Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΧΑΪΑΣ

Η Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας ή Νομός Αχαΐας, είναι μια από τις 74 Περιφερειακές Ενότητες της Ελλάδας, γεωγραφικά ανήκει στην Πελοπόννησο και διοικητικά υπάγεται στην Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της χερσονήσου της Πελοποννήσου. Πρωτεύουσα του Νομού είναι η Πάτρα, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας.

Με την ευγενική υποστήριξη του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ν. Αχαΐας Α.Ε.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Περιφερειακή Ενότητα Aχαΐας έχει έκταση 3.275 τ. χλμ. και πληθυσμό 305.979 κατοίκους. Βρίσκεται στην βορειοδυική Πελοπόννησο περίπου 230 χλμ. από την Αθήνα. Αποτελεί σπουδαίο αστικό κέντρο και διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ελλάδας, το οποίο αποτελεί βασικό δίαυλο επικοινωνίας με την Ιταλία, αλλά και την Ευρωπαϊκή δύση, σημαντικό τόσο από συγκοινωνιακή όσο και από εμπορική σκοπιά. Μέσω αυτού συνδέεται ουσιαστικά η ηπειρωτική Ελλάδα με νησιά του Ιονίου και με ιταλικά λιμάνια της Αδριατικής Θάλασσας.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΑΧΑΪΑΣ – ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, ο νομός Αχαΐας αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας (με έδρα την Πάτρα) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
Η Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας περιλαμβάνει 5 Δήμους, τους εξής: Δήμος Πατρέων με έδρα την Πάτρα, Δήμος Αιγιαλείας με έδρα το Αίγιο, Δήμος Δυτικής Αχαΐας με έδρα την Κάτω Αχαΐα, Δήμος Ερυμάνθου με πρωτεύουσα την Χαλανδρίτσα και Δήμος Καλαβρύτων με έδρα τα καλάβρυτα.
Ο νομός Αχαΐας διοικητικά υπάγεται στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας είναι ο κ. Φωκίων Ζαΐμης.

Ο ΔΗΜΟΣ ΠΑΤΡΕΩΝ
Ο Δήμος Πατρέων έχει έκταση 333,14 τ. χλμ. και πληθυσμό 213.984 κατοίκους. Εδρα του Δήμου Πατρέων είναι η Πάτρα. Δήμαρχος του Δήμου Πατρέων είναι ο κ. Κώστας Πελετίδης.
Ο Δήμος Πατρέων διαιρείται στις εξής 5 Δημοτικές Ενότητες: Πατρέων, Ρίου, Μεσσάτιδος, Παραλίας, και Βραχναίικων, οι οποίες υποδιαιρούνται σε 33 Δημοτικές Κοινότητες που περιλαμβάνουν 62 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. Δημοτική Ενότητα Πατρέων: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Αρκτικού Τομέα (Μπάλα, Σκιόεσα, Χάραδρο), Νοτίου Τομέα, Ανατολικού Τομέα, Κεντρικού Τομέα (Πάτρα), Ελικίστρας (Ελικίστρα, Καρυά, Πουρναρόκαστρο, Ρυάκι, Ρωμανός), Μοίρας (Γκοτσαίικα, Μοίρα, Πηγή) και Σουλίου (Αγιος Ιωάννης Κεφαλόβρυσο, Μιντζαίικα, Νέο Σούλι, Παναγιά, Προφήτης Ηλίας).
2. Δημοτική Ενότητα Ρίου: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Αγίου Βασιλείου (Αγιος Βασίλειος), Ακταίου (Ακταίο), Ανω Καστριτσίου (Ανω Καστρίτσι), Αραχοβίτικων (Αραχοβίτικα, Κάτω Αραχοβίτικα), Δρεπάνου (Δρέπανο), Κάτω Καστριτσίου (Κάτω Καστρίτσι, Μαγούλα), Πιπίτσης (Πιπίτσα), Πλατανίου (Πλατάνι), Σελλών (Σελλά), Ψαθόπυργου (Κάτω Ορεινή, Ψαθόπυργος), Ρίου (Ρίο).
3. Δημοτική Ενότητα Μεσσάτιδος: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Θέας (Θέα, Λυγιές, Παυλόκαστρο), Καλλιθέας (Ανω Καλλιθέα, Καλλιθέα), Κρήνης Πατρών (Αγιος Κωνσταντίνος, Κρήνη, Μονή Ομπλού), Κρυσταλλόβρυσης (Κρυσταλλόβρυση), Οβρυάς (Οβρυά), Πετρωτού (Αγία Παρασκευή, Μαυρομανδήλα, Πετρωτό), Σαραβαλίου (Αγιος Στέφανος, Διμένικα, Κεφαλόβρυσο, Μπάκαρι, Σαραβάλι).
4. Δημοτική Ενότητα Παραλίας: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Μιντιλογλίου (Μιντιλόγλι, Χαντζηλιάκο), Παραλίας (Παραλία), Ρογίτικων (Ρογίτικα).
5. Δημοτική Ενότητα Βραχναίικων: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Βραχναίικων (Βραχναίικα, Σταυρός ή Δρεσθενά, Μοιραίικα) Θεριανού (Θεριανό), Καμινίων (Καμίνια), Μονοδενδρίου (Μονοδένδρι), Τσουκαλαίικων (Τσουκαλαίικα).

Η ΠΑΤΡΑ
Η Πάτρα είναι η πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας καθώς και έδρα του Δήμου Πατρέων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Είναι η μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου και η τρίτη μεγαλύτερη της Ελλάδας, μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, με πληθυσμό που ανέρχεται στους 170.934 κατοίκους.
Η Πάτρα είναι έδρα του Δήμου Πατρέων, πρωτεύουσα του νομού Αχαΐας και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, ενώ έχει οριστεί και ως έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων.
Βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Πελοποννήσου. Εκτείνεται από τις δυτικές υπώρειες του Παναχαϊκού όρους (μεγ. υψόμετρο 1.928 μ.) μέχρι και τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου, ο οποίος στην ουσία είναι μια εγκόλπωση του Ιονίου πελάγους. Απέχει 230 χλμ. από την Αθήνα, εκτεινόμενη σε θέση από τις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους μέχρι τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου.
Αποτελεί σημαντικό αστικό κέντρο και διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ελλάδας, σε κομβικό σημείο, το οποίο αποτελεί βασικό δίαυλο επικοινωνίας με την Ιταλία, αλλά και την Ευρωπαϊκή δύση, σημαντικό τόσο από συγκοινωνιακή όσο και από εμπορική σκοπιά. Μέσω αυτού συνδέεται ουσιαστικά η ηπειρωτική Ελλάδα με νησιά του Ιονίου και με ιταλικά λιμάνια της Αδριατικής Θάλασσας.

ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΠΟΛΗ
Ένα κεντρικό χαρακτηριστικό της αστικής γεωγραφίας της κεντρικής Πάτρας είναι η διαίρεσή της στην Άνω και Κάτω Πόλη, που συνδέονται μεταξύ τους σε σημεία με σκάλες. Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στη φυσική γεωγραφία της περιοχής και του μοντέλου ανθρώπινης κατοίκησης. Η Κάτω Πόλη, η οποία περιλαμβάνει τον αστικό πυρήνα του 19ου αιώνα και το λιμάνι, βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και απλώνεται μαζί με τις συνοικίες μεταξύ των εκβολών των ποταμών Γλαύκου και Χαράδρου και είναι χτισμένη πάνω σε ένα αρχικά ποταμογενές και ελώδες έδαφος, ενώ η Άνω Πόλη καλύπτει την περιοχή των παλαιότερων οικισμών, γύρω από το φρούριο και ευρύτερα, πάνω στις δυτικότερες απολήξεις του Παναχαϊκού όρους, πριν τον Πατραϊκό Κόλπο.

ΠΑΤΡΑ, ΠΟΤΑΜΙΑ
Το μεγαλύτερο ποτάμι της περιοχής είναι ο Γλαύκος που ρέει νότια της Πάτρας και πηγάζει από το νότιο τμήμα του Παναχαϊκού. Τα νερά του συγκεντρώνονται από το 1925 σε μια μικρή ορεινή δεξαμενή κοντά στο χωριό Σούλι και στη συνέχεια διοχετεύονται με αγωγούς, ώστε να παράγουν ενέργεια στον Υδροηλεκτρικό Σταθμό Γλαύκου, το παλαιότερο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Ελλάδας. Τα νερά χρησιμοποιούνται επίσης για την άρδευση των περιβολιών της Εγλυκάδας και για την ύδρευση της πόλης. Άλλα ποτάμια ή ρέματα είναι ο Χάραδρος, ο Μείλιχος και ο ορμητικός χείμαρρος Διακονιάρης.
Στην εικόνα δορυφορική λήψη της Πάτρας από τη NASA.

ΤΟ ΠΑΡΚΟ ΕΛΟΣ ΑΓΥΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Μεγάλης σημασίας για τη βιοποικιλότητα της περιοχής και για τη διαφύλαξη του κλίματός της, έχει το πάρκο έλος της Αγυιάς, ένα μικρό και παράκτιο υδατικό οικοσύστημα, μόλις 30 εκταρίων που βρίσκεται βόρεια του κέντρου της πόλης. Κύρια χαρακτηριστικά του υγροτόπου αυτού είναι η προφανής σπανιότητα της διάσωσής του στην καρδιά ενός πυκνοκατοικημένου αστικού ιστού, με ένα σχετικά ξηρό κλίμα και το θεωρούμενο ως υψηλό, επίπεδο της βιοποικιλότητας με πάνω από 90 είδη πουλιών να έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με μια μελέτη του γραφείου Πάτρας της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΑΤΡΑ, ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Η πιο κοινή εξήγηση που δίδεται για την ονομασία της πόλης βασίζεται στην μυθολογία και σύμφωνα με αυτή προέρχεται από τον Πατρέα, το μυθικό οικιστή της πόλης, έναν Αχαιό με καταγωγή από τη Σπάρτη. Κατά τον μύθο, ο Πατρέας, αφού ήρθε επικεφαλής αποίκων στην περιοχή της Αρόης, έδιωξε τους Ίωνες κατοίκους της και μεγάλωσε την πόλη μέσω της συνένωσης των προϊστορικών οικισμών της Αρόης, της Άνθειας και της Μεσσάτιδος και έδωσε στο συνοικισμό το όνομα Πάτραι (πληθυντικός αριθμός).
Χτισμένη σε στρατηγική θέση, παραθαλάσσια με καλυμμένα τα νώτα της από το Παναχαϊκό όρος και σε μικρή απόσταση από τις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας, πολύ κοντά στα Ιόνια νησιά και στο δρόμο προς την Ιταλία, η Πάτρα ήταν προικισμένη με όλες τις προϋποθέσεις για να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην ιστορία. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο τη βρίσκουμε άλλοτε με το μέρος των Αθηναίων και άλλοτε των Πελοποννησίων. Το τέλος πάντως του πολέμου τη βρίσκει με το μέρος των νικητών. Στην εικόνα χάρτης με πόλεις της αρχαίας Πάτρας.

ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΑΤΡΑΣ
Ένα αργυρό ημίδραχμο της εποχής του 2ου – 1ου αι. π.Χ. απεικονίζει την κεφαλή της Αφροδίτης σε δεξί προφίλ. Η πίσω όψη φέρει τα γράμματα ΔΑ MACIC που τα περιβάλλει ένα δάφνινο στεφάνι. Έχει διάμετρο 17 χιλ. και ζυγίζει 2,04 γραμ.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΧΙΛΙΕΤΙΩΝ
Η πόλη της Πάτρας έχει πλούσια και μακραίωνη ιστορία, τουλάχιστον τεσσάρων χιλιετιών, ενώ η ευρύτερη περιοχή της φαίνεται ότι κατοικήθηκε σε πολλά σημεία της, από τους προϊστορικούς χρόνους, με σημαντικούς οικισμούς, αν και πλημμελώς ανασκαμμένους, να καταγράφονται ήδη πριν την 3η χιλιετία π.Χ.. Κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο η Πάτρα φαίνεται να εμφανίζει σημαντική ακμή και να αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πόλεις του Μυκηναϊκού κόσμου, κρίνοντας από το εκτεταμένο νεκροταφείο με τους 78 μεγάλους θολωτούς τάφους, που βρέθηκαν στο Μυκηναϊκό Πάρκο Βούντενης (1500-1000 π.Χ.), ένα προάστιο περίπου 7 χλμ. από το ιστορικό κέντρο της σύγχρονης Πάτρας του νομού Αχαΐας.
Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, γνώρισε μεγάλη ακμή και η Πάτρα αποτέλεσε κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεσογείου.
Η Πάτρα μαζί με την υπόλοιπη Αχαΐα αποτέλεσαν πρωταρχικές επαναστατικές εστίες της χώρας κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και η περιοχή διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Με την απελευθέρωση, και κατά τον 19ο αιώνα, γνώρισε δημογραφική αύξηση και υπήρξε πεδίο ανάπτυξης της πρώτης Ελληνικής αστικής τάξης, ενώ μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, η Πάτρα είχε μεγάλη άνθηση με το λιμάνι της να έχει σπουδαίο εξαγωγικό χαρακτήρα.

ΠΑΤΡΑ, ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΣΗ, Η ΓΕΦΥΡΑ ΡΙΟΥ – ΑΝΤΙΡΡΙΟΥ
Η Πάτρα αποτελεί το μεγαλύτερο οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της Πελοποννήσου και της δυτικής Ελλάδας. Αποκαλείται Πύλη της Ελλάδας προς τη Δύση, καθώς είναι διεθνές εμπορικό κέντρο, μεγάλο λιμάνι και κομβικό σημείο για το εμπόριο και την επικοινωνία με την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή δύση ευρύτερα. Καράβια πλέουν σε συχνή βάση από τον Πατραϊκό κόλπο προς το Ιόνιο και την Αδριατική θάλασσα, όπως και το αντίστροφο. Η Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου ή, επίσημα, Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης» συνδέει το προάστιο της Πάτρας Ρίο, με το χωριό Αντίρριο της Αιτωλοακαρνανίας, ενώνοντας έτσι τη βόρεια Πελοπόννησο με τη δυτική Στερεά Ελλάδα.
Είναι καλωδιωτή γέφυρα με εντυπωσιακές αντοχές, που ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία το 2004 μέσω της οποίας επιτεύχθηκε τόσο η σύζευξη μεταξύ του Ρίου (προάστιο της Πάτρας) και του Αντιρρίου, όσο και η σύνδεση της Πελοποννήσου με τη δυτική ηπειρωτική Ελλάδα και προς τα πάνω και ευρύτερα με το υπόλοιπο της Ευρώπης. Αποτελεί τμήμα της Ιόνιας Οδού (Α5), της Ευρωπαϊκής Οδού 55 (Ε55) και της Ευρωπαϊκής Οδού 65 (Ε65) και κατασκευάστηκε από την Γαλλική εταιρεία Vinci.
Το μήκος της γέφυρας που στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες, ανέρχεται στα 2.252 μέτρα, ενώ μαζί με τις προσβάσεις φτάνει γύρω στα 2.883 μέτρα. Η γέφυρα περιλαμβάνει και χώρο για διέλευση πεζών και ποδηλατών.

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
Το Πανεπιστήμιο Πατρών είναι δημόσιο ακαδημαϊκό ίδρυμα της Ελλάδας, με έδρα το Ρίο στην Πάτρα του Νομού Αχαΐας. Ιδρύθηκε το 1964 και σήμερα είναι το τέταρτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας (μετά το Αριστοτέλειο, το Εθνικό και Καποδιστριακό και της Δυτικής Αττικής). Τμήματα του Πανεπιστημίου βρίσκονται στην Πάτρα, στο Μεσολόγγι και στο Αγρίνιο.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Το Πανεπιστήμιο Πατρών ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα 4425 στις 11 Νοεμβρίου 1964, ως αυτοδιοικούμενο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου υπό την εποπτεία του Κράτους, στα πλαίσια του Προγράμματος Διοικητικής Ανάπτυξης της Χώρας.
Αποτελείται από 7 Σχολές, συγκροτούμενες από 31 ακαδημαϊκά Τμήματα, με περισσότερους από 33.000 προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και περισσότερα από 700 άτομα διδακτικού προσωπικού (μέλη ΔΕΠ) και περίπου 234 μέλη επιστημονικού προσωπικού. Το Πανεπιστήμιο Πατρών είναι αναγνωρισμένο διεθνώς για την ποιότητα της έρευνας και της διδασκαλίας του.
Στην εικόνα η Βιβλιοθήκη και το Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών.

ΤΟ ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ
Το φημισμένο καρναβάλι της Πάτρας είναι από τα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά καρναβάλια, με πολλές εκδηλώσεις, χορούς, παρελάσεις και εντυπωσιακά άρματα που συχνά έχουν σατιρικό χαρακτήρα και καυτηριάζουν την επικαιρότητα. Η έναρξή του σηματοδοτείται από την παράδοση του Λαβάρου του Πατρινού Καρναβαλιού στο Δημαρχείο.

ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΑΤΡΑΣ
Το Φεστιβάλ της Πάτρας διαρκεί συνήθως από τον Ιούλιο έως το Σεπτέµβριο και καθιστά κυρίως το Ρωµαϊκό της Θέατρο, επίκεντρο αξιόλογων πολιτιστικών εκδηλώσεων, προσφέροντας πολλές συγκινήσεις στο κοινό, συνδυάζοντας όλες τις μορφές τέχνης, μουσική θέατρο, εικαστικά, χορό και κινηµατογράφο. Στην Πάτρα ακόμη δραστηριοποιούνται µια σειρά από φορείς και σωµατεία που ασχολούνται µε την ερασιτεχνική δηµιουργία στο θέατρο, το χορό, τον κινηµατογράφο κ.α..
Καθοριστικό ρόλο στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης διαδραματίζει και ο Οργανισµός Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων που διοργανώνει κάθε χρόνο το Φεστιβάλ Πάτρας, µε πλήθος θεατρικών, κυρίως, παραστάσεων.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ
Η Πάτρα και η ευρύτερη περιοχή έχει μακρά παράδοση στην πολιτική σκηνή της χώρας, έχοντας αναδείξει αξιοσημείωτο αριθμό Πρωθυπουργών στην Ελληνική ιστορία: η οικογένεια Παπανδρέου (τρεις Πρωθυπουργοί, Γεώργιος, Ανδρέας, Γιώργος), ο Δημήτριος Γούναρης, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είναι μερικά πολύ γνωστά παραδείγματα.
Πατρινός ήταν επίσης και ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος.

Η ΠΑΤΡΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
H Πάτρα σήμερα είναι μια σύγχρονη μεγάλη πόλη με σημαντική βιομηχανική και εμπορική κίνηση, ενώ το λιμάνι της είναι ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας και αποτελεί την κύρια πύλη προς τη Δύση. Σημαντική είναι η προσφορά της και στην επιστημονική και πολιτιστική ζωή της χώρας, με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τ.Ε.Ι., το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το ξακουστό Καρναβάλι της, το Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, το Διεθνές Street Art Festival Πάτρας κ.α..

