Η Νησιώτικη Μαγνησία αποτελείται από τις Βόρειες Σποράδες (Τα πολύτιμα σμαράγδια του Αιγαίου όπως αποκαλούνται) και είναι τα φημισμένα (και όχι άδικα) νησιά Σκιάθος, Σκόπελος και Αλόννησος με τις μοναδικές γαλάζιες παραλίες τους.
Στο θαλάσσιο Πάρκο των Βορείων Σποράδων βρίσκεται το σπίτι της Μεσογειακής Φώκιας, το καταφύγιο σπάνιων πουλιών και θηλαστικών, υπόδειγμα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Οι Βόρειες Σποράδες γεωγραφικά ανήκουν στον νομό Μαγνησίας και διοικητικά συγκροτούν την Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, έχει έκταση 275,7 τ. χλμ. και πληθυσμό 13.458 κατοίκους. Πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων είναι η Σκιάθος με 4.883 κατοίκους.
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ – ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Η Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων αποτελείται από τους εξής συστατικούς Δήμους: Δήμος Σκιάθου με έδρα την Σκιάθο, Δήμος Σκοπέλου με έδρα την Σκόπελο και Δήμος Αλοννήσου με έδρα το Πατητήρι.
Αρμόδιος χωρικός Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων είναι η Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας κ. Αννα Μαρία Παπαδημητρίου.
Ο ΔΗΜΟΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Ο Δήμος Σκιάθου έχει έκταση 49,9 τ. χλμ. και πληθυσμό 5.802 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι η Σκιάθος. Δήμαρχος του Δήμου Σκιάθου είναι ο κ. Θοδωρής Τζούμας.
Ο Δήμος Σκιάθου περιλαμβάνει την πόλη της Σκιάθου και τους παρακάτω συστατικούς οικισμούς, καθώς και τις γύρω νησίδες:
Αχλαδιάς, Ζορμπάδες, Καλύβια, Καναπίτσα, Κατσαρός, Κολιός, Κουκουναριές (παλαιά ονομασία Μάραθα), Μονή Ευαγγελίστριας, Ξάνεμος (παλαιά ονομασία τα Αμπέλια), Πλατανιάς, Ρέπι (νησίδα), Τρούλλος, Τσουγκριά (νησίδα).
Περιλαμβάνει επίσης και τις παρακάτω νησίδες που δεν απογράφονται: Αρκό (ή Αρκο ή Αρκάκι), Ασπρονήσι (ή Ασπρο), Μαραγκός, Πρασσόνησο, Τσουγκριάκι.
Η ΣΚΙΑΘΟΣ
Η Σκιάθος είναι πόλη και πρωτεύουσα του νησιού Σκιάθος, του Δήμου Σκιάθου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με πληθυσμό 4.883 κατοίκους. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού.
Γεωγραφικά και τουριστικά στοιχεία: Η πόλη της Σκιάθου, η μόνη πόλη και συγχρόνως πρωτεύουσα στο νησί, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του, σε έναν απάνεμο κόλπο-λιμάνι, που χωρίζεται στα δύο από το νησί Μπούρτζι και που το καλοκαίρι έχει μεγάλη τουριστική και παραθεριστική κίνηση. Το μεγάλο φυσικό λιμάνι της σημερινής πόλης, ιδανικό από την άποψη του νότιου προσανατολισμού και του σχήματός του, υπήρξε ρυθμιστικό στοιχείο της ζωής του νησιού, τόσο κατά τα παλιότερα, όσο και κατά τα νεότερα χρόνια.
Η Σκιαθίτικη λαϊκή αρχιτεκτονική: Σε όλες τις Βόρειες Σποράδες γενικά, η αρχιτεκτονική είναι μοναδική, απλή και χρηστική και δεν έχει καμμία σχέση με την Kυκλαδίτικη.
Ιστορία αρχαιότητα: Στα αρχαία χρόνια η Σκιάθος έπαιξε σπουδαίο ρόλο κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων. Το 480 π.Χ. ο στόλος του βασιλιά Ξέρξη χτυπήθηκε από μία θύελλα και προσέκρουσε στις ξέρες της Σκιάθου. Ο Eλληνικός στόλος αρχικά αποφάσισε να χτυπήσει τον Περσικό στόλο στα στενά του Αρτεμισίου. Τελικά όμως τον αντιμετώπισε και τον νίκησε στη Σαλαμίνα. Κατά την Συμμαχία της Δήλου έχασε την ανεξαρτησία της.
Χρόνια κυριαρχίας των Μακεδόνων: Το 338 π.Χ. η Σκιάθος περιήλθε στην κυριαρχία των Μακεδόνων και έτσι το νησί έζησε ανενόχλητο για πολλά χρόνια. Ιστορικά εμφανίζεται πάλι από την εποχή του Μακεδόνα βασιλέα Φιλίππου Ε’, την περίοδο που βρισκόταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους (200-199 π.Χ.), οπότε και το νησί καταστρέφεται κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις, αλλά και τη δράση του Ρωμαϊκού στόλου.
Βυζαντινά και Ενετικά χρόνια: Για τη Βυζαντινή περίοδο δεν έχουμε πολλές πληροφορίες. Το 758 μ.Χ. επί αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου, στο λιμάνι της Σκιάθου ήταν αγκυροβολημένος ο Βυζαντινός στόλος οποίος έσπευσε να βοηθήσει τη Θεσσαλονίκη, που επρόκειτο να της επιτεθούν οι Βούλγαροι και οι Σλάβοι. Είναι γνωστό πάντως πως το νησί υπέφερε πολύ από επιδρομές πειρατών. Το φαινόμενο της πειρατείας συνεχίστηκε τόσο κατά τη διάρκεια της σύντομης Ενετοκρατίας, όσο και στην Τουρκοκρατία. Το 1207 οι αδελφοί Γκύζη κατέλαβαν το νησί και έχτισαν το Μπούρτζι, ένα μικρό ενετικό φρούριο- παρόμοιο με το Μπούρτζι στο Ναύπλιο- σε ένα νησάκι ακριβώς έξω από την πόλη της Σκιάθου, για να προστατεύσουν την πρωτεύουσα από τους πειρατές. Οι αδελφοί Γκύζη και οι διάδοχοί τους εξουσίαζαν τα νησιά την περίοδο 1204-1276, έως ότου ο Βυζαντινός στόλος τους έδιωξε από τις Βόρειες Σποράδες. Το φρούριο Μπούρτζι απεδείχθηκε αναποτελεσματικό για την προστασία του πληθυσμού από τις πειρατικές επιδρομές και, στα μέσα του 14ου αιώνα, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τη Βυζαντινή πολίχνη και εγκαταστάθηκαν σε ένα φυσικό οχυρό στο βόρειο τμήμα του νησιού, που το τείχισαν.
Νεότερα χρόνια: Το Κάστρο Σκιάθου παρέμεινε ο μοναδικός οικισμός του νησιού έως το τέλος της Ελληνικής Επανάστασης. Το 1829 οι Σκιαθίτες εγκατέλειψαν το Κάστρο και επέστρεψαν στην παλαιά Βυζαντινή πολίχνη, τη σημερινή πόλη της Σκιάθου. Tο 1919 βρήκαν καταφύγιο στο νησί Έλληνες Μικρασιάτες από το χωριό Αγία Παρασκευή Τσεσμέ της Μικράς Ασίας καθώς αντιμετώπιζαν διωγμούς από τους Τούρκους. Όταν σταμάτησαν οι Τουρκικές βιαιότητες -παροδικά όπως θα αποδεικνυόταν- επανέκαμψαν στη Μικρά Ασία. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οι ίδιες οικογένειες εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο νησί (κάποιες εξ αυτών αργότερα πήγαν στον Νέο Μαρμαρά. Η εγκατάσταση των Μικρασιατών στη Σκιάθο έγινε αφενός γιατί την είχαν γνωρίσει ως τόπο κατά την πρώτη εγκατάστασή τους το 1919 και αφετέρου διότι θύμιζε σε αυτούς την παραθαλάσσια πατρίδα τους στη Μικρά Ασία. Έτσι το νησί εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά, πολιτισμικά και οικονομικά.
Υποδομές: Όλες οι Δημόσιες υπηρεσίες του νησιού στεγάζονται στην πόλη της Σκιάθου, η οποία διαθέτει 3 νηπιαγωγεία, 2 δημοτικά σχολεία, 1 γυμνάσιο και 1 λύκειο. Επίσης έχει αεροδρόμιο, δημοτικό στάδιο ποδοσφαίρου, κλειστό γήπεδο μπάσκετ και κέντρο υγείας.
