίας πόλης.). Eπιγραμματικα τα αναφέρουμε: Μυκηναϊκός θολωτός τάφος Γεωργικού – Ξυνονερίου, Αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα, Αρχαία Μητρόπολη,
Μυκηναϊκός θολωτός τάφος Γεωργικού – Ξυνονερίου: Βρίσκεται σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου νοτιοανατολικά της αρχαίας Μητρόπολης. Πρόκειται για τον καλύτερα διατηρημένο θολωτό τάφο ολόκληρης της Θεσσαλίας, αφού σώζεται ακέραιη η θόλος του. Είναι από τους μεγαλύτερους θολωτούς τάφους με διάμετρο 8,80 μ και ύψος 8,95 μ.Το έργο της ανάδειξης του τάφου συνεχίζεται. Προς το παρόν δεν είναι επισκέψιμος χώρος.
Αξιοθέατα: Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία, δίπλα στο νέο Ναό, και έχει χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέος. Το τέμπλο του είναι ένα αριστούργημα τέχνης. Κάτω από το δάπεδο του Ναού υπάρχει στοά, που η παράδοση λέει ότι οδηγούσε έξω από τον οικισμό στη θέση «λιανοκόκκαλα», όπου πρόσφατα έχει ανακαλυφθεί Αρχαίος Ναός του Απόλλωνα. Σπίτια διάσπαρτα, μέσα στους δρόμους του χωριού που διατηρούν ακόμα τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του τόπου (πλινθόκτιστα ή πέτρινα κτισμένα από ποταμίσια πέτρα, με ξυλοδεσιές, ξύλινα χαγιάτια και σε μερικά σημεία βαμμένα με το χαρακτηριστικό έντονο λουλακί). Την Μητρόπολη διασχίζει ο ποταμός Γαβράς. Δροσερές στιγμές το καλοκαίρι μπορεί να βρει κανείς στο Δημοτικό Αναψυκτήριο, το οποίο είναι κτισμένο στην όχθη του.
Πολιτισμός: Η Μητρόπολη διαθέτει υπαίθριο θέατρο 1200 θέσεων, όπου κάθε καλοκαίρι φιλοξενούνται θίασοι από όλη την Ελλάδα, με αξιόλογες παραστάσεις αλλά και μουσικές συναυλίες, όπου συγκεντρώνονται θεατές από όλο το Νομό.
Το πανηγύρι τις παραμονές του Αγίου Πνεύματος (περίπου όταν τελειώνει το φύτευμα του καπνού) με δημοτική μουσική και πλιγούρι που προσφέρεται στις επισκέπτες, στο Ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για πολύ όμορφη περιοχή με πανύψηλες βελανιδιές.
Η αναβίωση του εθίμου του Αι Γιώργη πραγματοποιείται κάθε χρόνο στη Μητρόπολη κατά την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, στην ομόνυμη εκκλησία του χωριού.
Αθλητισμός: Ο Α.Ο. Δόξα Μητρόπολης ιδρύθηκε το 1952 και αγωνίζεται από το 1973 ανελλιπώς στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Καρδίτσας και της Δ’ Εθνικής.
Στη Μητρόπολη υπάρχει Πίστα Motocross, όπου γίνονται αγώνες Πανελληνίου Πρωταθλήματος, με συμμετοχές από την Ελλάδα και από Βαλκανικές χώρες.
Φωτογραφία: Γιάννης Παπαγεωργίου

Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΘΙΜΟΥ ΤΟΥ ΑΪ ΓΙΩΡΓΗ ΣΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας, λευκά άλογα με καβαλάρηδες φουστανελοφόρους ηγούνται της πομπής της περιφοράς της εικόνας του Αγίου Γεωργίου. Την εικόνα κουβαλούν στον ώμο τους αρματωμένοι τσολιάδες οι οποίι πλαισιώνονται από γυναίκες του Συλλόγου, οι οποίες είναι ντυμένες με τις τοπικές καραγκούνικες φορεσιές, καλύπτοντας ενδυματολογικά και ηλικιακά τρεις γενιές.
Η φιλαρμονική του Δήμου Καρδίτσας δίνει έναν ιδιαίτερο και επιπλέον εορταστικό τόνο στην εκδήλωση. Ακολουθεί στον περίβολο της εκκλησίας η αρτοκλασία, ο χορός και το τραγούδι «Σαράντα πέντε Κυριακές…» από τις γυναίκες του Συλλόγου.
Ένα έθιμο που η αναβίωσή του ξεκίνησε το 2015 και συνεχίζεται με την άψογη συνεργασία της Τοπικής Κοινότητας, του Μορφωτικού Συλλόγου Μητρόπολης και της Εκκλησίας.
Από Νομός Καρδίτσας Facebook Page.

Γυναίκες του Μορφωτικού Συλλόγου Μητρόπολης Καρδίτσας, ντυμένες με τις τοπικές καραγκούνικες φορεσιές, κατά την αναβίωση του εθίμου του Αϊ Γιώργη.

ΔΗΜΟΣ ΣΟΦΑΔΩΝ
Ο Δήμος Σοφάδων έχει έκταση 720,722 τ. χλμ. και πληθυσμό 18.864 κατοίκους. Έδρα του δήμου είναι οι Σοφάδες.
Δήμαρχος του Δήμου Σοφάδων είναι ο κ. Δημοσθένης Κατσής.
Διαιρείται στις εξής 5 Δημοτικές Ενότητες: Σοφάδων, Αρνης, Μενελαΐδας, Ρεντίνας και Ταμασίου, οι οποίες συνολικά περιλαμβάνουν 31 Τοπικές Κοινότητες και 38 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Σοφάδων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Σοφάδων (Σοφάδες, Ταυρωτός), Αγίας Παρασκευής (Αγία Παρασκευή), Αγίου Βησσαρίου (Αγιος Βησσάριος), Αμπέλου (Αμπελος), Ανωγείου (Ανώγειο), Γεφυρίων (Γεφύρια), Δασοχωρίου (Δασοχώρι), Καππαδοκικού (Καππαδοκικό), Καρποχωρίου (Καρποχώρι), Μοσχολουρίου (Μοσχολούρι), Μαυραχάδων (Μαυραχάδες), Μελισσοχωρίου (Μελισσοχώρι), Πασχαλίτσης (Πασχαλίτσα), Φιλίας (Φιλία).
2. ΔΕ Αρνης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ματαράγκας (Ματαράγκα), Ερμητσίου (Ερμήτσι), Κυψέλης (Κυψέλη), Πύργου Κιερίου (Πύργος Κιερίου).
3. ΔΕ Μενελαΐδας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Κέδρου (Κέδρος), Αηδονοχωρίου (Αηδονοχώρι, Θέρμα, Κάρπη), Βαθυλάκκου (Βαθύλακκος), Θραψιμίου (Θραψίμι), Λουτροπηγής (Λουτροπηγή, Λουτρά Σμοκόβου), Λουτρού (Λουτρό).
4. ΔΕ Ρεντίνας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ρεντίνας (Ρεντίνα, Μονή Ρεντίνας).
5. ΔΕ Ταμασίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Λεονταρίου (Λεοντάρι), Ανάβρας (Ανάβρα) Ασημοχωρίου (Ασημοχώρι), Αχλαδέας (Αχλαδέα), Γραμματικού (Γραμματικό, Νέο Ικόνιο), Κτιμένης (Κάτω Κτιμένη, Κτιμένη).

ΟΙ ΣΟΦΑΔΕΣ
Οι Σοφάδες Καρδίτσας είναι κωμόπολη, Δημοτική Ενότητα, Κοινότητα και έδρα του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 5.556 κατοίκους.
Συγκοινωνιακό και Εμπορικό Σταυροδρόμι: Οι Σοφάδες απέχουν 286 χλμ. από την Αθήνα και 215 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 68 χλμ. από τη Λαμία και 14 χλμ. από την Καρδίτσα. Συνδέονται με την Καρδίτσα και την Αθήνα μέσω του αυτοκινητοδρόμου Α3 Κεντρικής Ελλάδας, αλλά και μέσω του Σιδηροδρομικού Δικτύου. Οι Σοφάδες αποτελούν, εκτός από Συγκοινωνιακό, και Εμπορικό σταυροδρόμι, καθώς από εκεί διέρχονται οι μεγαλύτερες ποσότητες βαμβακιού της Ελλάδας. Οι σημαντικοί οδοί των Σοφάδων είναι η Κιερίου, η Αγ. Γεωργίου και η Πλαστήρα.
Ονομασία: Το όνομα της πόλης θεωρείται ότι προέρχεται από τους «σοφάδες», τα μικρά τσιμεντένια καναπεδάκια που κατασκεύαζαν οι κάτοικοι για να ξεκουράζονται, κυρίως το καλοκαίρι. Η ονομασία αυτή χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα, ενώ εντοπίζεται και σε Tουρκικά έγγραφα, που ανήκαν πιθανώς σε τσιφλικάδες της περιοχής.
Ιστορία: Οι Σοφάδες σχεδόν εξαφανίστηκαν κατά τον καταστροφικό σεισμό του 1954, καθώς οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να χτίσουν εξ ολοκλήρου καινούριες κατοικίες.
Γκαραγκούνικο Παραδοσιακό Χωριό: Ιδιαίτερο αναπτυξιακό και τουριστικό ενδιαφέρον αναμένεται να δημιουργήσει το «Καραγκούνικο Παραδοσιακό Χωριό», μια προσπάθεια των εν Αθήναις Σοφαδιτών για την ανάπτυξη της περιοχής. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη τουριστική μονάδα που θα έχει τη μορφή ενός μικρού χωριού.

Η ΦΙΛΙΑ
Η Φίλια ή Φιλία είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Σοφάδων του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 422 κατοίκους. Το χωρίο βρίσκεται στο Κέντρο περίπου της ΠΕ Καρδίτσας και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 140 μ..
Iστορία: Κοντά στο χωριό έχουν εντοπιστεί πολλά αρχαιολογικά ευρήματα. Στις βόρειες παρυφές του χωριού βρίσκεται το Πανθεσσαλικό Ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς. Τα παλαιότερα ευρήματα χρονολογούνται από την Μυκηναϊκή εποχή. Από τότε χρονολογείται ένα τραπεζοειδές κτίριο διαστάσεων 4,85 μ. Χ 2,80 – 3,10 μ, μεγάλος αριθμός οστράκων και ειδώλια. Επίσης, έχει εντοπιστεί κεραμική των γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων και διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη τα οποία χρονολογήθηκαν από τα γεωμετρικά μέχρι τα Ρωμαϊκά χρόνια. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του Δημητρίου Θεοχάρη τη δεκαετία του 1960, εντοπίστηκε αποθέτης με μεγάλο αριθμό χάλκινων αντικειμένων, ορειχάλκινες πόρπες, σιδηρά όπλα και εξαρτήματα και ένα ορειχάλκινο αγαλματίδιο. Έχει εντοπιστεί επίσης παχύ στρώμα στάχτης μέσα στο οποίο βρίσκονται αφιερώματα, το οποίο χρονολογείται από τον 7ο αιώνα π.Χ. το οποίο επιβεβαίωσε την παρουσία ιερού άλσους, στο οποίο οι προσκυνητές κρεμούσαν τα αφιερώματα στα δέντρα.
Κατά τη διάνοιξη της οδικού άξονα ήρθαν στο φως λείψανα οικισμού της αρχαϊκής και κλασσικής εποχής. Διακρίνονται τουλάχιστον πέντε οικοδομικές φάσεις, από τον 7ο έως και τον 4ο αιώνα π.Χ., ενώ ο οικισμός συνέχισε να κατοικείται μέχρι τους ύστερους Ρωμαϊκούς χρόνους (2ος-3ος μ.Χ. αιώνας). Έχουν εντοπιστεί τα υπολείμματα τεσσάρων μεγάλων διαστάσεων αψιδωτών κτισμάτων, δρόμος στρωμένος με κροκάλες και χαλίκια και υπαίθριοι χώροι καλυμμένοι με βότσαλα. Από τα κινητά ευρήματα του οικισμού ξεχωρίζει ένα ασημένιο δαχτυλίδι αρχαϊκής εποχής με αναπαράσταση σκορπιού, τα πήλινα ειδώλια με γυναικείες μορφές και άλογα και ο μεγάλος αριθμός πηνίων (κουβαρίστρες) και αγνυθών (υφαντικά βάρη). Είναι ο μεγαλύτερος οικισμός αυτής της περιόδου που έχει ανασκαφεί στη Θεσσαλία.
300 μέτρα από τον χώρο του ιερού έχει εντοπιστεί μεγάλο Ρωμαϊκό κτίριο του 3ος αιώνα μ.Χ., στο οποίο έχουν βρεθεί ψηφιδωτά με γεωμετρικά μοτίβα και μαρμάρινες πλάκες. Στον κύριο χώρο της ανασκαφής έχει αποκαλυφθεί επίσης τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική με διαστάσεις 24,20 μ. επί 14 μ.. Διαθέτει νάρθηκα και αψίδα. Από το ψηφιδωτό της δάπεδο σώζονται ελάχιστα λείψανα. Για την κατασκευή χρησιμοποιήθηκε υλικό από τον Ελληνιστικό ναό.
Ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε από τη Φίλια, γιά να πάρει συμβουλές από το Πανθεσσαλικό Ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς. Το Πανθεσσαλικό Ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς ήταν κάτι όπως το Μαντείο των Δελφών.
Αξιοθέατα: Πέρα από τον Αρχαιολογικό Χώρο, ο οποίος είναι επισκέψιμος κατόπιν συνεννοήσεως με την Αρχαιολογική Εφορία Καρδίτσας, στο χωριό βρίσκεται ο ιερός ναός του Προφήτη Ηλία. Ο ναός έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για ξυλόστεγη τρίκλιτη βασιλική, κατασκευασμένη από πέτρα. Το εσωτερικό του ναού χωρίζεται σε τρία κλίτη από δύο κιονοστοιχίες, οι οποίες αποτελούνται από δύο κίονες. Η εκκλησία διαθέτει νάρθηκα, ημικυκλική κόγχη ιερού και πρόστωα νότια και δυτικά, κάτω από τα οποία βρίσκονται οι δύο είσοδοι του. Στο εσωτερικό του σώζονται τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται από το 1862. Απεικονίζουν ολόσωμους Αγίους στην κατώτερη σειρά, στηθάρια αγίων από πάνω, και ψηλότερα απεικονίζονται μαρτυρία Αγίων και σκηνές από το Δωδεκάορτο. Στο δυτικό τοίχο του νάρθηκα υπάρχει παράσταση του τροχού του βίου (ή κύκλου της ζωής).

Η ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
Η Ματαράγκα είναι χωριό, Τοπική Κοινότητα και κεφαλοχώρι της Δημοτικής Ενότητας Αρνης του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 1412 μόνιμους κατοίκους.
Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 117 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ονομασία: Οι περισσότεροι αποδίδουν την ονομασία του χωριού στο γεγονός ότι ήταν το μάτι (κέντρο) του κάμπου.
Ιστορία: Στις αρχές του 20ου αιώνα οι Τούρκοι που κατείχαν τη Ματαράγκα έφυγαν για την Κωνσταντινούπολη πουλώντας ή νοικιάζοντας τα χωράφια που είχαν στην κυριαρχία τους. Το χωριό σαν κοινότητα άρχισε να λειτουργεί από το 1914. Το 1922 έγινε απαλλοτρίωση και το επίσημο συνεργείο μοίρασε τα χωράφια με κλήρους, που ο καθένας περιελάμβανε 70 στρέμματα. Το 1933 μοιράστηκαν τα οικόπεδα και το χωριό απλώθηκε στην έκταση που είναι σήμερα. Παλιά ήταν μαζεμένο σε τρεις μαχαλάδες (συνοικίες). Ο ένας λεγόταν Μπελίδικο, ο άλλος Μπασιώτικο και μεταξύ αυτών ήταν ο τρίτος που λεγότανε Μισιακός. Τα σπίτια του κάθε μαχαλά επικοινωνούσαν το ένα με το άλλο και ήταν όλα ίδια.