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Ο ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, είναι ο τόπος του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος είναι και ο πολιούχος άγιος της πόλης. Ανήμερα της εορτής του, στις 30 Νοεμβρίου που αποτελεί τοπική αργία, η Πάτρα τιμά τον πολιούχο της με λαμπρότητα.
Στην Πάτρα δεσπόζει ο επιβλητικός Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα, που αποτελεί τη μεγαλύτερη εκκλησία της Ελλάδας και μία από τις μεγαλύτερες των Βαλκανίων, με χωρητικότητα 5500 ατόμων. Θεμελιώθηκε το 1908 από τον Βασιλέα Γεώργιο τον Α΄, και εγκαινιάσθηκε το 1974 από τον Μητροπολίτη Πατρών κ. Νικόδημο. Εκεί βρίσκονται επίσης φυλαγμένα λείψανα του αγίου και μικρά τμήματα του σταυρού που μαρτύρησε και μαζί με τον παλαιότερο όμορο και ομώνυμο μικρότερο ναό, συνθέτουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό χώρο προσκυνήματος για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς, από την Ελλάδα και τον κόσμο γενικότερα.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Η Πάτρα διαθέτει πολλές πλατείες και χώρους πρασίνου μέσα στο κέντρο, τις συνοικίες και στα γύρω προάστια της. Εχει επίσης πολλά μουσεία καθώς και Αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία. Ας τα γνωρίσουμε:
Πλατείες: Πλατεία Γεωργίου Α • Πλατεία Βασιλίσσης Ολγας • Πλατεία Υψηλών Αλωνίων • Πλατεία Τριών Συμμάχων • Πλατεία Αγίου Γεωργίου (Ανω Πόλη) • Πλατεία Τριών Ναυάρχων • Πλατεία Παντάνασσης • Πλατεία Μαρκάτου • Πλατεία Εισοδίων • Πλατεία Ελευθερίας – Μικράς Ασίας • Πλατεία Μαρούδα • Πλατεία Νίκης • Πλατεία Κωστή Παλαμά (Νόρμαν) • Πλατεία Παπαφλέσσα • Πλατεία Βουδ • Πλατεία Ομόνοιας • Πλατεία Ταμπαχάνων (Φιλικών) • Πλατεία Παντοκράτορος • Πλατεία Αγίου Ανδρέα • Πλατεία 28ης Οκτωβρίου • Πλατεία 4ης Οκτωβρίου • Πλατεία Πυροσβεστείου • Πλατεία Βλατερού (Οδυσσέα Ανδρούτσου) • Πλατεία Παπανδρέου • Πλατεία Αγίας Σοφίας.
Μουσεία: Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας • Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης Πατρών • Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογίας (ΜΕΤ) Πανεπιστημίου Πατρών • Μουσείο Τύπου Πατρών • Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Πατρών • Ζωολογικό Μουσείο Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών • Βοτανικό Μουσείο Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών.
Αρχαιολογικοί χώροι-Μνημεία: Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου • Μυκηναϊκοί Τάφοι Βούντενης • Νεκροταφείο Πάτρας • Πηγή Δήμητρας • Ρωμαϊκό Υδραγωγείο • Ρωμαϊκό Νυμφαίο • Ρωμαϊκή Γέφυρα του Μείλιχου (γέφυρα Παυσανία) • Το Κάστρο της Πάτρας • Χαμάμ Πάτρας • Θέατρο Απόλλων • Αποθήκες Μπάρρυ • Παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο • Δημοτικά Σφαγεία • Ανδριάντας του Μικρασιάτη αντιστασιακού Καπετάν Νικήτα-Νικολάου Πολυκράτη και ο ανδριάντας του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης, στην Πλατεία Ελευθερίας Μικράς Ασίας στη συνοικία Προσφυγικά • Υδροηλεκτρικός Σταθμός Γλαύκου (ΥΗΣ Γλαύκου) • Το Σπίτι του Κωστή Παλαμά • Η Δημοτική Βιβλιοθήκη • Ο Φάρος της Πάτρας.
Στη φωτογραφία η Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α’, πιο γνωστή ως Πλατεία Γεωργίου Α’ ή και Πλατεία Γεωργίου. Είναι η Κεντρική Πλατεία της Πάτρας.

Η ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Στην οδό Κορίνθου 241 βρίσκεται οι οικία του μεγάλου Ελληνα ποιητή Κωστή Παλαμά. Στο κτίριο, που γεννήθηκε ο ποιητής, στεγάζεται η «Στέγη Γραμμάτων Κωστής Παλαμάς».

Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Ο Φάρος της Πάτρας κατασκευάστηκε το 1999 στην περιοχή Αγίου Ανδρέα και είναι ένας σύγχρονος φάρος, πιστό αντίγραφο του παλαιού κατασκευής 1892, ο οποίος κατεδαφίστηκε το 1972.
Βρίσκεται στα όρια της λιμενικής ζώνης, δίπλα στην ιχθυόσκαλα της περιοχής και απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Στο χώρο αυτό λειτουργεί καφετέρια και ουζερί και χρησιμοποιείται επίσης σαν χώρος για εκδηλώσεις και συναυλίες, ενώ στην περιοχή έχει δημιουργηθεί και πάρκο, αποτελώντας έτσι χώρο αναψυχής της πόλης.

ΤΑ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΑ
Τα Βραχναίικα είναι παραθαλάσσιο χωριό του Νομού Αχαΐας, και Δημοτική Ενότητα και Κοινότητα του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με πληθυσμό 2.571 κατοίκους. Το χωριό απέχει από την Πάτρα 12 χλμ..
Ονομασία: Η ονομασία Βραχναίικα προέρχεται από το ορεινό χωριό Βραχνί Καλαβρύτων από όπου προέρχονται οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. Η κατάληξη -αίικα ή -έικα είναι συνηθισμένη στην Αχαΐα και ερμηνεύεται ως “καλύβια ή σπίτια”. Αντιστοίχως, τα Βραχναίικα ερμηνεύονται ως “Βραχναίικα καλύβια/σπίτια”, δηλ. “καλύβια/σπίτια των Βραχναίων”.
Το χωριό φέρει επίσης την ονομασία “Άγιος Βασίλειος”, που δεν χρησιμοποιείται ωστόσο και τόσο συχνά, η οποία προέρχεται ως τοπωνύμιο από την περίοδο που η περιοχή ακατοίκητη ακόμα ανήκε στο χωριό Δρεσθενά. Άγιος Βασίλειος ονομάζεται και ο κεντρικός Ιερός Ναός του οικισμού.
Ιστορία: Η ευρύτερη περιοχή των Βραχναίικων πιστεύεται ότι κατοικείτο την προϊστορική και νεολιθική εποχή, γιατί έχουν βρεθεί λίθινα εργαλεία και μυκηναϊκά νεκροταφεία αλλά ακόμα όχι οικισμοί. Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή του Δήμου Βραχναίικων σύμφωνα με την περιγραφή του Παυσανία υπήρχε η αρχαία πόλη Ώλενος, η θέση της οποίας δεν έχει βρεθεί ακόμα. Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης που έχουν βρεθεί και ανασκαφεί ανάγονται στη Ρωμαιοκρατία, είναι κυρίως αγροικίες και τμήμα του δημόσιου δρόμου που ένωνε την Πάτρα με τη Δύμη. Κατά τον Μεσαίωνα υπάρχει μαρτυρία από περιηγητές για πύργο στην περιοχή. Την περίοδο αυτή η περιοχή που βρίσκονται σήμερα τα Βραχναίικα ερημώθηκε από μόνιμους κατοίκους, ενώ σε απογραφές αναφέρονται μόνο τα χωριά Δρεσθενά και Τσουκαλά, σε κοντινή απόσταση.
Ενετοκρατία και Τουρκοκρατία: Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας η περιοχή ανήκε στο χωριό Δρεσθενά, και ονομαζόταν Αγιος Βασίλειος, ήταν δε σε μεγάλη έκταση δασώδες.
Από το 1837 αναφέρονται μόνιμες εγκαταστάσεις Βραχναίων, αλλά οικισμός αναφέρεται πρώτη φορά το 1858 σαν “Άγιος Βασίλειος-Βραχναίικα” και ανήκε στο χωριό Δρεσθενά. Το 1922-23 στη κωμόπολη εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία κυρίως από το Αϊδίνιο και σε άγνωστο χρόνο οι λιγοστοί κάτοικοι του χωριού Δρεσθενά.
Συγκοινωνίες: Στα Βραχναίικα με την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου Πελοποννήσου το 1882 αρχικά δημιουργήθηκε στάση και το 1915 σιδηροδρομικός σταθμός. Από το 1930 συνδέθηκε με την πόλη της Πάτρας με αστική συγκοινωνία, λεωφορεία, τη γραμμή 5 που διατηρείται έως σήμερα. Από το 1920 η κοινότητα εξυπηρετούνταν με συσκευή τηλεφώνου και από το 1936 με ταχυδρομικό και τηλεγραφικό κέντρο ενώ ηλεκτροδοτήθηκε πρώτη φορά το 1932. Έχει δημοτικό σχολείο από το 1936, οπού κατεδαφίστηκε το 2008 και ξανακτίστηκε, ενώ δημιουργήθηκαν ένα αρρένων και ένα θηλέων, Γυμνάσιο από το 1977 και Λύκειο από το 1981.
Συνοικισμοί: Στα Βραχναίικα ανήκουν και μερικοί συνοικισμοί, που δεν βρίσκονται εντός του καθαυτό οικισμού, όπως η Λάκκα, οι Λάκκες, τα Παξιμαδαίικα, τα Πολλά Αλώνια (ή Πολλαλώνια), ο Φλάμπουρας.
Αθλητισμός: Αθλητικός σύλλογος της κωμόπολης είναι ο τοπικός Διαγόρας, που διαθέτει ποδοσφαιρικό και μπασκετικό τμήμα. Χρώματά του είναι το κυανό και το λευκό, ενώ ως έμβλημα του έχει τον σπουδαίο αρχαίο ολυμπιονίκη Διαγόρα, και απ’ τον οποίο έχει πάρει την ονομασία του.
Ο σύλλογος θεωρείται συνέχεια άλλων συλλόγων που προϋπήρξαν αυτού με πρώτο τον Ποδοσφαιρικό Σύλλογο Βραχναίικων, που ιδρύθηκε το 1929, και δεύτερο την Παμβραχνιακή (ή Παμβραχνιακό), που ιδρύθηκε το 1952, οι οποίοι συγχωνεύτηκαν το 1960 για να δημιουργήσουν τον τωρινό Διαγόρα Βραχναίικων.
Προσωπικότητες: Κανέλλος Κανελλόπουλος, πρωταθλητής της ποδηλασίας • Βασίλειος Μαραγκόπουλος, βιομήχανος, ευεργέτης και πρόεδρος του Ν.Ο. Πατρών • Βασίλειος Γ. Παπαγεωργίου, λόγιος, αθλητής στίβου της Παναχαϊκής και Πανελληνιονίκης • Ιωάννης Γ. Σταυρόπουλος, βιομήχανος και ευεργέτης • Γεώργιος Π. Οικονομόπουλος, Δικηγόρος και ευεργέτης • Γεώργιος Σωτηριάδης, Δικηγόρος, Γαιοκτήμονας και ευεργέτης..

ΤΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑΙΙΚΑ ΑΧΑΪΑΣ
Τα Τσουκαλαίικα είναι παραθαλάσσιο χωριό της Δημοτικής Ενότητας Βραχναίικων του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 493 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Απέχει 13 χλμ. από την Πάτρα και 3 χλμ. από την Κάτω Αχαΐα, συνορεύει με τα χωριά Βραχναίικα, Αλισσός, Καμίνια και την βιομηχανική ζώνη Πατρών. Στα Τσουκαλαίικα ανήκει και ο πρώην οικισμός και τώρα συνοικία Ανεμόμυλος.
Ιστορία: Στην περιοχή έχουν βρεθεί κατάλοιπα Ελληνιστικών και Μυκηναϊκών χρόνων και πολλές αγροικίες των Ρωμαϊκών χρόνων. Στην επανάσταση του 1821 στο χωριό Τσουκαλά έγινε μάχη μεταξύ Ελλήνων, γιων των Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα και Πετιμεζέων, και Οθωμανών, στο χωριό είχε στηθεί το Οθωμανικό στρατόπεδο.

Η ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Καλλιθέα είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 781 κάτοικοι.
Η Κοινότητα απαρτίζεται από τους οικισμούς της Άνω (ή παλαιάς) Καλλιθέας και της (Κάτω) Καλλιθέας (ή Καλλιθεόκαμπος). Ο οικισμός βρίσκεται στην ομώνυμη τοποθεσία, τον Καλλιθεόκαμπο, και την διασχίζει η Εθνική Οδός Πατρών-Τριπόλεως «111») Συνορεύει με τις πρώην Κοινότητες Οβρυά, Θέα, Κρήνη, Πλατανόβρυση, καθώς και με τις περιοχές Παυλόκαστρο και Λυγιές. Απέχει 8 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης της Πάτρας.
Ιστορία: Στην Άνω Καλλιθέα έχουν βρεθεί και ανασκαφεί δύο Mυκηναϊκά νεκροταφεία στις θέσεις «Ραμπαντάνα» και «Λαγκαδιά», το ένα μάλιστα με 22 τάφους ασύλητους. Βρέθηκαν πολλά χάλκινα όπλα, αμφορείς και όστρακα τα οποία χρονολογούνται τον 13ο αιώνα π.Χ..
Στην Άνω Καλλιθέα υπήρχαν δύο χάνια για να ξαποσταίνουν οι ταξιδιώτες και να ξεκουράζονται και τα ζώα τους. Ο οικισμός της παλιάς Καλλιθέας ήταν το αρχικό χωριό το οποίο έπειτα από σεισμό το 1969, κατά τον οποίο καταστράφηκαν τα περισσότερα σπίτια και έγιναν πολλές κατολισθήσεις, εγκαταλείφθηκε για να δημιουργηθεί η Κάτω Καλλιθέα (πρώην: Καλλιθεόκαμπος). Σήμερα η Παλιά ή Άνω Καλλιθέα έχει ανοικοδομηθεί.
Ονομασία: Το παλιό όνομα του χωριού, δηλ. της Άνω Καλλιθέας, ήταν Γαϊδουριάρης και σύμφωνα με την παράδοση, που κατέγραψε ο Χρ. Κανελλάκης, το πήρε από τους πρώτους κατοίκους του χωριού. Ο κάτοικος αυτός είχε αρκετά γαϊδούρια στην ιδιοκτησία του που του επέτρεπε να κάνει μεταφορές ακόμα και στην Πάτρα. Από την προτροπή πάμε στου «Γαϊδουριάρη» έμεινε το τοπωνύμιο.
Αθλητισμός: Στην περιοχή εδρεύει ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Α.Ο. Καλλιθέα. Επίσης υπάρχει πίστα μοντελισμού και ιδιωτικός ιππικός όμιλος.

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΧΑΪΑΣ
Η Αγιος Κωνσταντίνος είναι χωριό της Τοπικής Κοινότητας Κρήνης της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 450 κάτοικοι. Παλαιότερα το χωριό ονομαζόταν Μονοδέντρι.
Γεωγραφία: Ο Άγιος Κωσταντίνος είναι κτισμένος σε μία ημιπεδινή τοποθεσία σε υψόμετρο περίπου 150 μ., και βρίσκετα στο βόρειο τμήμα των υπωρειών του Ομπλού (κατ’ επέκταση στα ρίζα του ορεινού όγκου του Παναχαϊκού), πολύ κοντά στα χωριά Κρήνη, Κεφαλόβρυσο και Σαραβάλι, καθώς και σε κοντινή απόσταση από την ιστορική οινοποιία Αχάϊα Κλάους. Το χωριό διασχίζει η επαρχιακή οδός Σαραβαλίου – Μονής Ομπλού, ενώ απέχει 9 χλμ. από την Πάτρα.
Ιστορία: Στην περιοχή του νεκροταφείου, από το 1990, έχουν βρεθεί δύο Μυκηναϊκοί τάφοι, ο ένας συλημένος, με λίγα ευρήματα, κυρίως κεραμικά και όστρακα.
Ο ναός Αγ. Κωνσνταντίνου και Ελένης: Σημαντικό αξιοθέατο είναι ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης, ευρισκόμενος σε μία φυσικά όμορφη τοποθεσία, δίπλα σε πευκοδάσος, με θέα προς την Πάτρα και κάποια περίχωρα της καθώς και τον Πατραϊκό κόλπο. Ο ναός έχει απομείνει από παλαιό μοναστήρι που κτίστηκε εκεί τον 12ο αιώνα. Το μοναστήρι αυτό ενώθηκε, το 1626, με τη Μονή Ομπλού, λόγω έλλειψης νερού καθώς και άλλων σοβαρών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, ενώ αργότερα ανεξαρτητοποιήθηκε μέχρι το 1896, οπότε και καταργήθηκε. Στον χώρο σώζονται επίσης και κάποια ερείπια της άλλοτε μονής.
Σύμφωνα με τον καθηγητή νευρολογίας Δημήτρη Βασιλόπουλο, μετά από εκτενή έρευνα που έκανε για τη συγγραφή βιβλίου για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, στον Άγιο Κωνσταντίνο έγιναν οι γάμοι του τότε μέλλοντα αυτοκράτορα και της πρώτης του γυναίκας Θεοδώρας. Το 2012 διεξήχθησαν μάλιστα προς τιμήν του γεγονότος τα “Παλαιολόγεια 2012” από τον “Σύλλογο ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς Κρήνης Πατρών, ο Άγιος Αθανάσιος.

Η ΚΡΗΝΗ ΑΧΑΪΑΣ
Η Κρήνη είναι χωριό της Τοπικής Κοινότητας Κρήνης της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 973 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 168 μ.. Συνορεύει με τις κοινότητες Σαραβάλι, Οβρυά, Πετρωτό και Κρυσταλλόβρυση. Στην Κρήνη ανήκουν οι περιοχές Μονοδέντρι, Ροδιά, Λαγανίδες και Σαρδελά. Σχεδόν όλες αυτές οι συνοικίες βρίσκονται έξω από το χωριό και οι Ρόδια, Λαγανίδες, Σαρδελά στα σύνορα με την Οβρυά και της ανήκουν κατά το ήμισυ και το Μονοδέντρι στα σύνορα με το Σαραβάλι που της ανήκει επίσης κατά το ήμισυ.
Στα όρια της Κρήνης βρίσκεται και η ιστορική Μονή Ομπλού, που είναι χτισμένη στο ομώνυμο βουνό το οποίο δεσπόζει πάνω από το χωριό. Το χωριό είναι χτισμένο στις παρυφές του Ομπλού, που αποτελούν πρόποδες του Παναχαϊκού, και η πλαγιά που εκτείνεται λέγεται Ζωητάδα.
Ονομασία: Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Βελίζι. Υπάρχουν πολλές εκδοχές ως προς την προέλευση του ονόματος, με την επικρατέστερη να είναι ότι προέρχεται από το σλάβικο Vellezi το οποίο σημαίνει Λευκό δάσος και οφείλεται στις πολλές λεύκες που είχε η ευρύτερη περιοχή. Λεύκας λέγεται και ο ποταμός που περνά δίπλα από το χωριό αλλά και σημερινή περιοχή της Πάτρας. Το 1928 με προεδρικό διάταγμα το χωριό μετονομάσθηκε σε Κρήνη.
Ιστορία: Η περιοχή Κρήνης κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια, στο χωριό έχουν ανασκαφεί δύο Μυκηναϊκά νεκροταφεία, το ένα μέσα στο χωριό και το άλλο στην περιοχή Μουσταφέντη, με φτωχικές ταφές, που δείχνουν ότι στην περιοχή υπήρχαν αγροτικοί συνοικισμοί.
Στη φωτογραφία η Κρήνη όπως φαίνεται από τον δρόμο προς το Λιθάρι.

Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΟΜΠΛΟΥ
Στα όρια της Κρήνης βρίσκεται και η ιστορική Μονή Ομπλού, που είναι χτισμένη στο ομώνυμο βουνό το οποίο δεσπόζει πάνω από το χωριό. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 750 μέτρων και απέχει 15 χλμ.. από την Πάτρα. Τιμάται στα Εισόδια της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 21 Νοεμβρίου.
Η Ιερά Μονή ιδρύθηκε το 1315 από τον ιερομόναχο Ιωακείμ και τους δυο μοναχούς μαθητές του Ιωάσαφ και Παρθένιο. Στην περιοχή αυτή υπήρχε ένα εκκλησάκι, δίπλα στο οποίο οι πατέρες έκτισαν δύο κελιά και ξεκίνησαν την κοινοβιακή ζωή της Μονής.
Στο μικρό αυτό Ναό υπήρχε μια εικόνα της Θεοτόκου η οποία είχε πολύ γλυκό πρόσωπο. Οι αρβανίτες κάτοικοι της ορεινής περιοχής των Πατρών ονόμασαν την Θεοτόκο «Όμπιλε» που σημαίνει γλυκιά Παναγιά. Από παραφθορά αυτής της λέξης πήρε και την ονομασία της η Μονή (ΟΜΠΙΛΕ – ΟΜΠΛΟΣ). Το έτος 1581 ο ηγούμενος της μονής Παχώμιος κατάφερε με έγγραφο του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία του Β’ του τρανού να αναγνωρισθεί η μονή ως σταυροπηγιακή.

Η ΟΒΡΥΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Οβρυά είναι Κωμόπολη και τοπικής Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός της κωμόπλης είναι 6.424 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Η Οβρυά είναι χτισμένη σε υψόμετρο 60 μ. κοντά στην πόλη της Πάτρας με τη οποία συνορεύει ως οικισμός και συγκεκριμένα με την συνοικία της Μεταμόρφωσης Σωτήρος, ενώ παράλληλα αποτελεί και προάστιό της, απέχοντας οδικώς περίπου 8 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Η κωμόπολη χωρίζεται (ανεπίσημα) σε Άνω και Κάτω Οβρυά, καθώς και στις συνοικίες Προφήτης Ηλίας, Λαγανίδες, Τράπεζος και Άγιος Νικόλαος.
Ονομασία: Η επικρατέστερη άποψη που υπάρχει για την ονομασία της Οβρυάς, είναι ότι προέρχεται από την ορεινή Βρυά, ένα θαμνώδες αρμυρίκι. H περιοχή έχει άφθονα τέτοια βρύα που και εκεί λέγονται Οβρυές, εξ ου και η ονομασία Οβρυόκαμπος ή Βρυόκαστρο, που χρησιμοποιείται για όλη την κοιλάδα του Παναχαϊκού όρους, στο νότιο τμήμα του κεντρικού όγκου του, όπου από την αρχαιότητα αναφέρεται ότι στην περιοχή φύονταν άφθονα βρύα. Γι’ αυτό και γράφεται με «Υ» και όχι με «Ι».
Ιστορία: Η Οβρυά αναφέρεται ήδη από το 1695 ως περιοχή με εκκλησιαστικά κτήματα. Το 1699 ανα- φέρεται σε κατάλογο των χωριών της Αχαΐας με την επωνυμία «Οβρυές», ενώ από το 1715 διαθέτει την δική της ενορία, με προεξάρχουσα εκκλησία την Κοίμηση της Θεοτόκου.
Από το 1828 υπάγεται στον Δήμο Πατρέων, μέχρι και το 1912 που εντάχθηκε στην νεοσύστατη Κοινότητα Βελιζίου (μετέπειτα Κρήνης). Αποτέλεσε ανεξάρτητη κοινότητα από το 1924 μέχρι το 1997. Το 1997 έγινε έδρα δήμου με τον νόμο Καποδίστρια με τις συνενώσεις κοινοτήτων και την δημιουργία νέων δήμων. Το 2010, με τον νόμο Καλλικράτη ο έως τότε Δήμος Μεσσάτιδος υπήχθη στον νέο διευρυμένο Δήμο Πατρέων ως δημοτική ενότητα αυτού.
Στη φωτογραφία το Γυμνάσιο Οβρυάς Αχαΐας.