Αξιοθέατα: Στην πόλη της Σκιάθου είναι το σπίτι του μεγάλου πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη που γεννήθηκε και έζησε στο νησί. Στο λιμάνι της πόλης σε μια μικρή χερσόνησο υπάρχει το ενετικό φρούριο Μπούρτζι, όπου σήμερα λειτουργεί το Ναυτικό Μουσείο. Μέσα στο φρούριο κτίσθηκε με μέριμνα και δαπάνη του Ανδρέα Συγγρού το Δημοτικό σχολείο του νησιού, στο οποίο στεγάζεται πλέον το πολιτιστικό κέντρο της Σκιάθου. Στην πόλη της Σκιάθου υπάρχουν επίσης δύο ιστορικοί ναοί. Ο Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου (Παναγιά Λιμνιά ή Απάνω Παναγιά) ο οποίος κτίσθηκε το 1837. Σε αυτόν φυλάσσεται η κάρα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αλλά και η ιστορική εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας (του 1700), την οποία μετέφεραν στη Σκιάθο πρόσφυγες από τη Λίμνη Ευβοίας. Ο Μητροπολιτικός Ναός Τριών Ιεραρχών επίσης, στον οποίο φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας της Εικονίστριας, πολιούχου της Σκιάθου.
Ακόμη στην πόλη της Σκιάθου, στην περιοχή της Αγίας Τριάδος, σώζονται τα ερείπια Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, που πιθανώς κτίσθηκε μεταξύ 4ου και 6ου αιώνα μ.Χ..
Αθλητισμός: Η Σκιάθος διαθέτει σωματείο ποδοσφαίρου και μπάσκετ.
Ακτοπλοϊκή σύνδεση: Το Λιμάνι της Σκιάθου συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Βόλο, τον Άγιο Κωνσταντίνο Φθιώτιδας, την Σκόπελο (Λουτράκι Γλώσσας), την Αλόννησο και το Μαντούδι Ευβοίας (Κυμάσι).
Συγκοινωνίες: Οι Συγκοινωνίες Σκιάθου έχουν επιφέρει τα τελευταία χρόνια την απόλυτη αναβάθμιση των οδικών συγκοινωνιών του νησιού, με τις μετακινήσεις του επιβατικού κοινού να είναι άνετες και ασφαλείς, με υπερσύγχρονα λεωφορεία.
Η ΛΑΪΚΗ ΣΚΙΑΘΙΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Η λαϊκή Σκιαθίτικη αρχιτεκτονική του τόπου, δεν έχει απόλυτα νησιώτικο χαρακτήρα, αλλά δημιουργεί μια σύνθετη εικόνα νησιώτικου και Πηλιορείτικου χωριού, με νεοκλασσικά στοιχεία. Σε όλες τις Βόρειες Σποράδες γενικά, η αρχιτεκτονική είναι μοναδική, απλή και χρηστική και δεν έχει καμμία σχέση με την κυκλαδίτικη. Βέβαια όλα αυτά τα στοιχεία φιλτράρονται μέσα από την ιδιοσυγκρασία, την προτίμηση και τις ανάγκες των κατοίκων.
Η μοναδική λαϊκή Σκιαθίτικη αρχιτεκτονική, είναι εμφανής και στα νεότερα σπίτια. Πανέμορφες αυλές με ανθισμένα λουλούδια, καλαίσθητες σκάλες, παραδοσιακά πηγάδια με αντλίες, πιθάρια, χειροποίητα κεντημένα κάδρα κ.α.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Τα σπίτια είναι ως επί το πλείστον μικρά, χτισμένα το ένα κοντά στο άλλο, διώροφα και πέτρινα και δύο ειδών: τα αγροτικά και τα αρχοντικά. Τα απομείναντα αυθεντικά Σκιαθίτικα σπίτια είναι λίγα, αλλά τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως κεραμοσκεπές και ανθισμένα μπαλκόνια, υπάρχουν και στα νεότερα.
Στη σύγχρονη Σκιάθο, οι στενοί δρόμοι, οι περισσότεροι χαραγμένοι τυχαία, είναι φτιαγμένοι από πέτρινες πλάκες. Στο κέντρο των δρόμων, τοποθετούνται κατακόρυφα μέσα στη γη σε σχήμα ψαροκόκκαλου πλάκες που διευκολύνουν την απομάκρυνση των νερών της βροχής και κάνουν πιο στέρεη την κατασκευή τους. Μικρές πλατείες σχηματίζονται σε διάφορα εσωτερικά σημεία της πόλης, είτε τυχαία, είτε για να τονιστεί κάτι (π.χ. εκκλησίες, βρύσες κ.λ.π.).
Διασκορπισμένα σε όλο το νησί συναντάμε και τα καντηλάκια, μικρά προσκυνητάρια στην άκρη του δρόμου. Σε πολύ όμορφα τοπία, σε διάφορες τοποθεσίες, συναντάμε και σήμερα τις παραδοσιακές πηγές με τρεχούμενο κρυστάλλινο νερό.
ΟΙ ΠΛΑΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ
Δεν υπάρχει αντιπροσωπευτικότερο δείγμα αρχιτεκτονικής από την περιοχή του ιστορικού κέντρο της Σκιάθου την περιοχή Πλάκες. Επίσκεψη στη Σκιάθο δεν νοείται χωρίς μια βόλτα στην κουκλίστικη αυτή συνοικία, την καρδιά της Παλιάς Πόλης του νησιού.
Από τον Άι-Γιαννάκη έως τα σκαλιά για τις κυριολεκτικές «πλάκες» μες στη θάλασσα, θα χαθείτε σε αυτή την πανέμορφη ζωγραφιστή γειτονιά στο νοτιοδυτικό άκρο του παλιού λιμανιού, με τα γραφικά πέτρινα ασβεστωμένα σπίτια και τα υπέροχα δαιδαλώδη σοκάκια, καθώς και τα γραφικά λιθόστρωτα, κηρυγμένα διατηρητέα. Πίσω από τις στέγες, τα μπλε παράθυρα και ανάμεσα στους ολάνθιστους κήπους, το μάτι κλέβει λίγο από το λαχταριστό γαλάζιο του Αιγαίου. Αξίζει να εξερευνήσετε τις Πλάκες και να ταξιδέψετε νοητά στην νοσταλγική εποχή που αναδύεται από την αύρα τους.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Γύρω στο 1360, λόγω των συνεχών πειρατικών επιδρομών, οι Σκιαθίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αρχαία πόλη της Σκιάθου και να ιδρύσουν την πόλη τους στο Κάστρο με έκταση περίπου 25 στρεμμάτων. Πρόκειται για μια βραχώδη χερσόνησο στο βόρειο τμήμα του νησιού, ένα φυσικό φρούριο που κρέμεται κυριολεκτικά πάνω από τη θάλασσα, καθώς είναι χτισμένο πάνω σε ένα επιβλητικό βράχο, με πανοραμική θέα.
Απέχει κάτι λιγότερο από μια ώρα περίπου με αυτοκίνητο από την πόλη, αλλά το αμάξι δεν φτάνει μέχρι τέλους, ωστόσο υπάρχει χώρος για να αφήσετε το όχημά σας. Από εκεί θα περπατήσετε περίπου 30 λεπτά για να κατεβείτε στην παλαιά πόλη του Κάστρου. Βέβαια, ο καλύτερος τρόπος να το προσεγγίσετε είναι με καΐκι από το παλαιό λιμάνι της Σκιάθου, για να απολαύσετε την διαδρομή αλλά και την θέα.
ΣΚΙΑΘΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ / ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Η Σκιάθος είναι – ίσως- το μόνο Ελληνικό νησί που διατηρεί το ίδιο όνομά του στο πέρασμα των αιώνων. Αρκετοί ιστορικοί συγγραφείς και γεωγράφοι, Έλληνες και Λατίνοι, έχουν ασχοληθεί με την ετυμολογία του τοπωνύμιου “Σκιάθος”. Επικράτησαν κυρίως τρεις εκδοχές. Η πρώτη προσεγγίζει το ζήτημα ετυμολογικά. Είναι σύνθετη λέξη αποτελούμενη από τις λέξεις σκιά και Άθως, λόγω της γειτνιάσεως με το Άγιον Όρος και την Χερσόνησο του Άθω. Κατά μία εκδοχή, το όνομα συνδέεται με τη σκιά που ρίχνει στο νησί το Άγιο Όρος.
Κατά μία άλλη, το όνομα σχετίζεται με την πολίχνη Σκιά της Εύβοιας, απ’ όπου ξεκίνησαν οι Χαλκιδείς για να έρθουν στο νησί. Η τρίτη και πιθανότερη εκδοχή, συνδέει την ονομασία του νησιού με την πλούσια σκιά που δημιουργούν τα πολλά δέντρα.
O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης συμφωνούσε με όσους πίστευαν ότι το όνομα Σκιάθος είναι προ-Ελληνικό και το έδωσαν στο νησί οι πρώτοι οικιστές του, οι Πελασγοί κατά την Ελληνιστική περίοδο, εντυπωσιασμένοι από την πολλή σκιά που σχημάτιζαν τα ψηλά δέντρα, καθότι η Σκιάθος ήταν “τόπος σκιόης, σκιερός, κατάσκιος”.
ΣΚΙΑΘΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ και της Αγγελικής, κόρης Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη, που καταγόταν από αρχοντικό σόι προερχόμενο από το Μωρία.