Ο ΚΕΔΡΟΣ
Ο Κέδρος είναι χωριό, Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μενελαΐδας του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 682 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται στον επαρχιακό οδικό άξονα Καρδίτσας-Σμοκόβου, 2 χλμ. μετά τη διασταύρωση για Λουτρό. Απέχει 23 χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Το χωριό είναι χτισμένο κάτω από την σκεπή του Κατάχλωρου και είναι γεμάτο από πλατάνια και κέδρους. Δίπλα από το χωριό ρέει ο ποταμός Ονόχωνος ή Σοφαδίτης, από τις πηγές του οποίου δημιουργήθηκε η τεχνητή Λίμνη Σμοκόβου, ζωοδότης της περιοχής αλλά και όλης της διαδρομής μέχρι να βρει τον Πηνειό ποταμό.
Οικονομία: Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Καλλιεργούνται κυρίως βαμβάκι, σιτάρι, καλαμπόκι, τριφύλλι και οπωρολαχανικά.

ΤΟ ΑΗΔΟΝΟΧΩΡΙ
Το Αηδονοχώρι είναι χωριό, Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μενελαΐδας του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 226 κατοίκους. Η τοπική κοινότητα Αηδονοχωρίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός. Η Τοπική Κοινότητα Αηδονοχωρίου, περιλαμβάνει και τους οικισμούς Θέρμα και Κάρπη.
Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Φωτιάνα ή Χωταίνα (Χωτένα). Από την Καρδίτσα απέχει 45 χλμ. Το ορεινό αυτό χωριό των Αγράφων είναι χτισμένο σε υψόμετρο 800 μ. σε ρεματιά που πηγάζει από τη θέση Αγγελίνα. Κατά μήκος της ρεματιάς αναπτύσσεται πλούσια βλάστηση, πανύψηλες βελανιδιές, καρυδιές, πλατάνια και άλλα είδη χλωρίδας. Από τους 226 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011, μόνο οι 100 μένουν στο χωριό μόνιμα. Το εισόδημα τους το αντλούν από τη γεωργία, τα κηπευτικά και την κτηνοτροφία.
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται μέσα στο χωριό είναι βυζαντινού ρυθμού και χτίστηκε γύρω στο 1600. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν πέρασε από το χωριό ο Γεώργιος Καραϊσκάκης άφησε χρήματα για την ανοικοδόμηση της.
Πολιτισμός: Στις μεγάλες εορτές και το καλοκαίρι διοργανώνονται αρκετές εκδηλώσεις με τη συμβολή του Δήμου και του πολιτιστικού Συλλόγου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκδηλώσεις την δεύτερη ημέρα του Πάσχα. Την ημέρα αυτή γίνεται στην πλατεία του χωριού εικονική δημοπρασία των εικόνων του ναού της Αγ. Παρασκευής τα “Σίγνα” και συγκεντρώνονται χρήματα για την εκκλησία. Μετά τα “Σίγνα” χορεύεται από τους κατοίκους ο παραδοσιακός χορός Τάϊ-Τάϊ. Ο χορός αυτός είναι μοναδικός στο είδος του, σε όλη την Ελλάδα.

ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΣΜΟΚΟΒΟΥ
Τα Λουτρά Σμοκόβου είναι μικρός παραδοσιακός οικισμός στην Τοπική Κοινότητα Λουτροπηγής της Δημοτικής Ενότητας Μενελαΐδας του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ο οικισμός έχει πληθυσμό 3 κατοίκους.
Ονομασία: Τα Λουτρά Σμόκοβου oφείλουν την ονομασία τους στις κοντινές ιαματικές πηγές.
Γεωγραφία: Βρίσκονται σε μια καταπράσινη ρεματιά, σε υψόμετρο 450 μ. και απέχουν 6 χλμ. από το χωριό Σμόκοβος (Λουτροπηγή), 10 χλμ. από τη Λίμνη Σμοκόβου και βρίσκονται 35 χλμ. νοτιοανατολικά της Καρδίτσας.
Γεωλογία: Τα Λουτρά Σμόκοβου βρίσκονται βόρεια της τεκτονικής λεκάνης του Σπερχείου, μια καταβύθιση του εδάφους που δημιουργήθηκε από την επέκταση της πλάκας του Αιγαίου σε άξονα βορρά-νότου. Στη νότια πλευρά αυτής της λεκάνης βρίσκονται οι θερμές πηγές της Υπάτης και ανατολικότερα τα Καμένα Βούρλα και οι Θερμοπύλες και στη βόρεια βρίσκονται οι θερμές πηγές Πλατύστομου. Στο Σμόκοβο τα νερά είναι έντονα αλκαλικά, με pH 9,8 και αναβλύζουν σε θερμοκρασία 40,2°C. Έχουν υψηλή συγκέντρωση αμμωνίας και υδρόθειου και χαμηλές συγκεντρώσεις νιτρικών και αλκαλικών γαιών. Το νερό φαίνεται ότι συσχετίζεται με το νερό της βροχής, το οποίο θερμαίνεται στο υπέδαφος σε θερμοκρασία περίπου 100 βαθμών Κελσίου και στη συνέχεια καθώς ανεβαίνει αναμιγνύεται με γλυκό νερό. Τα νερά αναβλύζουν μέσα από προσχωσιγενείς εναποθέσεις από άμμο, πηλό και χαλίκια πάχους περίπου 2 χλμ., οι οποίες βρίσκονται πάνω από τον φλύσχη της Πίνδου.
Ιστορία: Οι πρώτες εγκαταστάσεις στην περιοχή δημιουργήθηκαν το 1662, από τους μοναχούς Φράγκος και Μάρκος από τη μονή Ρεντίνας. Οι εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν από τον Αλή Πασά, όμως μετά τη δολοφονία του εγκαταλείφθηκαν και σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκαν. Επέζησαν μόνο οι εγκαταστάσεις Αλή και Μαχμούτ, που συνέχισαν να χρησιμοποιούνται μέχρι την κατασκευή νέου υδροθεραπευτηρίου το 1928.
Με την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα το 1881, τα λουτρά πέρασαν στην κατοχή του Ελληνικού Δημοσίου και εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για την αξιοποίησή τους. Το συγκρότημα δινόταν για αξιοποίηση σε ιδιώτες έναντι ενοικίου. Το 1903 ο πολιτευτής Καρδίτσας Κωνσταντίνος Τερτίπης ανέλαβε την αξιοποίησή του για είκοσι χρόνια έναντι ενοικίου και με υποχρέωση να φέρει εις πέρας διάφορα έργα βελτίωσης. Κατασκεύασε αμαξιτό δρόμο, έκτισε το εστιατόριο και ξενοδοχεία «Ό Όλυμπος», «ή Μακεδονία», «Νευρόπολις», «Τερτίπιον I» και «Τερτίπιον II» και τα «Φάλαρα». Στη συνέχεια δόθηκε έναντι ενοικίου για μία 25ετία στην Εταιρεία Γενικών Επιχειρήσεων Καρδίτσης (ΕΓΕΚ), πάλι με την υποχρέωση βελτίωσης των λουτρών. Κατασκευάστηκε τότε το υδροθεραπευτήριο, στη θέση όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο Μακεδονία, το οποίο και κατεδαφίστηκε. Το υδροθεραπευτήριο διέθετε 52 μαρμάρινους λουτήρες και από πάνω του ήταν κτισμένο το διώροφο ξενοδοχείο ΤΑ ΤΕΜΠΗ. Επίσης κτίστηκαν και δύο λαϊκοί ξενώνες, οι Πίνδος και ‘Ωραία Θεσσαλία. Το 1936 και το 1937 τα λουτρά Σμόκοβου είχαν το μεγαλύτερο αριθμό λουόμενων στην Ελλάδα.
Η περίοδος αυτή ακμής των λουτρών διακόπηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1943 οι Γερμανοί πληροφορήθηκαν ότι στη λουτρόπολη λειτουργούσε σχολή ευελπίδων του ΕΛΑΣ και έτσι μετέβησαν στην περιοχή και ανατίναξαν τη λουτρόπολη. Το 1952 τα λουτρά πέρασαν στην κατοχή του νεοσύστατου τότε ΕΟΤ, ο προκήρυξε διαγωνισμό για ανοικοδόμηση και εκμετάλλευση των λουτρών. Ανάδοχος αναδείχθηκε ο Νικόλαος Παπαδημητρίου, ο οποίος προχώρησε σε υδροδότηση των ξενοδοχείων των λουτρών και στην κατασκευή εισπνευσοθεραπευτήριου, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1956. Τα μέσα της δεκαετίας του 1960, τα λουτρά Σμόκοβου ήταν η τέταρτη σε επισκεψιμότητα λουτρόπολη της Ελλάδας. Από το 1982 λειτουργούν ως κοινοτική επιχείρηση.

Το ξενοδοχείο Μετέωρα στην περιοχή Λουτρά Σμοκόβου, μέσα σε ένα κατάφυτο ειδυλλιακό περιβάλλον!

ΤΟ ΛΟΥΤΡΟ
Το Λουτρό είναι μικρός παραδοσιακός οικισμός και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μενελαΐδας του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ο οικισμός έχει πληθυσμό 349 κατοίκους.
Όμορφα παλιά σπίτια, γραφικά καφενεδάκια και μία απαράμιλλης ομορφιάς θέα συνθέτουν τον υπέροχο αυτό τόπο. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται το παλιό δημοτικό σχολείο καθώς και το νηπιαγωγείο. Την όμορφη αυτή εικόνα συμπληρώνει ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος που βρίσκεται δίπλα από το χώρο του σχολείου. Σε αρκετά κοντινή απόσταση βρίσκεται και το γήπεδο του χωριού στο οποίο διεξάγονται διάφοροι αγώνες ποδοσφαίρου αλλά και μπάσκετ από τους κατοίκους αλλά αποτελεί και τον πρωτεύοντα χώρο διασκέδασης για τα μικρά παιδιά. Ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό είναι η Επαρχιακή Οδός Καρδίτσα-Ρεντίνα Καρδίτσας και η είσοδος στο χωριό γίνεται από δεξιά παράκαμψη του δρόμου αυτού.
Πολιτισμός-Εκδηλώσεις: Μία από τις κύριες εκδηλώσεις του χωριού είναι το Πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα το οποίο διεξάγεται στις 27 Ιουλίου προς τιμήν του Αγίου και το οποίο αποτελείται από την λειτουργία στο ναό το βράδυ της παραμονής της εορτής, καθώς και το πρωί ανήμερα. Επίσης ανήμερα το πανηγύρι περιλαμβάνει οργανοπαίχτες και μία μεγάλη ποικιλία από τοπικά εδέσματα και γλυκίσματα. Άλλη μια σημαντική γιορτή για τους κατοίκους του Λουτρού είναι το καθιερωμένο αντάμωμα το οποίο διεξάγεται το 1ο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και περιλαμβάνει χορούς, τραγούδια καθώς και άλλες συναφείς δραστηριότητες.

Η ΡΕΝΤΙΝΑ
Η Ρεντίνα είναι Ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα, Δημοτική Ενότητα και ιστορική έδρα του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει μόνιμο πληθυσμό 288 κατοίκους. Το χωριό βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 900 μ., στα Άγραφα. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, ενώ 7 χλμ. νοτιοανατολικά του χωριού βρίσκεται η ιστορική Μονή Ρεντίνας.
Ιστορία: Κοντά στη Ρεντίνα έχουν εντοπιστεί λείψανα δύο αρχαίων οικισμών. Ο ένας βρίσκεται νότια του χωριού, κοντά στην εκκλησία της Παναγίας και τη Βρομοβρύση, και άλλος δυτικά του χωριού, όπου βρίσκονται ερείπια τειχών, και έχει ταυτοποιηθεί ως οι αρχαίες Αγγειαί. Κοντά στο χωριό έχουν εντοπιστεί τάφοι του 4ου και 3ου αιώνα π.X.. Στην περιοχή στην αρχαιότητα κατοικούσαν οι Δόλοπες.
Το χωριό άκμασε κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, χάρις στα προνόμια που απέκτησε η περιοχή των Αγράφων με τη συνθήκη του Ταμασίου. Η Ρεντίνα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πλουσιότερα χωριά των Αγράφων, με 450 οικογένειες. Η οικονομία της βασιζόταν στην κτηνοτροφία και σε μικρότερο βαθμό στη σηροτροφία. Από εκείνη την περίοδο χρονολογούνται ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (με τέμπλο του 1695), το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου (1662), ο ναός του Αγίου Γεωργίου (αγιογραφημένος το 1719) και ο ναός του Αγίου Νικολάου (1725). Στο χωριό λειτουργούσε μεγάλη βιβλιοθήκη και σχολή όπου διδάσκονταν αρχαία Ελληνικά, Λατινικά κ.ά. Υπήρξε έδρα της επισκοπής Λιτσάς και Αγράφων.
Λόγω της θέσης πάνω στον δρόμο που οδηγούσε από τη Θεσσαλία στη Δυτική Ελλάδα, η Ρεντίνα έγινε πολλές φορές πεδίο σκληρών μαχών κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, αλλά και το 1845, το 1867 και το 1878. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής στο δημοτικό σχολείο του χωριού λειτούργησε από τον ΕΛΑΣ Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών από την οποία αποφοίτησαν 840 αντάρτες με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονταν και 11 γυναίκες.
Αξιοθέατα: Στο χωριό, το οποίο έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, σώζονται τα παλιά πετρόκτιστα αρχοντικά και οι παραδοσιακές κρήνες. Στην Κοινότητα υπάρχουν 3 μουσεία, το Λαογραφικό,το Βυζάντινο και το Εθνικής Αντίστασης.
Περίπου 7 χλμ. από το χωριό βρίσκεται η ιστορική Μονή Ρεντίνας, η οποία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και υπάγεται στην Τοπική Κοινότητα Ρεντίνας. Το σημερινό καθολικό της μόνης κτίστηκε το 1579. Στο χωριό, στην κεντρική πλατεία βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου με τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτο τέμπλο (17ος αιώνας) του οποίου το τέμπλο, η αγία Τράπεζα και ο δεσποτικός θρόνος είναι σκαλισμένα σε ξύλο καρυδιάς. Ο ναός διαθέτει και δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Αγιο Δημήτριο, αγιογραφημένο και με ξυλόγλυπτο τέμπλο (16ος αιώνας) και στον Αγιο Σεραφείμ. Νότια της κεντρικής πλατείας βρίσκεται ο ναός της Παναγίας. Το έτος ίδρυσής του είναι άγνωστο. Στο εσωτερικό της σώζονται αγιογραφίες. Tο ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι του 1659. Ήταν καθεδρικός ναός όταν η Ρεντίνα ήταν έδρα της επισκοπής Λιτσάς και Αγράφων. Γύρω από τον ναό βρίσκεται βυζαντινό νεκροταφείο. Ο ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στην πρώτη πλατεία. Ανακαινίστηκε το 1725 και στο εσωτερικό του σώζονται αγιογραφίες στο ιερό. Στο τέμπλο βρίσκεται εικονοστάσι με τρεις σειρές εικόνων.

Η ΑΝΑΒΡΑ
Η Aνάβρα είναι Ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ταμασίου του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Το χωριό ιστορικά είναι γνωστό ως Ταμάσι λόγω της Συνθήκης του Ταμασίου, με την οποία η περιοχή των Αγράφων απέκτησε καθεστώς αυτονομίας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Την περίοδο 1906-1907 εγκαταστάθηκαν στον οικισμό Έλληνες πρόσφυγες από την περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας. Το χωριό μετονομάστηκε σε Ανάβρα το 1927.
Πολιτισμός-Αθλητισμός: Στο χωριό δραστηριοποιούνται ο Μορφωτικός, Εκπολιτιστικός Σύλλογος Ανάβρας «Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ» και ο Αθλητικός Σύλλογος Κένταυρος Ανάβρας καθώς και άλλοι. Υπάρχει επίσης η ποδοσφαιρική ομάδα “Κένταυρος Ανάβρας”.