ΤΟ ΠΕΤΡΩΤΟ ΑΧΑΪΑΣ
Το Πετρωτό είναι χωριό και τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 164 κάτοικοi.
Η Κοινότητα περιλαμβάνει και τους οικισμούς Αγία Παρασκευή (Τοπόλοβα) και μαυρομανδήλα, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται σε 639 κατοίκους.
Γεωγραφία: Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 100 μ. και συνορεύει με τα χωριά Κρήνη, Σαραβάλι, και Σούλι, με την συνοικία Περιβόλα Πάτρας, καθώς και με παραγλαύκιες περιοχές (Γλαύκος ποταμός).
Ιστορία: Ο παλιός οικισμός του Πετρωτού βρίσκεται νοτιοανατολικά του νεότερου σε ορεινή δυσπρό- σιτη τοποθεσία σε υψόμετρο περίπου 750 μ. στον ορεινό όγκο του Παναχαϊκού και ονομαζόταν παλιότερα Βαλατούνα. Αυτός ο οικισμός εγκαταλείφθηκε και ο νέος οικισμός δημιουργήθηκε σε ημιπεδινή τοποθεσία στην περιοχή που είχε το όνομα “Κλάους” (από την ομώνυμη οινοποιία). Αρχικά αποτέλεσε οικισμό της κοινότητας Σαραβαλίου (1912) και από το 1919 ανεξάρτητη κοινότητα. Την τότε κοινότητα αποτελούσαν οι οικισμοί Βαλατούνα, Μαυρομανδήλα, Παλαιόπυργος και Κλάους. Έδρα της κοινότητας ήταν η Βαλατούνα μέχρι το 1955, που μεταφέρθηκε στη Μαυρομανδήλα. Το 1928 μετονομάστηκε από “Βαλατούνα” σε “Πετρωτό”.
Αρχαία ευρύματα: Σε ανασκαφές που έχουν γίνει στο λόφο Αμυγδαλιά έχει βρεθεί οικισμός των γεωμετρικών χρόνων στην πλαγιά του λόφου και στην κορυφή του ίχνη οχυρωμένης ακρόπολης. Επίσης έχουν βρεθεί σε διάφορες θέσεις Μυκηναϊκοί και των Eλληνιστικών χρόνων, θολωτοί τάφοι και πίθοι οι περισσότεροι των οποίων ασύλητοι. Βρέθηκαν πολλά όστρακα, αγγεία, ειδώλια, εργαλεία, επίσης σε άλλο σημείο του λόφου βρέθηκαν ερείπια μεγάλου κτηρίου των Ελληνιστικών χρόνων. Ο χώρος θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός και οι ανασκαφές συνεχίζονται.
Επανάσταση του 1821: Κατά την Επανάσταση του 1821 έγιναν στον οικισμό Παλαιόπυργος δύο μάχες. Η μία, η Μάχη του Σαραβαλίου, όπως είναι γνωστή σήμερα, ανάμεσα στον Κολοκοτρώνη και τους Τούρκους που ήταν κλεισμένοι στο κάστρο της Πάτρας. Ήταν κατά την πρώτη πολιορκία της πόλης από τους Έλληνες και στο χωριό είχε στρατοπεδεύσει και είχε το στρατηγείο όλων των Ελληνικών δυνάμεων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Κατά την ίδια πολιορκία τον Ιούλιο του 1821 είχε στήσει εδώ τα κανόνια του ο Γιουσούφ και χτύπαγε στο Σαραβάλι τους Έλληνες, τελικά η πολιορκία έληξε μετά από μάχη που έγινε και ο Γιουσούφ αναγκάστηκε να αποσύρει τα κανόνια του.
Το Καρναβαλικό Εργαστήρι: Στην περιοχή της Κοινότητας Πετρωτού βρίσκεται το καρναβαλικό εργαστήρι του Δήμου Πατρέων, όπου κατασκευάζονται όλα τα καρναβαλικά άρματα.

ΤΟ ΣΑΡΑΒΑΛΙ
Το Σαραβάλι είναι χωριό και Δημοτική Κοινότητα, έδρα της Δημοτικής Ενότητας Μεσσάτιδος, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 749 κάτοικοι.
Η Κοινότητα περιλαμβάνει και τους οικισμούς των Δεμενίκων, του Κεφαλόβρυσου, του Μπακαρίου καιο του Αγίου Στεφάνου, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται σε 4.202 κατοίκους.
Γεωγραφία: Ο οικισμός είναι κτισμένος σε υψόμετρο μεταξύ 70 και 170 μ. στα ρίζα του Ομπλού, που αποτελεί πρόβουνο του Παναχαϊκού όρους. Από τα βόρεια όρια του οικισμού διέρχεται η Περιμετρική Οδός Πατρών, η οποία συνδέει τη Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Πύργου (Ε.Ο. 9) με τη Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Αθηνών (Ε.Ο. 8α).
Ονομασία: Η ονομασία του χωριού Σαραβάλι οφείλεται πιθανόν στον Ντε Σαραβάλε Γάλλο Φεουδάρχη Σαραβάλε της περιοχής και σταυροφόρο, ο οποίος είχε κτίσει εκεί την οικία του, ένα κάστρο, απομεινάρια του οποίου υπάρχουν και σήμερα στην περιοχή του Σαραβαλίου. Σύμφωνα με την παράδοση, στο κάστρο αυτό έμεινε, το 1425, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Μια άλλη εκδοχή λέει ότι ονομάστηκε έτσι από τον Ιταλό φεουδάρχη της περιοχής Ραϊνάλδο, ο οποίος καταγόταν από το Σαραβάλε (Sarravalle) της Βόρειας Ιταλίας στην περιοχή Τρεβί.
Ιστορία: Στην περιοχή του Αγίου Νικολάου έχουν βρεθεί κατάλοιπα βυζαντινού οικισμού, και ερείπια μεγαλοπρεπούς οικίας. Στην περιοχή που βρισκόταν το κάστρο ανακαλύφθηκαν ρωμαϊκές επιγραφές που αναφέρονταν στην 12η Ρωμαϊκή Λεγεώνα, οι επιγραφές αυτές είναι άγνωστο από που ακριβώς μεταφέρθηκαν εκεί, αφού ήταν εντοιχισμένες στα τείχη του κάστρου.
Το 1816 στο χωριό ζούσαν 15 οικογένειες, το 1828 είχε 23 οικογένειες, το 1851 35 οικογένειες και το 1889 είχε 512 κατοίκους.
Το 1903 αναφέρεται πως το Σαραβάλι συνδέεται με την Πάτρα με δημοτικό αμαξιτό (χωμάτινο) δρόμο και μέσω αυτού απέχει περίπου μιάμιση (1½) ώρα από την πόλη.

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΧΑΪΑΣ
Ο Άγιος Βασίλειος είναι κωμόπολη και Δημοτική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ρίου του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού είναι 2.889 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Ο Άγιος Βασίλειος βρίσκεται στη βόρεια ακτή της Πελοποννήσου σε υψόμετρο 19 μ. Αποτελεί παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο και τόπο εξοχικής αλλά και μόνιμης κατοικίας για πολλούς Πατρινούς. Η Δημοτική Κοινότητα Αγίου Βασιλείου είναι χαρακτηρισμένη ως αστικός πεδινός οικισμός, με έκταση 2,434 τ. χλμ..
Ιστορία: Στην αρχαιότητα στην ανατολική του πλευρά (περιοχή Χατζαίικα-Πράσινο Λιμανάκι) ήταν κτισμένη η πόλη Πάνορμος όπως αναφέρεται από τον Παυσανία στα «Αχαϊκά». Συμπληρωματικά η αρχαία Πάνορμος, κατά τον Παυσανία τοποθετείται γεωγραφικά ανάμεσα στο ακρωτήριο Ρίου και το ακρωτήριο Δρέπανο απέχουσα ισόποσα 10 στάδια (αρχαία μονάδα μέτρησης που αντιστοιχεί με 192 μέτρα περίπου).
Η αρχαία Πάνορμος φαίνεται στους χάρτες των αποικιών της αρχαίας Ελλάδας στη νότια Ιταλία (Magna Greccia – Paestum). Το σημερινό Παλέρμο στη Σικελία μεταφράζεται ως Πάνορμος. Η Πάνορμος χαρτογραφείται και μεταγενέστερα στη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου. Επίσης στη ναυμαχία της Ναυπάκτου που έγινε στις 17 Οκτωβρίου του 1571 με τους Οθωμανούς, με αφορμή τον έλεγχο των στενών Ρίου – Αντιρρίου αναφέρεται και η Πάνορμος ως το απάνεμο λιμάνι όπου οι συμμαχικές δυνάμεις επιδιόρθωσαν τα πλοία τους από τις ζημιές που είχαν υποστεί.
Υποδομές: Στην κωμόπολη λειτουργεί μεταξύ άλλων νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο, ενώ αθλητικά ενεργός είναι η ποδοσφαιρική ομάδα του “Κεραυνού Αγίου Βασιλείου”. Επίσης, στην είσοδο του χωριού υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Κυριακής που γιορτάζει κάθε καλοκαίρι στις 7 Ιουλίου.

Ο ΨΑΘΟΠΥΡΓΟΣ ΑΧΑΪΑΣ
Ο Ψαθόπυργος είναι χωριό της Τοπικής Κοινότητας Ψαθόπυργου της Δημοτικής Ενότητας Ρίου, του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 640 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Αποτελεί τον βορειότερο οικισμό της Πελοποννήσου και απέχει περίπου 18 χλμ. από το κέντρο της πόλης της Πάτρας.
Ονομασία: Κατά τον Μεσαίωνα το χωριό λεγόταν Πύργος, από τα ερείπια αρχαίου οικοδομήματος (πύργου) που διασώζονταν εκεί. Από τον 17ο αιώνα αναφέρεται εναλλάξ με τα ονόματα Πύργος ή Ψαθόπυργος.
Ιστορία: Η περιοχή κατοικούνταν από την αρχαιότητα. Στο σημείο που βρίσκεται το χωριό σχηματίζεται ένας μικρός κόλπος, όπου εκεί κατέφευγαν τα καΐκια σε περιόδους θαλασσοταραχών. 
Λόγω της θέσης του και του φυσικού λιμανιού, είχε σημαντικό ρόλο σε πολλούς πολέμους.
Αναφέρεται ότι από εκεί πέρασε με τον στρατό του στην απέναντι ακτή ο ηγεμόνας της Αχαΐας Βιλλεαρδουίνος για να βοηθήσει τον Δεσπότη της Ηπείρου και πεθερό του. Το 1821 αποβιβάστηκε στην περιοχή ο Οθωμανικός στρατός πηγαίνοντας στο Αίγιο, που μόλις είχε κηρυχθεί η Επανάσταση και το 1829 αποβιβάστηκε εκεί ο Ιωάννης Καποδίστριας. 
Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως λιμάνι διακίνησης Στρατού και εφοδίων στο Αλβανικό Μέτωπο. Το 1941 το χωριό αλλά και όλη η παράλια περιοχή από το Ρίο έως τα Αραχωβίτικα βομβαρδίστηκε από την Γερμανική αεροπορία οκτώ φορές.

ΤΟ ΡΙΟ ΑΧΑΪΑΣ
Το Ρίο ή Ρίον είναι παραθαλάσσια κωμόπολη, Δημοτική Κοινότητα και έδρα της Δημοτικής Ενότητας Ρίου του Δήμου Πατρέων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός της κωμόπολης είναι 5.430 κάτοικοι.
Γεωγραφία: Το Ρίο είναι κτισμένο σε υψόμετρο 60 μ. και βρίσκεται στα βόρεια της Πελοποννήσου και της Αχαΐας, σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων βόρεια του κέντρου της Πάτρας. Συνορεύει με τα χωριά-προάστια Ακταίο και Κάτω Καστρίτσι και τη συνοικία Προάστιο της Πάτρας. Περιλαμβάνει πολλές περιοχές και οικισμούς, όπως τα Ζαϊμαίικα και τα Πετιμεζαίικα.
Ιστορία: Στο Ρίο αναφέρεται κατοίκηση από την αρχαιότητα. Εκεί που βρίσκεται σήμερα το κάστρο ήταν ο ναός του Ποσειδώνα και διοργανώνονταν οι αγώνες Ρίεια. Η εγκατάσταση πιστεύεται ότι είναι μόνιμη έως σήμερα σε μικρούς οικισμούς ή αγροικίες. Το 1499 οι Οθωμανοί έκτισαν στη θέση του αρχαίου ναού το κάστρο, που σώζεται και σήμερα, ώστε να ελέγχουν το θαλάσσιο πέρασμα.
Κατά τον Μεσαίωνα αναφέρεται πρώτη φορά σαν οικισμός το 1697 σαν “Καλύβια του Καστελίου”, με πληθυσμό 61 κατοίκους. Το 1718 γίνεται εγκατάσταση Οθωμανικών οικογενειών λόγω του γειτονικού φρουρίου, και το 1821 αναφέρονται 50 οικογένειες. Ο Πουκεβίλ αναφέρει 180 οικογένειες Οθωμανών και Ελλήνων. Το 1899 αναφέρεται με το όνομα Άγιος Γεώργιος Ρίου με 421 οικογένειες. Το 1923 έγινε εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία.
Υποδομές: Στο Ρίο υπάρχουν το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών, η Γέφυρα Ρίου-Αντιρίου, το Πορθμείο Ρίου-Αντιρρίου, το Κάστρο του Ρίου, καθώς και το Καζίνο Ρίου. Όσον αφορά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, το Ρίο εξυπηρετείται από δημοτικό σχολείο ήδη από το 1866.
Συκγκοινωνίες: Από το Ρίο περνάει ανισόπεδα ο Αυτοκινητόδρομος 8 (Ελευσίνα – Ρίο). Επίσης αποτελεί το τερματικό σημείο της Εθνικής Οδού 8 (Παλαιά Εθνική Οδός Αθήνας-Κορίνθου-Πάτρας). Η κωμόπολη εξυπηρετείται από λεωφορεία της αστικής συγκοινωνίας με τις γραμμές 6 και 9 και τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Πάτρας, μέσω της στάσης «Ρίο / Rio» και της λεωφορειακής γραμμής «Καστελλόκαμπος – Πανεπιστήμιο/Νοσοκομείο».
Αθλητισμός: Ο αθλητικός Σύλλογος της κωμόπολης είναι ο «Αετός», με έτος ίδρυσης το 1928 και χρώματα του το κίτρινο και το μαύρο. Επίσης στο Ρίο εδρεύει ο Σκακιστικός Σύλλογος Ρίου.

Ο ΔΗΜΟΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
Ο Δήμος Αιγιαλείας έχει έκταση 729,42 τ. χλμ. και πληθυσμό 46.990 κατοίκους. Εδρα του Δήμου είναι το Αίγιο. Δήμαρχος του Δήμου Αιγιαλείας είναι ο κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος.
Ο Δήμος Αιγιαλείας διαιρείται στις εξής 6 Δημοτικές Ενότητες: Αιγείρας, Αιγίου, Ακράτας, Διακοπτού, Ερινέου και Συμπολιτείας, οι οποίες υποδιαιρούνται σε 3 Δημοτικές και 70 Τοπικές Κοινότητες, που περιλαμβάνουν 140 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. Δημοτική Ενότητα Αιγίου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Αιγίου Αχαΐας (Αγιος Νικόλαος, Αίγιον, Σωτήρ, Φωνησκαριά) και τις Τοπικές Κοινότητες Βαλιμίτικων (Βαλιμίτικα), Δαφνών Αχαΐας (Αγιος Ηλίας, Δάφνες), Διγελιωτίκων (Διγελιώτικα), Κουλούρας Αχαΐας (Κουλούρα), Κούμαρη (Κούμαρης), Κουνινάς Αχαΐας (Αγία Αννα, Κουνινά, Μονή Πεπελενίτσης, Πελεκίστρα, Πετροβούνι), Μαυρικίου Αχαΐας (Αγιος Ιωάννης, Ανω Μαυρίκιον, Κάτω Μαυρίκιον), Μελισσίων Αχαΐας (Λάκκα, Μελίσσια, Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών, Πυργάκιον), Παρασκευής Αχαΐας (Παρασκευή), Πτέρης Αχαΐας (Αγιος Ανδρέας, Αγιος Παντελεήμων, Αχλαδέα, Κάτω Πτέρη, Μπουφούσκια, Πτέρη), Σελινούντος (Σελινούς), Τέμενης (Τέμενη), Χατζή Αχαΐας (Χατζής).
2. Δημοτική Ενότητα Αιγείρας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αιγείρας (Αιγείρα), Αιγών Αχαΐας (Αιγαί, Αλμυρός, Λαμπινός), Αμπελοκήπων Αχαΐας (Αμπελόκηποι, Παλιοκάτωνα, Πιμπαίικα), Βελάς (Βελά), Εξοχής Αχαΐας (Εξοχή), Μοναστηρίου Αχαΐας (Μοναστήριον), Οάσεως (Οαση), Περιθωρίου Αχαΐας (Περιθώριον), Σελιάνας (Σελιάνα), Σινεβρού (Σινεβρόν), Χρυσανθίου Αχαΐας (Κασάνεβα, Χρυσάνθιον).
3. Δημοτική Ενότητα Ακράτας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίας βαρβάρας Ακράτας Αχαΐας (Αγία βαρβάρα, Βουνάκιον), Ακράτας Αχαΐας (Ακράτα, Παλαιοσταφίδα, Πύργος, Φούρνοι), Αμπέλου Αχαΐας (Αμπελος), Βαλιμής (Βαλιμή), Βουτσίμου (Βούτσιμος), Ζαρούχλης (Ζαρούχλα), Καλαμιά Αχαΐας (Καλαμιάς, Κάτω Ποταμιά, Ποταμίτικος Γιαλός), Κραθίου Αχαΐας (Γκουμέικα, Κράθιον), Μεσορρουγίου (Ανω Μεσορρούγι, Μεσορρούγιο, Σόλος), Παραλίας Πλατάνου (Παραλία Πλατάνου), Περιστέρας Αχαΐας (Αγρίδιον, Περιστέρα, Χαλκιάνικα), Πλατάνου Αχαΐας (Ανω Ποταμιά, Κορινθιακό Μπαλκόνι, Πλάτανος, Τσιβλός), Ποροβίτσης Αχαΐας (Παραλία Ποροβίτσης, Ποροβίτσα), Συλιβαινιώτικων (Συλιβαινιώτικα).
4. Δημοτική Ενότητα Διακοπτού: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Διακοπτού Αχαΐας (Διακοπτόν, Καλυβίτης, Κερνίτσα, Λόφος), Ανω Διακοπτού Αχαΐας (Ανω Διακοπτόν, Πούντα), Ελαιώνος Αχαΐας (Ελαιώνας, Μετόχιον, Τερψιθέα), Ελίκης Αχαΐας (Ελίκη, Καλαντέρι), Ζαχλωρίτικων (Ζαχλωρίτικα), Καθολικού (Καθολικόν), Κερύνειας Αχαΐας (Κερύνεια, Νέα Κερύνεια), Μαμουσιάς Αχαΐας (Δερβένιον, Μαμουσιά, Σταυριά), Νικολαίικων (Νικολαίικα), Ριζομύλου Αχαΐας (Ριζόμυλος), Ροδιάς Αχαΐας (Ροδιά), Τραπέζης Αχαΐας (Παραλία Τραπέζης, Τράπεζα).
5. Δημοτική Ενότητα Ερινέου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αρραβωνίτσης Αχαΐας (Αρραβωνίτσα, Συνανιά), Δαμακινίου Αχαΐας (Βουνόπυργος, Δαμακίνιον), Ζήριας Αχαΐας (Ανω Ζήρια, Ζήρια, Κυανή Ακτή, Λαμπίριον, Ροδινή, Σαρκουνάς), Καμάρων Αχαΐας (Καμάρες, Μπούκα, Πεύκα), Νέου Ερινεού (Νέος Ερινεός), Σαλμενίκου Αχαΐας (Ανω Σαλμενίκον, Βοτένη, Κάτω Σαλμενίκον, Μονή Αγίας Ελεούσης, Νέον Σαλμενίκον).
6. Δημοτική Ενότητα Συμπολιτείας: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Ροδοδάφνης (Ροδοδάφνη), και τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Κωνσταντίνου Αχαϊας (Αγιος Κωνσταντίνος), Αλσους (Αλσος), Βερίνου (Βερίνον, Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Αχαΐας), Γκραίκας (Γκραίκα), Γρηγόρη Αχαΐας (Γρηγόρης, Επταπίτα), Δημητροπούλου (Δημητρόπουλον), Δουκαναίικων Αχαΐας (Ανω Δουκαναίικα, Δουκαναίικα), Κρήνης Αιγιαλείας Αχαΐας (Κρήνη, Μικρόνι), Λάκκας Αχαΐας (Λάκκα), Λόγγου Αχαΐας (Λόγγος), Μάγειρα Αχαΐας (Μάγειρας), Μυρόβρυσης (Μυρόβρυση), Νεραντζιών (Νεραντζιαί), Σελιανίτικων (Σελιανίτικα), Τούμπας (Μερτίδιον, Τούμπα).