Ο «ποιητής του πεζού λόγου» κατά τον Παλαμά, συγκαταλέγεται στους κορυφαίους των γραμμάτων της νεότερης Ελλάδας.
Το πλούσιο συγγραφικό του έργο, διαπνέεται από βαθιά αγάπη για τη γενέτειρα του, τον Θεό και τους ανθρώπους. 176 διηγήματα, με επίκεντρο κυρίως την Σκιάθο, το Κάστρο, τα Μοναστήρια της και την Αθήνα. Η φύση, η θάλασσα, τα μνημεία του νησιού του, οι απλοί άνθρωποι του τόπου του, αποτέλεσαν τις πηγές του.
Αλλες προσωπικότητες από την Σκιάθο είναι ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης φιλόσοφος, ο Ζήσης Οικονόμου ποιητής, ο Γεώργιος Ρήγας ιερέας, ο Επιφάνειος Στέφανος Δημητριάδης Διδάσκαλος του γένους, ο Διονύσιος Επιφανείου μοναχός – μεγαλόσχημος ιερέας, ο Γιάννης Φραγκούλας θεολόγος διδάκτορας και καθηγητής.
ΣΚΙΑΘΟΣ → ΤΟ ΝΗΣΙ ΠΟΥ ΕΝΕΠΝΕΥΣΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΕΣ
Η επίσκεψη του Γιώργου Σεφέρη στη Σκιάθο του αποκαλύπτει την ομορφιά, την απλότητα, την ηρεμία και τη γαλήνη που αποπνέει το νησί και τα οποία μεταδίδονται στην ψυχή του ποιητή με μοναδικά ανεπιτήδευτο τρόπο. Το φυσικό τοπίο, τα λιόδεντρα, τα πεύκα, τα βουνά, οι λαγκαδιές, τα μονοπάτια, τα ξωκλήσια, οι ακρογιαλιές και κυρίως η θάλασσα, αποτυπώνονται ανεξίτηλα στη μνήμη του ποιητή και καταγράφονται παραστατικά και ζωντανά στο Ημερολόγιό του, στις «Μέρες Α΄».
Ο Οδυσσέας Ελύτης επίσης, «ο ποιητής του Αιγαίου» τόσο πολύ εμπνεύστηκε από τη φυσική ομορφιά της Σκιάθου, ώστε δημιούργησε μια εικαστική σύνθεση χαρτοκολλητικής (κολάζ) από τα χαρακτηριστικά τοπία του νησιού. O ποιητής ασχολήθηκε από νωρίς (1936) με τις «Συνεικόνες», όπως τις ονομάζει. Ο ίδιος εξηγεί, στο «Δωμάτιο με τις Εικόνες»: «Σκοπός μου δεν ήταν να παίξω. Ήταν να μεταγράψω την ποιητική μου σ’ ένα επίπεδο αποσπασμένο από τους ήλους του σταυρού της γλώσσας…».
Η μετουσίωση του λόγου του Οδυσσέα Ελύτη σε εικόνα είχε ως αποτέλεσμα την Οπτασία. Σ’ αυτήν δεσπόζουν οι «σκληροί» ορεινοί όγκοι του νησιού, που «αγκαλιάζουν» το «απαλό» απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, ενώ η ημιδιαφανής, αέρινη γυναικεία μορφή, ως «αναδυομένη», ατενίζει μακριά με ηρεμία και υπερηφάνεια.
Περίοπτη θέση εξάλλου κατέχουν οι Κουκουναριές (παραλία, πευκόδασος, λίμνη Στροφιλιάς) και τα Λαλάρια. Επίσης, σε ένα άλλο κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη, με τον τίτλο «Η Μυστική Φλόγα», διακρίνει κανείς ξεκάθαρα την ιδιαίτερη χερσονησίδα της Σκιάθου, το Μπούρτζι… «Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα, που πλήρης είναι αυτής η όρασίς μου», όπως λέει και ο Κ. Καβάφης..
Ο Υμνητής του Αιγαίου από τη μια και ο Υμνητής της Σκιάθου από την άλλη. «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη» και ο κόσμος του, κάνουν τον Οδυσσέα Ελύτη να συλλογιέται και να αναρωτιέται: «πώς αυτά τα εξήντα περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα με τις τρεις χιλιάδες ψυχές, έφτασαν ν’ αποκτήσουν τη σημασία ολόκληρης ηπείρου;».
ΜΟΥΣΕΙΑ-ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΚΙΑΘΟΥ
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
Το σπίτι που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις 4 Μαρτίου του 1851 δεν υπάρχει σήμερα. Πουλήθηκε και οι αγοραστές του το κατεδάφισαν. Ο Παπαδιαμάντης μεγάλωσε και πέθανε στο καινούριο σπίτι που έχτισε ο πατέρας του το 1860, το οποίο είναι αγροτικού τύπου, εμβαδού 75 τ.μ. και σ’ αυτό έζησε όλη η οικογένεια του παπα-Διαμαντή Εμμανουήλ, τα 5 παιδιά του (3 κορίτσια και 2 αγόρια) και η μητέρα του Αλ. Παπαδιαμάντη, η Γκιουλώ (Αγγελικώ) Μωραΐτη-Παπαδιαμάντη.
Το σπίτι χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1965 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Το 1990 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επισκευής και στερέωσης του κτιρίου. Παραμένει διαμορφωμένο όπως ήταν ως τις τελευταίες στιγμές του μεγάλου διηγηματογράφου.
ΣΚΙΑΘΙΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙ
Ένα από τα αξιοθέατα στη Σκιάθο είναι και το «Σκιαθίτικο Σπίτι», ένα μικρό οικογενειακό μουσείο, κατά τα πρότυπα των σπιτιών που έχουν έκθεμα τον εαυτό τους. Ένα πετρόχτιστο διώροφο του 1910 στην οδό Πολυτεχνείου, είναι το δημιούργημα μιας οικογένειας, όπου ο επισκέπτης ξεναγείται στο πατρογονικό σπίτι γεμάτο κειμήλια, φορεσιές, αντικείμενα και φωτογραφίες. Το εσωτερικό του σπιτιού έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθότι έχουν διασωθεί πολλά έπιπλα και αντικείμενα της ίδιας οικογένειας, από τα τέλη του19ου αιώνα. Κάποιοι πρόγονοι της οικογένειας στο «Σκιαθίτικο Σπίτι» είχαν μεταναστεύσει στις αρχές του 20ού αιώνα στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Νιούπορτ, γι’ αυτό υπάρχουν και φωτογραφίες αλλά και δώρα και αντικείμενα που είχαν έρθει από εκεί. Όλα αυτά γεννούν ένα γοητευτικό και μοναδικό πολιτισμικό χαρμάνι.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Το Μουσείο Ναυτικής και Πολιτιστικής Παράδοσης Σκιάθου, μέσα από τη μόνιμη συλλογή του, που απαρτίζεται από εξακόσια και πλέον εκθέματα, αφηγείται και μας ταξιδεύει στους δύο αιώνες Ναυπηγικής και Ναυτικής Ιστορίας της Σκιάθου.
Η Σκιάθος λόγω της γεωγραφικής της θέσης αλλά και του ασφαλούς λιμανιού της, ήταν προορισμένη να παίξει σπουδαίο ρόλο τόσο στη ναυπηγική, όσο και στη ναυτική παράδοση. Η ενασχόληση των Σκιαθιτών με τη ναυτιλία, ξεκινά από τα βάθη των αιώνων και εξελίσσεται αδιατάρακτα μέχρι και σήμερα.
Το Μουσείο φιλοξενεί επίσης ένα μικρό αφιέρωμα στο πολεμικό ναυτικό και την ιστορία του υποβρυχίου Λάμπρος Κατσώνης που βυθίστηκε ανοιχτά της Σκιάθου το 1943. Ιδρύθηκε το 2015 και στεγάζεται στο πολιτιστικό κέντρο που βρίσκεται στο Μπούρτζι, μια μικρή χερσόνησο, η οποία χωρίζει στα δύο το λιμάνι της Σκιάθου και είναι πραγματικά ένας σπάνιος τόπος αναψυχής, κατάφυτο από πεύκα, πάντα δροσερό, με μαγευτική θέα και ένα ονειρικό πραγματικά θερινό θέατρο.
ΑΛΛΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΤΑ
Αλλα μουσεία-αξιοθέατα στην Σκιάθο είναι: Το Μουσείο του ποιητή φιλοσόφου Ζήση Οικονόμου, ο οποίος βραβεύτηκε το 1977 από την Ακαδημία Αθηνών και το 1995 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο ποίησης. Με τη δημόσια διαθήκη του κληροδότησε στο Δήμο Σκιάθου, μεταξύ άλλων, το πατρικό του για την πολιτιστική αξιοποίηση. Ο Δήμος Σκιάθου έχει διαμορφώσει την οικία του σε «Μουσείο Ζήση Οικονόμου» για την ανάδειξη της πλούσιας πνευματικής παρακαταθήκης του με προσωπικά αντικείμενα, ενθυμήματα και έργα του • Το Λαογραφικό Μουσείο ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας, όπου στη βιβλιοθήκη και το λαογραφικό μουσείο του Mοναστηριού φυλλάσσεται ένας μεγάλος αριθμός ιερών κειμηλίων και λειψάνων, ένας πραγματικός ιερός θησαυρός, καθώς και μια καταπληκτική συλλογή μουσικών οργάνων από όλον τον κόσμο και πολύτιμα και σπάνια χειρόγραφα και βιβλία των πέντε τελευταίων αιώνων. Στο καθολικό της Μονής φυλλάσσονται τα Ιερά Λείψανα πολλών Αγίων πολλά εκ των οποίων εδωρήθησαν από τον Ναύαρχο Λάζαρο Κουντουριώτη το 1823, σε αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς της Μονής στnv απελευθέρωση του γένους. Μια σπουδαία συλλογή λαογραφικών αντικειμένων καθώς και ιστορικών κειμηλίων κοσμεί το Μουσείο της Μονής, όπως επίσης και πολλά αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι ηρωικοί πρόγονοί μας, όπως η συλλογή του αείμνηστου Μάρκου Μπότσαρη καθώς και πολλών Σκιαθιτών, που τα παραχώρησαν στη Μονή για να διασφαλίσουν την διάσωσή τους.
ΙΕΡΟΙ ΧΩΡΟΙ
Η σχέση της τοπικής κοινωνίας με τη θρησκεία αποτυπώνεται στους ιερούς ναούς είτε πρόκειται για τον καθεδρικό ναό με το μαρμάρινο επιβλητικό τέμπλο, είτε για το εμβληματικό μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, με την αγιορείτικη οχυρωματική αρχιτεκτονική, είτε για τα ταπεινά ξωκλήσια. Οι εκκλησίες του Κάστρου είναι: Της γεννήσεως του Χριστού ή Χριστός στο Κάστρο • η Αγία Μαρίνα • ο Αγιος Νικόλαος του Κάστρου • ο Αγιος Βασίλειος • Παναγία η Πρέκλα • η Παναγία Μεγαλομάτα Κάστρου • η Αγία Κυριακή • οι Αγιοι Απόστολοι • ο Αγιος Δημήτριος (έξω από το Κάστρο) • Καθολικό Μονής Ευαγγελισμού έξω από το Κάστρο (Παναγία στο Καλάμι).
Εκκλησίες της σύγχρονης πόλης είναι: ο Αγιος Νικόλαος • ο Ιερός Ενοριακός Ναός Γενεθλίου της Θεοτόκου (Παναγιά Λιμνιά) • ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Τριών Ιεραρχών.
Μοναστήρια και καθολικά μοναστηριών: Η Ιερά Κοινοβιακή Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου – Μονή Ευαγγελιστρίας (βλ. αφιέρωμα παρακάτω) • η Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου – Παναγίας Εικονίστριας • ο Άγιος Ιωάννης ο Κρυφός – Παρθένη • η Ιερά Μονή Παναγίας Κεχριάς • η Ιερά Μονή Αγίου Χαραλάμπους.
Αλλές Εκκλησίες: Στη Σκιάθο κανένα από τα ξωκλήσια δεν είναι «ορφανό», μιας και πολλές οικογένειες έχουν «υιοθετήσει» με συγκινητική στοργή και από κάποιο εκκλησάκι, το οποίο φροντίζουν και τιμούν ανήμερα της γιορτής του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένο. O Άγιος Ιωάννης ο Κρυφός – Πασχαλαίοι • o Προφήτης Ηλίας • o Άγιος Αθανάσιος • των Ταξιαρχών στην Αγαλλιανού • o Άγιος Κωνσταντίνος • o Άγιος Γεώργιος στο ρέμα της Κεχριάς • o Άγιος Παντελεήμονας δυτικά του βράχου του Κάστρου σε απόσταση περίπου 1,5 χλμ. • η Παναγία Γλυκοφιλούσα στο βόρειο άκρο του νησιού κοντά στο Κάστρο και στο βάθος ενός γκρεμού πλάι στη θάλασσα • η Παναγιά Καρδάση στο βόρειο τμήμα του νησιού, στο δρόμο προς το Κάστρο σε υψόμετρο 200μ. στη θέση Πρυί (Πυργί) • η εκκλησία Ζωοδόχου Πηγής ή Παναγία Δομάν ή Ντουμάν όπως είναι γνωστή στους ντόπιους βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού, πλησίον του Κάστρου σε υψ. 200 μ. • ο Άγιος Δημήτριος περίπου 2 χλμ. βόρεια της πόλης στην ανηφόρα του Βαραντά σε υψ. 300 μ. • ο Άγιος Γεώργιος Χριστοδουλίτσα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3 χλμ. βόρεια της πόλης της Σκιάθου, μέσα σε ένα ελαιώνα • η Αγία Καλή σε απόσταση 1 χιλ. βόρεια της πόλης της Σκιάθου και σε υψ. 100 μ. • ο Άγιος Αντώνιος δυτικά και όχι πολύ μακριά απ’ την πόλη, πάνω στον ομώνυμο λοφίσκο • ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στον Πύργο είναι κτισμένη βορειοανατολικά της πόλης, στη θέση «Πύργος» απέναντι από την είσοδο του αεροδρομίου και είναι γνωστή στον ντόπιο πληθυσμό ως Αϊ Γιάννης ο Πύργος • Των Ασωμάτων στην Αχλαδιά ή εκκλησία των Ταξιαρχών όπως είναι γνωστή, βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα του νησιού μετά την ακτή του Βασιλιά, στις Αχλαδιές, λίγα μέτρα πάνω απ’ τη θάλασσα • η Αγία Ελένη στη δυτική ακτή του νησιού, δίπλα στη λίμνη Στροφιλιά στις Κουκουναριές, που έδωσε το όνομά της στην κοντινή παραλία.
Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου ή αλλιώς Μονή Ευαγγελίστριας ιδρύθηκε το 1794. Βρίσκεται έξω από την πόλη της Σκιάθου, σε απόσταση περίπου 5 χλμ. βόρεια και είναι ανδρικό μοναστήρι με 28 μοναχούς. Στη μονή κατασκευάστηκε και ευλογήθηκε η πρώτη Ελληνική σημαία με το λευκό σταυρό σε γαλάζιο φόντο.
Το 1807 ο Νικοτσάρας ερχόμενος από το Άγιον Όρος συγκέντρωσε στο μοναστήρι του Ευαγγελισμού οπλαρχηγούς, μεταξύ των οποίων και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη οι οποίοι ορκίστηκαν υπό του ηγουμένου Νήφωνος έχοντας προ αυτών την σημαίαν (επί κυανού εδάφους λευκόν σταυρόν) ότι θα συμμετάσχουν στον αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Είναι η πρώτη εμφάνιση της Ελληνικής σημαίας σε μπλε φόντο και λευκό σταυρό.
ΤΑ ΚΑΛΥΒΙΑ
Τα Καλύβια είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Σκιάθου μετά την πόλη της Σκιάθου, με 312 κατοίκους. Τα Καλύβια αναγνωρίστηκαν ως οικισμός το 1961 αλλά καταργήθηκαν το 1971, για να ξαναδημιουργηθούν το 2001.
Σήμερα διοικητικά το χωριό υπάγεται στον Δήμο Σκιάθου της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Κοντά στα Καλύβια βρίσκεται η παραλία Λεχούνι (φωτογραφία). Στα Καλύβια σήμερα λειτουργούν αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια.
ΟΙ ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΕΣ
Οι Κουκουναριές (παλαιά ονομασία Μάραθα) είναι οικισμός που βρίσκεται στο νησί της Σκιάθου του Δήμου Σκιάθου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 119 κατοίκους. Οι Κουκουναριές είναι γνωστές για τις παραλίες τους, με ονομαστή την ομώνυμη παραλία με χρυσή άμμο, όπου βρίσκεται και το καταδυτικό κέντρο Σκιάθου. Άλλες παραλίες είναι η Μπανάνα, ο όρμος Ελιάς, το λιμάνι του Ξέρξη, η Αγία Ελένη και τα Μαράθα. Επίσης έχει και το βουνό Τραχαλόμαντρα. Στην παραλία της χρυσής άμμου υπάρχει και ένας υδροβιότοπος όπου κατοικούν σπάνια είδη πτηνών και φυτών. Κατά την μεταπολεμική περίοδο του Β’ παγκοσμίου πολέμου ανήκαν στον κ. Νικόλαο Αρμαμέντο, όμως του αφαιρέθηκαν με υποχρεωτική απαλλοτρίωση για την κατασκευή κυρίως του ξενοδοχείου Ξενία.
Ονομασία: Η ονομασία Κουκουναριές προέρχεται από τα δέντρα που υπάρχουν εκεί, τις Κουκουναριές.