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ
Το Γραμματικό είναι χωριό του Θεσσαλικού Κάμπου και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ταμασίου του Δήμου Σοφάδων, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του είναι 282 κάτοικοι που ασχολούνται κυρίωςμε τη γεωργία και κύρια καλλιέργεια το βαμβάκι. Απέχει 32 χλμ. από την πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας την Καρδίτσα. Η προηγούμενη ονομασία του χωριού ήταν Καραλάρ.
Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και στον παλαιότερο οικισμό Μικρό Γραμματικό βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης. Το χωριό πανηγυρίζει κάθε χρόνο κατά την κινητή γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής με θρησκευτικές εκδηλώσεις στην ομώνυμη εκκλησία και στις 25 Νοεμβρίου στο Μικρό Γραμματικό γιορτάζει η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης.
Kάθε Αύγουστο στο Πνευματικό Κέντρο διοργανώνεται δεκαήμερο εκδηλώσεων, με χορευτικά συγκροτήματα, θέατρο, γλέντι και παιδικούς αγώνες (τσουβαλοδρομίες). Για τα διάφορα θέματα του χωριού και τις εκδηλώσεις φροντίζουν ο Σύλλογος Γυναικών και ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Αχιλλέας Ιωαννίδης», που έχει και υποτυπώδες Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται στο Πνευματικό Κέντρο. Υπάρχουν ακόμη Αγροτικός Σύλλογος, Αγροτικός Συνεταιρισμός και Αθλητικός Όμιλος.

Ο ΔΗΜΟΣ ΠΑΛΑΜΑ
Ο Δήμος Παλαμά έχει έκταση 382,722 τ. χλμ. και πληθυσμό 16.726 κατοίκους. Έδρα του δήμου είναι ο Παλαμάς.
Δήμαρχος του Δήμου Παλαμά είναι ο κ. Σωκράτης Δασκαλόπουλος.
Ο Δήμος Παλαμά διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Παλαμά, Σελλάνων και Φύλλου, οι οποίες συνολικά περιλαμβάνουν 20 Τοπικές Κοινότητες με 27 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Παλαμά: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Παλαμά (Παλαμάς), Αγίου Δημητρίου (Αγιος Δημήτριος), Βλοχού (Βλοχός, Λυκόρεμα), Γοργοβιτών (Γοργοβίτες), Καλυβακίων (Καλυβάκια), Κοσκινά (Κοσκινάς, Ψαθοχώρι), Μάρκου (Μάρκος), Μεταμορφώσεως (Μεταμόρφωσις).
2. ΔΕ Σελλάνων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Προαστίου (Προάστιον), Αγίας Τριάδος (Αγία Τριάδα), Καλογριανών (Καλογριανά), Μαραθέας (Μαραθέα, Κόρδα), Πεδινού (Πεδινό).
3. ΔΕ Φύλλου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ιτέας (Ιτέα, Ηλίας), Αστρίτσης (Αστρίτσα), Λεύκης (Λεύκη), Ορφανών (Ορφανά), Πετρίνου (Πέτρινο, Μεσορράχη), Συκιών (Συκιές, Μαγουλίτσα), Φύλλου (Φύλλο, Αμπελώνας).

Ο ΠΑΛΑΜΑΣ
Ο Παλαμάς είναι Κωμόπολη, Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Παλαμά και έδρα του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Ο πληθυσμός της κωμόπολης είναι 5.745 κάτοικοι. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά της ΠΕ Καρδίτσας και απέχει από το κέντρο της Καρδίτσας περίπου 20 χλμ..
Στην κεντρική πλατεία της κωμόπολης βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αθανασίου του Ρουμ-Παλαμά, ο οποίος χτίστηκε το 1811. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σε διαστάσεις (500 τ.μ.) ναό του νομού Καρδίτσας και ονομάστηκε έτσι επειδή, όταν χτίστηκε, βρισκόταν στην ελληνική (Ρουμ) συνοικία. Ο ναός αυτός, κατασκευάστηκε πάνω σε προγενέστερο ναό, ο οποίος χρονολογείται από τους βυζαντινούς χρόνους (περί το 1300) και θεωρείται από τους παλαιότερους και μεγαλύτερους των Βαλκανίων και από τους ελάχιστους εναπομείναντες του συγκεκριμένου ρυθμού. Από το 1978 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο γιατί “ο Ναός αυτός που ανάγεται χρονολογικά στο τέλος του 18ου αιώνος είναι όχι μόνο αξιολογώτατο, αλλά και το μοναδικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της εποχής αυτής στην περιοχή, και διασώζει ωραίες τοιχογραφίες 18ου αιώνος”. Το χωριό υπέστη μικρές καταστροφές στον σεισμό του 1954, κάποια σπίτια που ήταν χτισμένα με πέτρες και χώμα, τα λεγόμενα πλίθινα, κατέρρευσαν κι οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να τα χτίσουν εκ νέου. Στη συνοικία Χαντάκι του Παλαμά, στις κατοικήσιμες μαγούλες απέναντι από τη μαγούλα του Αγίου Αθανασίου Χαντακλή, εικάζεται ότι βρίσκεται προϊστορική οχυρωμένη πόλη (εποχή του Χαλκού), από την οποία βρέθηκε πρόσφατα τμήμα τείχους. Ενδέχεται να είναι η ομηρική πόλη Αστέριο, που μαζί με άλλες πόλεις της περιοχής και με επικεφαλής τον Ευρύπυλο, με 40 καράβια, συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο.

ΤΟ ΠΡΟΑΣΤΙΟ
Το Προάστιο είναι οικισμός και Τοπική Κοινοτητα της Δημοτικής Ενότητας Σελλάνων, του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 1666 κατοίκους. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη νότια όχθη του Πηνειού και είναι χτισμένος σε υψόμετρο 100 μ.. Είναι ένας αγροτικός οικισμός που απέχει από την πόλη της Καρδίτσας16 χλμ. (Β.) και από τον Παλαμά 21 χλμ. (Δ.).

Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ
Η Αγία Τριάδα ή Μερίχοβο είναι πεδινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Σελλάνων του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με πληθυσμό 699 κατοίκους. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 95 μ.. και βρίσκεται νότια του Πηνειού ποταμού, στα βόρεια όρια της ΠΕ Καρδίτσας. Απέχει 23,5 χλμ. Δ. από τον Παλαμά, 15 χλμ. Β.-ΒΑ. από την Καρδίτσα και 18 χλμ. ΝΑ. από τα Τρίκαλα. Στα βόρεια και δυτικά του χωριού περνάει ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας, ενώ στα δυτικά η ΕΟ Τρικάλων – Καρδίτσας.
Ανήκει στα χωριά των Σελλάνων με κεφαλοχώρι τους την κωμόπολη Προάστιο. Συνορεύει στα βόρεια με το Προάστιο και δυτικά με τα Καλογριανά. Το χωριό συμπεριλαμβάνεται στα “Βαλτοχώρια” του Δήμου Παλαμά, οι κάτοικοί του στην πλειοψηφία τους είναι Καραγκούνηδες, γι΄ αυτό και αποκαλούνται “Βαλτοκαραγκούνηδες”.
Ιστορία: Από αρχαιοτάτων χρόνων αναπτύχθηκε στην περιοχή ακμάζουσα πόλη της Θεσσαλιώτιδας που ονομαζόταν Μερίκαστρον. Για άγνωστους λόγους παρήκμασε κατά την Βυζαντινή περίοδο. Στην περιοχή αναπτύχθηκε η Ελληνική φυλή των Καραγκούνηδων, που προέρχονται από τους Θεσσαλιώτες. Το Μερίχωβο μαζί με τα χωριά της ευρύτερης περιοχής των Σελλάνων (Προάστιο, Μιζντάνι, Καλογριαννά, Σερβωτά, Κόρδα, Ριζάβα, Μακρυχώρι, Μαραθέα, Πεδινό, Κρανέα, Μαγούλα, Παλαιοχώρι) θεωρείται η καρδιά των Καραγκούνηδων. Οι κάτοικοι του χωριού είναι ίσως και αυτοί που έχουν διατηρήσει περισσότερο την παράδοση των Καραγκούνηδων, μακριά από τουρισμό. Αυτόχθονες, λεβέντες, εργατικοί, με χαρακτηριστική διάλεκτο. Άνθρωποι ολιγαρκείς, του μόχθου αλλά και του γλεντιού, προσάρμοσαν τη καθημερινή ζωή τους, την εργασία και τη διασκέδαση στις δυνατότητες και τις ανάγκες του κάμπου. Πρωταγωνίστησαν στην εξέγερση κατά των τσιφλικάδων, στα γεγονότα του Κιλελέρ, όπως και όλοι οι Καραγκούνηδες.
(Αγία Τριάδα ή αλλιώς Μερίχοβο… αυτό που χαρακτηρίζει περισσότερο τα χωριά της πεδιάδας, της Δυτικής Θεσσαλίας, είναι η παρουσία των Καραγκούνηδων, ένα προσωνύμιο που έδωσαν οι Τούρκοι κατακτητές στους κατοίκους της περιοχής. Αυτοί που ζουν μέσα στον ήλιο… Γνωστοί σαν «Βαλτοκαραγκούνηδες» και μακριά από την τουριστική ανάπτυξη, διατηρούν ανέπαφα στο χρόνο τα έθιμα και τις παραδόσεις..) Απόσπασμα από σχετικό αφιέρωμα της ΕΡΤ, μέσου της εκπομπής Κυριακή στο Χωριό).
Αξιοθέατα: Στα βόρεια και προς το Προάστιο υπάρχει προϊστορική θέση η οποία έχει ανασκαφεί και με βάση ευρήματά της (όστρακα, αγγεία κ.α.) χρονολογήθηκε από τον αρχαιολόγο Χρήστο Τσούντα στην Προϊστορική Εποχή της Αρχαιότερης Νεολιθικής (6.000 με 5.800 π.Χ). Στην τοποθεσία “Ντόβρες” ή “Ράχες” έχει βρεθεί αρχαϊκό ιερό και νεκροταφείο. Η εκκλησία της Αγίας Τριάδος και οι ιερές εικόνες της έχουν χαρακτηριστεί από το 2002 “ως μνημεία και έργα τέχνης που χρήζουν ειδικής κρατικής μέριμνας και προστασίας, με περιβάλλοντα χώρο 50 μέτρων.
Αθλητισμός: Στο χωριό δραστηριοποιείται ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Δόξα Αγίας Τριάδας με μεγαλύτερη επιτυχία της η κατάκτηση του Κυπέλλου Ε.Π.Σ. Καρδίτσας την περίοδο 2012-13, γεγονός πολύ σημαντικό για το χωριό, εφόσον κάτι τέτοιο για μια ομάδα ενός μικρού χωριού.
Πολιτισμός: Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός Σύλλογος Αγίας Τριάδας ο οποίος ιδρύθηκε το 1981. Από τότε αναπτύσσει δράση με σκοπό την διάσωση και τη διαφύλαξη της τοπικής παράδοσης και την μεταλαμπάδευση της στις νεότερες γενιές. Είναι από τους πιο ενεργούς συλλόγους της περιοχής και συμμετέχει σχεδόν κάθε χρόνο στα Καραϊσκάκεια στην Καρδίτσα, στο ετήσιο Καραγκούνικο Αντάμωμα και σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Τέλος διατηρεί πλούσιο φωτογραφικό αρχείο και τράπεζα αίματος στο Γενικό Νοσοκομείο Καρδίτσας.
Υποδομές: Το χωριό διαθέτει μεγάλη πλατεία, σχολείο και τρεις Εκκλησίες (Αγία Τριάδα, Άγιος Ταξιάρχης, Άγιος Δαμιανός). Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Αγίας Τριάδας θεωρείται μοναδικής ομορφιάς. Τέλος υπάρχει παραδοσιακό παντοπωλείο το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα.

ΤΑ ΚΑΛΟΓΡΙΑΝΑ
Τα Καλογριανά είναι πεδινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Σελλάνων του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 699 κατοίκους. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 95 μ.. Το χωριό βρίσκεται στα βόρεια της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας και στα όριά της με την Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων.
Απέχει 25,5 χλμ. Δ. από τον Παλαμά, 18 χλμ. Β.-ΒΔ. από την Καρδίτσα και 16 χλμ. ΝΑ. από τα Τρίκαλα. Το χωριό ειναι κτισμένο ανάμεσα στην ΕΟ Τρικάλων – Καρδίτσας (Δ.) με τον αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας (Α.) και ανατολικά συνορεύει με την Αγία Τριάδα.
Αξιοθέατα: Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο κέντρο του χωριού είναι το σημαντικότερο αξιοθέατό του και από το 2002 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για μονόχωρο πέτρινο ναό με ξύλινη στέγη, χαρακτηριστικό δείγμα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής της εποχής του. Χρονολογείται στα 1723 με βάση το λιθανάγλυφο της νότιας εισόδου του. Το εσωτερικό του χωρίζεται με δύο σειρές ξύλινων οκτάπλευρων στύλων, υποτυπωδώς, σε τρία κλίτη, διακοσμείται με τοιχογραφίες (18ου αιω.) σε 5 ζώνες και έχει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες του 18ου αιω. Το κωδωνοστάσιο στα δυτικά του ναού φέρει επιγραφή με την χρονολογία 1859 και έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας

ΤΟ ΠΕΔΙΝΟ
Το Πεδινό είναι πεδινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Σελλάνων του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 98 μ.. Το χωριό βρίσκεται στα βορειοανατολικά όρια της ΠΕ Καρδίτσας με την ΠΕ Τρικάλων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του είναι 696 κάτοικοι. Είναι κτισμένο στον Θεσσαλικό κάμπο, νότια του Πηνειού ποταμού, σε απόσταση 17,5 χλμ. ΒΔ. του Παλαμά, 22 χλμ. Β. της Καρδίτσας και 19,5 Α.-ΝΑ. των Τρικάλων.
Κυριότερη πηγή εισοδήματος των κατοίκων είναι η καλλιέργεια του βαμβακιού. Το χωριό παλιότερα ήταν γνωστό με την ονομασία Εκίμ Βελέσι.
Αξιοθέατα: Στο χωριό υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου δίπλα στην κεντρική πλατεία του χωριού, ενώ έξω από το χωριό υπάρχει ένα μικρό ξωκκλήσι της Αγίας Αναλήψεως μέσα σε ένα μικρό αλσύλιο. Και για τις δύο γιορτές γίνονται διήμερα πανηγύρια στις 8 Μαΐου και στην Εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου με ημερομηνία γιορτής +39 ημέρες μετά το Πάσχα αντίστοιχα.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Ο ναός άρχισε να κτίζεται το 1800 και περατώθηκε το 1854. Είναι βασιλικού ρυθμού και διακοσμημένος με πλήθος τοιχογραφιών. Η εκκλησία έχει για το χωριό και ιστορική αξία, αφού εντός της διεξήχθη η Μάχη του Βελεσίου και έχει χαρακτηριστεί “ως μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας”.

Η ΙΤΕΑ
Η Ιτέα είναι Κωμόπολη και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Φύλλου του Δήμου Παλαμά, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του είναι 1199 κάτοικοι. Βρίσκεται στη βορειανατολική πλευρά της ΠΕ Καρδίτσας και συνορεύει με τα χωριά Παλαμά, Πέτρινο, Συκεώνα, Αστρίτσα και Φύλλο. Η ευρύτερη περιοχή της Ιτέας είναι πεδινή εκτός από τα δημοτικά διαμερίσματα Πέτρινου και Συκεώνας που είναι ημιορεινά. Απέχει 25 χλμ. από την Καρδίτσα, 35 χλμ. από τη Λάρισα και 90 χλμ. από το λιμάνι της πόλης του Βόλου. Την περιοχή διασχίζουν τα ποτάμια Ενιπέας και Φαρσαλίτης, που καταλήγουν στον Πηνειό. Μετά τον Εμφύλιο, πολλοί κάτοικοι μετανάστευσαν σε χώρες του εξωτερικού και σε μεγάλα Ελληνικά αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα).
Ονομασία-Ιστορία:  Το όνομα Ιτέα είναι τοπωνύμιο που προέρχεται από το όνομα του ομώνυμου δένδρου (ιτιά). Επί Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Κουτσαρί που προήλθε από την Τούρκικη λέξη Γκουτζαλάρι, που θα πει μεγάλο χωριό, δεδομένου ότι κατοικούνταν και από πολλούς Τούρκους Κονιάρηδες, οι οποίοι πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 ή 1850-1870 το εγκατέλειψαν. Η Ιτέα επηρέαζε τα γύρω χωριά πολιτιστικά και οι κάτοικοι ήταν πολυτάξιδοι έμποροι.
Το χωριό αποτέλεσε το 1912 την Κοινότητα Κοτσερή, διατήρησε την παλαιά ονομασία του μέχρι και το 1957, οπότε και μετονομάστηκε σε Ιτέα, από τις πολλές ιτιές που υπήρχαν στον ποταμό Ενιπέα.
Μνημεία-Αξιοθέατα: Ο Άγιος Αθανάσιος, πολιούχος του χωριού, χτίστηκε το 1856. Στο συνοικισμό Ηλιά υπάρχει ο Ι.Ν. του Προφήτη Ηλία (1858). Σε κοντινή απόσταση έχουν εντοπιστεί ερείπια από ιερό του θεού Απόλλωνα, τα οποία θεωρούνται προστατευόμενος αρχαιολογικός χώρος.