ΤΟ ΑΙΓΙΟ ΑΧΑΪΑΣ
Το Αίγιο (αρχαία: Αἴγιον) είναι παραθαλάσσια πόλη, Δημοτική Κοινότητα και Ενότητα καθώς και έδρα του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός της πόλης είναι 19.857κάτοικοι.
Γεωγραφία: Το Αίγιο είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στις Δυτικές ακτές του Κορινθιακού κόλπου σε υψόμετρο 50 μέτρων. Απέχει από την Πάτρα 38 χλμ. και από την Αθήνα 179 χλμ..
Ονομασία: Η ονομασία του, κατά τον Στράβωνα προήλθε από την ιερή αίγα, που έθρεψε τον Δία στη βρεφική του ηλικία, που φυλαγόταν για να προστατευθεί από την παιδοφάγο μανία του πατέρα του Κρόνου.
Ιστορία: Εκατοντάδες ευρήματα στην περιοχή πιστοποιούν την ύπαρξη οικισμών λίγο νωρίτερα από τη Μεσολιθική Εποχή. Επτά έως οκτώ πρώιμοι οικισμοί ενώθηκαν κάποια στιγμή σε ενιαία πόλη. Πρώτοι κάτοικοί του, κατά τη μυθολογία, ήταν οι Αιγιαλείς Πελασγοί, όμως ως ιδρυτές της ενιαίας πόλης φέρονται οι Ίωνες. Στα μέσα του 16ου π.Χ. αιώνα οι Ίωνες ήρθαν από την Αττική, κατέλαβαν την εύφορη Αιγιάλεια και πολύ νωρίς αναμείχθηκαν ειρηνικά και ενώθηκαν με τους Αιγιαλείς Πελασγούς.
Κατά το 12ο π.Χ. αιώνα έγινε μετακίνηση των Αχαιών από τη Λακωνία στη Βόρεια Πελοπόννησο. Οι Αχαιοί έδιωξαν τούς Ίωνες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή δίνοντάς της το όνομά τους- Αχαΐα. Περί το 800 π.Χ. ίδρυσαν 12 πόλεις, την περίφημη Δωδεκάπολη της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Οι πόλεις αυτές συνδέθηκαν μεταξύ τους με το δεσμό της Αμφικτυονικής ιδέας και, στην πρώτη αυτή Αχαϊκή Συμπολιτεία κατά το 400 π.Χ., στο Αίγιο συνερχόταν και λειτουργούσε η Βουλή της Συμπολιτείας, όπως μας πληροφορεί η επιγραφή που βρέθηκε στα Ψηλά Αλώνια και τη δημοσίευσε ο Σουηδός αρχαιολόγος καθηγητής Πωλ Όστρομ.
Κατά τους χρόνους της ακμής τους οι Αιγιώτες ξεχώρισαν ιδιαίτερα ως αθλητές και ήταν ονομαστοί ως σφωνδονήτες. Ακόμη ανέδειξαν και αθλητές Ολυμπιονίκες, όπως ο Στράτων, ο Αθηνόδωρος ο Αιγιεύς και άλλοι. Επίσης οι Αιγιώτισσες αυλήτριδες ήταν ξακουστές.
Ο ναός του Δία: Στο αρχαίο Αίγιο ήταν σε μεγάλη ακμή το ιερό του Δία ο οποίος ονομαζόταν Αμάριος ή Ομάριος ή ορθότερα Ομαγύριος (από το ομήγυρη = συγκέντρωση). Ο ναός του Δία στο Αίγιο απέκτησε τέτοια φήμη, ως τόπος συγκέντρωσης των Ελλήνων για την επίλυση κοινών προβλημάτων, ώστε δημιουργήθηκε η παράδοση, που τη μνημονεύει και ο Παυσανίας, πως εκεί πραγματοποιήθηκε από τον Αγαμέμνονα η συγκέντρωση των αρχηγών των Αχαιών για να συζητήσουν και να πάρουν αποφάσεις σχετικά με την Τρωική Εκστρατεία και πως μάλιστα αυτό ήταν η αιτία να δοθεί η προσωνυμία του Ομαγύριου Δία στο ιερό.
Ελληνιστικά χρόνια: Στη μάχη της Χαιρώνειας, το 338 π.Χ., οι Αχαϊκές πόλεις είχαν συμπαραταχτεί στο αντιμακεδονικό στρατόπεδο. Μετά την ήττα τους, οι πόλεις της Αχαΐας πήραν μέρος στο Συνέδριο της Κορίνθου. Το 331 π.Χ. ξαναβρέθηκαν στην αντιμακεδονική συμμαχία, που οργάνωσε η Σπάρτη κατά του Αντίπατρου και πήραν μέρος στη Μάχη της Μεγαλόπολης όπου νίκησαν και πάλι οι Μακεδόνες. Μετά τη νίκη του αυτή, ο Αντίπατρος κατήργησε τη Συμπολιτεία και εγκατέστησε ισχυρή Μακεδονική φρουρά σε κάθε πόλη. Μακεδονική φρουρά εγκαταστάθηκε και στο Αίγιο.
Τους επόμενους δύο αιώνες το Αίγιο και οι υπόλοιπες Αχαϊκές πόλεις, αφού πέρασαν μια μεγάλη περίοδο κρίσης που διήρκησε μέχρι το 287 π.Χ., κατάφεραν να εκδιώξουν τους τυρράνους που είχαν τοποθετήσει οι Μακεδόνες στις Μακεδονικές φρουρές των πόλεων και ίδρυσαν τον πρώτο πυρήνα της Αχαϊκής Συμπολιτείας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο μέχρι τη Ρωμαϊκή κατάκτηση το 145 π.χ..
Το Αίγιο ήταν πάντα το κέντρο της Αχαϊκής Συμπολιτείας: Στη Β΄ Αχαϊκή Συμπολιτεία το 281 π.Χ., το Αίγιο και ιδιαίτερα το ιερό του Ομαγύριου Δία, η πηγή από την οποία ξεπήδησαν τα φιλελεύθερα ρεύματα αυτονομίας και ισοπολιτείας, που ρύθμιζαν τις σχέσεις μεταξύ των πόλεων και των πολιτών, ήταν το κέντρο και η πρωτεύουσα της Συμπολιτείας. Πάντα το Αίγιο από τους παλαιότατους χρόνους, υπερείχε απ’ όλες τις Αχαϊκές πόλεις και αποτελούσε το θρησκευτικό και αμφικτυονικό κέντρο τους. Ύστερα από τον καταποντισμό της γειτονικής Ελίκης το 373 π.Χ. ( η οποία ήταν πρωτεύουσα της Α΄ Αχαϊκής Συμπολιτείας), έγινε και πολιτική πρωτεύουσα, η κύρια πόλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας.
Εκτός όμως από το ότι το Αίγιο ήταν η θρησκευτική και πολιτική μητρόπολη της Αχαϊκής Συμπολιτείας, άλλα κατοπινά γεγονότα του έδωσαν ευρύτερη σημασία στον ελληνικό κόσμο και το ανέδειξαν σε ένα από τα πιο σημαντικά πολιτικά και εθνικά κέντρα του Ελληνικού χώρου και φιλοξένησε σημαντικές συνόδους όπως την σύνοδο των Συμμάχων των Αχαιών, των ουδέτερων Ελλήνων και του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας, ενώ το 146 π.Χ. στο Αίγιο συνήλθαν οι πρέσβεις των Ρωμαίων για να συζητήσουν τα Ελληνικά θέματα.
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο οι βαρβαρικές ορδές που θα εισέβαλαν κατά διαστήματα στον Ελλαδικό χώρο κατέστρέψαν επανειλημμένως την πόλη. Το 1463 περιήλθε στους Βενετούς (Α’ Βενετοκρατία) και το 1470 ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους που το είχαν καταλάβει και το 1458. Το 1685 όπως και ολόκληρη η Πελοπόννησος καταλήφθηκε πάλι από τους Βενετούς (Β’ Βενετοκρατία) που διήρκησε έως το 1715 και στη συνέχεια περιήλθε και πάλι στους Τούρκους μέχρι την απελευθέρωση.
Επανάσταση του 1821: Στους πρώτους μήνες της Επανάστασης το Αίγιο, αφού είχε εκκενωθεί, κάηκε δύο φορές από το πέρασμα Τούρκων και Αλβανών που είχαν έλθει προς βοήθεια της πολιορκούμενης Τρίπολης. Ο δεύτερος εμπρησμός έγινε μερικές ημέρες πριν την άλωση της Τρίπολης (23 Σεπτεμβρίου) και επακολούθησαν λεηλασίες και αρπαγές στην επαρχία γύρω από το Αίγιο. Την 20/12/2017 ο π. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, είχε υπογράψει διάταγμα με το οποίο καθιερώνεται με κάθε τιμή και με κάθε επισημότητα, η 26η Ιανουαρίου- ημέρα έναρξης της Μυστικής Συνέλευσης του Αιγίου Αχαΐας- ως τοπική εθνική γιορτή και επίσημη αργία.
Αξιοθέατα-Μνημεία: Το παλαιό τμήμα της πόλης (με στοιχεία της χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα) • Η παραλία από το σιδηροδρομικό σταθμό (που παρέχει ένα παράδειγμα της αρχιτεκτονικής σιδηροδρόμων των αρχών του 20ου αιώνα) ως την εκκλησία της Παναγίας της Τρυπητής, όπου διακρίνονται οι παλαιές σταφιδαποθήκες (όλες τώρα εσωτερικά μετασχηματισμένες σε πολυτελή καφέ) αλλά και του παλαιού εργοστασίου χαρτοποιίας (που παρέχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής από την αρχή του προηγούμενου αιώνα) • Τα ευρήματα από την αρχαιότητα δεν είναι πολλά και είναι μάλλον διάσπαρτα γύρω από την πόλη. Προς την περιοχή της Δεξαμενής οι ανασκαφές αποκάλυψαν δύο ορθογώνια κτήρια του 500 π.Χ. και 400 π.Χ. αντίστοιχα. Η ίδια ανασκαφή επιβεβαίωσε επίσης την ύπαρξη ενός νεκροταφείου των κλασσικών χρόνων βορειοδυτικά του ίδιου σημείου, ενώ στην πλατεία Υψηλών Αλωνίων (την κεντρική πλατεία της πόλης) ανακαλύφθηκαν τάφοι από τη μυκηναϊκή εποχή. Προς τη θάλασσα δύο ακόμη νεκροταφεία (ένα Ελληνιστικό και ένα Ρωμαϊκό) ήρθαν επίσης στο φως. Τα σημαντικά αρχαία κτίσματα της πόλης, που αναφέρει λεπτομερειακά ο Παυσανίας, καταστράφηκαν από τους αλλεπάλληλους σεισμούς, αλλά και από τους Ρωμαίους και τους λοιπούς κατακτητές. Αρχαιολογικά ευρήματα από το Αίγιο και την Αιγιάλεια φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. 

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΗΡΙΑ
Στο Αίγιο εξαιτίας της ανθηρής οικονομικής κατάστασης, που οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στο εμπόριο της περίφημης κορινθιακής σταφίδας, που παρήγαγε η περιοχή, οικοδομήθηκαν πολλά όμορφα νεοκλασικά κτήρια, δημόσια και ιδιωτικά και ναοί κατά το τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου. Στην φωτογραφία το Μέγαρο Παναγιωτόπουλου στο Αίγιο, (οδός Μητροπόλεως), τριώροφο μεγάλο νεοκλασικό, κτίσμα του 1857-1860 σε σχέδια του Παναγιώτη Κάλκου. Η εξωτερική διακόσμηση είναι μάλλον λιτή, δωρική. Στο εσωτερικό του διαθέτει θαυμάσιες τοιχογραφίες σε όλους τους τοίχους και οροφές πομπηιανού στυλ. Το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα σπουδαιότερα δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στη Νοτιοδυτική Ελλάδα.
Αλλα σημαντικά διατηρητέα κτήρια στο Αίγιο είναι: Το Αρχαιολογικό Μουσείο (Παλαιά Δημοτική Αγορά, κτίσμα του 1890) • Το Δημαρχιακό Μέγαρο • Ο Πύργος των Υψηλών Αλωνίων (κτίσμα νεογο- τθικού ρυθμού του 1900) • Το Παλαιό Νοσοκομείο (σημερινό Πολιτιστικό Κέντρο) • Η Δημοτική Βιβλιοθήκη (Παλαιό Γυμνάσιο) • Το κτήριο του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου. Παλαιό 4ο Δημοτικό Σχολείο. Πέτρινο κτήριο που η οικοδόμησή του ανάγεται στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Αρχικά ήταν οικία του πρώτου δημάρχου Αιγίου, Αναστασίου Λόντου • Το κτήριο του Γατείου κληροδοτήματος (Σημερινό Ταχυδρομείο, σε σχέδιο του Ερνέστου Τσίλλερ, με μπαρόκ γύψινες διακοσμήσεις στο εσωτερικό του β΄ ορόφου, κτήριο των αρχών της δεκαετίας του 1910) • Η Έπαυλη Χρυσανθόπουλου (Στους Αγίους Αποστόλους, πέτρινη οικία από εποχής της Τουρκοκρατίας) • Το αρχοντικό του Γ. Σ. Μεσσηνέζη (οδός Δεσποτοπούλων) • Η Βίλα Ηλιόπουλου στη Δεξαμενή και πολλά άλλα ιδιωτικά κυρίως κτήρια που ο αριθμός τους υπερβαίνει τα 50, στις οδούς Εισοδίων, Αγίου Ανδρέου, Ανδρέου Λόντου, Δεσποτόπουλων, γύρω από την κεντρική πλατεία και αλλού.

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΡΥΠΗΤΗ
Η Παναγία Τρυπητή είναι ένας περικαλλής, μεγαλοπρεπής και επιβλητικός Ναός, που φαντάζει από μακριά σαν μια μεγάλη ζωγραφιά κολλημένη στο βράχο. Είναι κτισμένος σε απόκρυμνο βράχο ύψους 30μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, μέσα σε Σπήλαιο (τρύπα) εξ ου και το όνομα “Τρυπητή”.
Αρχιτεκτονικά ο ναός χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το ένα μέρος είναι λαξευμένο στο βράχο και το άλλο είναι προσθήκη στο πρώτο. Η εξωτερική μορφή του προσκυνήματος ομοιάζει εκείνου της Παναγίας της Τήνου. Μόλις ο επισκέπτης, πλησιάσει τα κράσπεδα του Ναού, παρατηρεί εντός του βράχου ένα μικρό σπήλαιο μήκους 3 μέτρων, πλάτους 2 μέτρων και ύψους πάλι 2 μέτρων. Το άνοιγμα είναι κτισμένο με πέτρες και έχει μία μικρή πόρτα και παράθυρο. Κατά την παράδοση εκεί ήταν το ασκητήριο του Καπετάνιου – Ναυαγού που βρήκε την εικόνα.
Αν όμως ο θαυμασμός του προσκυνητή είναι μεγάλος από την ομορφιά του περιβάλλοντος χώρου, πολύ περισσότερο εντυπωσιάζεται και μένει έκθαμβος, όταν εισέρχεται στον Ιερό Ναό. Στη μαρμαρένια μετώπη του Ναού είναι χαραγμένο το παράγγελμα : “ΜΕΤΑ ΦΟΒΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣΕΛΘΕΤΕ”, για να υπενθυμίζει στους προσκυνητές την ιερότητα του χώρου. Στον πρόναο υπάρχει το Αγίασμα, μια καλλιτεχνική μαρμάρινη κρήνη με σταυροειδές σχήμα.
Από το στόμα τριών λαξευμένων Αγγέλων τρέχει συνέχεια το αγίασμα που χύνεται σε μαρμάρινη λεκάνη. Στην Κρήνη είναι χαραγμένη η γνωστή καρκινική επιγραφή (διαβάζεται και αντίστροφα) “ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΝΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑ ΝΟΨΙΝ” δηλαδή καθάρισε πρώτα τα ανομήματά σου ειλικρινά με μετάνοια, και όχι επιφανειακά. Στην συνέχεια ο προσκυνητής ανέρχεται στον κυρίως Ναό. Δεξιά στο σπήλαιο υπάρχει η εικόνα της Παναγίας, με το αριστερό της χέρι κρατεί το παιδίον Ιησού, το οποίο με το δεξί ευλογεί και στο αριστερό κρατά ειλιτάριο.
Η θαυματουργή εικόνα έγινε η αιτία επισκέψεως χιλιάδων προσκυνητών κάθε χρόνο και με το Βασιλικό Διάταγμα της 8ης Μαΐου 1933, η εορτή της Παναγίας της Τρυπητής καθιερώθηκε σαν επίσημη Θρησκευτική Εορτή του Αιγίου. Την Παρασκευή της Διακαινησίμου τελείται η λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας με κάθε επισημότητα. Τέλος με την υπ’ αριθ. 10/16-5-1970 κανονισμό της Ιεράς Συνόδου της Ελλάδος, αναγνωρίζεται σαν “Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα” και χαρακτηρίζεται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.
Με την πάροδο του χρόνου αυτός ο Ιερός τόπος αναδείχθηκε σε μεγάλο πνευματικό κέντρο Πανελληνίου ακτινοβολίας. Είναι πολύ συγκινητικό, – την Παρασκευή της Διακαινησίμου, – να βλέπεις χιλιάδες Χριστιανούς από όλη την Ελλάδα – κάθε ηλικίας – να ανεβαίνουν τη μεγάλη σκάλα (150 σκαλοπάτια), αρκετοί γονατιστοί, προκειμένου να εκπληρώσουν το “Τάμα” τους στην Παναγία.
(από Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Αιγιαλείας).

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Στο Αίγιο δραστηροποιούντια αρκετοί Σύλλογοι οι οποίοι προσφέρουν σημαντικό πολιτιστικό έργο, τόσο στην πόλη του Αιγίου, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας. Ας τους γνωρίσουμε: Το Χορευτικό Εργαστήρι Αιγίου (2002) • H Φιλαρμονική Αιγίου «Ευτέρπη» (1892) • H Χορωδία Αιγίου (1933) • Ο Σύλλογος Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Αιγιαλείας και Καλαβρύτων «Ο Αγιος Γεράσιμος».

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ – ΠΑΝΑΙΓΙΑΛΕΙΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ο Παναιγιάλειος Γυμναστικός Σύλλογος είναι Ελληνικό ποδοσφαιρικό σωματείο το οποίο εδρεύει στο Αίγιο. Ιδρύθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1927 και χρησιμοποιεί ως αγωνιστική έδρα το Δημοτικό Στάδιο Αιγίου, το οποίο έχει χωρητικότητα 7.000 θέσεων. Τα επίσημα χρώματα του είναι το μαύρο και το λευκό. Την περίοδο 2012–2018 αγωνιζόταν στις επαγγελματικές εθνικές κατηγορίες με την επωνυμία «Παναιγιάλειος Γυμναστικός Σύλλογος 1927 Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία» και με τον διακριτικό τίτλο «Π.Α.Ε. Παναιγιάλειος 1927».
Αλλοι Αθλητικοί Σύλλογοι στο Αίγιο είναι: Η Αθλητική Ενωση Αιγίου (1931) • Ο «Αθλητικός Όμιλος Αιγιέας Αιγίου» (1980) • Ο «Ολυμπιακός Αιγίου» (1972) • Ο «Αθλητικός Σύλλογος Στράτων Αιγίου» (1998) • Ο «Γυμναστικός Σύλλογος Θύελλα Αιγίου» (2003) • Ο «Αθλητικός Γυμναστικός Σύλλογος Κεραυνός Αιγίου» (1981) • Ο «Ήφαιστος/Αχιλλέας Σ.Φ. Αιγιάλειας» (2011) • η «Εστία Φιλοπροοδευτική Αθλητική Αιγίου» (1973) • Ο «Αθλητικός Σύλλογος Αιγίου Αθηνόδωρος ο Αιγιεύς» 2005.

Η ΑΙΓΕΙΡΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Αιγείρα είναι μεγάλο παραλιακό χωριό, Τοπική Κοινότητα και Δημοτική Ενότητα του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό πληθυσμό 1.309 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται στα ανατολικά του Νομού Αχαΐας και στα όρια με το Νομό Κορινθίας. Η τοπική κοινότητα Αιγείρας είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 4,085 τ.χλμ.
Αρχαία ιστορία: Η Αίγειρα ή Αίγιρα είναι αρχαία πόλη της Αχαΐας (με επίνειο που λεγόταν επίσης Αίγειρα) και βρίσκεται κοντά στη βορειότερη άκρη του όρους Ευρωστίνης, δηλαδή στα σύνορα μεταξύ Κορινθίας και Αιγιαλείας και για την ακρίβεια, στη σημερινή θέση Παλαιόκαστρο, όπου βρέθηκαν ίχνη αρχαίων ερειπίων. Επίσης, τα ερείπια του λιμανιού της Αίγειρας έχουν βρεθεί στα Μαύρα Λιθάρια.
Πρώτος ερευνητής υπήρξε ο Γουλιέλμος Λήκ, Άγγλος αρχαιολόγος του περασμένου αιώνα. Άλλος αρχαιολόγος, ο Αυστριακός Βάλτερ, έχοντας ως οδηγό τα Αχαϊκά του Παυσανία, ανακάλυψε τα θεμέλια μικρού ναού του Διός, καθώς και την κεφαλή του καθήμενου αγάλματος του θεού, που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Τη μεγάλη εκπολιτιστική και εμπορική ακμή της Αίγειρας μαρτυρούν πολλά μνημεία, που περιγράφονται από τον Παυσανία. Χαρακτηριστικότερο μνημείο ήταν το άγαλμα της θεάς τύχης, που κρατούσε με το ένα χέρι το κέρας της Αμάλθειας και με το άλλο χέρι τον φτερωτό έρωτα.
Ο συμβολισμός του μνημείου πηγάζει από το γεγονός ότι η ανάπτυξη του ερωτικού συναισθήματος ευνοείται από την άνεση και την καλοζωία.
Σύμφωνα με βάσιμες υποθέσεις η Αίγειρα ταυτίζεται με την ομηρική πόλη «Υπερησίη», ενώ η μετονομασία της έλαβε χώρα στις αρχές του 7^ου π.Χ. αιώνα. Κατά μία παράδοση, η Υπερησίη μετονομάσθηκε σε Αίγειρα, επειδή καλυπτόταν με δάση δένδρων αιγείρου, δηλαδή, του δέντρου «λεύκα». Η καταστροφή της πόλης συντελέσθηκε σε άγνωστη χρονική περίοδο και το πιο πιθανόν είναι μετά από κάποια πλημμύρα.
Το αρχαίο θέατρο Αιγείρας: Βλ. αφιέρωμα παρακάτω..
Νεότερη ιστοριά: Οι πρώτοι κάτοικοι της Αιγείρας ήρθαν από τα Αρφαρά, τη Βελλά, τη Βεργουβίτσα και τα αλλά ορεινά χωριά της ανατολικής Αιγιαλείας, αλλά και από διάφορα μέρη της Ελλάδος (Ρούμελη και Ήπειρο). Τα πρώτα σπίτια της Αιγείρας άρχισαν να χτίζονται το 1887 περίπου, την εποχή που καθιερώθηκε η στάση των τρένων στο σημείο όπου είναι και σήμερα το γνωστό κτίριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού. Στη στάση αυτή δόθηκε η ονομασία Αιγείρα, από το όνομα της ομώνυμης αρχαίας πόλης, που βρίσκεται στις γνωστές τοποθεσίες Παλιόκαστρου, και Μαύρων Λιθαριών.
Με επίκεντρο τη στάση αυτή αναπτύχθηκε μεγάλη οικιστική και εμπορική κίνηση και σιγά – σιγά δημιουργήθηκε το “επίνειο” των ορεινών χωριών.

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΙΓΕΙΡΑΣ
Τον Αύγουστο του 1972, μετά από διακοπή 45 ετών, άρχισαν οι ανασκαφές στα ερείπια της αρχαίας Αίγειρας από το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας. Οι ανασκαφές έγιναν σε τέσσερα σημεία, στο χώρο της Ακρόπολης, το αρχαίο θέατρο, στα ερείπια του ναού του Δία και στο χώρο μεταξύ του θεάτρου και του ναού του Δία.
Στο χώρο της Ακρόπολης βρέθηκαν αρχαία κτίσματα και πολυάριθμα όστρακα, που χρονολογούνται από τη Μυκηναϊκή περίοδο μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Επίσης, αποκαλύφθηκε τμήμα του θεάτρου με τις κερκίδες του, που είναι λαξευμένες σε επικλινή βράχο. Στο χώρο του θεάτρου ανοίχθηκαν δύο μεγάλες τομές, μέσα στις οποίες διαφαίνονται αρχαία κτίσματα.
Κοντά στο του θεάτρου αποκαλύφθηκε αρχαίο κτίσμα στη δεξιά πλευρά του οποίου και σε όλο το μήκος του υπάρχουν λαξευμένοι λάκκοι, που μοιάζουν με ποτίστρες ζώων. Βορειοδυτικά του θεάτρου αποκαλύφθηκε κεραμικός κλίβανος και περισυλλέγησαν αγγεία, πολλά από τα οποία χρονολογούνται στη γεωμετρική περίοδο. Επίσης, βρέθηκαν τμήματα σίμης με έντονο χρωματισμό, σπασμένα πήλινα πιάτα και όστρακα. Στη δεξιά πλευρά του κλιβάνου βρέθηκε αγωγός νερού. Δυτικά του θεάτρου αποκαλύφθηκε μωσαϊκό από χαλίκια ποταμού με διάφορες παραστάσεις. Επίσης, πλησίον του μωσαϊκού βρέθηκε κιονόκρανο Ιωνικού ρυθμού και πολύ αρχιτεκτονικό υλικό, που ανήκε στο ναό του Δία.

Η ΑΚΡΑΤΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Ακράτα είναι ιστορικό χωριό, Τοπική Κοινότητα και Δημοτική Ενότητα του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 1.329 κατοίκους.
Η Κοινότητα εκτός του οικισμού της Ακράτας περιλαμβάνει επίσης και τους οικισμούς Παλαιοσταφίδα, Πύργοι, Φούρνοι, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται στους 1.429 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται κοντά στα σύνορα Αχαΐας και Κορινθίας, σε υψόμετρο 120 μ., ανάμεσα στο Διακοπτό και το Δερβένι, και κοντά στην Αιγείρα, ενώ απέχει 70 χλμ. από την Πάτρα και 150 χλμ. από την Αθήνα. Η τοπική κοινότητα Ακράτας είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 10,250 τ.χλμ..
Ιστορία: Η σημερινή Ακράτα είναι δημιούργημα των μετεπαναστατικών χρόνων, αποτέλεσμα της επέκτασης και πύκνωση του προεπαναστατικού χειμερινού οικισμού των Χαλκιανίκων στο όρος Χελμός (περιοχή Νωνάκριδας).
Αναφέρεται ως οικισμός ήδη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Επίσημα έγγραφα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν την παλιά επιχώρια παράδοση ότι τα πρώτα Χαλκιανιώτικα Καλύβια στη σημερινή Ακράτα άρχισαν να στήνονται γύρω στα 1785-790 και ότι στην κίνηση καθόδου των Χαλκιάνων πρωτοστάτησε ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Ράλλης, που θεωρείται σύμφωνα με την ίδια παράδοση ο οικιστής της Ακράτας.
Φωτογραφία: Βικιπαίδεια/enpatrais (προσωπική συλλογή)

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΑΤΑ (1903)
Στη εικόνα κάτοικοι της της Τοπικής Κοινότητας Ακράτας, του Δήμου Αιγαιλείας, της Περιφεριακής Ενότητας Αχαΐας, στην Πελοπόννησο (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας), γύρω στις αρχές του προηγούμενου αιώνα (1903).
Φωτ. Μπουασονά Φρέντ (Frederic Boissonnas (1858-1946), Γάλλος Φιλέλληνας Φωτογράφος.

ΤΟ ΔΙΑΚΟΠΤΟ ΑΧΑΪΑΣ
Το Διακοπτό  είναι ιστορικό χωριό, Δημοτική Κοινότητα και Δημοτική Ενότητα του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 1.912 κατοίκους.
Η Κοινότητα εκτός του οικισμού της Διακοπτού περιλαμβάνει επίσης και τους οικισμούς Καλυβίτης, Κερνίτσα και Λόφος, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται στους 2.252 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Αχαΐας, συγκεκριμένα τοποθετείται σε βορειοανατολικό σημείο του νομού, και είναι χτισμένο στην Πελοποννησιακή ακτή του Κορινθιακού κόλπου και κοντά στο ανοιγμα του φαραγγιού του Βουραϊκού, όπου ο ομώνυμος ποταμός εκβάλει στην περιοχή, στα δυτικά του οικισμού.
Απέχει από την Αθήνα 161 χλμ. και από την Πάτρα 54 χλμ., ενώ η απόστασή του από το Αίγιο είναι 15 χλμ. περίπου. Η μετάβαση στο Διακοπτό μπορεί εύκολα να γίνει, εκτός από αυτοκίνητο, και με τη χρήση των συχνότατων δρομολογίων του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ν. Αχαΐας με προορισμό το Αίγιο και την Πάτρα (καθώς και με τα τακτικά δρομολόγια για το Διακοπτό), όπως επίσης και με την χρήση τρένων του Προαστιακού με ανταπόκριση στο Κιάτο Κορινθίας.

ΟΙ ΚΑΜΑΡΕΣ ΑΧΑΪΑΣ
Οι Καμάρες είναι πεδινός οικισμός είναι ιστορικό χωριό, και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Ερινέου, του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 1.194 κατοίκους.
Η Κοινότητα εκτός από τις Καμάρες περιλαμβάνει επίσης και τους οικισμούς Μπούκα και Πεύκα, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται στους 1.323 κατοίκους.
Υποδομές: Οι Καμάρες έχουν Δημόσιες Υπηρεσίες όπως ΕΛΤΑ, Αστυνομία, Αγρονομείο, Ειρηνοδικείο, υποθηκοφυλακείο, συμβολαιογραφείο, ένα αγροτικό ιατρείο καθώς επίσης και Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Το χωριό διαθέτει επίσης αθλητικές εγκαταστάσεισ όπως, γήπεδα ποδοσφαίρου – γήπεδα μπάσκετ, γήπεδο βόλεϊ, κλειστό γυμναστήριο κ.α…
Οι παραθαλάσσιες περιοχές είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και παρέχεται η δυνατότητα διαμονής στους επισκέπτες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια που υπάρχουν στην περιοχή.
Πολιτισμός-Αθλητισμός: Στις Καμάρες δραστηριοποιούνται αρκετοί πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι με σημαντικές διακρίσεις, όπως ο Χορευτικός Όμιλος Καμάρων που ιδρύθηκε το 1994 καθώς και ο Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος «ΑΠΟΛΛΩΝ» όπου μεταξύ των δραστηριοτήτων του είναι και η λειτουργία θεατρικής ομάδας.
Αλλοι αθλητικοί Σύλλογοι είναι ο «Αχιλλέας Καμάρων» και «Ολυμπιακός Καμάρων».
Εκκλησίες: Η Εκκλησία Υπαπαντή του Χριστού (φωτογραφία) είναι η πολιούχος των Καμάρων και κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου γίνεται Ιερά Πανήγυρις.

Η ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ
Η Ροδοδάφνη είναι παραθαλάσσια κωμόπολη, και Δημοτική Κοινότητα και έδρα της Δημοτικής Ενότητας Συμπολιτείας, του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με μόνιμο πληθυσμό 2.776 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται ανατολικά του Αιγίου και του ποταμού Μεγανείτη, ενώ βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο. Οικισμοί ενωμένοι με την Ροδοδάφνη είναι ο Μεϊντανάς ή Πανόραμα, η Αβυθος, η Παραλία Ακόλη και ο Αγιος Γεώργιος όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος ναός του Αγίου Γεωργίου.
Ιστορία: Η Ροδοδάφνη αναφέρεται πρώτη φορά το 1830 από την Γαλλική αποστολή του Μαιζών με 30 οικογένειες έχοντας την ονομασία Μουρλά. Μετά την Επανάσταση του 1821 στην περιοχή κατέβαιναν την χειμερινή περίοδο ποιμένες από τα χωριά της Νωνάκριδας όπου σταδιακά εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί. Μετακινήσεις από τα ορεινά χωριά της επαρχίας προς την Ροδοδάφνη αναφέρονται συνεχώς μέχρι την δεκαετία του ’80.
Αθλητισμός: Ο Ποδοσφαιρικό Σύλλογος Αναγέννηση / Αίας Συμπολιτείας αγωνίζεται στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Αχαΐας. Ιδρύθηκε το 2006 με την ένωση του Αία Αβύθου και Αναγέννησης Ροδοδάφνης.
Εκπαίδευση: Tο Δημοτικό Σχολείο Ροδοδάφνης του Δήμου Αιγιαλείας Αχαΐας (φωτογραφία),, ιδρύθηκε κατά το έτος 1950 και λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΚΟΛΗΣ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗΣ
Η παραλία της Άκολης αναφέρεται πρώτη φορά το 1951 σαν οικισμός με 251 κατοίκους και ήταν ο τόπος παραθερισμού των κατοίκων της Ροδοδάφνης. Από το 1965 έως το 1967 αποτέλεσε ανεξάρτητη κοινότητα. Σήμερα η χρήση του ονόματος Άκολη, αφορά σχεδόν αποκλειστικά στην παραλία.

Ο ΛΟΓΓΟΣ ΑΧΑΪΑΣ
Ο Λόγγος είναι πεδινό παραθαλάσσιο χωριό και Τοτική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Συμπολιτείας, του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με μόνιμο πληθυσμό 782 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται στην Ανατολική Αχαϊα, στην ακτογραμμή του Κορινθιακού Κόλπου, σε απόσταση 7 περίπου χιλμ. από το Αίγιο (έξοδος από την εθνική οδό στη διαδρομή προς Πάτρα). Η σχετικά μικρή απόσταση τπυ οικισμού από την Αθήνα (180 χλμ..) καθώς και η καταγάλανη παραλία του και οι τουριστικές του υποδομές, καθιστούν τον Λόγγο, όπως και ολόκληρη την Αιγιάλεια, μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για ταξιδιωτικές εξορμήσεις όλες τις εποχές του χρόνου.
Ιστορία: Από τα χρόνια του Βυζαντίου ακόμα, ο Λόγγος ήταν μια περιοχή ελευθέρων καλλιεργητών που διατηρήθηκε και στη Φραγκοκρατία, όπως αναφέρεται σε έγγραφο το έτος 1395 του Ερνέστο Γκέρλαντ. Επίσης αναφέρεται σε έγγραφα Πατρών τα έτη 1397 και 1440. Από την επίσημη Ενετική “Σύντομη Χωρογραφική Απογραφή της Πελοποννήσου ή Μορέως” μαθαίνουμε ότι το έτος 1692 το χωριό Λόγγος υπήρχε. Αναφέρεται το 1700 στη Βενετική απογραφή του Grimani ως Longo. Το όνομά του ίσως πρόκειται για σύνηθες τοπωνύμιο όπου ύπαρχουν θαμνότοποι ή δάσος.
Η 19η Απριλίου είναι ημέρα ιδιαίτερης σημασίας για το Λόγγο, καθώς ο φιλέλληνας Λόρδος Βύρωνας είχε αφήσει το αποτύπωμά του με το πέρασμά του, ενώ δεν είναι καθόλου τυχαίο και το γεγονός πως ο Φιλοπροοδευτικός Όμιλος Λόγγου ονομάζεται “Ο Βύρων” προς τιμήν του Λόρδου Βύρωνα.
Το πέρασμα του μαρτυρεί ένα δημοτικό τραγούδι που το τραγουδούσαν οι Λογγίσιοι καπεταναίοι και έμελλε να γίνει τραγούδι της “τάβλας”, του “τραπεζιού”, σε γάμους και πανηγύρια. Μέχρι το τέλος του περασμένου αιώνα, τραγουδιόταν από τους γεροντότερους.
Τουριστικές υποδομές: Ο οικισμός διαθέτει αξιόλογη τουριστική υποδομή (ξενοδοχεία, συγκροτήματα ενοικιαζομένων διαμερισμάτων, ταβέρνες, εστιατόρια και καφέ μπαρ), καταφέρνει δε να διατηρεί τη γραφικότητά του, γι’ αυτό και αποτελεί μια θαυμάσια επιλογή για ολιγοήμερες αποδράσεις ή και πολυήμερες διακοπές.
Πολιτισμός: Κάθε χρόνο ο Δήμος Αιγιαλείας σε συνεργασία με την ΔΗΚΕΠΑ (Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Αιγιαλείας) και τον Φ.Ο.Λ. (Φιλοπροοδευτικό Ομιλο Λόγγου), διοργανώνουν Πολιτιστικές εκδηλώσεις με μουσικές βραδιές, θεατρικά δρώμενα, παραστάσεις Καραγκιόζη, προβολές ταινιών, γιορτές, πανηγύρια, συναυλίες κ.α.
Αξιοθέατα: Η κεντρική οδός “22 Αυγούστου 1962” είναι αφιερωμένη στις μνήμες των συγχωριανών, που εκείνη την ημέρα έχασαν την ζωή τους στην προσπάθειά τους να δουν διαμορφωμένο αυτόν τον δρόμο • Ο πλάτανος στο προαύλιο του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, που είχε πάνω του το καμπανάκι της παλιάς εκκλησίας και ο πλάτανος της πλατείας, φυτευμένος από τον γέρο-Μώρο για ίσκιο της αυλής του τέσσερις-πέντε γενιές πριν, είναι έργα τέχνης σμιλεμένα από την ίδια την φύση και το χρόνo και είναι το στολίδι του χωριού • Τα μικρά πετρόκτιστα σπιτάκια, οι γεμάτες με μπουκαμβίλιες και γιασεμιά αυλόπορτες, τα εναπομείναντα πηγάδια που ξεδιψούσαν παλιά τους συγχωριανούς, τα εξωκκλήσια του χωριού, ο Αγιος Κωνσταντίνος και ο Αγιος Γεώργιος στο κοιμητήριο, ο πανέμορφος και επιβλητικός Ναός του Αγίου Δημητρίου είναι μαρτυρίες της αισθητικής άποψης των Φιλοπρόοδων κατοίκων του Λόγγου • Στο ανακαινισμένο παραδοσιακό ελαιοτριβείο Λαμπρόπουλου εδρεύει η Λαογραφική και Ιστορική Έκθεση/Συλλογή του Λόγγου • Ο Λόγγος, αμέσως μετά τα Σελιανίτικα, βρέχεται από τα πεντακάθαρα νερά του Κορινθιακού, ενώ προσφέρει στους επισκέπτες μια από τις ωραιότερες παραλίες της Αιγιάλειας • Το εξωκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στον παράδρομο της Εθνικής Οδού, για τους κατοίκους του Λόγγου, αποτελεί κάτι περισσότερο από ιστορία από τότε που ο Ανδρέας Ηλιόπουλος το έχτισε για να προστατεύει το χωριό Βλ. περισσότερα για την ιστορία του εξωκκλησιού παρακάτω).

ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ
Ο Ανδρέας Ηλιόπουλος Γενναίος πολεμιστής ο ίδιος, το 1890 πραγματοποίησε το τάμα του ουσιαστικά, καλώντας από τα Γιάννενα συναδέλφους-συμπολεμιστές του, τεχνίτες στο επάγγελμα και έχτισαν τον Ιερό Ναό προς τιμήν του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης.
Σύμφωνα με τα αρχεία που βρίσκονται στο Μουσείο Ιστορίας και Λαογραφίας Λόγγου, ο Ανδρέας Ηλιόπουλος χρειάστηκε να αγοράσει ακόμη ένα διπλανό κτήμα προκειμένου η εκκλησία να έχει μεγάλο προαύλιο και να είναι όπως ακριβώς την είχε φανταστεί.
Αργότερα, το  συγκεκριμένο σημείο ονομάστηκε «το πέρασμα» και εκεί συγκεντρώνονταν οι Λογγίσιοι με τα άλογά τους αλλά και κάτοικοι από τα γύρω χωριά και ειδικά την ημέρα της εορτής των Αγίων, έστηναν ένα μεγάλο πανηγύρι.  Ο αυλόγυρος της εκκλησίας ήταν γεμάτος από ελαιόδεντρα, ευκάλυπτους και κυπαρίσσια. Ειδικά τη μέρα της γιορτής, όλο το χωριό έψηνε αρνιά και κερνούσαν κρασιά, ο καθένας από το δικό του και χόρευαν μέχρι το πρωί.
Λίγο μετά το ‘40, η Λογγίσια Ελένη Καρούζου, καθώς περνά έξω από το ξωκκλήσι, ακούει περίεργους θορύβους και βογκητά πόνου. Ανοίγοντας την πόρτα της εκκλησίας έρχεται αντιμέτωπη με τη θέα δύο βαριά τραυματισμένων Ιταλών στρατιωτών.
Η ίδια, χωρίς να χάσει την ψυχραιμία της, κάλεσε τους συγχωριανούς της και περιέθαλψαν τους δύο τραυματίες. Στην ανατολική πλευρά, πίσω από το ιερό, αναπαύεται ο δωρητής του χώρου και της εκκλησίας, Ανδρέας Ηλιόπουλος.