Η παραλία χρυσή άμμος: Η παραλία των Κουκουναριών ονομάζεται Χρυσή Άμμος, εξαιτίας του χρώματος της άμμου που λαμπιρίζει. Είναι μία από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας και το καλοκαίρι κατακλύζεται από χιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν πολλές καντίνες και κέντρα διασκέδασης. Επίσης μπορεί κανείς να κάνει θαλάσσιο σκι και μπορεί να πάρει κανό, θαλάσσιο ποδήλατο και να κάνει parasailing. Τα νερά της είναι πεντακάθαρα. Έχει βραβευτεί με Γαλάζια Σημαία.
Προστατευόμενη περιοχή: Η παρακείμενη λίμνη, το δάσος και ο κόλπος της περιοχής, συγκαταλέγονται στους προστατευόμενους βιότοπους του δικτύου Natura 2000.
ΜΑΝΔΡΑΚΙ / ΛΙΜΑΝΙ ΞΕΡΞΗ
Παραλία στο βόρειο τμήμα του νησιού, 15 περίπου χλμ. δυτικά από την πόλη της Σκιάθου, με άμμο και σχετικά βαθιά νερά, μακρυά από την φασαρία και τον πολύ κόσμο.
Η διαδρομή προς την παραλία είναι εκπληκτική, αφού ο επισκέπτης, για να φθάσει σε αυτήν, πρέπει να διασχίσει το πανέμορφο δάσος του Μανδρακίου, μία διαδρομή περίπου 2 χλμ., από το σημείο που μπορεί να φτάσει το αυτοκίνητο. Άλλη επιλογή είναι κάποιο εκδρομικό καραβάκι από το λιμάνι της Σκιάθου.
Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΧΛΑΔΙΕΣ
Οι Αχλαδιές είναι μια αμμουδερή παραλία, σε απόσταση 4 χλμ. από την χώρα της Σκιάθου, πολύ κοντά στον κεντρικό δρόμο με τη νότια θέση της να την προστατεύει από ισχυρούς βοριάδες και κύματα. Η πρόσβαση είναι εύκολη, με συχνά δρομολόγια λεωφορείων από την πόλη της Σκιάθου, αλλά και με καραβάκια που αναχωρούν από το παλιό λιμάνι του νησιού.
ΤΟ ΝΗΣΑΚΙ ΤΣΟΥΓΚΡΙΑΣ
Στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Βορείων Σποράδων, ανατολικά από το νότιο άκρο της Σκιάθου και σε απόσταση μικρότερη των 2 ν.μ. από το λιμάνι της πρωτεύουσας, βρίσκεται ένα μαγευτικό νησάκι, ο Τσουγκριάς. Είναι καταπράσινο, γεμάτο με πεύκα και ελιές και διαθέτει δύο μικρές λιμνούλες, καθώς και ένα ερειπωμένο πλέον ελαιοτριβείο.
Το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Φλώρου προσφέρει μια πανέμορφη θέα και εκεί συνήθως τελούνται πολλοί θρησκευτικοί γάμοι.
Η ΔΙΑΣΗΜΗ ΠΑΡΑΛΙΑ “ΛΑΛΑΡΙΑ”
Στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού βρίσκεται η παραλία Λαλάρια, μία από της ομορφότερες της Ελλάδας, που έκανε διάσημη τη Σκιάθο και που η εικόνα της έχει κάνει το γύρο του κόσμου. Ο βοριάς πέφτει με μανία πάνω στους απόκρημνους ολόλευκους βράχους, που ορθώνονται επιβλητικοί πάνω από τη θάλασσα και δημιουργεί, εκατομμύρια χρόνια τώρα, τα ολοστρόγγυλα, λευκά βότσαλα, τα «λαλάρια», τα οποία καλύπτουν όλη την παραλία.
Η πασίγνωστη «Τρύπια Πέτρα» είναι ένα από τα θαύματα της φύσης, που κοσμεί τα λευκά βότσαλα της άγριας και πεντακάθαρης παραλίας. Είναι προσβάσιμη μόνο από τη θάλασσα και μόνο όταν επικρατεί νηνεμία, με καθημερινά καραβάκια από το λιμάνι της Σκιάθου.
Η παραλία δεν είναι οργανωμένη στο ελάχιστο, ενώ απαγορεύεται αυστηρά η συλλογή βoτσάλων.
Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΜΕΓΑΣ ΓΥΑΛΟΣ
Η αμμώδης και ανοργάνωτη παραλία Μέγας Γιαλός είναι ένα μαγευτικό και ήρεμο ακρογυάλι σχεδόν άγνωστο στον πολύ κόσμο, 4 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την πόλη της Σκιάθου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ
Η παραλία του Αγίου Παντελεήμονα παίρνει το όνομά της από το εκκλησάκι που είναι χτισμένο από πάνω της και βρίσκεται αμέσως μετά το Ακρωτήριο του Αγιου Σώζων, κάτω ακριβώς απο το λόφο που είναι κτισμένη η πανέμορφη και ολόλευκη εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου. Είναι προσβάσιμη μόνο από την θάλασσα. Τις παραλίες θα μπορέσετε να τις δείτε από μακρυά, όσοι περπατήσετε στον πεζόδρομο προς το Κάστρο της Σκιάθου.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΜΜΟΣ
Η Μεγάλη Αμμος είναι μια πολυσύχναστη και πλήρως οργανωμένη παραλία με εύκολη πρόσβαση. Απέχει μόλις 1 χλμ. από την πόλη στο δρόμο προς τις Κουκουναριές. Μπορείτε να φτάσετε ως εκεί είτε περπατώντας, είτε με αυτοκίνητο ή λεωφορείο. Ονομάζεται έτσι λόγω του μεγάλου μήκους της παραλίας η οποία αποτελείται από μαλακή άμμο. Είναι το κατάλληλο μέρος για παιδιά. Το εύρος επιλογών σε καταλύματα είναι μεγάλο. Εξαιτίας της κοντινής απόστασής της από την πόλη, η Μεγάλη Αμμος είναι μία από τις πιο γνωστές παραλίες της Σκιάθου, καθώς αποτελεί μια γρήγορη λύση για τους ντόπιους και τους τουρίστες.
ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Αλλές παραλίες στη Σκιάθο είναι • Ο Βασιλιάς που βρίσκεται 1,5 χλμ. νοτιοδυτικά
από την χώρα της Σκιάθου και είναι μία όμορφη αμμουδερή παραλία με καλή οργάνωση
• Στην ανατολική πλευρά του ακρωτηρίου Καλαμάκι το νοτιότερο τμήμα της Σκιάθου, με τρεις όρμους Σκληθρί, Καναπίτσα και Τζανεριά • Η παραλία Βρωμόλιμνος στο δυτικό άκρο του ακρωτηρίου Καλαμάκι, 7 χλμ. από την πόλη της Σκιάθου, και μπροστά από ένα, ξερό πια, έλος βρίσκεται μια πανέμορφη οργανωμένη παραλία, γεμάτη κίνηση και ζωή, με ταβέρνες και καφετέριες, γήπεδο Beach Volley, δυνατότητα για θαλάσσια σπορ, με ήρεμα κρυστάλλινα νερά και υπέροχη λεπτή άμμο • Ο Κολιός αποτελείται από χρυσή άμμο, πεντακάθαρα και ήρεμα νερά, καθώς βρίσκεται σε κόλπο και η παραλία είναι οργανωμένη με όλες τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και ανέσεις, ενώ συνδέεται και με συχνά δρομολόγια λεωφορείων • Η Αγία Παρασκευή είναι μια αρκετά μεγάλη παραλία, 8,5 χλμ. περίπου νοτιοδυτικά από την πόλη της Σκιάθου, πολύ καλά οργανωμένη με καθαρά νερά και ξανθιά λεπτή άμμο δίπλα από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής • Ο Τρούλλος είναι μια παραλία για οικογενειακές βουτιές με πεντακάθαρα και ρηχά νερά, η οποία έχει πάρει την ονομασία της από το νησάκι που βρίσκεται εκεί και μοιάζει με τρούλλο. Βρίσκεται στο δρόμο προς τις Κουκουναριές, 9 χλμ. νοτιοδυτικά από την πόλη της Σκιάθου • Τα Μάραθα βρίσκονται χρονικά πέντε λεπτά πριν απο τις Κουκουναριές, σε απόσταση 11 περίπου χλμ. από την πόλη της Σκιάθου και είναι μία καλά οργανωμένη παραλία που την αγκαλιάζουν τα δέντρα που υπάρχουν γύρω της. Η παραλία Μάραθα βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Σκιάθου και συγκεκριμένα κάτω από το ξενοδοχείο Skiathos Palace, έχει δε εύκολη πρόσβαση • Η Μπανάνα (Κρασάς), βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Σκιάθου, 14 χλμ. περίπου από την πόλη, σε κοντινή απόσταση από τις Κουκουναριές. Στην ουσία πρόκειται για δύο ακτές τη Μεγάλη και τη Μικρή Μπανάνα –παλαιότερα ο όρμος