Ο ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΖΑΚΙΟΥ
Ο Δήμος Μουζακίου έχει έκταση 313,866 τ. χλμ. και πληθυσμό 13.122 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι το Μουζάκι.
Δήμαρχος του Δήμου Μουζακίου είναι ο κ. Θεοφάνης Στάθης.
Ο Δήμος διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Μουζακίου, Ιθώμης και Παμίσου, οι οποίες συνολικά περιλαμβάνουν 27 Τοπικές Κοινότητες και 63 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Μουζακίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μουζακίου (Μουζάκι) Αμυγδαλής (Αμυγδαλή), Ανθοχωρίου (Ανθοχώρι, Ανοιξιάτικο, Πλατανάκος), Βατσουνιάς (Βατσουνιά), Γελάνθης (Γελάνθη), Δρακότρυπας (Δρακότρυπα, Αρπακιά, Κεραμαργιώ, Μηλιές, Μονή Αγίας Τριάδος, Σπάθες, Τρυγώνα, Τσαρούχι), Ελληνοκάστρου (Ελληνόκαστρο, Γράβια, Πετρωτά), Κρυοπηγής (Κρυοπηγή, Λάκκες, Ξηρόκαμπος), Λαζαρίνας (Λαζαρίνα), Μαγουλίτσης (Μαγουλίτσα), Μαυρομματίου (Μαυρομμάτι, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Μονή Αγίου Γεωργίου), Οξυάς (Οξυά, Βαγένια, Δάφνη, Ζαμανάτικο, Κούρα, Μεγάλη Βρύση, Μεσορράχη, Παλαιάμπελα, Παλαιοχώρι, Πλατάνια, Σούλα, Συκιά), Πευκοφύτου (Πευκόφυτο, Νησιά, Πάδη, χαραυγή), Πορτής (Πορτή, Μαρτίνι, Μελιγός Παλαιόκαστρο).
2. ΔΕ Ιθώμης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Φαναρίου (Φανάριον, Κόμπελος), Ακακίου (Αγιος Ακάκιος, Λιβάδια), Ελληνοπύργου (Ελληνόπυργος, Ζωγραφία), Καναλίων (Κανάλια, Λυγαριές), Καππάς (Καππά), Λοξάδας (Λοξάδα), Πύργου Ιθώμης (Πύργος Ιθώμης), Χάρματος (Χάρμα).
3. ΔΕ Παμίσου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγναντερού (Αγναντερό), Κρανέας (Κρανέα, Αγιοι Ανάργυροι), Μαγούλας (Μαγούλα), Παλαιοχωρίου (Παλαιοχώρι), Ριζοβουνίου (Ριζοβούνι).

ΤΟ ΜΟΥΖΑΚΙ
Το Μουζάκι Καρδίτσας είναι κωμόπολη, έδρα και Τοπική Κοινότητα του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 1.961 κατοίκους. Το Μουζάκι βρίσκεται σε υψόμετρο 180 μ., στις παρυφές του Ιτάμου. Διασχίζεται από το χείμαρρο Πάμισο, ο οποίος καταλήγει στον Πηνειό. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τη γεωργία, το εμπόριο ή εργάζονται σε δημόσιες υπηρεσίες.
Ιστορία: Η ιστορία της περιοχής είναι μακραίωνη, όπως αποδεικνύεται από διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα. Δύο χλμ. βορειοδυτικά από το Μουζάκι, στη θέση “Επισκοπή“, τοποθετείται η αρχαία πόλη των Γόμφων, που έλεγχε τις εισόδους προς την αρχαία Αμβρακία, σημερινή Άρτα, και τη χώρα των Αθαμάνων (περιοχή Αργιθέας). Σύμφωνα με αρχαιολογικά στοιχεία, η πόλη ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ., έκοψε για πρώτη φορά νόμισμα γύρω στο 340 π.Χ. και διέθετε ισχυρό αμυντικό τείχος. Το 198 π.Χ. την κατέλαβε ο Αμύνανδρος, αργότερα ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας και το 48 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας, ο στρατός του οποίου τη λεηλάτησε. Τον 6ο αιώνα μ.Χ., το τείχος που την περιέβαλλε ανακαινίσθηκε από τον Ιουστινιανό και κατά τη Βυζαντινή εποχή έγινε έδρα Επισκόπου, η οποία διατηρήθηκε μέχρι την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Το 1943, το Μουζάκι πυρπολήθηκε από τους Ιταλούς και για το λόγο αυτό τα σπίτια του είναι νεόκτιστα, με ελάχιστα σωζόμενα δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Η γεωγραφική θέση που κατέχει το καταξιώνει ως τοπικό εμπορικό και διοικητικό κέντρο. Αποτελεί σταυροδρόμι και κόμβο επικοινωνίας της ΠΕ Καρδίτσας με την Αργιθέα, την Ήπειρο και την ΠΕ Τρικάλων.
Οδική σύνδεση: Το Μουζάκι αποτελεί σημείο αναφοράς κάθε κατοίκου, δεδομένου ότι από το Ανθηρό, την έδρα του Δήμου Αργιθέας, απέχει 50 χλμ., από τα Βραγκιανά, έδρα του Δήμου Αχελώου, 75 χλμ. και 34 χλμ. από το Πετρίλο, την έδρα της Κοινότητας Ανατολικής Αργιθέας.
Αθλητισμός: Στην πόλη του Μουζακίου εδρεύουν: Η ομώνυμη ποδοσφαιρική ομάδα, Α.Ε. Μουζακίου, που την περίοδο 2009-10 αγωνίστηκε στον 4ο όμιλο της Δ’ Εθνικής, καθώς και Ο Γ.Σ. Μουζακίου και Περιχώρων “Γεώργιος Πασιαλής” που ιδρύθηκε το 1981 και δραστηριοποιείται στον κλασικό αθλητισμό, την καλαθοσφαίριση ανδρών και την πετοσφαίριση γυναικών.

Η ΒΑΤΣΟΥΝΙΑ
Η Βατσουνιά είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μουζακίου του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, σε απόσταση περίπου 10 χλμ. από το Μουζάκι, κοντά στα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων και 43 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 453 κατοίκους.
Χτι­σμένη σε υψόμετρο 480 μ., αραιοκατοικημένη είναι κυριολεκτικά πνιγμένη μέσα σε δάση από καστανιές, έλατα και δρύες.
Ιστορία: Για την ιστορία του χωριού, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι πληροφορίες είναι ελλιπείς. Η ίδρυση του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πολύ κοντά στον οικισμό, στη θέση «Παλιοκκλήσι», τοποθετείται το βασίλειο των αρχαίων Σελών. Οι Σελλοί, ήταν αρχαίο Ελληνικό φύλο της Ηπείρου. Ήταν κάτοικοι της αρχαίας Ελλοπίας, περιοχής κοντά στη Δωδώνη. Σύμφωνα με τον Όμηρο, οι Σέλλοι κατοικούσαν στην Δωδώνη όπου ήταν και οι ιερείς του μαντείου της Δωδώνης και μάλιστα τους αναφέρει ως «Χαμοκοίταμνοι ανυφτοπόδες» και αυτό γιατί οι Σέλλοι ιερείς του Μαντείου δεν έπλεναν τα πόδια τους για να έρχονται σε επαφή  με την Γη (Γαία) και να αντλούν την μαντική δύναμη που ήταν απαραίτητη για την ερμηνεία των χρησμών. Η Σέλλοι ή Ελλοί η Ελλοπες έζησαν έναν κατακλυσμό σύμφωνα με τον Αριστοτέλη μεταξύ Δωδώνης και Αχελώου, όπου ζούσαν εκεί με τους Γραίκους οι μετέπειτα Έλληνες.
Νεότεροι χρόνοι: Στους νεότερους χρόνους μαρτυρείται πως γύρω στα 1800 έγιναν πολλές μάχες στην περιοχή. Στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, ο πληθυσμός του οικισμού ενισχύθηκε σημαντικά, καθώς μετοίκησε εδώ ομάδα ατόμων από τα χωριά της Κόνιτσας της Ηπείρου.
Ο ποταμός Πάμισος: Ο Πάμισος δροσίζει με τα διάφανα και κρυστάλλινα νερά του το χωριό, καθώς διέρχεται από το κέντρο του οικισμού ξεδιψώντας τα γερασμένα πλατάνια και εκβάλλει στον Πηνειό. Η παρόχθια βλάστηση είναι πλούσια και η ορνιθοπανίδα παρουσιάζει ενδιαφέρον. Τρεις είναι οι πηγές στην περιοχή της Βατσουνιάς, μία όμως από αυτές, η πη­γή «Σκλήθρο» είναι εύκολα προσβάσιμη. Οι άλλες δύο πηγές, «Σάμη» και «Γκούρα», δύσκολα προσεγγίζο­νται. Αξίζει κανείς, πεζοπορώντας μέσα από γραφικά μονοπάτια ή μέ­σω ενός αυτοκινητόδρομου καλής κατάστασης, να επισκεφτεί το δά­σος 7.000 στρμ. με δρύες, έλατα και καστανιές. Η θέα προς το Θεσσαλικό κάμπο είναι μαγευτική από τις κορυφές «Καραβούλα» και «Τύμπανος· (υψ. 2.000 μ.), όπου σύμ­φωνα με τοπικό θρύλο πολύ παλιά, πριν εκατομμύρια χρόνια, δένανε ε­κεί καράβια. Αρκετά καλές είναι και η χλωρίδα και πανίδα των δύο κορυ­φών.
Μνημεία και Αξιοθέατα: Ιδιαίτερα αξιόλογα είναι τα θρησκευτικά μνημεία της Βατσουνιάς. Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου η ίδρυσή της στη θέση «Παναγιά» τοποθετείται χρονικά στο 16ο αι. και το εσωτερικό της είναι κατάγραφο από τοιχογραφίες. Εξίσου αξιοπρόσεχτος είναι ο ναός του Αγ. Νικολάου, βασιλική με κίο­νες, που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού και χτίστηκε το 1900. Επίσης, η νεοανεγερθείσα εκκλησία του Αγ. Παρθενίου, όπου τελείται και το θρησκευτικό πα­νηγύρι.
Εκδηλώσεις και δραστηριότητες: Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις της Βατσουνιάς έ­χουν επίκεντρό τους τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Στις 21/7 προς τιμήν του Αγ. Παρθενίου διοργανώνεται πανηγύρι στο χωριό στη θέση «Πλα­τάνια», με Εσπερινό, Θεία Λειτουργία, παράθεση γεύματος και ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (παρα­δοσιακοί χοροί από Ομίλους, θεατρικές παραστάσεις κ.λπ.). Εορταστικό κλίμα επικρατεί επίσης στο πανηγύρι, που λαμβάνει χώρα στις 26/7 της Αγ. Παρασκευής στην ίδια θέση με θεία Λειτουργία και ολονύχτιο γλέντι με παραδοσιακές ορχήστρες (κλαρίνα) σ’ όλα τα κέντρα του χωριού. Η “ψυχή” του χωριού, ο Πολιτιστικός-Λαογραφικός-Χορευτικός Σύλλογος Βατσουνιάς είναι αρκετά δραστήριος και κάθε χρόνο διοργανώνει πολλές εκδηλώσεις με κορυφαία το Αντάμωμα των Βατσουνιωτών το οποίο λαμβάνει χώρα στις 13 Αυγούστου και συγκεντρώνει πλήθος κόσμου από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο Σύλλογος επίσης διοργανώνει εκδηλώσεις και δραστηριότητες φιλανθρωπικού χαρακτήρα, όπως ποδοσφαιρικούς αγώνες και από το 2017 διοργανώνει εθελοντική αιμοδοσία και συγκεντρώνει φιάλες αίματος για τις ανάγκες των κατοίκων του χωριού. Το επίσης δραστήριο χορευτικό τμήμα συμμετέχει και αυτό με την σειρά του σε διάφορες εκδηλώσεις.
Τοπικά προϊόντα: Οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν ανεπιφύλακτα τις τοπικές παραδο­σιακές γεύσεις, εκλεκτό τσίπουρο και μεζέδες στα καφενεία και τις ψησταριές του χωριού. Επίσης, μπορούν να αγοράσουν εκπληκτικά, πεντανόστιμα τυροκομικά προϊόντα και κρέατα ντόπιας παραγωγής.

Η ΔΡΑΚΟΤΡΥΠΑ
Η Δρακότρυπα είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μουζακίου του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Απέχει 40 χλμ. από την Καρδίτσα και 30 χλμ. από τα Τρίκαλα. Γνωστό από πολλούς αιώνες με το όνομα Σκλάταινα, υπήρξε η πατρίδα του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω (16ος αιώνας) και η έδρα βιοτεχνιών σπαθοποιίας καθ’όλη σχεδόν την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ένας οικισμός του εξακολουθεί και σήμερα να φέρει το όνομα Σπάθες.
Οι σημερινοί κάτοικοι της Δρακότρυπας κατάγονται κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από την περιοχή τω Μαστοροχωρίων Κόνιτσας και συγκεκριμένα από την Μπλίσ(δ)γιανη (σημ. Λαγκάδα). Ήταν τεχνίτες πέτρας (κούδαροι) και χρησιμοποιούσαν μια συνθηματική γλώσσα, τα μαστόρικα (κουδαρίτικα), για να συνεννοούνται στη δουλειά τους, όπως και στα περισσότερα μαστοροχώρια της Ηπείρου.
Σε υψόμετρο 800 μ. με θέα τις βουνοκορφές του Τύμπανου και της Καραβούλας, σώζεται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία των Αγράφων, το αθωνίτικου τύπου μοναστήρι της Αγίας Τριάδας. Χτίστηκε το 1743 και εικονογραφήθηκε το 1758 από τον ζωγράφο Θεόδωρο, ιερέα από την Αγιά Λάρισας. Τα τελευταία χρόνια με τις προσφορές και τη φροντίδα των κατοίκων του χωριού χτίστηκαν βοηθητικά οικήματα στα οποία διαμένουν δύο μοναχές. Κατά την Τουρκοκρατία πέρασαν από αυτό σπουδαίοι Έλληνες, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Της ίδιας εποχής με το μοναστήρι είναι και η εκκλησία του Αη-Γιάννη του Προδρόμου (1741).
Το χωριό χάνεται στο πράσινο και τα άφθονα νερά. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων και περιβάλλεται από ελατόδασος, ενώ υπάρχουν και πηγές με ιαματικά νερά και το Σπήλαιο “Δρακότρυπα” στο οποίο οφείλεται και η ονομασία του χωριού.
Πολιτισμός: Στο χωριό λειτουργεί όλο το χρόνο βιβλιοθήκη και βρίσκεται υπό κατασκευή μουσείο με εκθέματα του 18ου και 19ου αιώνα. Πανηγύρια διοργανώνονται στην γιορτή του Αγ. Πνεύματος, στη γιορτή του Αγ. Κυρίλλου στο συνοικισμό Τρυγόνα με τη συμμετοχή τοπικών ορχηστρών (κλαρίνα) και θρησκευτική πανήγυρη την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου στην τοπική γιορτή του Αγ. Διονυσίου με προσφορά φαγητού.
Ιδανικός προορισμός: Ο τόπος είναι ιδανικός για καλοκαιρινές και χειμερινές διακοπές, αφού διαθέτει άριστες κλιματολογικές συνθήκες και υπάρχει η δυνατότητα διαμονής σε ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Η ΚΡΥΟΠΗΓΗ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Η Κρυοπηγή είναι είναι ημιορεινός οικισμός και Τοπική Κοινότητα, της Δημοτικής Ενότητας Μουζακίου, του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 550 μέτρων και έχει πληθυσμό 154 κατοίκους. Η Κοινότητα Κρυοπηγής περιλαμβάνει επίσης τους οικισμούς Λάκκες και Ξηρόκαμπος. Η παλαιά ονομασία του χωριού ήταν Ζερέτσι.