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΛΟΓΓΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ ΤΟΥ ΓΕΡΟ-ΜΩΡΟΥ
Ο ιστορικός πλάτανος στο προαύλιο του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, που είχε πάνω του το καμπανάκι της παλιάς εκκλησίας και ο πλάτανος της πλατείας του χωριού Λόγγος, φυτευμένος από τον γέρο-Μώρο για ίσκιο της αυλής του τέσσερις-πέντε γενιές πριν, είναι έργα τέχνης σμιλεμένα από την ίδια την φύση και το χρόνo και είναι το στολίδι του χωριού.

ΤΑ ΣΕΛΙΑΝΙΤΙΚΑ ΑΧΑΪΑΣ
Τα Σελιανίτικα είναι πεδινό παραθαλάσσιο χωριό και Τοτική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Συμπολιτείας, του Δήμου Αιγιαλείας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με μόνιμο πληθυσμό 856 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκονται στην Ανατολική Αχαϊα, στην ακτογραμμή του Κορινθιακού Κόλπου, σε απόσταση 6 περίπου χλμ. από το Αίγιο (έξοδος από την εθνική οδό στη διαδρομή προς Πάτρα). Συνορεύει με τα χωριά και οικισμούς Λόγγος, Ροδοδάφνη και Νεραντζιές. Από το κέντρο των Σελιανίτικων περνά η Παλαιά Εθνική Οδός Πατρών Αθηνών και κοντά του οικισμού, η Νέα εθνική οδός Πατρών-Αθηνών. Η σχετικά μικρή απόσταση του οικισμού από την Αθήνα (179 χλμ.) καθώς και η πεντακάθαρη βοτσαλωτή παραλία του και οι τουριστικές του υποδομές, καθιστούν τα Σεληνιάτικα, όπως και ολόκληρη την Αιγιάλεια, μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για ταξιδιωτικές εξορμήσεις, όλες τις εποχές του χρόνου.
Ιστορία: Οι πρώτοι κάτοικοι προέρχονται από το χωριό Σελιάνα, απ’ όπου προέρχεται και το όνομα του, και εγκαταστάθηκαν εκεί την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η εγκατάσταση αρχικά δεν ήταν μόνιμη αλλά κατέβαιναν στην περιοχή τον χειμώνα. Πρώτη οικογένεια που εγκαταστάθηκε μόνιμα στην περιοχή, που τότε ήταν ακατοίκητη και λεγόταν “Κρυόβρυση”, ήταν η οικογένεια Ντούνη. Μαζί τους οι πρώτοι κάτοικοι έφεραν και την λατρεία του Αγίου Βασιλείου που έγινε και ο πολιούχος. Αργότερα εγκαταστάθηκαν και οικογένειες από τα χωριά Περιθώρι, Βεργουβίτσα και τη Ζάχολη το νομού Κορινθίας.
Διοικητική ιστορία: Τα Σελιανίτικα το 1879 αναγνωρίζονται σαν οικισμός του Δήμου Αιγίου. Το 1912 αποτελούν έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Σελιανίτικων. Το 1997 προσαρτώνται στο νεοσύστατο Δήμο Συμπολιτείας και αποτελούν έδρα του. Το 2010 σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, προσαρτώνται στο Δήμο Αιγιαλείας.
Αθλητισμός: Στα Σελιανίτικα έχει έδρα ο Α.Ο. Κεραυνός με ποδοσφαιρικό τμήμα και χρώματα κόκκινο και άσπρο, με έτος ίδρυσης το 1983. Παίρνει μέρος στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Αχαΐας και έχει συμμετοχές στις Β’ και Γ’ κατηγορίες.
Πολιτισμός: Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σελιανίτικων «Ήλιος» ιδρύθηκε το έτος 2008 και έχει σημαντική συνεισφορά στα πολιτιστικά δρώμενα και τον εξωραϊσμό της τοπικής κοινότητας. Είναι ένας από τους πιο δραστήριους και πιο αναγνωρίσιμους Συλλόγους του Δήμου Αιγιαλείας.
Αξιοθέατα: Ο ναός του Αγίου Βασιλείου • Tα Θειούχα Ιαματικά Λουτρά Σελιανιτίκων • Η πεντακάθαρ βοτσαλωτή παραλία των Σελιανίτικων κ.α…

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΣΟΥ
Ο μεγαλοπρεπής Ιερός Ναός του Αγίου Βασιλείου πολιούχος του χωριού Σελινιάτικα της Δημοτικής Ενότητας Συμπολιτείας του Δήμου Αιγαιαλείας στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στην Πελοπόννησο.
Η Πρώτη οικογένεια που εγκαταστάθηκε μόνιμα στην περιοχή Σελιανίτικα, την εποχή της Τουρκοκρατίας που τότε ήταν ακατοίκητη και λεγόταν “Κρυόβρυση”, ήταν η οικογένεια Ντούνη. Μαζί τους οι πρώτοι κάτοικοι έφεραν και την λατρεία του Αγίου Βασιλείου, που έγινε και ο πολιούχος.

).ήμου Αιγιαλείας

ΔΗΜΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΪΑΣ
Ο Δήμος Δυτικής Αχαΐας έχει έκταση 572,22 τ. χλμ. και πληθυσμό 25.633 κατοίκους. Εδρα του Δήμου είναι η Κάτω Αχαΐα. Δήμαρχος του Δήμου Δυτικής Αχαΐας είναι ο κ. Γρηγόρης Αλεξόπουλος.
Ο Δήμος Δυτικής Αχαΐας διαιρείται στις εξής 4 Δημοτικές Ενότητες: Δύμης, Λαρισσού ή Λαρίσου, Μόβρης και Ωλενίας, οι οποίες υποδιαιρούνται σε 1 Δημοτική Κοινότητα και 39 Τοπικές Κοινότητες, που περιλαμβάνουν 107 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. Δημοτική Ενότητα Δύμης: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Κάτω Αχαΐας (Κάτω Αχαΐα, Αλυκαί, Μανεταίικα, Παραλία Κάτω Αχαΐας, Πίσω Συκέα) και τις Τοπικές Κοινότητες Αγιοβλασίτικων Αχαΐας (Αγιοβλασίτικα, Κάπελη, Λεύκος, Στεναΐτικα), Αλισσού Αχαΐας (Αλισσός, Καμενίτσα, Παραλία Αλισσού, Προφήτης Ελισσαίος), Άνω Αχαΐας (Ανω Αχαΐα), Ελαιοχωρίου Αχαΐας (Ελαιοχώριον), Κάτω Αλισσού Αχαΐας (Γιαλός, Κάτω Αλισσός), Νιφοραίικων Αχαΐας (Νιφοραίικα, Παραλία Νιφοραίικων), Πετροχωρίου Αχαΐας (Βεσκουκαίικα, Βυθούλκας, Καρυά, Λαμπράιικα, Λογοθέτης, Πετροχώριον).
2. Δημοτική Ενότητα Λαρισσού ή Λαρίσου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μετοχίου Αχαΐας (Βουπράσιον, Λάπας, Μετόχιον, Νέο Βουπράσιον), Αγίου Νικολάου Σπάτων Αχαΐας (Αγιος Κωνσταντίνος, Αγιος Νικόλαος, Μονή Αγίου Νικολάου), Απιδεώνος (Απιδεών), Αράξου Αχαΐας (Ακρωτήριο Αράξου, Αραξος, Καλόγρια, Ταξιάρχαι), Βελιτσών Αχαΐας (Ανω Βελιτσαί, Κάτω Βελιτσαί), Καγκαδίου (Καγκάδιον), Λακκοπέτρας Αχαΐας (Ιονική Ακτή, Καρνάρι, Λακκόπετρα, Λιμανάκι), Ματαράγκας Αχαΐας (Κεφαλαίικα, Ματαράγκα), Μιχοΐου Αχαΐας (Κάνδαλος, Μιχόιον, Τσαμαίικα, Ψευτέικα), Πέτα (Πέτας), Ριόλου Αχαΐας (Μαζαίικα, Ριόλος).
3. Δημοτική Ενότητα Μόβρης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Καραίικων Αχαΐας (Γομοστόν, Καραίικα, Καραμεσηναίικα, Ράχη), Κρίνου (Κρίνος), Λιμνοχωρίου Αχαΐας (Καλαμάκιον, Κάτω Λιμνοχώριον, Λιμνοχώρι, Παραλία Καλαμακίου), Μύρτου Αχαΐας (Γιουλαίκα, Μύρτος, Πουρνάριον), Σαγαίικων Αχαΐας (Απόστολοι, Βραχναίικα, Γερουσαίικα, Μπουταίικα, Σαγαίικα, Σταθμός), Φράγκας Αχαΐας (Σπαναίικα, Τσακώνικα, Φράγκα).
4. Δημοτική Ενότητα Ωλενίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Νικολάου Κράλης Αχαΐας (Αγιος Νικόλαος, Αυγεραίικα, Θωμαίικα, Καλαμάκιον, Ποιμενοχώριον), Αγίου Στεφάνου Αχαΐας (Αγιος Στέφανος, Παλιά Περιστέρα, Φυλακές), Άνω Σουδεναίικων (Ανω Σουδεναίικα), Αρλας (Αρλα), Αχαϊκού (Αχαϊκόν), Γαλαναίικων (Γαλαναίικα), Γκαναίικων (Γκαναίικα), Κάτω Μαζαρακίου (Κάτω Μαζαράκιον), Λουσικών Αχαΐας (Λουσικά, Σπαλιαραίικα, Υψηλή Ράχη), Μιτοπόλεως Αχαΐας (Κώμη, Μιτόπολις, Σουβαλιωτέικα), Πορτών (Πόρται), Σαντομερίου Αχαΐας (Αμπελάκια, Μονή Αγίας Μαρίνας Μαρίτσης, Πολύλοφον, Σαντομέριον), Φλόκα Αχαΐας (Ζησιμαίικα, Φλόκας), Φωσταίνης (Φώσταινα), Χαϊκαλίου Αχαΐας (Κατσαϊταίικα, Κουνελαίικα, Χαϊκάλιον), Χαραυγής Αχαΐας (Νεοχώριον, Πηγάδια, Χαραυγή).

Η ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑ
Η Κάτω Αχαΐα (Αχαγιά), είναι κωμόπολη, Δημοτική Κοινότητα και έδρα του Δήμου Δυτικής Αχαΐας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό πληθυσμό 7.689 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται 25 χλμ. Δυτικά της Πάτρας, σε υψόμετρο 20 μ., εκτείνεται δε σε μια πεδινή τοποθεσία στο δυτικό τμήμα του Νόμου Αχαΐας στην Πελοπόννησο. Λόγω του ότι είναι χτισμένη σε λόφο, δίνει μια υπέροχη εικόνα θέας της Πάτρας, των γύρω περιοχών αλλά και της Αιτωλοακαρνανίας. Κέντρο της πόλης είναι η συμβολή των οδών Αθηνάς και ΠΕΟ Πατρών-Πύργου. Προς τα δυτικά σε απόσταση 22 χλμ. βρίσκεται το δάσος της Στροφυλιάς και η παραλία της Καλογριάς. Ενώ παραθαλάσσια βρίσκονται η Παραλία Κάτω Αχαΐας και οι Αλυκές. Επίσης, κοντινοί οικισμοί είναι τα Νιφοραίικα και η Λακκόπετρα. Η Κάτω Αχαΐα είναι το εμπορικό, κοινωνικό και πνευματικό κέντρο της Δυτικής Αχαΐας.
Ονομασία: Tο όνομά της προέρχεται από το όνομα του αρχαίου Eλληνικού φύλου Αχαιοί, ενώ το «Κάτω» προσδιορίζει την αντιδιαστολή με το χωριό Άνω Αχαΐα που αποτελούσαν κάποτε μία κοινότητα.
Ιστορία: Στην Κάτω Αχαΐα θεωρείται ότι βρισκόταν η αρχαία πόλη Δύμη, καθώς έχουν εντοπιστεί ερείπια αρχαίου οικισμού και τοίχους, ερείπια Ρωμαϊκών χρόνων, ενώ κοντά βρίσκεται και το Τείχος Δυμαίων. Από τη αρχαία Δύμη ήταν οι Ολυμπιονίκες Οιβώτας και Πάταικος. Ο πρώτος στο αγώνισμα του σταδίου (756 π.Χ.) και ο δεύτερος στο ιππικό άθλημα της κάλπης (496 π.Χ.).
Το 1807 πέρασε από την περιοχή ο Κολοκοτρώνης και πυρπόλησε τον πύργο του Σαίτ Αγά Οθωμανού, ιδιοκτήτη τότε της περιοχής. Η κοντινή παραλία χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές κατά την επανάσταση του 1821 για αποβίβαση στρατευμάτων. Μετά την Επανάσταση του 1821 ήρθαν στην Κάτω Αχαΐα πληθυσμοί από την Αρκαδία, τα Επτάνησα, τα Καλάβρυτα και την Κόρινθο.
Σπουδαίο Εμπορικό Κέντρο: Από τα μέσα του 19ου αιώνα η Κάτω Αχαΐα έγινε το εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο της περιοχής με τα προϊόντα παραγόμενα στην ευρύτερη περιοχή να συγκεντρώνονται στο λιμάνι των Αλυκών και από εκεί να μεταφέρονται στην Πάτρα.
Έτσι άρχιζε να ανθίζει στην περιοχή και το εμπόριο μέσω της ανάπτυξης και καλλιεργειών, όπως η ελιά και η σταφίδα, που διοχετεύονταν σε μεγαλύτερες αγορές, αλλά και μέσω της έλευσης και μόνιμης εγκατάστασης στην περιοχή πληθυσμών από την περιοχή των Καλαβρύτων. Η εξωτερική μετανάστευση στα τέλη του 19ου αιώνα αλλά και η αντίστοιχη εσωτερική στις αρχές του 20ού αιώνα, ανέστειλαν αυτή τη δυναμική ανάπτυξης που είχε η περιοχή εκείνη την εποχή.
Αξιοθέατα-Αρχαιολογικοί χώροι: Συγκρότημα κλιβάνων Eλληνιστικών χρόνων • Ερείπια λουτρού κοντά στον Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίτσα)
Εκκλησίες: Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίτσα) του 12ου αιώνος η οποία είναι χτισμένη επάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού του Ασκληπιού, θεού της Υγείας. Δίπλα ήσαν τα θαυμάσια λουτρά της αρχαίας Δύμης, δηλαδή όλος ο χώρος ήταν αφιερωμένος στην Υγεία • Ο Ι.Ν. Αγίου Ιωάννου Προδρόμου που είναι ο πολιούχος της Κάτω Αχαΐας και της Δύμης από την βυζαντινή εποχή μέχρι και σήμερα. Οι Ευρωπαίοι περιηγητές από την εποχή της τουρκοκρατίας αναφέρουν ότι ο ναός του Αγίου ήταν προσκύνημα για ολόκληρη τη Δύμη και ευρύτερα για την Δυτική Αχαΐα • Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Ιωάννου που κτίστηκε προ του 1400, ίσως και παλαιότερα, πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού. Στους τοίχους του είχαν εντοιχιστεί κομμάτια ή και πλάκες μαρμάρινες από τα αρχαία ερείπια • Ο παλαιός ναός του Αγίου Ιωάννου θεμελιώθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1928 από τον τότε μητροπολίτη Πατρών Αντώνιο. Έκτοτε συνεχίστηκαν οι εργασίες ανεγέρσεως και τα εγκαίνια του Ναού έγιναν το 1947 από τον τότε Μητροπολίτη Πατρών Θεόκλήτο • Αλλοι ναοί στην Κάτω Αχαΐα, καθώς και στους γύρω οικισμούς που ανήκουν στην άλλοτε Κοινότητα Κάτω Αχαΐας, υπάρχουν ακόμα οι ναοί της Αναλήψεως (κοιμητηριακός), της Αγίας Άννας, του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Παρασκευής και του Τίμιου Σταυρού.
Πολιτισμός: Στην Κάτω Αχαΐα δραστηροποιούνται αρκετοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι όπως Ο Οιβώτας – χορός, Π.Α.ΡΕ.Α. (Πολιτιστικό Αθλητικό Ρεύμα Αχαγιάς) – διάφορες δραστηριότητες, Καρναβαλική Υποτροπή – καρναβάλι, Ομάδα Νέων – χορός, Ι.Δ.Ε.Α. (Ιδέες Δημιουργίας Ενεργών Ατόμων), Θεατρική Διαδρομή κ.α..
Αθλητισμός: H κωμόπολη Κάτω Αχαία έχει αρκετούς αθλητικούς Συλλόγους από τους οποίους οι περισσότεροι έχουν ως κύρια δραστηριότητα το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.

ΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΑΡΑΞΟΥ ΑΧΑΪΑΣ
Το Ακρωτήριο Αράξου, γνωστότερο ως «Παραλίμνη», είναι ένα μικρό, παρόχθιο χωριό και Τοπική Κοινότητα της Αχαΐας, που ανήκει διοικητικά στην Δημοτική Ενότητα Λαρισσού, του Δήμου Δυτικής Αχαΐας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, στην Πελοπόννησο. Εχει μόνιμο πληθυσμό 30 κατοίκους.
Γεωγραφία: Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 20 μ., πολύ κοντά στο ομώνυμο ακρωτήρι, τα “Μαύρα Βουνά» και τη λεγόμενη «λιμνοθάλασσα του Αράξου». Κοντά του του βρίσκεται το χωριό Άραξος, το ναυτικό οχυρό του Πολεμικού Ναυτικού, η πολυσύχναστη ειδυλλιακή παραλία «Γιαν(ν)ισκάρι» και η πολύ μικρή παραλία «Βορός».
Ιστορία: Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ήταν βοσκοί που περνούσαν εκεί το χειμώνα, μαζί με τα κοπάδια τους και κατάγονταν από το χωριό Γκέρμπεσι (νυν Προφήτης Ηλίας) των Καλαβρύτων. Αυτός ήταν ο λόγος που το αρχικό όνομα του χωριού ήταν Μέσα Γκέρμπεσι.
Διοικητική ιστορία: To 1940 αναγνωρίστηκε ως οικισμός με το όνομα Μέσα Γκέρμπεσι και υπήχθη στην κοινότητα Λακκόπετρας. Με το 1947 αποσπάστηκε από την κοινότητα Λακκόπετρας και υπήχθη σε αυτήν της τότε Παραλίμνης (νυν Άραξος). Tο 1955 μετονομάστηκε σε Μαύρον Όρος. Tο 1986 μετονομάστηκε σε Παραλίμνη. Tο 1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση Καποδίστριας, προσαρτήθηκε στον Δήμο Λαρισσού. Το έτος 2006 μετονομάσθηκε σε Ακρωτήριου Αράξου και το 2010 εντάχθηκε στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.
Εκκλησίες: Στο χωριό υπάρχει ο Ιερός Ναός της Παναγίας, που γιορτάζει τη Δευτέρα του Πάσχα.

ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ ΑΧΑΪΑΣ
Οι Πόρτες ή Πόρται, είναι ημιορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα του νομού Αχαΐας, που ανήκει διοικητικά στην Δημοτική Ενότητα Ωλενίας, του Δήμου Δυτικής Αχαΐας, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, στην Πελοπόννησο. Εχει μόνιμο πληθυσμό 169 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Σκόλλις, κοντά στα νοτιοδυτικά όρια του νομού, σε υψόμετρο 365 μ.. Κοντά στις Πόρτες είναι τα χωριά Σαντομέρι και Βελιτσές από την πλευρά της Αχαΐας και η Βάλμη από την Ηλεία, ενώ κοντά στο χωριό βρίσκεται και η τεχνητή λίμνη Πηνειού.
Ιστορία: Νότια του οικισμού των Πορτών έχει βρεθεί και ανασκαφτεί Μυκηναϊκό νεκροταφείο. Στην περιοχή διασώζονται σήμερα τα ερείπια κάστρου, χτισμένο τον 14ο αιώνα από Φράγκους του Πριγκι- πάτου της Αχαΐας, που περιλάμβανε οχυρωμένο μεσαιωνικό οικισμό.
Το 1700, σύμφωνα με την Ενετική απογραφή του Φραντσέσκο Γκριμάνι, στις Πόρτες ζούσαν 59 οικογένειες. Στα 1885 αναφέρεται ότι ο οικισμός απείχε τότε τεσσερισήμισι ώρες δρόμο, από την Κάτω Αχαΐα, την έδρα του τότε Δήμου Δύμης.
Το 1912 συστήνεται η κοινότητα Πορτών. Αργότερα, η πρώτη ονομασία του οικισμού Πόρταις και το 1940 διορθώνεται σε Πόρται.
Από το όνομα του χωριού έχει ονομαστεί μια κορυφή του όρους Σκόλλις ως “Πορταϊκό βουνό”, ενώ με την ονομασία “Πορτοβούνι” καλείται ολόκληρο το βουνό της Σκόλλιδος -από τους κατοίκους του χωριού κυρίως. Στην περιοχή υπάρχει το αναρριχητικό πεδίο του όρους Σκόλλις. Κύρια δραστηριότητα των κατοίκων του χωριού είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία.