ονομαζόταν Κρασσάς– οι οποίες προσεγγίζονται οδικώς με χωμάτινο δρόμο που φτάνει μέχρι την ακτή. Οι παραλίες χαρακτηρίζονται για την χρυσαφένια αμμουδιά τους, τα κρυστάλλινα, ήρεμα νερά και τα πανύψηλα πεύκα που φτάνουν σχεδόν μέχρι την ακτή. Λόγω της θέσης τους, προσφέρουν αξέχαστη θέα του ηλιοβασιλέματος. Στη Μεγάλη Μπανάνα εκτυλίσσεται το καλοκαίρι ένα ατελείωτο πάρτυ με εύρος επιλογών για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ, ενώ η πιο απομονωμένη Μικρή Μπανάνα είναι φιλική για γυμνιστές • Στην Αγία Ελένη στο δυτικό άκρο της Σκιάθου, σε κοντινή απόσταση από τη Μπανάνα και τις Κουκουναριές, 13 χλμ. από την πόλη της Σκιάθου, βρίσκεται μια οικογενειακή και οργανωμένη παραλία, με ήρεμα, ρηχά καταγάλανα νερά και ψιλή άμμο μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με υπέροχη θέα Ακολουθώντας το χωματόδρομο μπορείς να επισκεφτείς και το ομώνυμο εκκλησάκι απ’ όπου πήρε την ονομασία της η ακτή. Ο ήλιος λάμπει μέχρι πολύ αργά το απόγευμα και κάνοντας μπάνιο εκεί, θα εκμεταλλευτείτε και τις τελευταίες ακτίνες του • H Κρυφή Αμμος είναι μία πραγματικά κρυφή αμμώδης παραλία, σε ένα μικρό κολπάκι, 15 περίπου χλμ. δυτικά από την πόλη της Σκιάθου. Η πρόσβαση γίνεται κυρίως με εκδρομικά καραβάκια ή με αυτοκίνητο σε συνδυασμό με περπάτημα • Στην παραλία Ελιάς η ομορφιά του τοπίου και της διαδρομής, η καθαρή θάλασσα και η ησυχία σίγουρα θα σας προσφέρουν ένα από τα απολαυστικότερα μπάνια της ζωής σας. Είναι η ιδανική επιλογή για κάποιον που δε του αρέσει η πολυκοσμία και επιζητά ηρεμία και χαλάρωση. Λεπτή άμμος σαν πούδρα και κρυστάλλινα ρηχά νερά. Χρειάζεστε ένα αυτοκίνητο για να φτάσετε εκεί, μπορείτε όμως και να περπατήσετε 20-25 λεπτά, μέσα από το υπέροχο πευκοδάσος. Υπάρχει καντίνα στην παραλία • Η παραλία Ασέληνος βρίσκεται στο βόρειο μέρος του νησιού, 12 χλμ. περίπου από την πόλη της Σκιάθου, θα βρείτε τις παραλίες Μικρός και Μεγάλος Ασέληνος που προσφέρουν απόκοσμη ομορφιά αλλά και ησυχία, καθώς δεν έχουν έντονη τουριστική ανάπτυξη. Με χοντρή άμμο και ψιλό βότσαλο και απότομα καταγάλανα νερά σε ένα βορεινό όρμο, όπου το μάτι δε συναντά καθόλου στεριά. Όταν έχει βοριά, δημιουργούνται μεγάλα κύματα. Μπορείτε να φτάσετε οδικώς, διανύοντας και ένα τμήμα χωματόδρομου, ή με καραβάκι • Η παραλία Κεχριάς / Ταρσανά είναι ένας όρμος που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού, 13 περίπου χλμ. από την πόλη, και μια διαδρομή που σε αποζημιώνει. Έχει πρόσβαση από τη θάλασσα, αλλά και μετά από αρκετό περπάτημα μέσα από το χωματόδρομο που υπάρχει. Διαθέτει λίγες ομπρέλες και ξαπλώστρες, η θάλασσα είναι πεντακάθαρη, περικυκλωμένη από καταπράσινα βουνά και εκτεθειμένη στον βόρειο άνεμο, ο οποίος, όταν είναι ισχυρός, φέρνει αρκετά κύματα • Η παραλία Κάστρο βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, 11 χλμ. από την πόλη της Σκιάθου, κάτω από την παλιά μεσαιωνική πόλη της Σκιάθου βρίσκεται μια πανέμορφη παραλία, που και αυτή ονομάζετα Κάστρο. Με πεντακάθαρα νερά και επιβλητικό φυσικό τοπίο, η παραλία συνήθως έχει κύματα καθώς είναι εκτεθειμένη στο άνεμο. Δεν είναι οργανωμένη αλλά υπάρχει ένα αναψυκτήριο. Μη διστάσεις να επισκεφτείς μετά τα ερείπια της αρχαίας πόλης και να αγναντέψεις τη θέα από ψηλά. Στο Κάστρο μπορείτε να φτάσετε πολύ εύκολα με κάποιο από τα πλοιάρια που ξεκινούν κάθε μέρα από το λιμάνι της Σκιάθου. Αν αποφασίσετε να το προσεγγίσετε με άλλο τρόπο, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ο δρόμος σταματάει πριν το Κάστρο και την υπόλοιπη απόσταση θα πρέπει να τη διανύσετε με τα πόδια • Η παραλία Λεχούνι / Νικοτσάρα βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μοναστήρι του Ευαγγελισμού από το οποίο ο επισκέπτης αντικρύζει την παραλία του Λεχουνίου, ένα από τα μέρη που δεν τα έχει αγγίξει ο χρόνος. Η παράδοση λέει πως εδώ θάφτηκε ο ήρωας της Επανάστασης του 1821, Νικοτσάρας. Η παραλία είναι ερημική, βραχώδης με άσπρα βότσαλα και διαθέτει άγρια ομορφιά. Ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά οδηγεί μέχρι κάτω στην αμμουδιά • Η παραλία Ξάνεμος απέχει 2,5 χλμ. από την πόλη, έχει χοντρό βότσαλο και τα νερά είναι πεντακάθαρα και δροσερά. Τις περισσότερες φορές έχει κύματα καθώς, παρότι βρίσκεται σε κόλπο, είναι εκτεθειμένη σε ανέμους. Διαθέτει περιορισμένο αριθμό από ομπρέλες και υπάρχει καντίνα. Βρίσκεται ακριβώς μπροστά στο αεροδρόμιο της Σκιάθου, με αποτέλεσμα τα αεροπλάνα να περνούν πάνω απ’ τους λουόμενους, που βιώνουν μια μοναδική εμπειρία. Απέναντι, βρίσκεται η Σκόπελος και λίγο πιο δίπλα, στην περιοχή Κεφάλα, γίνονται ανασκαφές, καθώς εκεί έχουν ανακαλυφθεί τα θαυμαστά ερείπια ενός προϊστορικού οικισμού • Η παραλία Αγκιστρος (φωτογραφία) είναι μία απομονωμένη αμμουδερή παραλία και βρίσκεται 15 περίπου χλμ. βορειοδυτικά από την πόλη της Σκιάθου. Η πρόσβαση γίνεται κυρίως με εκδρομικά καραβάκια, αλλά αν θελήσετε να πλησιάσετε με αυτοκίνητο, θα πρέπει να περπατήσετε περίπου 2 χλμ. μέχρι την παραλία. Η θάλασσα είναι πεντακάθαρη και το περιβάλλον πανέμορφο, μακριά από την πολυκοσμία και την φασαρία.
ΤΟ ΡΕΠΙ (Ακατοίκητη νησίδα με φάρο)
Το Ρέπι (ή Ρέπιο) είναι μία μικρή ακατοίκητη νησίδα της Σκιάθου στις Βόρειες Σποράδες, η οποία βρίσκεται ανατολικά του νησιού και δίπλα στη νησίδα Άρκος. Πάνω στο Ρέπι υπάρχει φάρος, ο οποίος κατασκευάστηκε το 1914. Το ύψος του πέτρινου πύργου είναι 15,1 μ..
ΣΚΙΑΘΟΣ | ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ-ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Η Σκιάθος τα τελευταία χρόνια χάρις στις Συγκοινωνίες Σκιάθου, γύρισε σελίδα στον τομέα των συγκοινωνιών και από το 2022 απέκτησε υπερσύγχρονα λεωφορεία παρέχοντας υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών, που συνάδουν με ένα νησί υψίστης ποιοτικής και τουριστικής εμβέλειας, όπως η αρχόντισσα των Βόρειων Σποράδων, με τους χιλιάδες μόνιμους κατοίκους και τους εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες ετησίως.
ΟΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Οι Συγκοινωνίες Σκιάθου συνδέουν όχι μόνο την πόλη και τα χωριά της Σκιάθου, αλλά και το νησί με την ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς και με άλλα νησιά.
Ο ΔΗΜΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ
Ο Δήμος Σκοπέλου έχει έκταση 96,3 τ. χλμ. και πληθυσμό 4.518 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι η Σκόπελος. Δήμαρχος του Δήμου Σκοπέλου είναι ο κ. Σταμάτης Περίσσης.