ΤΟ ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ
Το Μαυρομμάτι είναι μεγάλος ημιορεινός οικισμός και ένα από τα ιστορικά χωριά της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας. Αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Μαυρομματίου, της Δημοτικής Ενότητας Μουζακίου, του Δήμου Μουζακίου, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στους πρόποδες των ιστορικών Αγράφων 27 χλμ. βορειοδυτικώς της Καρδίτσας και 3 χιλ. ανατολικώς του Μουζακίου, στα δεξιά του ποταμού Πάμισου (Μπλιούρη) σε υψ. 160 μ.. Σύμφωνα με την παράδοση, ο αγωνιστής του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης, γεννήθηκε σε ένα σπήλαιο, κοντά στη μονή του Αγίου Γεωργίου.
Ιστορία: Το Μαυρομμάτι είναι δημιούργημα της Βυζαντινής εποχής (1100 – 1200) περίπου. Τον Αύγουστο του 1881 μαζί με όλη την περιοχή του Ν. Καρδίτσας απελευθερώθηκε και αποτέλεσε τμήμα του Ελληνικού πλέον κράτους. Έπειτα ιδρύθηκε ο Δήμος Ιθώμης με έδρα το Φανάρι, στον οποίο συμπεριλήφθηκαν και άλλοι 14 οικισμοί, ανάμεσά τους και το Μαυρομμάτι με 724 τότε κατοίκους. Μετά την απελευθέρωση ο πληθυσμός άρχισε να αυξάνεται ραγδαία.
Σήμερα ο πληθυσμός του χωριού , μαζί με τον οικισμό «Καραϊσκάκη» που βρίσκεται ανάμεσα στο Μαυρομμάτι – Μουζάκι είναι 2.000, και τον χειμώνα ξεπερνούν τους 2.500 λόγω του ότι το Μαυρομμάτι από παλαιά το χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι των ορεινών χωριών των Αγράφων σαν ξεχειμαδιό. Οι κάτοικοί τους ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια βάμβακος, δημητριακών, μηδικής, την εκτροφή αιγοπροβάτων, γελαδιών, και με την επεξεργασία του ξύλου με πολλές βιοτεχνίες του κλάδου αυτού.
Πολιτισμός: Στο Μαυρομμάτι από το 1927 υπάρχει πολιτιστικός σύλλογος με την επωνυμία Πολιτιστικός Σύλλογος Μαυρομματίου «Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ», ο οποίος δραστηριοποιείται σε πολλά πολιτιστικά δρώμενα του χωριού. Επίσης υπάρχει Αθλητικός Σύλλογος “Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ” καθώς και Κτηνοτροφικός Σύλλογος. Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού διατηρεί με δικές του δαπάνες πλούσιο από αντικείμενα λαογραφικό μουσείο, και σπάνια εκθέματα που αφορούν τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Έχει επίσης οργανωμένη τράπεζα αίματος. Στο Μαυρομμάτι λειτουργεί εξατάξιο δημοτικό σχολείο και διθέσιο νηπιαγωγείο.
Ευκαιρία για θρησκευτικό προσκύνημα των πιστών αποτελούν τα δύο πανηγύρια που οργανώνονται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού στις 9 Μαϊου (του Αγίου Νικολάου του Νέου εκ Βουνένοις , ή Μαρούλη όπως είναι γνωστό στην περιοχή) και στις 16 και 17 Ιουλίου τις Αγίας Μαρίνας στο ομώνυμο εξωκkλήσι. Και στα δύο αυτά θρησκευτικά πανηγύρια ο Σύλλογος προσφέρει σε όλους τους προσκυνητές δωρεάν φαγητό σε περίπου 2.000 άτομα. Κάθε χρόνο επίσης ο Σύλλογος του χωριού ανήμερα της εορτής του Αγίου Γεωργίου προς τιμή του Γεώργιου Καραϊσκάκη οργανώνει με την οικονομική στήριξη του Δήμου Μουζακίου τις κορυφαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου τα “ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΕΙΑ” με παρουσίαση παραδοσιακών χορών από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ο Πολιτιστικός Σύλλογος συμμετέχει και οργανώνει εδώ στο χωριό, τις μεγάλες και καταξιωμένες πλέον σε όλη τη Θεσσαλία πολιτιστικές εκδηλώσεις “ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΕΙΑ” που γίνονται σε Νομαρχιακό επίπεδο από την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, με τη συμμετοχή χορευτικών τμημάτων όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό. Οι εκδηλώσεις αυτές διαρκούν μια εβδομάδα.
Αξιοθέατα: Tο αξιόλογο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου (Καραϊσκάκη} Μαυρομματίου, που βρίσκεται 3 χλμ. από το χωριό και η προσέγγισή του γίνεται από ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Το Μοναστήρι υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας , αλλά και στα μετέπειτα χρόνια. Η ίδρυση του μοναστηριού τοποθετείται χρονικά το 1550, ενώ οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται το 1657. Οι εικόνες του τέμπλου φέρουν τις χρονολογίες 1590 και 1602 . Στο χωριό υπάρχουν επίσης οι εκκλησίες: Του Αγ. Ιωάννη (η πιο παλαιά), του Αγ. Νικολάου 1887 , των Αγ. Αναργύρων , του Αγ. Νικολάου εκ Βουναίνοις (ο Νέος), του Αγ. Βουκόλου Επισκόπου Σμύρνης , ο Αγ. Στέφανος στον Συνοικισμό Γ. Καραϊσκάκη , το περικαλλές εξωκλήσι της Αγ. Μαρίνας στα Ανατολικά του χωριού σε απόσταση 3χιλ. και στα υψώματα του βουνού το ανακαινισμένο εξωκλήσι της Αγ. Αικατερίνης , και ψηλά στην κορυφή δεσπόζει το εκκλησάκι του Αη- Λιά. Παλαιά πετρόχτιστα σπίτια και παραδοσιακές βρύσες, στολίζουν το ιστορικό χωριό.

Ο ΑΝΔΡΙΑΝΤΑΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ
Στην πλατεία του χωριού Μαυρομμάτι με τα αιωνόβια πλατάνια στέκει επιβλητικά ο χάλκινος έφιππος ανδριάντας του Γεωργίου Καραϊσκάκη, βάρους 2,5 τόνων έργου του Ακαδημαϊκού γλύπτη Γιάννη Παππά, που στήθηκε εκεί το έτος 1990 έπειτα από πανελλήνιο έρανο. Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί στο Μαυρομμάτι το σπίτι όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, το Λαογραφικό Μουσείο, και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης της κυρίας Μελπομένης Τζιουβάρα.

Η ΠΟΡΤΗ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Η Πορτή είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μουζακίου του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. ΝΔ. του Μουζακίου και 33 χλμ. από την πόλη της Καρδίτσας. Το χωριό, χτισμένο σε υψ. 650 μ. και βρίσκεται ανάμεσα σε δύο βραχώδη βουνά και τον ποταμό Πάμισο να κυλά ανάμεσα τους. Ο πληθυσμός του χωριού είναι 150 μόνιμοι κάτοικοι, οι οποίοι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φτάνουν τους 450. Κύριες πηγές εισοδήματος είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία και οι οικοδομικές εργασίες.
Ιστορία: Τα ίχνη του χωριού χάνονται στα βάθη του χρόνου. Από τον αρχαίο συγγραφέα Πολύβιο, η Πορτή αναφέρεται ως “Άκρον” ή “Αθήναιον”, όπου υπήρχε στρατόπεδο του βασιλιά των Αθαμάνων Αμύνανδρου και φυλάκιο του βασιλιά Αργίθεου.Το χωριό ήταν μέρος των Γόμφων που βρίσκονταν σε στρατηγική θέση, καθώς ήλεγχαν μεγάλο μέρος της δυτικής Θεσσαλικής πεδιάδας και τις δύο εισόδους προς την Ήπειρο. Η αρχαία πόλη ήταν οχυρωμένη με ισχυρό τείχος στην Aκρόπολή της, στο όρος Ίταμος της σημερινής Πορτής, όπου βρίσκονται λείψανα αρχαίων τειχών και οικοδομημάτων. Ερευνητές τοποθετούν εδώ το αρχαίο πόλισμα “Αθήναιον”. Τα λείψανα ενός από τα κάστρα  μαρτυρούν μάλλον ότι πρόκειται για αρχαίο ναό της Αθηνάς κατασκευασμένο με πελώριες πέτρες (πελασγικές), ναό  διαστάσεων 10 επί 30 μ. περίπου. Τα τείχη των κάστρων καταστράφηκαν πρώτη φορά το 198 π.χ όταν η πόλη των Γόμφων κατελήφθη από τους Αθαμάνες με το βασιλιά Αμύνανδρο και δεύτερη φορά από τον Ιούλιο Καίσαρα το 48 π.χ στον Ρωμαϊκό εμφύλιο πόλεμο με τον Πομπήιο. Οι κάτοικοι είχαν ταχθεί με την πλευρά του Πομπήιου και αρνήθηκαν να ανοίξουν τις πύλες στον Καίσαρα. Μεγάλοι λίθοι, μετά την καταστροφή των τειχών, χρησιμοποιήθηκαν σε δεύτερη χρήση στην κατασκευή οικοδομημάτων κατά την Ρωμαϊκή εποχή και μεταγενέστερα. Ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση Παλαιόκαστρο, όπου σώζονται λείψανα αρχαίων τειχών.
Η «Παλαιοκαμάρα», το παλιό πέτρινο τοξωτό γεφύρι, που βρίσκεται στον οικισμό Τόσκες της Πορτής και 3 χιλ. από το Μουζάκι προς Αργιθέα , χρονολογείται το 16ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση είναι έργο του Αγ.Βησσαρίωνος μητροπολίτη Λάρισας και πιθανότατα χτίστηκε το 1540 μ.χ..
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη παρουσιάζει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1592), χτισμένη στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής. Το ιερό του ναού ξαναχτίστηκε το 1781, ενώ ο νάρθηκας το 1804. Διασώζονται σημαντικές τοιχογραφίες που χρονολογούνται ως το 16ο αιώνα (1619). Επιγραφή πάνω από την είσοδο αναφέρει ότι ο ναός κηρύχτηκε σταυροπηγιακός το 1595 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Β’. Επίσης στην Πορτή υπάρχουν ακόμη άλλες επτά νεότερες εκκλησίες. 
Φωτογραφία από Fb Page “Η Πορτή μας“.

ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Το Φανάρι είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ιθώμης του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 433 κατοίκους. Βρίσκεται στο ανατολικό μέρος των Αγράφων της Π.Ε. Καρδίτσας σε υψόμετρο περίπου 350 μ. επί της λοφοσειράς, η οποία αποσπάται από την οροσειρά της Πίνδου και καταλήγει σαν χερσόνησος μέσα στη Θεσσαλική πεδιάδα. Ο οικισμός έχει κτιστεί γύρω από το λόφο, στην κορυφή του οποίου δεσπόζει το Βυζαντινό Κάστρο. Είναι κτισμένο στη θέση που άλλοτε υπήρχε η Αρχαία Ιθώμη, που ο Όμηρος αναφέρει ως Κλωμακόεσσα.
Ονομασία: Το όνομα Φανάρι αναφέρεται για πρώτη φορά σε διάφορα έγγραφα από τον 14ο αιώνα μ.Χ. και προήλθε πιθανόν από τη λέξη φαίνομαι, επειδή από τη θέση του στην κορυφή του λόφου φαίνεται όποιο σημείο του Θεσσαλικού Κάμπου επιθυμεί να δει κάποιος.
Τα σπίτια είναι πετρόκτιστα κυρίως ισόγεια και μονώροφα. Τα παλαιά είναι κτισμένα με πέτρα και λάσπη ως συνδετικό, με ξύλινο μπαλκόνι στο εμπρόσθιο μέρος. Κτίσθηκαν κυρίως με ομαδική εργασία και το κάτω μέρος του σπιτιού το χρησιμοποιούσαν ως κατώι για το σταυλισμό των ζώων.
Ιστορία: Έχει μακραίωνα ιστορία που ξεκινάει από τα προομηρικά χρόνια μέχρι και σήμερα. Στην Ιλιάδα του Ομήρου αναφέρεται ότι οι κάτοικοι της Κλωμακόεσσας Ιθώμης έλαβαν μέρος στην εκστρατεία των Ελλήνων κατά τις Τροίας, μαζί με τους κατοίκους της Τρίκκης και της Οιχαλίας, με αρχηγούς τα παιδιά του Ασκληπιού, γιατρούς Μαχάονα και Ποδαλείριο. Στην περιοχή βρέθηκαν ερείπια αρχαίων ναών και μαρμάρινες αυλακωτές κολώνες.
Το 1444, όταν ο Δεσπότης του Μορέα και ο μελλοντικός Βυζαντινός αυτοκράτορας, Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, επέκτεινε για λίγο την επικράτειά του στην κεντρική Ελλάδα, εγκατέστησε δικό του κυβερνήτη στο Φανάρι.
Στην Τουρκοκρατία και τα διάφορα κινήματα συμμετείχαν Φαναριώτες, όπως ο επίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου Σεραφείμ, άγιος και προστάτης του χωρίου, ο οποίος μαρτύρησε το 1601, καθώς συμμετείχε στο κίνημα του επισκόπου Τρίκκης και Λαρίσης Διονύσιου κατά των Τούρκων. Ο Άγιος Σεραφείμ υπήρξε επίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου με έδρα το Φανάρι από το 1592 έως το 1601. Πότισε με το αίμα του τα χώματα του χωριού και η εκκλησία μας τον ανακήρυξε Άγιο. Υπήρξε μια σπάνια προσωπικότητα, πραγματικός ποιμενάρχης ο οποίος θυσιάστηκε για τα ιδανικά του Ελληνικού Έθνους.
Στις 18 Αυγούστου του 1881 είναι η ημέρα απελευθέρωσης του χωριού από τον απελευθερωτικό Ελληνικό στρατό με αρχηγό τον υποστράτηγο Σπυρίδωνα Καραΐσκάκη.
Την περίοδο της κατοχής πολλοί κάτοικοι των γύρω περιοχών, ήρθαν και διέμειναν στο Φανάρι, μιας και υπήρχε επάρκεια τροφίμων και μπορούσαν να επιβιώσουν από την πείνα.
Κάστρο Φαναρίου: Είναι Βυζαντινό και κτίσθηκε από τον Δεσπότη της Ηπείρου Ιωάννη Β’ Ορσίνι τον 14ο αιώνα μ.Χ., όταν η δυτική Θεσσαλία ήταν πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στο Δεσποτάτο της Ηπείρου και του Βυζαντινού αυτοκράτορα, αλλά και των τοπικών γαιοκτημόνων. Στη θέση του παλιότερα πρέπει να υπήρχε κάποιο οχύρωμα και είναι από τα ελάχιστα στην χώρα που σώζονται στην κατάσταση αυτή. Είναι εκτάσεως 2,6 στρεμμάτων, με ακανόνιστο πολυγωνικό τοίχος 2 μέτρων που ακολουθεί το φυσικό ανάγλυφο του εδάφους και σώζεται στο ακέραιο. Ενισχύεται με έξι προεξέχοντες πύργους. Εντός του κάστρου υπήρχε δεξαμενή συλλογής νερού από τη βροχή, η οποία σώζεται σε καλή κατάσταση.

ΤΟ ΑΓΝΑΝΤΕΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Το Αγναντερό (παλιά ονομασία Μεσδάνι και Μεϊντάνι) είναι μεγάλος οικισμός και ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Καρδίτσας. Αποτελεί την έδρα Τοπικής Κοινότητας Αγναντερού και της Δημοτικής Ενότητας Παμίσου του Δήμου Μουζακίου, της Περιφερειακή Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 1.764 κατοίκους. Η Τοπική Κοινότητα Αγναντερού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 18,827 τ.χλμ.. 
Βρίσκεται στην πεδιάδα της Καρδίτσας και πάνω στην εθνική οδό Καρδίτσας – Τρικάλων. Απέχει από την πόλη της Καρδίτσας 18 χλμ. και από την πόλη των Τρικάλων 8 χλμ.. Από τον ποταμό Πηνειό απέχει 2,5 χλμ.. Οι κάτοικοί του κατά κύριο λόγο ασχολούνται με την καλλιέργεια βαμβακιού και δευτερευόντως με την κτηνοτροφία και άλλα ιδιωτικά επαγγέλματα.
Ιστορία: Η παλαιότερη ονομασία του είναι Μεσδάνι ή Μεϊντάνι στα Τουρκικά σημαίνει πλατεία, άπλωμα ή ανοικτός χώρος. Παλαιότερα το χωριό ήταν απλωμένο σε μικρούς συνοικίσμούς, πέριξ της παρούσας θέσης του. Το χωριό είναι αυτό που λέγεται Καμποχώρι. Οι άνθρωποί του ανήκουν στους Καραγκούνηδες και ασχολούνται με την γεωργία και παράλληλα την κτηνοτροφία. Τα παλιά σπίτια ήταν κτισμένα με πλίνθους.
Αρχαιολογικά ευρήματα έχουν ανακαλυφθεί σε αγροτικές τοποθεσίες του χωριού κατόπιν τυχαίων γεωργικών εργασιών. Εκτιμάται ότι το Αγναντερό υπήρξε ως οικισμός κατά τον 7ο-11ο αιώνα. Η πρώτη γραπτή αναφορά στο χωριό εντοπίζεται στα τέλη του 14ου αιώνα.
Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας το χωριό, όπως και όλη η Θεσσαλία, υπαγόταν στον πασά των Ιωαννίνων. Το Αγναντερό ήταν από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής με 1.200 περίπου κατοίκους.
Σύγχρονη εποχή: Κατά την δεκαετία του 1960 η μετανάστευση έγινε μάστιγα για το χωριό με την πλειοψηφία των ανθρώπων του να φεύγουν για την Γερμανία και άλλες χώρες. Αργότερα πολλοί κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και άλλες πόλεις, για βιοποριστικούς λόγους. Πάντα όμως διατήρησαν άρρηκτους τους δεσμούς τους με το χωριό. Για αρκετά χρόνια η προσοδοφόρος καλλιέργεια του βαμβακιού επέφερε σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Μετά την ύφεση της αγροτικής οικονομίας, την παρούσα περίοδο σημείωνεται σημαντική αναπτυξιακή δραστηριότητα, καθόσον παραρτήματα μεγάλων επιχειρήσεων λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή του χωριού. Το σημερινό Αγναντερό εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την καλαίσθητη εικόνα του και οι σύγχρονες κατοικίες του προσφέρουν στους κατοίκους του μια άνετη διαβίωση, απηλλαγμένη από το άγχος και τους καταπιεστικούς ρυθμούς των μεγάλων αστικών περιοχών.
Πολιτισμός: Το πιο χαρακτηριστικό έθιμο του Αγναντερού λαμβάνει χώρα την Αποκριά με την μεταμφίεση των κουδουνάδων. Πρόκειται για άντρες ντυμένους με προβιές και ζωσμένους με μεγάλα κουδούνια που χοροπηδούν για να κάνουν φασαρία. Είναι οργανωμένοι σε ομάδες, πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για κεράσματα και πειράζουν τους διερχόμενους. Η άγρια εμφάνιση και η επιθετικότητα των μεταμφιεσμένων προκαλεί την εντύπωση και τον φόβο των μη μεταμφιεσμένων. Πρόκειται για ένα καθαρά Διονυσιακό έθιμο με καταβολές οι οποίες χάνονται στα βάθη των αιώνων. Πρέπει να τονισθεί ότι αυτό το έθιμο στο Αγναντερό αναβιώνει με τρόπο παραδοσιακό, πρωτόγονο, αναλοίωτο και ανεπηρέαστο από το μοντέρνο ξενόφερτο καρναβάλι με τα σύγχρονα κουστούμια και τις παρελάσεις των αρμάτων. Ένα άλλο σημαντικό έθιμο τις Απόκριες είναι η αναπαράσταση του παραδοσιακού Kαραγκούνικου γάμου με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
Την Καθαρά Δευτέρα γίνεται η αναπαράσταση της κλοπής της αρκούδας. Πρόκειται για μία πραγματική ιστορία που διαδραματίστηκε στις αρχές του 1900, όταν κάτοικοι του Αγναντερού έκλεψαν μια εκπαιδευμένη αρκούδα με την οποία κάποιοι γύφτοι έκαναν «ιατρικά θαύματα» στους γηραιότερους που έπασχαν από αρθριτικά, αν τους πάταγε στην πλάτη η αρκούδα!
Την 28 και 29 Ιουνίου εορτάζει ο τοπικός ναός και γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία του χωριού.
Την 26 Ιουλίου, ανήμερα της εορτής της Αγίας Παρασκευής, γίνεται θρησκευτική γιορτή στον ομώνυμο ιερό ναό στην περιοχή Πετρίτσα.
Αξιοθέατα: Η παλαιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, το κονάκι κτίσμα από την εποχή της Τουρκοκρατίας και το παλαιό πέτρινο γεφύρι.

Ο ΔΗΜΟΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑ
Ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρας έχει έκταση 23.200 τ. χλμ. και πληθυσμό 4.635 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι το Μορφοβούνι.
Δήμαρχος του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα είναι ο κ. Παναγιώτης Νάνος.
Ο Δήμοπς διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Πλαστήρα και Νεβρόπολης Αγράφων οι οποίες περιλαμβάνουν 12 Τοπικές Κοινότητες με 30 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Πλαστήρα: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μορφοβουνίου (Μορφοβούνι, Ράζια), Κερασέας (Κερασέα, Νεβρόπολη), Λαμπερού (Λαμπερό, Αγιος Αθανάσιος), Μεσενικόλα (Μεσενικόλας, Μονή Κορώνης), Μοσχάτου (Μοσχάτο, Αγιος Νικόλαος, Τσαρδάκι).
2. ΔΕ Νεβρόπολης Αγράφων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Πεζούλας (Πεζούλα, Καλύβια, Νεράϊδα), Καρβασαρά (Καρβασαράς), Καρίτσης Δολόπων (Καρίτσα, Αγία Μαρίνα, Αγία Παρασκευή, Λογγά, Μέγα Ρεύμα, Πετρωτό, Ραφήνα), Κρυονερίου (Κρυονέρι, Κουτσοδήμος, Προσήλια), Μπελοκομίτης (Μπελοκομίτης, Κέδρος), Νεοχωρίου (Νεοχώρι), Φυλακτής (Φυλακτή, Καλύβια Φυλακτής),

Η ΛΙΜΝΗ ΠΛΑΣΤΗΡΑ
Η Λίμνη Πλαστήρα είναι λίμνη που βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας. Είναι τεχνητή λίμνη και το επίσημό της όνομα είναι λίμνη Ταυρωπού. Η λίμνη σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στο νότιο άκρο της επί της αρχής του ποταμού Ταυρωπού ή Μέγδοβα, η ιδέα δε για την κατασκευή της αποδόθηκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα, όταν το 1935 που επισκέφθηκε την γενέτειρά του, και είχαν σημειωθεί καταστροφικές πλημμύρες στη περιοχή και την Μακεδονία από συνεχείς βροχοπτώσεις, βλέποντας τον χώρο φέρεται να είπε πως “εδώ μια μέρα θα γίνει λίμνη“, απ’ όπου και το πιο γνωστό της όνομα.
Η χρηματοδότησή της έγινε από χρήματα που χρωστούσε η Ιταλία στην Ελλάδα (πολεμικές επανορθώσεις) και την κατασκευή ανέλαβε γαλλική εταιρεία. Σήμερα τη διαχείριση του φράγματος έχει αναλάβει η ΔΕΗ. Πριν την κατασκευή της λίμνης, υπήρχε στο οροπέδιο το λεγόμενο αεροδρόμιο Νεράιδας, που δημιουργήθηκε κατά την κατοχή από τους Άγγλους, όπου και προσγειώθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα το πρώτο συμμαχικό αεροπλάνο (Αύγουστος 1943).
Η σημερινή εικόνα της λίμνης: Περιέχει 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έχει μέγιστο μήκος 12 χλμ., μέγιστο πλάτος 4 χλμ., η συνολική της επιφάνεια είναι 24 τ.χλμ., ενώ το μέγιστο βάθος της είναι γύρω στα 60 μ. και το ανώτατο υψόμετρο της είναι 750 μ.. Το νερό της χρησιμοποιείται για ύδρευση της Καρδίτσας, για άρδευση του κάμπου και για ηλεκτροπαραγωγή, καθώς εκεί κοντά, στο χωριό Μητρόπολη, βρίσκεται και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 129,9 MWatt, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία στις 10 Οκτωβρίου του 1962. Τα τελευταία χρόνια η λίμνη έχει αξιοποιηθεί και τουριστικά, με αρκετές δραστηριότητες πάνω και γύρω από τη λίμνη. Για παράδειγμα, δραστηριότητες με τις οποίες μπορεί κάποιος να ασχοληθεί είναι η ποδηλασία, η πεζοπορία, η ιππασία, το υδροποδήλατο, η τοξοβολία, το κανό και φυσικά η κολύμβηση. Κάθε χρόνο διοργανώνεται ο κολυμβητικός διάπλους της Λίμνης Πλαστήρα, μια διαδρομή πέντε χιλιομέτρων, από την πλαζ Πεζούλας ως την πλαζ Λαμπερού.
Πρόσβαση στην λίμνη: Η Λίμνη Πλαστήρα έχει συνδεθεί με τον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας λόγω της μεγάλης τουριστικής κίνησης που έχει αναπτύξει.
Φωτογραφία: Xristina Tsiamanta

ΤΟ ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ
Το Μορφοβούνι είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Πλαστήρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Η παλαιά του ονομασία ήταν Βουνέσι. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 840 μ. και διαθέτει μεγάλες εκτάσεις καστανόδασους και δάσους βελανιδιάς. Από όλο το χωριό η θέα στο Θεσσαλικό κάμπο είναι απέραντη. Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 485 κατοίκους. Στην Κοινότητα του Μορφοβουνίου υπάγονται επίσης ο οικισμός Ραχωβίτσα καθώς και ο αγροτοκτηνοτροφικός οικισμός Ράζια, με τον συνολικό πληθυσμό της Τοπικής Κοινότητας να ανέρχεται σε 576 κατοίκους.
Το Μορφοβούνι είναι η γενέτειρα του στρατηγού και πολιτικού Νικόλαου Πλαστήρα, του συγγραφέα Αντώνη Σαμαράκη και του ήρωα πιλότου Σσμηναγού Γεώργιου Μπαλταδώρου. Βρίσκεται βόρεια της τεχνητής λίμνης Μέγδοβα και από το χωριό είναι ορατές η Καρδίτσα και τα Τρίκαλα.
Από την Καρδίτσα απέχει 22 χλμ. περίπου. Είναι το μεγαλύτερο χωριό και έδρα του του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα. Οι κάτοικοί του απασχολούνται στις παραδοσιακές αγροκτηνοτροφικές εργασίες, την αμπελουργία, κ.α..
Αξιοθέατα: Στο χωριό υπάρχει και η Μονή της Αγίας Τριάδας, η οποία είναι κτισμένη σε ειδυλλιακή τοποθεσία στα βόρεια του χωριού. Αν και νεότερο κτίσμα – ιδρύθηκε από τον ιερομόναχο Αθανάσιο από τη Γράλιστα (Ελληνόπυργο) το 1858 – αποτελεί σπάνιο δείγμα επιβίωσης της Βυζαντινής παράδοσης, αφού διατηρεί ολοκληρωμένη τη μορφή του αγιορείτικου τύπου με τρούλο. Περιβάλλεται από φρουριακό περίβολο, ενώ τα κελιά έχουν καταστραφεί. Αξιοθέατο του τόπου είναι και το Μουσείο Πλαστήρα, που βρίσκεται κοντά στο κέντρο του Μορφοβουνίου.

ΤΟ ΛΑΜΠΕΡΟ
Το Λαμπερό είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Πλαστήρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας
Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 745 μ. και βρίσκεται σε απόσταση 25 χλμ. από την Καρδίτσα. Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ανέρχεται σε 235 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και τον τουρισμό.
Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Τιτάι. Κατά την άλωση των Φράγκων γίνεται αναφορά στο Μέγα Τιτάι, ως το μεγαλύτερο χωριό των Αγράφων εκείνη την εποχή. Είναι πατρίδα του καπετάν-Αγραφιώτη, που πρωτοστάτησε στην επανάσταση του 1821. Το χωριό γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο.

Ο ΜΕΣΕΝΙΚΟΛΑΣ
Ο Μεσενικόλας είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Πλαστήρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας
Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 700 μ., 22 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας. Στην Κοινότητα Μεσενικόλα υπάγεται η Μονή Κορώνης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το χωριό έχει πληθυσμό 451 κατοίκους.
Ιστορία: Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό κατά την αρχαιότητα βρισκόταν μια πολίχνη της Θεσσαλιώτιδας, η Πολίχνα. Ήταν ένα από τα οχυρά που περιέβαλλαν την αρχαία Μητρόπολη. Έλεγχε το πέρασμα το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Δόλοπες και οι Αθαμάνες για να κάνουν επιδρομές στο Θεσσαλικό κάμπο. Το οχυρό καταστράφηκε από τους Φράγκους.
Οικονομία: Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιού και τσίπουρου. Στην περιοχή του χωριού καλλιεργούνται οι ποικιλίες Σιράχ, Καρινιάν και η τοπική ποικιλία μαύρο Μεσενικόλα. Η ονομασία «Μεσενικόλα» έχει χαρακτηριστεί Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.) για τον ερυθρό ξινό οίνο που παράγεται από αμπελώνες των τοπικών κοινοτήτων Μοσχάτου, Μεσενικόλα και Μορφοβουνίου, σε υψόμετρο μέχρι 750 μέτρα.
Αξιοθέατα: Στην κεντρική πλατεία του χωριού είναι ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κτισμένος το 1903-1905. Ανατολικά της κεντρικής πλατείας βρίσκονται οι Βρύσες, μια μικρή πλατεία με 6 βρύσες και πλατάνια. Λίγο πιο κάτω είναι το ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Στο δρόμο προς Καρδίτσα βρίσκεται η βρύ­ση του Βασαρδάνη. Κοντά στη βρύση βρίσκεται το μονόχωρο εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής, με τοιχογραφίες του 1647, έργο του αγιογράφου ιε­ρομόναχου Σαμουήλ. Κοντά στο χωριό βρίσκεται η Μονή Κορώνης. Το καθολικό της μονής φέρει τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται από το 1587.
Στο χωριό λειτουργεί μουσείο Οίνου και Αμπέλου, το οποίο δημιουργήθηκε από τον Δήμο Πλαστήρα και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Περιλαμβάνει αίθουσα γευσιγνωσίας και αίθουσα προβολών.

ΤΟ ΤΣΑΡΔΑΚΙ
Το Τσαρδάκι είναι οικισμός της Τοπικής Κοινότητας Μοσχάτου της Δημοτικής Ενότητας Πλαστήρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 8 κατοίκους.
Βρίσκεται δίπλα και αντολικά της Λίμνης Πλαστήρα, σε απόσταση 17,5 χλμ. νοτιοδυτικά από την Καρδίτσα. Το χωριό είναι κτισμένο σε περιοχή με θέα τη λίμνη και τον κάμπο της Νεβρόπολης, με παραδοσιακής αρχιτεκτονικής σπίτια και φημίζεται για τις παραδοσιακές ταβέρνες του. Στα βόρεια και σε απόσταση περίπου 1 χλμ. βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Κορώνης (Φωτογραφία) που ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα. Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 2001 να προσαρτάται στο τότε τοπικό διαμέρισμα Μοσχάτου του Δήμου Πλαστήρα. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης το Τσαρδάκι μαζί με το Μοσχάτο και τον Άγιο Νικόλαο, αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Μοσχάτου, με συνολικό πληθυσμό 378 κατοίκους.

Η ΠΕΖΟΥΛΑ
Η Πεζούλα είναι χωριό και αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Πεζούλας, της Δημοτικής Ενότητας Πλαστήρα και έδρα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακή Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 248 κατοίκους.
Βρίσκεται σε απόσταση 35 χλμ. νοτιοδυτικά της Καρδίτσας και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 900 μ.. Τα τελευταία χρόνια, με την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα, ο οικισμός παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη.
Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Αναφορές στο χωριό έχουμε στα τέλη του 16ου αιώνα. Αξιοθέατα της περιοχής είναι ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα, ο νερόμυλος, οι πέτρινες βρύσες της Καραγιάννης και της Αγίας Παρασκευής. Επίσης διεξάγεται λαϊκό πανηγύρι στις 19 Αυγούστου (θέση Αλώνων).
Στην Κοινότητα Πεζούλας που αποτελεί την έδρα της υπάγονται Διοικητικά και οι οικισμοί Καλύβια (223 κάτοικοι) και Νεράϊδα (17 κάτοικοι). Ο πληθυσμός της Κοινότητας συνολικά είναι 367 κάτοικοι.

ΤΟ ΝΕΟΧΩΡΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Το Νεοχώρι (τοπική προφορά Νεχώρϊ) είναι μεγάλος οικισμός του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Αποτελεί το μεγαλύτερο από τα χωριά του Δήμου, του οποίου αποτελεί Τοπική Κοινότητα. Απέχει από την Καρδίτσα περίπου 40 χιλιόμετρα. Είναι χτισμένο σε υψόμ. 950-1100 μ. και έχει πληθυσμό 589 κατοίκους.
Ιστορία: Με την συνθήκη του Ταμασίου την 10-05-1525, το Νεοχώρι ορίστηκε έδρα του συμβουλίου της αυτόνομης κοινότητας των Αγράφων. Συγκεκριμένα στη συνθήκη αναφερόταν “Άπαντα τα χωρία των Αγράφων αποτελούσιν αυτονομίαν, η οποία διοικείται υπό συμβουλίου, έχοντος έδραν την παρά το οροπέδιον Νευροπόλεως ονομαστήν κωμόπολιν (Κασαμπά) Νεοχώριον”. Εκεί έδρευε επίσης η Ιερά Μητρόπολη Φαναρίου και Νεοχωρίου.
Οικονομία: Παλαιότερα η οικονομία της περιοχής ήταν αγροτική και συνδεδεμένη με το οροπέδιο της Νεβρόπολης. Μετά την δημιουργία της λίμνης Πλαστήρα στη θέση του οροπεδίου, το 1959, η οικονομία της περιοχής υπέστη πλήγμα. Με την τουριστική ανάπτυξη που ξεκίνησε στην περιοχή από την δεκαετία του 1980 ο οικισμός ανέκαμψε στηριζόμενος πλέον στον τουρισμό. Σήμερα διαθέτει πολυάριθμα καταλύματα και τουριστικές επιχειρήσεις.
Φωτογραφία: Νίκος Μητσιόπουλος (Φεβρουάριος 2023).

Ο ΔΗΜΟΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ
Ο Δήμος Αργιθέας έχει έκταση 372.837 τ. χλμ. και πληθυσμό 5.414 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι το Ανθηρό.
Δήμαρχος του Δήμου Αργιθέας είναι ο κ. Ανδρέας Στεργίου.
Ο Δήμος διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Αργιθέας, Αχελώου και Ανατολικής Αργιθέας, οι οποίες περιλαμβάνουν 20 Τοπικές Κοινότητες με 73 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Αργθέας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ανθηρού (Ανθηρό, Αγιοι Απόστολοι, Κούκκος, Κριτσάρι, Λαγκάδι, Μεταμόρφωση, Ποταμιά, Σπηλιά), Αργιθέας (Αργιθέα, Παλιόρογκα), Ελληνικών (Ελληννικά, Βαρκά, Φτέρη), Θερινού (Θερινό, Λεύκα, Ξηρόκαμπος), Καλής Κώμης (Καλή Κώμη, Γραβιά, Περιβόλι), Καρυάς (Καρυά, Παλαιοχωράκι, Πτελέα, Ρόγκια), Μεσοβουνίου (Μεσοβούνι, Ζερβό), Πετρωτού (Πετρωτό, Παλαιόδενδρος, Συκέα, Τρίλοφο).
2. ΔΕ Αχελώου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Βραγκιανών (Βραγκιανά, Γριμπιανά, Δένδρος, Νεοχώρια, Νούλιες, Ξεράκια, Πλάγια, Ρόγκια), Αργυρίου (Αργύρι, Μακρύκαμπος, Μεγάλη Πέτρα), Καταφυλλίου (Κελλάρια, Αρδάνοβο, Καταφύλλι, Πράβα, Συκιά, Ταξιάρχης), Μαράθου (Μάραθος, Μάραθος Β’, Μελάνυδρο).
3. ΔΕ Ανατολικής Αργιθέας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Πετρίλου (Πετρίλο, Αργυραίικα, Βασιλάδες, Λιβάδια, Πολύδροσο, Ρώσσης, Χαλκιόπουλο, Χάρις), Βλασίου (Βλάσι), Δροσάτου (Δροσάτο), Κουμπουριανών (Κουμπουριανά, Δάφνη, Κρανιά, Μονή Σπηλιάς, Σταυρός), Λεοντίτου (Λεοντίτο), Πετροχωρίου (Πετροχώρι), Στεφανιάδος (Στεφανιάδα, Αετοχώρι, Μάραθος Γ’, Ρωμιά), Φουντωτού (Παλαιοχώρι, Μαντζιουραίϊκα, Φουντωτό).

ΤΟ ΑΝΘΗΡΟ
Το Ανθηρό είναι ορεινό χωριό και αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Ανθηρού, της Δημοτικής Ενότητας Αργιθέας και έδρα του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακή Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 167 κατοίκους.
Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, σχετικά κοντά στα όρια με την ΠΕ Άρτας, στην περιοχή των χωριών της Αργιθέας, στις ανατολικές κλιτύς της κορυφής «Προφήτης Ηλίας» (1.775 μ.) των Θεσσαλικών Αγράφων και κοντά στον επαρχιακό δρόμο προς Μουζάκι, σε μέσο υψόμετρο 800 μ. Απέχει από την Καρδίτσα 75 χλμ., από το Μουζάκι 50 χλμ. και από την Πύλη 36 χλμ., περίπου.
Η Τοπική Κοινότητα Ανθηρού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός. Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Άγιοι Απόστολοι, Κούκκος, Κριτσάρι, Λαγκάδι, Μεταμόρφωση, Ποταμιά και Σπηλιά. Ο συνολικός πληθυσμός της Κοινότητας αριθμεί 356 κατοίκους.
Το έδαφος της περιοχής καλύπτεται από δάση, καλλιέργειες και βοσκοτόπους. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. 
Αξιοθέατα: Ο ναός του Αγίου Ιωάννη στο κέντρο του χωριού. Tο κτήριο όπου εδρεύουν οι υπηρεσίες του δήμου Αργιθέας. Η μονή Κοίμησης της Θεοτόκου (1682), με εξαιρετικής τεχνοτροπίας ξυλόγλυπτο τέμπλο και τοιχογραφίες των 17ου και 18ου αιώνων, νότια του χωριού. Η Μονή Γέννησης της Θεοτόκου (Κατουσίου, 1663), με τοιχογραφίες των ζωγράφων Ι. Ευτελή, Δ. Αναγνώστη και ιερέα Αναστασίου, βόρεια του χωριού στον παλαιό οικισμό της Μεταμόρφωσης (Κατούσι). Τα σπήλαια «Κλεφτόβρυση» και «Σταυρός». Το πετρόχτιστο γεφύρι του Κοράκου (14ος αιώνας).

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
Η Μεταμόρφωση Ανθηρού ή Αργιθέας είναι ορεινός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας Ανθηρού της Δημοτικής Ενότητας Αργιθέας του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 930 μ., στα βορειοδυτικά όρια της ΠΕ Καρδίτσας με την ΠΕ Τρικάλων. Απέχει 5 χλμ. Β.-ΒΔ. του Ανθηρού που είναι η έδρα του δήμου και 70 περίπου χλμ. Δ. της Καρδίτσας. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Κατούσι και είναι κτισμένο μέσα σε ήρεμο και όμορφο φυσικό περιβάλλον. Υπάρχουν πετρόκτιστα επιπλωμένα διαμερίσματα, δύο κέντρα εστίασης στην τοποθεσία Παλιός Μύλος στην είσοδο του χωριού και στο κέντρο του χωριού.
Αξιοθέατα: Σημαντικό αξιοθέατο είναι η Ιερά Μονή Γεννήσεως της Θεοτόκου που βρίσκεται ανάμεσα στη Μεταμόρφωση και τον οικισμό Λαγκάδι και από το 1983 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Η μονή έχει ανακαινιστεί και από το παλιό μοναστήρι, που υπολογίζεται ότι κτίστηκε γύρω στα 1600, διασώζεται το καθολικό, τμήματα των κελιών και του περιβόλου. Στο εσωτερικό του υπήρχε περίτεχνο τέμπλο του φυλάσσεται στο Εκκλησιαστικό – Ιστορικό – Λαογραφικό μουσείο του χωριού. Tο καθολικό αποτελείται από δύο τμήματα: το κάτω τμήμα που είναι ναός αθωνιτικού τύπου αφιερωμένος στο Γενέσιον της Θεοτόκου διακοσμημένος με τοιχογραφίες των μέσων του 17ου αιώνα και το επάνω τμήμα το οποίο είναι δίδυμος ναός με το βόρειο μέρος του αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή το δε νότιο στους Αγίους Αναργύρους.
Φωτογραφία: Γώγου Βάσω (Νομός Καρδίτσας, Fb Page).

Η ΑΡΓΙΘΕΑ
Η Αργιθέα είναι ορεινός χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αργιθέας του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 204 κατοίκους.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 975 μ., στο δυτικό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, στις νοτιοανατολικές κλιτύς της κορυφής «Καυκιάς» (1.637 μ.) της Νότιας Πίνδου, κοντά στις πηγές πολλών ρεμάτων (Ζαρμπακούλη, Παλιόδεντρου, Πλατανιά, Φροξυλιώτη) και πάνω στην επαρχιακή οδό Μουζακίου-Ανθηρού. Απέχει περίπου 82 χλμ. Δ.ΝΔ. της Καρδίτσας.
Η Τοπική Κοινότητα Αργιθέας είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός. Η Κοινότητα περιλαμβάνει επίσης και τον οικισμό Παλιόρογκα, με τον συνολιοκό της πληθυσμό να ανέρχεται σε 219 κατοίκους.
Ιστορία: Η Αργιθέα είναι από τα ιστορικότερα χωριά της Καρδίτσας, εξ ου και η ονομασία όλων των χωριών της περιοχής σε «χωριά της Αργιθέας». Είναι κτισμένη σε ειδυλλιακό ορεινό περιβάλλον, σε θέση με πολλά ρέματα και γεφύρια, καθώς και με πετρόκτιστα σπίτια που διατηρούν την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική. Η Αργιθέα υπήρξε πρωτεύουσα της αρχαίας Αθαμανίας. Στη θέση «Ελληνικά», δυτικά του οικισμού, ήρθαν στο φως διάφορα ευρήματα (ταφικό μνημείο, κιβωτιόσχημοι τάφοι, αγγεία και κοσμήματα) του 4ου αιώνα π.Χ..
Αξιοθέατα: Τα δύο γεφύρια στη θέση «Άγιος Μηνάς», στην είσοδο του οικισμού, αξιόλογα δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, σημαντικά για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στον τομέα αυτό και σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της περιοχής. Έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στη βορειοδυτική έξοδο του οικισμού. Το μνημείο «Τύμπανος», αφιερωμένο στους απωλεσθέντες στα χιόνια Αργιθεάτες, ανατολικά του οικισμού. Φωτογραφία: Από Αργιθέα (Fb Page).

ΤΟ ΠΕΤΡΩΤΟ
Το Πετρωτό είναι ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αργιθέας του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 68 κατοίκους. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού είναι Λιάσκοβο.
Η Κοινότητα: Στην Τοπική Κοινότητα Πετρωτού υπάγονται οι οικισμοί Πετρωτού, Τριλόφου, Συκιάς, Αγίου Δημητρίου και Παλαιόδεντρου, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται σε128 μόνιμους κατοίκους. Το Πετρωτό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 665 μ. και απέχει από την Καρδίτσα 80 χλμ. ενώ από το Μουζάκι 54 χλμ..
Οικονομία: Οι κύριες πηγές εισοδήματος των κατοίκων είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία.
Αξιοθέατα: To τοξωτό πέτρινο γεφύρι, η γέφυρα Κοράκου και η Κουτσομάρα. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Κοντά στο κοιμητήριο βρίσκεται το εκκλησάκι του Άη Λια και στον οικισμό του Τρίλοφου ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου. Την ημέρα εορτής του Άη Λια γίνεται κάθε χρόνο μεγάλο πανηγύρι.
Φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας (Ελεάννα Κουρκουλοπούλου)

ΤΑ ΒΡΑΓΚΙΑΝΑ
Το Βραγκιανά είναι ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αχελώου του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Είναι χτισμένα σε υψόμετρο 633 μ., στα σύνορα της Καρδίτσας με την ΠΕ Αρτας και Ευρυτανίας και σε απόσταση 102 χλμ., από την πρωτεύουσα του νομού. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του χωριού είναι 130 κάτοικοι και της Τοπικής Κοινότητας 503 κάτοικοι.
Θέση: Το χωριό απλώνεται σε όλο το λεκανοπέδιο που περικλείεται από τα βουνά Μυρμιτζάλα (1543μ.) νοτιοδυτικά , τον Πύργο (1.642μ), το Σταυρό( 1480μ.) , τα Μαντριά (1.768μ.), τον Κόκκινο Στανό και το επιβλητικό Γαλάτσι (1.894μ) στα βορειοανατολικά του χωριού από την πλευρά της Στεφανιάδας και της Ανατολικής Αργιθέας και την κοιλάδα του Αχελώου, δυτικά, στα σύνορα με την Άρτα.
Το χωριό: Είναι αραιοκατοικημένο και αποτελείται από πολλούς και διάσπαρτους συνοικισμούς που ξεκινούν από τον Αχελώο και φτάνουν μέχρι επάνω στο βουνό: Γρυμπιανά, Νεχώρια, Δέντρος, Ρόγγια και τους δορυφόρους οικισμούς (μαχαλάδες): Ποταμάκια, Λαγκαδάκια, Νούλες, Ραΐνιστα, Ξεράκια, Φλωρέσια, Πέτρες, Πλάγια, Σταυροπίκι, Σπαρτήσι … και συστάδες σπιτιών αλλά και μοναχικές αγροικίες. Η διασπορά αυτή έχει τις ρίζες της στην κλειστή οικονομία της παραδοσιακής κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης του ορεινού τόπου όπου ο χώρος εγκατάστασης έπρεπε να διαθέτει βοσκοτόπια, τρεχούμενο νερό, καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά και την ασφάλεια, παλιότερα, από εχθρικές επιθέσεις. Ένα πλούσιο δίκτυο μονοπατιών που συνέδεαν τους συνοικισμούς, τις αγροικίες, τις στάνες, τα ξωκλήσια, τους νερόμυλους, τους βοσκότοπους, πολλά από τα οποία, γραφικότατα, διατηρούνται και σήμερα.
Εναλλακτικός τουρισμός: Η περιοχή διαθέτει όμορφο φυσικό και καθαρό περιβάλλον, μοναδικό κλίμα, αξιόλογα μνημεία, μεγάλη ποικιλία οικοσυστημάτων ,πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο, σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, δάση ελάτης, πρίνου και πλατάνων, όμορφα βουνά αλλά και τη μαγευτική κοιλάδα του Αχελώου, τα οποία προσφέρονται για ήρεμο αλλά και συγχρόνως τολμηρό εναλλακτικό τουρισμό. Για τους λάτρεις της φύσης και της περιπέτειας που διαθέτουν κατάλληλα αυτοκίνητα ή μοτοσικλέτες, υπάρχουν σημαντικά αξιοθέατα και φιλόξενο περιβάλλον. Η περιοχή προσφέρεται για όσους ψάχνουν την ειλικρινή ανθρώπινη επικοινωνία και φιλοξενία, την αυθεντικότητα των κατοίκων, την αγνότητα των τοπικών προϊόντων.
Φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας (Ελεάννα Κουρκουλοπούλου)