ΔΗΜΟΣ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ
Ο Δήμος Ερυμάνθου έχει έκταση 582,93 τ. χλμ. και πληθυσμό 8.211 κατοίκους. Εδρα του Δήμου είναι η Χαλανδρίτσα. Δήμαρχος του Δήμου Ερυμάνθου είναι ο κ. Θεόδωρος Μπαρής.
Ο Δήμος Ερυμάνθου διαιρείται στις εξής 4 Δημοτικές Ενότητες: Καλεντζίου, Λεοντίου, Τριταίας και φαρρών, οι οποίες υποδιαιρούνται σε 34 Τοπικές Κοινότητες, που περιλαμβάνουν 88 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. Δημοτική Ενότητα Καλεντζίου: Περιλαμβάνει την Τοπική Κοινότητα Καλεντζίου (Αβράμιον, Αγιος Γεώργιος, Καλέντζιον, Μπαντσαίικα).
2. Δημοτική Ενότητα Λεοντίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ανω Μαζαρακίου (Ανω Μαζαράκι), Δεμέστιχων (Δεμέστιχα), Λεοντίου (Βεταίικα, Γολέμι, Θωμέϊκα, Κατσαϊτέικα, Κουναβαίικα, Λεόντιον, Οβρυόκαμπος.
3. Δημοτική Ενότητα Τριταίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίας Βαρβάρας Τριταίας Αχαΐας (Βαρβάρα, Γάλαρος), Αγίας Μαρίνης Αχαΐας (Αγία Μαρίνα, Κάτω Αγία Μαρίνα), Αλεποχωρίου Αχαΐας (Αγιος Δημήτριος, Αλεποχώριον), Βελιμαχίου Αχαΐας (Βελιμάχιον, Μονή Αγίων Πάντων), Δροσιάς Αχαΐας (Δροσιά, Κάτω Δροσιά, Κουμπέριον, Πτέρη), Ερυμάνθειας (Ερυμάνθεια), Κάλφα Αχαΐας (Κάλφα, Μασουραίικα), Μανεσίου Πατρών Αχαΐας (Γολέμιον, Κάτω Μαστραντώνιον, Μανέσιον, Μαστραντώνης), Ρουπακιάς (Ρουπακιά), Σκιαδά Αχαίας (Καρπέτα, Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Νοτενών, Μπαράκες, Πηγάδια, Σκιαδάς), Σκούρα Αχαΐας (Καρδάσι, Σκούρας), Σπαρτιάς Αχαΐας (Κυπαρίσσιον,Σπαρτά), Σταυροδρομίου Αχαΐας (Ξηροχώριον, Πανουσαίικα, Ράχη, Σταυροδρόμιον), Χιόνας (Χιόνα).
4. Δημοτική Ενότητα Φαρρών: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Βασιλικού ΑχαΙας (Αγριλιά, Βασιλικόν, Κυδωνίαι, Στέρνα, Στεφάνη), Ελληνικού Αχαΐας (Αγία Ελεούσα, Βαλματοπύρα, Ελληνικόν, Κανελλάκι, Κούμαρης, Νεοχώριον Χρυσαυγή), Ισώματος Αχαΐας (Ισωμα), Καλανίστρας Αχαΐας (Καλανίστρα, Ροδιά), Καλάνου (Κάλανος), Καλουσίου (Καλούσιον), Καταρράκτου Αχαΐας (Καταρράκτης), Κριθαρακίων Αχαΐας (Αστέριον, Κριθαράκια), Λακκωμάτων Αχαΐας (Λακκώματα, Τσαπουρνιά), Μιραλίου (Μιράλιον), Νέου Κομπηγαδίου Αχαΐας (Μίχας, Κομπηγάδιον, Πλάτανος), Πλατανόβρυσης Αχαΐας (Αγία Παρασκευή, Κάτων Πλατανόβρυση, Κοίμησις, Πλατανόβρυση), Σταροχωρίου Αχαΐας (Ανω Σταροχώρι, Δαφνούλα, Κάτω Σταροχώρι, Τρούσας), Φαρών Αχαΐας (Πρέβεδος, Φαραί), Χαλανδρίτσης Αχαΐας (Κυδωνιές, Μαστοραίικα-Σταμαίικα, Χαλανδρίτσα), Χρυσοπηγής Αχαΐας (Ανω Χρυσοπηγή, Χρυσοπηγή).

Η ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Χαλανδρίτσα είναι ημιορεινό χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Φαρρών του Δήμου Ερυμάνθου, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 929 κατοίκους.
Η Κοινότητα Χαλανδρίτσας περιλαμβάνει επίσης και τους οικισμούς  Μαστοραίικα – Σταμαίικα και Κυδωνιές, με τον συνολικό της πληθυσμόνα ανέρχεται αε 1047 κατοίκους.
Γεωγραφία: Η Χαλανδρίτσα είναι χτισμένη στο βορειοκεντρικό τμήμα του άλλοτε Δήμου Φαρρών, ευρισκόμενη σε υψόμετρο περίπου 350 μέτρων, στους πρόποδες πρόβουνων νότια του ορεινού όγκου του Παναχαϊκού, καθώς και κοντά τόσο στην πεδινή περιοχή των Φαρρών, στις βορειοανατολικές παρυφές αυτής, όσο και του Ερυμάνθου, στα βόρεια έναντι ακριβώς αυτού, το οποίο απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα από την πόλη της Πάτρας. Η Χαλανδρίτσα, όπως και η γύρω γειτονική περιοχή του οικισμού, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ημιορεινή κυρίως.
Ονομασία: Ο Τριανταφύλλου αναφέρει ότι προέρχεται είτε από τη Bυζαντινή λέξη «Χάλανδρα», είτε από την κωμόπολη που υπήρχε σε κοντινή τοποθεσία με την ονομασία Χαλαμπρέζα και η οποία εγκαταλείφτηκε στις αρχές του 19ου αιώνα περίπου. Αναφέρεται με πολλά ονόματα, όπως Καλαμπρέζα, Χαλαντρίτζα και Χαλαουρίτζα. Ο Θωμόπουλος αναφέρει ότι λέγεται έτσι επειδή επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας εδώ σκότωσαν τον περίφημο αρχιληστή Ανδρίτσο, από τον θάνατο του οποίου («Χάλασμα του Ανδρίτσου») ονομάστηκε Χαλανδρίτσα.
Ιστορία: Η περιοχή της Χαλανδρίτσας κατοικείται από την παλαιολιθική εποχή. Στη θέση Σταυρός, σε λόφο μέσα στη Χαλανδρίτσα, το 1985 κατά τις εκσκαφές για την ανέγερση κέντρου υγείας βρέθηκαν λείψανα προϊστορικού οικισμού της εποχής του Χαλκού. Οι οικίες βρίσκονται περιμετρικά του λόφου και στο κέντρο πιστεύεται ότι υπήρχε κάποιο δημόσιο κτίριο ή ναός. Επίσης, σε μικρή απόσταση, στη θέση Άγιος Βασίλειος έγιναν ανασκαφές και βρέθηκε Μυκηναϊκό νεκροταφείο θαλαμοτών τάφων, που πιστεύεται ότι ήταν το νεκροταφείο του οικισμού.
Η ονομασία του αρχαίου οικισμού, μας είναι άγνωστη καθώς δεν βρέθηκαν επιγραφές αλλά κεραμικά και λίθινα εργαλεία, που χρονολογούνται στον 11ο π.Χ. αιώνα. Οι οικίες έχουν θεμέλια, που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν και δεύτερο πάτωμα, ενώ σε τέσσερις από αυτές κάτω από το δάπεδο τους βρέθηκαν παιδικές ταφές. Όλα τα ευρήματα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας, που εκθέτει διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Αχαΐας.
Κατά την Ενετοκρατία όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την Αχαΐα κατασκεύασαν ένα μικρό φρούριο (πύργο) ετρείπεια του οποίου σώζονται μέχροι και σήμερα.
Κατά την Τουρκοκρατία η Χαλανδρίτσα είχε την ίδια τύχη με την υπόλοιπη Αχαΐα. Στις 26 Φεβρουαρίου 1822 η Χαλανδρίτσα πολιορκήθηκε και λεηλατήθηκε από 2.000 Τούρκους.
Εκπαιδευτικές υποδομές: Η Χαλανδρίτσα διαθέτει νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο. Το 1890 ιδρύθηκε στη Χαλανδρίτσα Σχολαρχείο-Ελληνικό Σχολείο, το σημερινό Γυμνάσιο-Λύκειο, το οποίο και λειτούργησε εκεί έως το 1936. Σε αυτό αποφοίτησαν αξιόλογοι πολιτικοί και επιστήμονες ανάμεσα στους οποίους και ο άλλοτε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, που έχει μείνει γνωστός και ως «Γέρος της Δημοκρατίας». Το 1959 λειτούργησε για πρώτη φορά παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Πατρών, η Α΄ Τάξη Γυμνασίου με 20 μαθητές. Το 1964 το Γυμνάσιο Χαλανδρίτσας γίνεται ανεξάρτητο με τις τρεις πρώτες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το Λύκειο Χαλανδρίτσας άρχισε να λειτουργεί από το 1982.
Υπηρεσίες: H Χαλανδρίτσα διαθέτει Tαχυδρομικό Yποκατάστημα (ΕΛ.ΤΑ.), Πυροσβεστικό Κλιμάκιο, Κατάστημα Ο.Τ.Ε., Ειρηνοδικείο, Υποθηκοφυλακείο, Δασονομείο, Κέντρο Υγείας, και Κ.Ε.Π..
Πολιτισμός-Εκδηλώσεις: Σε συνεργασία του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαλανδρίτσας και του Δήμου Ερυμάνθου, από το 1992 γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις στις οποίες περιλαμβάνονται παραδοσιακοί χοροί, αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου, αλλά και αγωνίσματα για τους μικρούς φίλους. Τα τελευταία χρόνια οι νέοι διοργανώνουν τουρνουά και αγώνες Ποδοσφαίρου, Μπάσκετ, και επιτραπέ- ζιας αντισφαίρισης, τα οποία είναι ιδιαίτερα επιτυχή όσον αφορά τη συμμετοχή του κόσμου, συγκεντρώνοντας άτομα από όλη την Αχαΐα. Στη Χαλανδρίτσα επίσης πραγματοποιείται η Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων και Προϊόντων (Αγροτική Έκθεση) την οποία ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1988 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χαλανδρίτσας και σήμερα αυτή η έκθεση έχει γίνει θεσμός.
Αξιοθέατα: Στη Χαλανδρίτσα έχει ανασκαφεί σημαντικός Mυκηναϊκός οικισμός και νεκροταφείο στις τοποθεσίες “Σταυρός” και “Άγιος Βασίλειος”, επίσης μέσα στον οικισμό σώζονται ερείπεια Φράγκικου πύργου, που χρονολογείται από την εποχή που το χωριό ήταν έδρα βαρόνου. Στο πλακόστρωτο του οικισμού υπάρχει Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Τοπικής Ιστορίας, στεγασμένο σε αναπαλαιωμένα κτίρια νερόμυλου και νεροτριβές.
Στο χωριό λειτουργούν δύο Βυζαντινές εκκλησίες, ο Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου του 13ου αιώνα και ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, επίσης του 13ου αιώνα. Υπάρχει επίσης το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία περιτριγυρισμένο από δέντρα και πάνω σε μικρό λόφο.
Επιπλέον στη Χαλανδρίτσα αξίζει κανείς να θαυμάσει τις παραδοσιακές βρύσες, τα πέτρινα γεφύρια και το ρέμα που διασχίζει τον οικισμό, τα πανύψηλα πλατάνια στην πλατεία, καθώς και την θέα που προσφέρει η περιοχή.

ΤΟ ΒΕΛΙΜΑΧΙ ΑΧΑΪΑΣ
Tο Βελιμάχι (ή και Βελημάχι) είναι χωριό και Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Τριταίας, του Δήμου Ερυμάνθου, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στην Πελοπόννησο. Ο πληθυσμός του χωριού είναι 72 μόνιμοι κάτοικοι. Στην κοινότητα Βελιμαχίου υπάγεται και η Ιερά Μονή Αγίων Πάντων.
Γεωγραφία: Βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του Ερύμανθου σε υψόμετρο περίπου 590 μέτρων. Γειτονιές του χωριού είναι οι: Κορύτα, Λελούδη, Κάτω Ρούγα, Τσιγγαναίικα, Τσιρμαίικ.. Γνωστό τοπωνύμιο του χωριού είναι η περιοχή Ντασκά, στην οποία κατασκευάστηκε το 2014 το Φράγμα Ντασκά (Λίμνη Βελιμαχίου). Οι μεγαλύτερες εκτάσεις του χωριού είναι δημόσιοι βοσκότοποι. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασοκομία.
Ιστορία: Σχετικά με το όνομα του χωριού υπάρχει μια ερμηνεία ότι ίσως να έχει Aλβανική προέλευση και να σημαίνει εύφορη κορυφή. Το 1713 προεστός του χωριού ήταν ο Ιωάννης Τσαλαμιδάς. Ο οικισμός απείχε δύο ώρες και ένα τέταρτο δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι ότι το χωριό απείχε τρεις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα και ότι είχε σχολείο (γραμματείο). Κατά την περίοδο της δημογραφικής του ακμής αναφέρεται ότι κάτοικοι του χωριού έφυγαν και δημιούργησαν το χωριό Βελιμάχι στη Γορτυνία Αρκαδίας.
Εκκλησίες: Πλησίον του χωριού και περιτριγυρισμένο από θαυμάσιο δάσος, λειτουργεί το ανδρώο μοναστήρι των Αγίων Πάντων η ανέργεση του οποίου συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις. Oικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1715-1728 από τον ιερομόναχο Νεκτάριο. Λίγο μετά την ίδρυση της (1748), η Μονή αναγνωρίστηκε ως σταυροπηγιακή. Αξιόλογη είναι η εικονογράφηση των τριών ναών που βρίσκονται στο εσωτερικό της Μονής: Ευαγγελιστρίας (καθολικό), Αγίου Ιωάννου, Αγίων Πάντων. Η Ιερά Μονή εορτάζει την Κυριακή των Αγίων Πάντων με κάθε θρησκευτική λαμπρότητα.
Το χωριό έχει άλλους πέντε ναούς, τον κοιμητηριακό Άγιο Γεώργιο, τον Άγιο Ανδρέα, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Άγιο Νικόλαο και το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Παναγίτσα). Στην εικόνα ο Ιερός Ναός της Παναγιάς του 13ου αιώνα, σε βράχο στο Βελιμάχι Αχαΐας. (Βικιπαίδεια/enpatrais)..

Η ΛΙΜΝΗ ΒΕΛΙΜΑΧΙΟΥ (ΦΡΑΓΜΑ ΝΤΑΣΚΑ)
Η Λιμνοδεξαμενή Ντασκά ή Φράγμα Ντασκά, γνωστότερη ως Λίμνη Βελιμαχίου, είναι τεχνικό έργο το οποίο κατασκευάστηκε το 2014 στην ομώνυμη τοποθεσία του χωριού Βελιμάχι της Δημοτικής Ενότητας Τριταίας στο Δήμο Ερυμάνθου Αχαΐας και βρίσκεται στο ενδιάμεσο της διαδρομής Ερυμάνθεια – Βελιμάχι. Πρόκειται για μικρό ποτάμιο φράγμα στον χείμαρρο Σπλιθάρια, ο οποίος χύνεται στην Λίμνη Αστερίου.
Το φράγμα αυτό είναι χωμάτινο και αφορά στην κατασκευή λιμνοδεξαμενής χωρητικότητας 1,2 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού και αρδευτικού δικτύου μήκους 16 χιλιομέτρων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η άρδευση καλλιεργειών σε εκτάσεις 2.000 στρεμμάτων. Πέρα από την άρδευση των τοπικών αγρών τους θερινούς μήνες, το φράγμα «αποτελεί έναν βιότοπο πλέον καθώς έχει ψάρια, σπάνια είδη πουλιών και δημιουργεί ένα πολύ όμορφο περιβάλλον.
Το όμορφο φυσικό τοπίο και η σημαντική αισθητική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή με τη δημιουργία της λιμνοδεξαμενής ώθησε στην αύξηση της επισκεψιμότητας και την ανάπτυξη φυσιολατρικών δραστηριοτήτων όπως η πεζοπορία και η φωτογραφία τοπίου. Η λιμνοδεξαμενή δέχεται επισκέψεις εκδρομέων από όλη την Ελλάδα που τη βλέπουν ως αξιοθέατο.

Η ΕΡΥΜΑΝΘΕΙΑ ΑΧΑΪΑΣ
Η Ερυμάνθεια είναι χωριό, Τοπική Κοινότητα και έδρα της Δημοτικής Ενότητας Τριταίας, του Δήμου Ερυμάνθου, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στην Πελοπόννησο. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού είναι 219 κάτοικοι. Η Ερυμάνθεια είναι χαρακτηρισμένη επίσημα ως μαρτυρικό χωριό της Ελλάδας.
Γεωγραφία: Η Ερυμάνθεια είναι χτισμένη στο υψίπεδο της Βουντούχλας στις δυτικές υπώρειες του Ερυμάνθου και σε υψόμετρο περίπου 410 μέτρων. Απέχει 38 περίπου χιλιόμετρα από την Πάτρα. Στο μέσο της διαδρομής προς το γειτονικό χωριό Βελιμάχι, βρίσκεται το μικρό φράγμα Ντασκά.
Ονομασία: Η ονομασία του χωριού οφείλεται στο όρος Ερύμανθος, που δεσπόζει πάνω από χωριό, αντικαθιστώντας το προηγούμενο όνομα του χωριού, που ήταν “Τουρκοχώρι” λόγω της εγκατάστασης εκεί Οθωμανών κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Η μετονομασία του χωριού σε Ερυμάνθεια έγινε το 1915.
Ιστορία: Στην Ερυμάνθεια έχουν βρεθεί ίχνη κυκλώπειων τειχών και λείψανα αρχαίου ναού. Κατά την Φραγκοκρατία στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Οθωμανοί, εκχριστιανισμένοι κατά άλλους που υπηρετούσαν τους Φράγκους, από τους οποίους ονομάστηκε Τουρκοχώρι και με αυτό το όνομα αναφέρεται σε όλους τους φορολογικούς καταλόγους και απογραφές. Το 1700 μεταφέρθηκαν από τους Ενετούς στην περιοχή, καθώς και στο χωριό Πουρνάρι Δύμης, 20 οικογένειες Σκλαβούνων, που ήταν ακόλουθοι του Ενετού συνταγματάρχη Ludorecca.
Στη δεύτερη Τουρκοκρατία αναφέρεται ότι ήταν έδρα Αγά και διέθετε και τζαμί. Μετά την απελευθέρωση το τζαμί μετατράπηκε σε οικία, η θέση του ήταν εκεί που βρίσκεται σήμερα η κεντρική πλατεία της Ερυμάνθειας.
Υποδομές: Η Ερυμάνθεια έχει υποκαταστήματα πολλών Δημοσίων Υπηρεσιών όπως, Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο, Λύκειο, Κέντρο Υγείας, Ταχυδρομείο, Ειρηνοδικείο (από το 1935) και Τραπεζικά Υποκαταστήματα.
Πολιτισμός-Εκδηλώσεις: Ο Δήμος Ερθμάνθου κάθε χρόνο διοργανώνει εμποροπανήγυρη – ζωοπανήγυρη στην περιοχή της «Βουντούχλας». Αξίζει να σημειωθεί ότι η ζωοπανήγυρη στην περιοχή της Ερυμάνθου ξεκίνησε το 1901 με Βασιλικό Διάταγμα.

ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΑΧΑΪΑΣ
Το Αστέρι είναι μικρό χωριό της Τοπικής Κοινότητας Κριθαρακίου, της Δημοτικής Ενότητας Φαρρών του Δήμου Ερυμάνθου, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, στην πελοπόννησο, με πληθυσμό 57 κατοίκους.
Γεωγραφία: Βρίσκεται χτισμένο στη κοιλάδα που σχηματίζει ο ποταμός Παραπείρος, όπου λέγεται Αστερόκαμπος, σε υψόμετρο 220 μέτρων.  Συνορεύει με τα χωριά Κριθαράκια, Φαραί, Μιτόπολη, Δαφνούλα και Σταροχώρι. Απέχει περίπου 28 χλμ. από την πόλη της Πάτρας και 11,5 χλμ. από την Χαλανδρίτσα, έδρα του Δήμου Ερυμάνθου.
Ιστορία: Η ονομασία προέρχεται από τους πρώτους οικιστές του, την οικογένεια με το επώνυμο Αστερή. Είναι άγνωστο πότε οικίστηκε για πρώτη φορά το χωριό. Το 1891 αναφέρεται ότι κατοικείτο από 8 οικογένειες. Στα τέλη του 19ου αιώνα υπήρχε κοντά στο χωριό το χάνι του Λόντου. Μετά την Επανάσταση του 1821 κατέβαιναν τον χειμώνα στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας του ποταμού Πείρου και Παραπείρου ποιμένες από του Μοίρα στο Παναχαϊκό. Στο Αστέρι αναφέρεται ότι είχε βοσκότοπους, μεγάλη έκταση, η οικογένεια Νικολακόπουλου από τα Μοιραίικα που είχε καταγωγή από τη Μοίρα.
Λαογραφία: Σύμφωνα με ένα δημοτικό τραγούδι, ο ήρωας και πρωτοκαπετάνιος του Ωλενού Γιαννιάς, στάθηκε έφιππος και αποχαιρέτησε στο Αστέρι φίλους και γνωστούς, προαισθανόμενος το τέλος του, πηγαίνοντας στην Πάτρα όπου μετά από λίγες μέρες δολοφονήθηκε από τους Οθωμανούς.
Η Λίμνη Αστερίου: Η παρακείμενη τεχνητή Λίμνη Αστερίου έλαβε το όνπομά της από το χωριό Αστέρι (βλ. περισσότερα για τη λίμνη Αστερίου παρακάτω).

Η ΛΙΜΝΗ ΑΣΤΕΡΙΟΥ
Η Λίμνη Αστερίου είναι μια πανέμορφη τεχνητή λίμνη στην Αχαΐα, η οποία δημιουργήθηκε την περίοδο 2020-2021 με την ολοκλήρωση του τεχνικού έργου του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου. Πήρε την ονομασία της από το παρακείμενο χωριό Αστέριον, κοντά στο οποίο βρίσκονται τα έργα έμφραξης της κοίτης του Παραπείρου ποταμού.
Η λίμνη βρίσκεται διοικητικά επί το πλείστον στο Δήμο Ερυμάνθου και ένα μέρος της στον Δυτικής Αχαΐας. Τα χωριά που βρίσκονται δίπλα και γύρω από τη λίμνη είναι το Αστέρι, τα Σουβαλιωταίικα και τα Κριθαράκια. Ο συνοικισμός Παπακωσταίικα, επίσης, που ανήκει στην Τοπική Κοινότητα Κριθαρα- κίων βρίσκεται πολύ κοντά στις όχθες της λίμνης.
Η λίμνη δημιουργήθηκε με σκοπό την υδροδότηση της Πάτρας και των όμορων αυτής περιοχών, καθώς και για άρδευση.
Από την κορυφή του παρακείμενου κατάφυτου Κομποβουνίου προσφέρεται άπλετη κοντινή θέα προς την περιοχή της λίμνης.

Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
Ο Δήμος Καλαβρύτων έχει έκταση 1065,5 τ. χλμ. και πληθυσμό 9.223 κατοίκους. Εδρα του Δήμου είναι η τα καλάβρυτα. Δήμαρχος του Δήμου Καλαβρύτων είναι ο κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος.
Ο Δήμος Καλαβρύτων διαιρείται στις εξής 4 Δημοτικές Ενότητες: Αροανίας, Καλαβρύτων, Κλείτορος (Κλειτορίας) και Παΐων οι οποίες υποδιαιρούνται σε 66 Τοπικές Κοινότητες, που περιλαμβάνουν 130 οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. Δημοτική Ενότητα Αραονίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγραμπέλων (Αγράμπελα, Πλατανίτσα), Αγριδίου (Αγρίδι), Αλεσταίνης (Αλέσταινα), Αναστάσεως (Ανάστασις, Μονή Αγίων Θεοδώρων), Αροανίας (Αροανία), Δεσινού (Δεσινό), Καμενιάνων (Δροβολοβό, Καμενιάνοι), Λεχουρίου (Κερασέα, Λεχούριο, Σέλλι), Λιβαρτζίου Λιβάδι, Λιβαρτζινό, Λιβάρτζι), Πλάκας (Πλάκα), Σειρών (Αγιοι Θεόδωροι, Αγιος Γεώργιος, Θωμαίικα, Κρήνη, Σειρές), Ψωφίδος (Ανω Τριπόταμα, Ανω Ψωφίς, Βασιλική, Κάτω Τριπόταμα, Τριπόταμα, Ψωφίς).
2. Δημοτική Ενότητα Καλαβρύτων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ανω Βλασίας (Ανω Βλασία), Ανω Λουσών (Ανω Λουσοί, Βαλβούσια), Βάλτας (Βάλτα), Βιλιβίνης (Βιλιβίνα), Γουμένισσας (Γουμένισσα), Δουμενών (Δουμενά), Δροσάτου (Δροσάτο), Καλαβρύτων (Αυλών, Βραχίο, Καλάβρυτα, Κραστικοί, Μονή Αγίας Λαύρας, Σούβαρδο, Στάση Κερπινής), Καλλιφωνίου (Καλλιφώνιο), Κάνδαλου (Κάνδαλος), Κάτω Βλασίας (Κάτω Βλασία, Μενυχταίικα, Μετόχι, Μονή Αγίου Νικολάου Βλασίας), Ζαχλωρούς (Ανω Ζαχλωρού, Κάτω Ζαχλωρού, Μονή Μεγάλου Σπηλαίου), Κάτω Λουσών (Κάτω Λουσοί, Λουσικό), Κερπινής (Κερπινή), Κέρτεζης (Κέρτεζη), Κορφών (Κορφές), Κούτελης (Κούτελη, Παλαιά Κούτελη), Κρυονερίου (Κρυονέρι), Λαγοβουνίου (Λαγοβούνι), Λαπαναγών (Λαπαναγοί), Μανεσίου Καλαβρύτων (Μάνεσι, Μπούμπουκας), Μικρού Ποντιά (Καρούσι, Λομποκάς, Μέγας Ποντιάς, Μικρός Ποντιάς), Πετσάκων (Μπόσι, Πετσάκοι), Πλατανιώτισσας (Δίγελα, Πλατανιώτισσα, Σπαρτινού), Πριόλιθου (Πριόλιθος), Προφήτη Ηλία (Μουρίκι, Προφήτης Ηλίας), Ρωγών (Ρωγοί), Σιγουνίου (Λεύκη, Σιγούνι), Σκεπαστού (Σκεπαστό), Τρεχλού (Λαπάθεια, Τρεχλό), Φλάμπουρων (Νεοχώρι, Ορθολίθι, Φλάμπουρα).
3. Δημοτική Ενότητα Κλείτορος (Κλειτορίας): Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Νικολάου (Αγιος Νικόλαος), Ανω Κλειτορίας (Ανω Κλειτορία), Αρμπουνα (Αρμπουνας, Καλαμάκι), Γλάστρας (Αγιος Βλάσιος, Γλάστρα), Δρυμού (Δρυμός, Κάτω Δρυμός), Καστελλίου (Καστέλλι), Καστριών (Καστριά), Κλειτορίας (Βάλτος, Ελατόφυτο, Ζαρέλια, Καλλιθέα, Κλειτορία), Κλείτορος (Κλείτωρ), Κρινοφύτων (Κρινόφυτα), Λευκασίου (Λευκάσιο), Λυκουρίας (Κερασιά, Λυκουρία, Σπηλιά), Παγκρατίου (Παγραταίικα Καλύβια, Παγκράτι, Σελλά, Στενό), Πλανητέρου (Πλανητέρο), Τουρλάδας (Τουρλάδα), Φιλίων (Αγιοι Θεόδωροι, Ζευγολατιό, Καλύβια, Μονή Αγίου Αθανασίου, Φίλια).
4. Δημοτική Ενότητα Παΐων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αμυγδαλέας (Αμυγδαλέα), Δάφνης (Δάφνη), Νασίων (Νάσια), Πάου (Βεσίνι, Δεχουναίικα, Πάος, Παλαιός Πάος, Ποταμιά), Πεύκου (Πεύκο), Σκοτάνης (Αγιος Γεώργιος, Σκοτάνη), Χόβολης (Ανω Χόβολη, Κάτω Χόβολη).

ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Τα Καλάβρυτα είναι ορεινή κωμόπολη, Τοπική Κοινότητα, Δημοτική Ενότητα και έδρα του Δήμου Καλαβρύτων, της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 1.600 κατοίκους.
Η Κοινότητα Καλαβρύτων εκτός από τα καλάβρυτα, περιλαμβάνει επίσης και τους οικισμούς Αυλών, Βραχνίο, Κραστικοί, Μονή Αγίας Λάβρας, Βραχνίο, Σούβαρδο και Στάση Κερπινής, με τον συνολικό της πληθυσμό να ανέρχεται στους 1.829 κατοίκους.
Γεωγραφία: Τα Λαλάβρυτα είναι χτισμένα στους πρόποδες των Αροανιών Ορέων (Χελμού), σε υψόμετρο 735 περίπου μέτρων και αποτελούν την έδρα του Δήμου Καλαβρύτων, ενώ αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του νομού και έναν από τους σημαντικότερους οικισμούς της ορεινής Πελοποννήσου.
Ιστορία: Η πολίχνη των Καλαβρύτων είναι χτισμένη στην θέση της αρχαίας Αρκαδικής πόλης Κυναίθης (ή Κύναιθας) η οποία ανήκε στο τμήμα της Αζανίας. Το όνομα Καλάβρυτα, που σύμφωνα με τους ειδικούς ερμηνεύεται ως «καλές βρύσες» και φαίνεται να το απέκτησε την εποχή της Φραγκοκρατίας τον 13ο αιώνα μ.Χ., όταν αποτέλεσε έδρα μιας από τις δώδεκα Βαρωνίες του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, με πρώτο Βαρώνο τον Όθωνα ντε Τουρναί (Othon de Tournay) που έκτισε το κάστρο του πάνω στα ερείπια της ακρόπολης της αρχαίας Κύναιθας. Στη Γαλλική παραλλαγή του Χρονικού του Μορέως αναφέρεται ως Calovrate.
Κατά τα Βυζαντινά χρόνια, το 1430 τα Καλάβρυτα γίνονται έδρα μιας εκ των τριών ανεξαρτήτων
Βυζαντινών ηγεμονιών (δεσποτάτα), στις οποίες ήταν χωρισμένη τότε η Πελοπόννησος, με πρώτο δεσπότη το Θωμά Παλαιολόγο. Δύο χρόνια αργότερα την δεσποτεία των Καλαβρύτων αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο οποίος διατηρεί τη θέση αυτή μέχρι το 1443.
Ελληνική Επανάσταση: Η περιοχή των Καλαβρύτων συμμετείχε στον Αγώνα του 1821 όπου η έκβασή του είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση μεγάλου μέρους της σημερινής Ελλάδας και την ίδρυση του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους. Το 1821 στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας κηρύχτηκε η επανάσταση από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και τους οπλαρχηγούς της περιοχής και γενικά της Πελοποννήσου που είχαν συγκεντρωθεί εκεί όπου πραγματοποιήθηκε και δοξολογία.

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Η Αγία Λαύρα είναι ιστορική μονή στα Καλάβρυτα μια από τις αρχαιότερες μονές του Ελληνικού και κυρίως του Πελοποννησιακού χώρου, γνωστή ως τόπος έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης.
Η Μονή Ιδρύθηκε από έναν συνασκητή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, το μοναχό Ευγένιο, το 961 μ.Χ.. Η αρχική της θέση ήταν 300 μ. περίπου ΝΔ της σημερινής στην τοποθεσία “Παλαιομονάστηρο”, όπου και σώζεται το πρώτο Καθολικό της Μονής, ένας δίκλιτος σταυρεπίστεγος ναός στο στόμιο σπηλιάς με δύο σειρές τοιχογραφιών.
Κειμήλια: Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι είναι το λάβαρο της ορκωμοσίας των αγωνιστών του 1821 (το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού), η πρώτη, δηλαδή, σημαία του Eλληνικού έθνους που βρίσκεται μαζί με τα όπλα των αγωνιστών του 1821. Επιπλέον, ο επιτάφιος του 1754 κεντημένος στη Σμύρνη, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη από την «Κοκόνα του Ρολογά», πολύτιμα Ευαγγέλια όπως το δωρηθέν από την Αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη, τα χρυσοκέντητα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, εγκόλπια, ξυλόγλυπτοι σταυροί, Άγια ποτήρια κ.λπ.. Επίσης, ξεχωρίζει η κάρα του «Αγίου Αλεξίου του ανθρώπου του Θεού», πολιούχου της Μαρτυρικής Πόλης των Καλαβρύτων, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 17 Μαρτίου, και είναι δωρεά του Αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου το 1398. Υπάρχουν επίσης, η κάρα του Αγίου Φιλαρέτου του Ελεήμονος, λείψανα του Αγίου Παντελεήμονος, της Αγίας Παρασκευής, των Αγίων Αναργύρων, κλπ.. Εκτός από τα σημαντικά ιερά κειμήλια και λείψανα που υπάρχουν στην Ιερά Μονή, σημαντικός θησαυρός είναι τα 3.000 έντυπα στη βιβλιοθήκη της, το αρχαιότερο από τα οποία χρονολογείται το 1502. Στη συγκρότηση της βιβλιοθήκης συνέβαλαν σημαντικά ο Κύριλλος Λαυριώτης το 1796 και ο Καλαβρυτινός δάσκαλος και μοναχός Γρηγόριος Ιωαννίδης το 1929.

ΟΤΑΝ Ο ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΥΨΩΣΕ ΤΟ ΛΑΒΑΡΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Κατά τον Μάρτιο του 1821, καθώς πλησίαζε η κήρυξη της Επανάστασης, το μοναστήρι της Αγ. Λαύρας χρησίμευε ως χώρος συγκέντρωσης προεστών της Αχαΐας και άλλων παραγόντων της Επανάστασης, μεταξύ των οποίων και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Από το τέλος Μαρτίου όλοι οι προεστοί και αρχιερείς της Πελοποννήσου είχαν προσκληθεί στην Τρίπολη από τον καϊμακάμη (αναπληρωτή του Χουρσίτ) δήθεν για διαβουλεύσεις. Ο Γερμανός και οι περί αυτών προεστοί και αρχιερείς αρνήθηκαν να μεταβούν στην Τρίπολη και κινούνταν γύρω από τα Καλάβρυτα. Στις 10 Μαρτίου, μετά από ένα τελευταίο τέχνασμα κωλυσιεργίας, συγκεντρώθηκαν στην Αγία Λαύρα (μεταξύ άλλων και οι Ανδρέας Λόντος, Ασημάκης Ζαΐμης, Ασημάκης Φωτήλας, ο επ. Κερνίκης Προκόπιος κ.ά.) από όπου αντάλλαξαν ορισμένες επιστολές με τον καϊμακάμη ο οποίος προσπαθούσε να τους πείσει να μεταβούν στην Τρίπολη. Οι αρχιερείς και προεστοί συσκέφτηκαν και αποφάσισαν ότι έπρεπε να αρχίσει η επανάσταση. Διασκορπίστηκαν σε περιοχές της Αχαΐας και άρχισαν τη στρατολογία. Ορισμένοι οργάνωσαν στρατόπεδο στην Μονή Ομπλού, κοντά στην Πάτρα, απ’ όπου θα άρχιζε η επίθεση για την κατάληψη της πόλης. Το σύνθημα για την έναρξη της επανάστασης μεταδόθηκε και σε άλλες περιοχές, όπως στον Κανέλλο Δεληγιάννη στη Γορτυνία και τον Γ. Πλαπούτα στην Καρύταινα. Την 21 Μαρτίου συγκεντρώθηκαν και πάλι στην Αγ. Λαύρα οι Σωτ. Θεοχαρόπουλος, Νικ. Σολιώτης, Ι. Παπαδόπουλος, Νίκος και Βασίλης Πετιμεζάς και αφού πήραν ένα μικρό κανόνι που υπήρχε στη Μονή και ως σημαία μια χρυσοκέντητη εικόνα της Παναγίας επιτέθηκαν κατά των Καλαβρύτων. Οι εκεί Τούρκοι υπό τον Αρναούτογλου παραδόθηκαν αμέσως. Την ίδια ημέρα (21 Μαρτίου) άρχισαν και στην Πάτρα οι πρώτες αναταραχές και οι Τούρκοι κλείστηκαν στο κάστρο. Η Μονή και τα Καλάβρυτα χρησίμευαν ως αποθήκη εφοδιασμού του στρατοπέδου που είχε σχηματιστεί στη Μονή Ομπλού. Την 23 Μαρτίου, σύμφωνα με επιστολή που σώζεται, οι Κερνίκης Προκόπιος, Ασημ. και Δημήτρης Ζαΐμης και Ιωάννης Παπαδόπουλος ζητούν από τον ηγούμενο και τους πατέρες της Μονής να ξεκινήσουν την επομένη ζώα και “κοπέλια” με εφόδια για τον Ομπλό.
Σύμφωνα με μερικές πρωτεγενείς πηγές την 25 Μαρτίου 1821 έγινε τελετουργική θρησκευτική κήρυξη της Επανάστασης στη Μονή, όταν ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε τους συγκεντρωμένους επαναστάτες και ύψωσε το λάβαρο της Επανάστασης στον θόλο του ιστορικού Ναού της Αγίας Λαύρας

ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ | ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Η Αχαΐα είναι κόμβος τριών μεγάλων οδών. Στα ανατολικά της με αφετηρία την Πάτρα βρίσκεται η Ολυμπία Οδός, η οποία συνδέει τον νομό με την Αθήνα, την Κόρινθο και πόλεις της Βόρειας Πελοποννήσου. Στα βόρεια υπάρχει η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η Ιόνια Οδός, η οποία συνδέει την Αχαΐα με τη Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο, ενώ νότια υπάρχει η Εθνική Οδός 9, η οποία συνδέει την Πάτρα με τον Πύργο και την Καλαμάτα, καθώς και άλλες πόλεις και τοποθεσίες της δυτικής Πελοποννήσου..

ΤΟ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ Ν. ΑΧΑΙΑΣ

Το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Ν. Αχαΐας Α.Ε. παρέχει με ποιότητα, ασφάλεια και ταχύτητα υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών και αποσκευών, με προκαθορισμένα και έκτακτα δρομολόγια, εντός και εκτός του νομού Αχαΐας, με σημείο αναχώρησης ή προορισμού την πόλη της Πάτρας.
Παράλληλα, μέσω του τουριστικού πρακτορείου που διατηρεί με την επωνυμία “PATRAS TRAVEL”, αναλαμβάνει ταξίδια εσωτερικού και εξωτερικού.
Δείτε το αφιέρωμά μας για το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Ν. Αχαΐας κάνοντας κλικ στην εικόνα:

ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ΠΑΤΡΑΣ
Με επαρκή στόλο και 10 λεωφορειακές γραμμές, το αστικό ΚΤΕΛ Πάτρας καλύπτει ένα αξιόλογο εύρος αποστάσεων εντός και εκτός πόλης. Ο στόλος του είναι μπλε και η εισόδος γίνεται μόνο από την μπροστινή πόρτα. Φροντίστε να έχετε πάντοτε μαζί σας εισιτήριο προς επικύρωση, γιατί η επιτόπου αγορά από τον οδηγό θα σας κοστίσει πιο ακριβά. Μπορείτε επίσης να πρεομηθευτείτε την μηνιαία κάρτα πολλαπλών διαδρομών με οικονομικό όφελος και κέρδος πολύτιμου χρόνου.
Να είστε ευγενικοί προς το προσωπικό του Αστικού ΚΤΕΛ Πατρών, που φροντίζει καθημερινά για τις αστικές μετακινήσεις σας, τόσο εντός της πόλης των Πατρών (Α’ Ζώνη) όσο και Περιφερειακά (Β’ ΖΩΝΗ), με συνέπεια και επαγγελματισμό.
Τους καλοκαιρινούς μήνες προστίθενται ή διαμορφώνονται ανάλογα δρομολόγια που εξυπηρετούν διαδρομές από και προς παραλίες και καλοκαιρινούς προορισμούς. Μείνετε ενημερωμένοι! Βρείτε χρήσιμες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Αστικού ΚΤΕΛ Πατρών, κάνοντας κλικ στην εικόνα:

, ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ – ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Πηγές: Ιστορία της Ελλάδας, ιστορίας της Ευρώπης, ιστορικό αρχείο-παρακαταθήκη Θεόδωρου Ευαγγελούδη, Βικιπαίδεια, ιστότοποι και Σελίδες (Κοινωνικών Δικτύων) Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, καθώς και από ιδιωτικές σελίδες (Fb Pages) ή ιστοσελίδες στο διαδίκτυο τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές μας.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.

Κεντρικό αφιέρωμα για την Ελλάδα → Χωριά και πόλεις της Ελλάδας