Ο Δήμος Σκοπέλου διαιρείται σε 3 Τοπικές Κοινότητες οι οποίες περιλαμβάνουν 11 οικισμούς (σε παρένθεση οι συστατικοί οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικα:
Δήμος Σκοπέλου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Σκοπέλου (Σκόπελος, Αγνώντας, καλόγηρος, Μύλοι, Πάνορμος, Στάφυλος), Γλώσσης (Γλώσσα, Αθέατο, Λουτράκι), Κλήματος (Νέο κλήμα, Κλήμα).
Η ΣΚΟΠΕΛΟΣ
Η Σκόπελος ή Χώρα Σκοπέλου είναι η πρωτεύουσα του νησιού Σκόπελος και έδρα του Δήμου Σκοπέλου, της Περιφερειακής Ενότητες Σποράδων, της Νησιώτικης Μαγνησίας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 2.942 κατοίκους.
Είναι κτισμένη στα βορειοανατολικά παράλια του νησιού, στον μυχό ομώνυμου κόλπου και σε υψ. 37 μέτρα. Διαθέτει λιμάνι με ασφαλτοστρωμένο χώρο στάθμευσης κατά μήκος της προκυμαίας και μικρό ελικοδρόμιο.
Πολιούχος αλλά και προστάτης του νησιού θεωρείται ο Άγιος Ρηγίνος (4ος αιώνας) η μνήμη του οποίου εορτάζεται στις 25 Φεβρουαρίου, ημέρα του μαρτυρικού θανάτου του (το έτος 362), ημερομηνία η οποία και αποτελεί επίσημη αργία στη Σκόπελο.
Αρχιτεκτονική κληρονομιά: Η Χώρα της Σκοπέλου έχει χαρακτηριστεί από την Πολιτεία ως Παραδοσιακός Οικισμός Εξαιρετικής Ομορφιάς. Κύρια χαρακτηριστικά της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της είναι ο σχιστόλιθος στις στέγες των σπιτιών (μέχρι δύο ορόφους με πόρτες, παράθυρα και μπαλκόνια από ξύλο), τα νεοκλασικά στοιχεία τους και οι πολυάριθμες εκκλησίες.
Αξιοθέατα: Στην τοποθεσία “Αμπελική” έχουν βρεθεί ερείπια ναού του Ασκληπειού και κτιρίων του 4ου π.Χ. αιώνα, τα οποία έχουν διαβρωθεί από τη θάλασσα. Στο υψηλότερο σημείο της κωμόπολης υπάρχουν ερείπια Βενετσιάνικου κάστρου του 13ου αιώνα, το οποίο έχει κτισθεί επάνω στα ερείπια του τείχους της αρχαίας Πεπαρήθου (5ος π.Χ. αιώνας.).
Εκκλησίες: Στη Σκόπελο υπάρχουν περισσότερες από 120 εκκλησίες με σημαντικότερη και παλαιότερη την μονόκλιτη βασιλική του Αγίου Αθανασίου, που χτίστηκε τον 11ο αιώνα, στην περιοχή Κάστρο. Είναι διακομισμένη εσωτερικά με αγιογραφίες του 17ου αιώνα και έχει κτιστεί επάνω στα ερείπια αρχαίου ναού της Αθηνάς. Η Παναγίτσα του Πύργου βρίσκεται πάνω στο βράχο στην είσοδο του λιμανιού της Σκοπέλου (βλ. πληροφορίες παρακάτω).
Μουσείο Ιστορίας Σκοπέλου: Στην συνοικία του Αγίου Ιωάννη και δίπλα στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών είναι η οικία Παύλου Νιρβάνα στη Σκόπελο, η οποία επισκευάστηκε και μετασκευάστηκε σε εκθετήριο της ιστορίας της πόλης της Σκοπέλου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
Αρχοντικό Βακράτσα: Πρόκειται για το παλιό αρχοντικό της οικογένειας Βακράτσα, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της Χώρας, λίγο πιο πάνω από την παραλία και το οποίο αποτελεί τυπικό δείγμα αρχοντικού του νησιού. Έχει δωρισθεί στον Δήμο Σκοπέλου και λειτουργεί ως μουσείο, αλλά και ως χώρος διοργάνωσης για πολιτιστικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων και ομιλίες. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται κειμήλια και προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Βακράτσα.
ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΡΦΙΑ
Παραδοσιακό γραφικό πλακόστρωτο στενάκι της Σκοπέλου, το οποίο είναι ένα δείγμα της χαρακτηριστικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των κατοίκων του νησιού, αλλά και της ομορφιάς του που πηγάζει από αυτήν.
Η ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΣΚΟΠΕΛΟΥ
Η Παναγίτσα του Πύργου βρίσκεται πάνω στο βράχο στην είσοδο του λιμανιού της Σκοπέλου και είναι σύνθετος σταυροειδής ναός, με τον τρούλο της να στηρίζεται σε τέσσερις κίονες που βρίσκονται στον κυρίως ναό. Το τέμπλο του χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και παρουσιάζει σκηνές από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, με περίτεχνες διακοσμήσεις από σκαλιστά λουλούδια και πουλιά γύρω από τα πλαίσια με τις εικόνες των Αγίων.
Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΚΟΠΕΛΟΥ
Η Γλώσσα είναι οικισμός και Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Σκοπέλου της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων της Νησιώτικης Μαγνησίας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 993 κατοίκους.
Βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού σε υψ. 240 μέτρα και ως Δημοτική Κοινότητα Γλώσσης, εκτός του χωριού της Γλώσσας, περιλαμβάνει επίσης και δύο οικισμούς, το Λουτράκι και το Αθέατο. Επίνειο της Γλώσσης είναι το Λουτράκι.
Ιστορία-ευρήματα: Στην ευρύτερη περιοχή της Γλώσσας έχουν εντοπιστεί οχυρωμένες αρχαίες αγροικίες στις θέσεις Mαυραγάνι, Eλληνικό, Σεντούκα, Πρίονας, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Ταξιάρχης, Ράχη-Κονιάρη και Μαυράκι, ενώ μεμονωμένες εγκαταστάσεις βρίσκονται στις θέσεις Λιβαδάκι, Λιμωνάρι και Άγιοι Απόστολοι.
Ο φάρος μνημείο: Σε απόσταση περίπου 8 χλμ. από το χωριό, στην πλαγιά του βουνού που είναι κατάφυτη με σχίνα και κουμαριές, στο ακρωτήριο Γουρούνι, δεσπόζει ο ομώνυμος φάρος που χτίστηκε το 1889. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κτίσμα, συνολικού ύψους 17,8 μέτρων περίπου μαζί με τον φωτιστικό κλωβό. Το 1996 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Υποδομές: Η Γλώσσα σήμερα διαθέτει Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο με Λυκειακές τάξεις. Παλαιότερη ονομασία της Κοινότητας ήταν «Πλατάνα».
Αναφορές: Στο διήγημά του η νοσταλγός, ο Σκιαθίτης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, αναφέρει τη Γλώσσα ως το ψηλό χωριό, ενώ ο εξάδελφός του, Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, την περιγράφει ως αμπελοφυτευτή περιοχή.
Πολιτισμός και εκδηλώσεις: O Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Γλώσσας Σκοπέλου εδώ και δεκαετίες διοργανώνει σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων και τα Λοΐζεια προς τιμήν του μουσικοσυνθέτη Μάνου Λοΐζου. Στις πολιτιστικές αυτές εκδηλώσεις ο ιστορικός σύλλογος της Γλώσσας έχει προσκαλέσει κατά καιρούς καταξιωμένους καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Γιώργος Νταλάρας, η Γλυκερία, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Κώστας Μακεδόνας, ο Δημήτρης Μπάσης, ο Νίκος Γιαννάτος κ.α..
ΤΟ ΑΘΕΑΤΟ
Το Αθέατο (επίσημα Αθέατον) ή Μαχαλάς, είναι μικρός οικισμός του Δήμου Σκοπέλου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, στη νήσο Σκόπελο, με πληθυσμό 12 κατοίκους.
Γεωγραφικά στοιχεία: Ο οικισμός βρίσκεται στο βορειοδυτικό μέρος του νησιού, επάνω στο βουνό Ακόνες, σε υψόμετρο 160 μέτρα και κοντά στο χωριό της Γλώσσας.
Ονομασία: Η ονομασία «Αθέατο» οφείλεται στο γεγονός ότι το χωριό είναι κτισμένο σε τέτοιο σημείο και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε δεν ήταν ορατό σχεδόν από πουθενά, εκτός από ένα σημείο στη θάλασσα.
Στη φωτογραφία ο μικρός συνοικισμός του Αθέατου (στον κύκλο), δίπλα στο χωριό της Γλώσσας, όπως φαίνεται από τη θάλασσα, πριν την είσοδο του πλοίου στο λιμάνι του Λουτρακίου.
ΤΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙ
Το Λουτράκι είναι οικισμός και επίνειο της Δημοτικής Κοινότητας Γλώσσας, του Δήμου Σκοπέλου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων της Νησιώτικης Μαγνησίας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 124 κατοίκους.