ΤΟ ΑΡΓΥΡΙ
Το Αργύρι ή Αργύριον είναι ορεινό χωριό και έδρα ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας της Δημοτικής Ενότητας Αχελώου του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στο απώτατο νοτιοδυτικό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, δίπλα στα όρια με τον νομό Ευρυτανίας, στις δυτικές κλιτύς της κορυφής «Ασφακερό» (1.327 μ.) της νότιας Πίνδου και στις βορειοδυτικές όχθες του ρέματος Πλατανιά (παραπόταμου του Αχελώου), σε υψόμετρο 650 μ.. Απέχει περίπου 106 χλμ. ΝΔ. της Καρδίτσας.
Η Τοπική Κοινότητα Αργυρίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός. Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Μακρύκαμπος (Υψ 500 μ.) και Μεγάλη Πέτρα (σε υψ. 640 μ.). Ο πληθυσμός του χωριού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 152 κάτοικοι και της Κοινότητας 305 κάτοικοι.
Αξιοθέατα: Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, που το μεγαλύτερο μέρος της είναι κτισμένο σε σπηλιά, ανατολικά του οικισμού. Οι δύο παραδοσιακοί νερόμυλοι που σώζονται εδώ (ο ένας μάλιστα λειτουργεί), και η νεροτριβή στο ρέμα Πλατανιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νερόμυλος του Αργυρίου αναπαλαιώθηκε πρόσφατα με δαπάνη της ΑΕΓΕΚ-Ενέργεια Α.Ε..
Εργο ανάπτυξης: Στην κοίτη του ρέματος Πλατανιά, παραπόταμου του Αχελώου, κατασκευάστηκε μικρό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο για να αξιοποιηθούν ενεργειακά οι υδατοπτώσεις της περιοχής.
Φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας (Ελεάννα Κουρκουλοπούλου)

ΤΟ ΑΡΔΑΝΟΒΟ
Το Αρδάνοβο είναι ημιορεινό χωριό της Τοπικής Κοινότητας Καταφυλλίου της Δημοτικής Ενότητας Αχελώου του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Βρίσκεται στο απώτατο νοτιοδυτικό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, πάνω στα όρια με την ΠΕ Ευρυτανίας. Είναι το τελευταίο χωριό σε αυτό το σημείο της ΠΕ Καρδίτσας και βρίσκεται μεταξύ των Θεσσαλικών Αγράφων και των Ορέων Βάλτου, στις ανατολικές όχθες του Αχελώου (στη συμβολή με το ρέμα Πλατανιά), σε υψόμετρο 370 μ.. Απέχει περίπου 108 χλμ. ΝΔ. από την Καρδίτσα.
Ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 46 κάτοικοι. Στην ίδια Τοπική Κοινότητα Καταφυλλίου ανήκουν και οι οικισμοί Κελλάρια, Καταφύλλι, Πράβα, Συκιά και Ταξιάρχης.
Αξιοθέατα: Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη δίπλα στον Αχελώο και η γέφυρα Αυλακίου-Καταφυλλίου στον Αχελώο, νοτιοανατολικά του οικισμού. Έχει μήκος 50 μ., περίπου, είναι πεντάτοξο και κτίσμα του 1910.

ΤΟ ΚΑΤΑΦΥΛΛΙ
Το Καταφύλλι είναι ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αχελώου του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.100 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Ο πληθυσμός του οικισμού σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 59 κάτοικοι, και της Κοινότητας 316 κάτοικοι, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στην Τοπική Κοινότητα Καταφυλλίου υπάγονται οι οικισμοί: Αρδάνοβο, Καταφύλλι, Κελλάρια, Πράβα, Συκιά και Ταξιάρχης.
Ιστορία: Tο χωριό πήρε το όνομα ‘Σελιπιανά’ από τον βασιλιά των Αθαμάνων ‘Σέλιπο’. Μετονομάστηκε σε ‘Καταφύλλι’ το 1930. Στο Καταφύλλι (Σελιπιανά), σε ένα δελφικό τοπίο, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος. Ορισμένοι ερευνητές (Χρ. Γκλέζος 1985) τοποθετούν σ’αυτό την πρωτεύουσα των Αθαμάνων «Αργιθέα», καθώς η τοποθεσία έλεγχε τις διαβάσεις και τα περάσματα προς την Ευρυτανία και το ισχυρό κράτος των Αιτωλών στα Eλληνιστικά χρόνια, με τους οποίους οι Αθαμάνες ήταν σύμμαχοι το μεγαλύτερο διάστημα. Σήμερα η επικοινωνία γίνεται δια μέσου της επιβλητικής γέφυρας Καταφυλλιου στην θεση Τριχιες.
Η Αθαμανία ήταν η περιοχή της κεντρικής Πίνδου που διαρρέεται από τον Αχελώο. Περιελάμβανε το νοτιοανατολικό τμήμα της Ηπείρου και το δυτικό ορεινό τμήμα της Θεσσαλίας. Αθαμάνες και Μολοσσοί αποκαλούνται λαοί της Ηπείρου από το Στράβωνα. Η ορεινή περιοχή της ΠΕ Καρδίτσας, όπου βρίσκονται τα χωριά της Αργιθέας, αποτελούσε στην αρχαιότητα τμήμα της Αθαμανίας. Οι Αθαμάνες ήταν ένα από τα Ελληνικά φύλα που εγκαταστάθηκαν εδώ τη 2η χιλιετία π.Χ. και πήραν μέρος στις μετακινήσεις των Ελλήνων στα τέλη του 12ου αιώνα π.Χ. ως τον 9ο αιώνα π.Χ.. Γενάρχης τους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Απολλόδωρου, ήταν ο Αθάμας – γιος του Αιόλου και της Εναρέτης – ο βασιλιάς της Βοιωτίας, ο οποίος εγκαταστάθηκε στις πλαγιές της Πίνδου μετά από περιπλανήσεις. Διώχθηκε από την πατρίδα του επειδή είχε σκοτώσει το γιο του – με την Ινώ – Λέαρχο.
Μεταξύ των βασιλέων της Αθαμανίας αναφέρονται ο Θεόδωρος, ο Αργίθεος, ο Θεόδωρος Β΄, ο Αμύνανδρος και ο Σέλιπος.
Η Αθαμανία αναδείχτηκε σε ισχυρό κράτος κατά την περίοδο 250-167 π.Χ. επί βασιλέων, Θεοδώρου Β’, Αμυνάνδρου και Σελίπου..
Αρχαιολογικά ευρήματα: Μέχρι τα μέσα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα υπήρχαν ορατά απομεινάρια από τα κτίσματα των ανακτόρων κάτω από τον τεράστιο βράχο, που έχει το όνομα Καταφύλλι. Ερείπια των ανακτόρων, αλλά και σπιτιών εντοπίστηκαν στις θέσεις Κελιά και Γκούρα. Στις θέσεις αυτές βρέθηκαν διάφορα αρχαία αντικείμενα, αγαλματίδια, πιθάρια, νομίσματα κλπ. Μεταξύ αυτών το άγαλμα της θεάς Αθηνάς και ορειχάλκινο αγαλματίδιο της Σκύλας του 4ου αιώνα π. Χ. που είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χαμένου κηρού. Κατά τους αρχαιολόγους απεικονίζει τη μυθική Σκύλλα που ταλαιπώρησε τον Οδυσσέα.
Μετά τη διάλυση της Αθαμανίας και αφού από την περιοχή πέρασαν κατακτητές, το χωριό κτίστηκε πάλι στη θέση Πλεισίβου, στη νοτιοδυτική πλευρά της Μιρμιτζάλας. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το πότε κτίστηκε. Ωστόσο από τις ονομασίες των εκκλησιών και από τα ερείπιά τους, που υπήρχαν μέχρι τα μέσα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, συμπεραίνουμε ότι κτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Η παράδοση λέει ότι το χωριό κτίστηκε στη θέση αυτή από τους κατοίκους των συνοικισμών του χωριού, όταν αποφάσισαν να κατοικήσουν όλοι μαζί για να είναι λιγότερο ευάλωτοι στους διάφορους επιδρομείς. Μέχρι κοντά στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρχαν ερείπια αυτών των συνοικισμών που μαρτυρούσαν την ύπαρξή τους. Οι ονομασίες τους που χρησιμοποιούνται και σήμερα είναι: Πύρλη, Ταξιάρχες, Πρόδρομος, Κελλάρια, Μετόχι και Αρδάνοβο. Το χωριό στου Πλεισίβου καταστράφηκε πριν το 1785 από πολυάριθμο ασκέρι. Οι κάτοικοι πληροφορήθηκαν τον ερχομό του Τούρκικου στρατού, καθώς και το σκοπό τους να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν το χωριό. Οι περισσότεροι έκρυψαν τα πολύτιμα υπάρχοντά τους και έφυγαν. Ο εχθρικός στρατός αφού δολοφόνησε όσους κατοίκους βρήκε, λεηλάτησε το χωριό και το πυρπόλησε.
Νεότερα χρόνια: Η περιοχή σχεδόν ερήμωσε μετά την καταστροφή του Πλεισίβου. Δεν άργησαν όμως να εμφανιστούν και νέοι κάτοικοι. Κατατρεγμένοι κυρίως από τους κατακτητές από διάφορα μέρη, αναζήτησαν καταφύγιο στην περιοχή αυτή. Το νέο χωριό κτίστηκε κοντά στη θέση των ερειπίων των παλιών ανακτόρων και οικιών των Αθαμάνων, στα Σελιπιανά. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τους Τούρκους και την οργάνωση του Ελληνικού κράτους εξέλειπε ο κίνδυνος επιδρομών και σιγά-σιγά οι κάτοικοι άρχισαν να φτιάχνουν νέες κατοικίες, εκεί όπου είχαν τα χωράφια τους. Έτσι δημιουργήθηκαν οι νέοι συνοικισμοί που υπάρχουν και σήμερα, Ταξιάρχες, Πρόδρομος, Πλατανάκια, Κελλάρια, Γελαδόγρεκο, Αρδάνοβο, Πράβα, Συκιά και Καταφύλλι.
Φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας (Ελεάννα Κουρκουλοπούλου)

ΤΟ ΠΕΤΡΙΛΟ
Το Πετρίλο (Παλαιά ονομασία Μάγειρος), είναι γραφικό ορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ανατολικής Αργιθέας, του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 52 κατοίκους.
Το χωριό από το 2013 αποτελεί ιστορική έδρα του Δήμου Αργιθέας. Βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 1.160 μ., στις πλαγιές των Αγράφων, και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας (Ελεάννα Κουρκουλοπούλου).

ΤΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΙΑΝΑ
Τα Κουμπουριανά είναι ένα ήρεμο και γραφικό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ανατολικής Αργιθέας του Δήμου Αργιθέας, της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 69 κατοίκους.
Γεωγραφικά στοιχεία: Το χωριό βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Π.Ε. Καρδίτσας και απέχει 75 χλμ. από την Καρδίτσα. Είναι χτισμένο σε μια πλαγιά κάτω από τους πρόποδες του βουνού Κουκουρέλος σε υψόμετρο 1050 μ..
Ιστορία: Με βάση το όνομά τους, τα Κουμπουριανά ιδρύθηκαν πριν από την εισβολή των Οθωμανών στη Δυτική Θεσσαλία (1395/1396). Επομένως είναι ένας από τους πολλούς Θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης Bυζαντινής εποχής. Το χωριό πολύ παλιότερα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των γεροντότερων, είχε 700 οικογένειες και δύο μεγάλους συνοικισμούς. Την Άνω χώρα και την Κάτω χώρα. Στη σημερινή του θέση το χωριό μεταφέρθηκε το 1767 περίπου, μετά την καταστροφή του από τους κατακτητές. Φαίνεται ότι ο οικισμός αποτελούνταν από δύο συνοικίες, όπως αναφέρεται και στο ιερολυμιτικό κατάστιχο του 1659. Οι κάτοικοι αυτής της συνοικίας καλλιεργούσαν δημητριακά και λινάρι, είχαν καρυδιές και αμπέλια και εξέτρεφαν μελίσσια. Πρόβατα δεν αναφέρονται. Σήμερα οι κάτοικοι είναι λίγοι και απασχολούνται με γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, κυρίως από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο. Τον Χειμώνα μένουν ελάχιστοι κάτοικοι και κατεβαίνουν λόγω κακοκαιρίας στα πεδινά χωριά του Δήμου Μουζακίου.
Τα Κουμπουριανά (τα τοπωνύμια με κατάληξη – ιανά είναι τα αρχαιότερα στον Ελληνικό χώρο) ,τοποθετούνται απέναντι ακριβώς από την ιστορική μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας, και αποτελούνταν από πολλούς οικισμούς Κάτω Xώρα, Σταυρός, Κοζιοκάρι ή Δάφνη, Τσοκαρίσι, Κρανιά, Μαγούλα, Παλαιοκοπράκι, Δραγώι, Ραγάζι, Σπιτάκια Τζελίνη, Κώστη, Καραλή, Καστανιές, Τσαρλή, Πουρί. Ο οικισμός Μεζίλον, σημερινό Δροσάτο, ανήκε, πριν γίνει ξεχωριστή κοινότητα, στα Κουμπουριανά.
Αξιοθέατα του χωριού: Στο χωριό λειτουργεί Λαογραφικό Σπίτι (Μουσείο), στο οποίο εκτίθενται συλλογές παραδοσιακών οικιακών σκευών, ενδυμασιών, και αγροτικών εργαλείων κ.λ.π.. Σώζονται σήμερα πολλά παλαιά πέτρινα σπίτια που κτίστηκαν πριν από 150-200 χρόνια. Μνημεία θρησκευτικού τουρισμού αποτελούν οι δύο ιερές μονές του χωριού: η μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας και η μονή της Παναγίας Κώστη, αμφότερες κτίσματα του 17ου και 18ου αιώνα αντιστοίχως, με πλούσιο μεταβυζαντινό εικονογραφικό διάκοσμο. Άνωθεν της μονής της Παναγίας Σπηλιώτισσας και σε απόσταση 200 μ. σώζεται το «Ταμπούρι του Καραϊσκάκη». Η πρόσβαση στο μνημείο είναι δύσκολη διότι το μονοπάτι δεν έχει συντηρηθεί.
Πανηγύρια: Το χωριό πανηγυρίζει την 6η Αυγούστου στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, και την 8η Σεπτεμβρίου, στην εορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου της μονής Κώστη.
Διαμονή-Διαδρομές: Στο χωριό λειτουργεί όλες τις εποχές του χρόνου, το εστιατόριο “Ραγάζια” με ενοικιαζόμενα δωμάτια και με παραδοσιακά φαγητά.
Η ανάβαση στις κορυφές του χωριού (υψομέτρου 1400-1700 μ.) στην Αγία Παρασκευή, στον Προφήτη Ηλία, στο Σημείο, στο Κουρκούλη, στα Καικιά και σε άλλες τοποθεσίες, αποζημιώνει τους επισκέπτες, λόγω της εντυπωσιακής θέας και των ειδυλλιακών τοπίων.
Πληροφορίες και φωτογραφία: Από τον ιστότοπο του Δήμου Αργιθέας, (Δημιουργός φωτογραφίας Ελεάννα Κουρκουλοπούλου).

ΤΑ ΡΑΓΑΖΙΑ
Μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο απερίγραπτης ομορφιάς, όλες τις εποχές του χρόνου, στο χωριό Κουμπουριανά του Δήμου Αργιθέας Καρδίτσας λειτουργεί το εστιατόριο “Ραγάζια” με παραδοσιακά φαγητά και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πληροφορίες κ. Βάιος Ποζιός, τηλ.: 24450 32020 Κιν. 6979728262.
Για να επισκεφθείτε τη σελίδα της επιχείρησης Ραγάζια στο Facebook κάντε κλικ στην εικόνα:

ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
Teodoro Evangeloudis (1985-2023)
Αρχαιολόγος ΑΠΘ, Απόφοιτος Ινστιτούτου Θερβάντες
Ιστορικός ερευνητής Ρεμπέτικου Τανγκό

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ – ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Ιστορία της Ελλάδας, ιστορίας της Ευρώπης, ιστορικό αρχείο Teodoro Evangeloudis, Βικιπαίδεια, ιστότοποι και Σελίδες (Κοινωνικών Δικτύων) Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, καθώς και από ιδιωτικές σελίδες (Fb Pages) ή ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές μας.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Ευχαριστούμε τους Εθνικούς και Περιφερειακούς Χορηγούς μας, που υποστηρίζουν τη δράση μας για την προβολή του φυσικού, πολιτιστικού και ιστορικού κάλλους της Ελλάδας.. η οποία έχει ως στόχο το συλλογικό όφελος.

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΙΑΣ
«Ού πολιτείαν γενέσθαι την αρίστην άνευ συμμέτρου χορηγίας” Αριστοτέλης
(Καμμία Πολιτεία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί άριστη, χωρίς την ανάλογη χορηγία)

Χωριά και Πόλεις της Ελλάδας