Γεωγραφικά στοιχεία: Το Λουτράκι βρίσκεται στις βορειοδυτικές ακτές του νησιού σε υψ. 20 μέτρα. Είναι επίνειο της Γλώσσας και το δεύτερο λιμάνι της Σκοπέλου. Συνδέεται ακτοπλοϊκά με τα λιμάνια της Σκιάθου, του Βόλου, της Αλοννήσου και του Μαντουδίου Ευβοίας (Κυμάσι). Απέχει από την Χώρα Σκοπέλου (Λιμάνι Σκοπέλου) 28,5 χλμ. από τον δρόμο του Αγίου Ρηγίνου, και 33 χλμ. δια μέσου του δρόμου Στάφυλου-Αγνώντα.
Ιστορία-ονομασία: Πηγαίνοντας χιλιετίες πίσω, στην περιοχή αυτή ευδοκιμούσε η τρίτη αρχαία πόλη της Σκοπέλου, η Σελινούς, που ιδρύθηκε από τους Χαλκιδείς, κατά τον 8ο π.Χ. αιώνα. Το ένδοξο παρελθόν είναι κομμάτι της ταυτότητας της περιοχής, καθώς στα θεμέλια των σπιτιών του οικισμού ανακαλύπτονται κατά καιρούς επιτύμβια ανάγλυφα, μαρμάρινα αγαλματάκια, Ελληνιστικές και Ρωμαϊκές επιγραφές, αλλά και διάφοροι τάφοι.
Σημαντικό μέρος του αρχαίου πολιτισμού της Σκοπέλου, εντοπίζεται στα νοτιοανατολικά του Λουτρακίου στην περιοχή Κατακαλού, που διατηρούνται ερείπια από τα Ρωμαϊκά Λουτρά, στα οποία οφείλει και το όνομά του το σημερινό Λουτράκι.
Είναι εξίσου εντυπωσιακό πως στην περιοχή βρέθηκε το 1865, μαρμάρινο άγαλμα της Αθηνάς, που αποτελεί αντίγραφο της Παρθένου Αθηνάς του Φειδία και το οποίο φιλοξενείται πλέον στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, ενώ άλλα ευρήματα της εποχής, βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου.
Στις μέρες μας, διασώζεται τμήμα των νοτιοανατολικών τειχών του 5ου-4ου π.Χ. αιώνα, αλλά και μέρη αρχαίου κτιρίου της ίδιας εποχής. Η ονομασία της αρχαίας πόλης ήταν Σελινούντα και διατηρούνται ακόμα τα τείχη της.
Τουριστικά στοιχεία: Το Λουτράκι είναι το πρώτο λιμάνι της Σκοπέλου που «υποδέχεται» συνήθως τα πλοία ή τα ιπτάμενα δελφίνια που έρχονται από την Σκιάθο, τον Βόλο ή τον Αγ. Κωνσταντίνο και μετά, συνεχίζουν το ταξίδι τους προς το λιμάνι της Σκοπέλου.
Εκκλησίες: Η ιδιαιτερότητα της περιοχής διαφαίνεται και από τον Βυζαντινό Ναό του Αγ. Νικολάου, που «αγναντεύει» τη θάλασσα, κοντά στην παραλία του λιμανιού (φωτογραφία), με «αποστολή» την προστασία των ναυτικών. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει θεμελιωθεί πάνω σε παλιό Βυζαντινό ναό του 7ου αιώνα με πολλά σημεία του να μαρτυρούν τη δραστηριότητα μιας άλλης εποχής.
Προσωπικότητες: Πρόσωπο με καταγωγή από το Λουτράκι είναι ο Νίκος Σκιαθίτης, Ολυμπιονίκης της κωπηλασίας (1981).
ΤΟ ΝΕΟ ΚΛΗΜΑ
Το Νέο Κλήμα ή Έλιος, είναι παραθαλάσσιος οικισμός και τοπική Κονότητα του Δήμου Σκοπέλου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 431 κατοίκους. Ο οικισμός θεωρείται νέος, καθώς δημιουργήθηκε το 1981.
Γεωγραφικά στοιχεία: Βρίσκεται στα δυτικά παράλια του νησιού, κάτω ακριβώς από το δάσος του Βαθιά, στο βουνό Δέλφη (688μ. υψ.), σε υψόμετρο 2 μέτρα και σε απόσταση περίπου 15 χλμ. Δ.-ΒΔ. από την Χώρα Σκοπέλου. Απέχει από την Χώρα Σκοπέλου (Λιμάνι Σκοπέλου) 19 χλμ. από τον δρόμο του Αγίου Ρηγίνου, και 23,5 χλμ. δια μέσου του δρόμου Στάφυλου-Αγνώντα.
Η τοπική Κοινότητα: Πρόκειται για Κοινότητα – τουριστικό θέρετρο του νησιού, γνωστό για την δική του, αλλά και τις κοντινές παραλίες, καθώς και το ηλιοβασίλεμά του. Το Νέο Κλήμα μαζί με το Παλαιό Κλήμα, αποτελούν την τοπική Κοινότητα Κλήματος, με συνολικό πληθυσμό 459 κατοίκους.
Ιδιαίτερο φυσικό κάλλος: Το Έλιος τοποθετείται σε μια πευκόφυτη περιοχή ιδιαίτερου κάλλους. Σε όλο το μήκος του χωριού, εκτείνεται παραλία με την πανέμορφη αμμουδιά του Χόβολου και τις μοναδικές αποχρώσεις των νερών της να απέχουν ελάχιστα από το χωριό. Το Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών που δημιουργήθηκε στην περιοχή, φιλοξενεί τα σκάφη των επισκεπτών, ενώ ο δυτικός προσανατολισμός του χωριού επιτρέπει στους τουρίστες να θαυμάζουν καθημερινά το ρομαντικό ηλιοβασίλεμα του νησιού!
Μοναδικός τουριστικός προορισμός: Τα σπιτάκια της περιοχής, το γραφικό λιμάνι, οι μαγευτικές παραλίες, το εντυπωσιακό δάσος και το καταφύγιο τουριστικών σκαφών, είναι μερικοί από τους λόγους, για ιδανικές χαλαρωτικές διακοπές στο Νέο Κλήμα και γενικότερα στην μαγευτική Σκόπελο!
ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΚΛΗΜΑ
Το Παλαιό Κλήμα ή Κάτω Κλήμα, είναι χωριό του Δήμου Σκοπέλου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων (νησιώτικη Μαγνησία), στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 28 κατοίκους.
Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, σε υψόμετρο 150 μέτρα και σε απόσταση περίπου 17 χλμ. Β.-ΒΔ. από την Σκόπελο ή Χώρα Σκοπέλου. Η θέση του είναι μεταξύ του Νέου Κλήματος και της Γλώσσας.
Αξίζει να επισκεφθείτε αυτό το καταπράσινο γραφικό χωριό, θα σας μείνουν αξέχαστα τα παλαιά λιθόχτιστα πέτρινα σπίτια, που είναι χτισμένα αμφιθεατρικά, καθώς και η μαγευτική θέα προς τη Σκιάθο και την Εύβοια.
Αξιοθέατο του χωριού είναι επίσης η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων που κτίστηκε το 1828, όπου πιθανώς υπήρχε προγενέστερα μικρός παλαιότερος ναός.
Μέχρι περίπου το 1950, το χωριό ήταν διαιρεμένο σε δύο συνοικίες ή χωριά όπως τα έλεγαν κατά το παρελθόν οι κάτοικοι, το Επάνω Κλήμα και το Κάτω Κλήμα.
Το Κάτω Κλήμα, που είναι παλαιότερο από το Επάνω, ιδρύθηκε σύμφωνα με την παράδοση κατά τον 18ο αι. ως αγροτικός οικισμός, για την εξυπηρέτηση αγροτικών αναγκών.
Το Κάτω Κλήμα έχει μία πλατεία με εξαιρετική θέα προς τη Γλώσσα και το Λουτράκι, ενώ από εκεί μπορείς να αντικρίσεις ακόμη και το Πήλιο, όπως και τη Σκιάθο. Στην Πλατεία υπάρχει ένα μεγάλο επιβλητικό μεσογειακό δένδρο, η λεγόμενη κοκκορεβυθιά, που στην τοπική διάλεκτο ονομάζονταν “Τσιτσίραφλος”.
Ο ΔΗΜΟΣ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ
Ο Δήμος Αλοννήσου έχει έκταση 129,6 τ. χλμ. και πληθυσμό 3.138 κατοίκους. Έδρα του Δήμου είναι το Πατητήρι. Δήμαρχος του Δήμου Αλοννήσου είναι ο κ. Παναγιώτης Αναγνώστου.
Ο Δήμος Αλοννήσου περιλαμβάνει την Αλόννησο με τους παρακάτω οικισμούς και τις γύρω νησίδες: Πατητήρι (έδρα), Αγιος Πέτρος, Αδελφοί (νησίδα), Αλόννησος (Χώρα), Βότση, Γέρακας, Γιούρα ή Γεροντία (νησίδα), Ισιώματα, Καλαμάκια, Κόρακας (νησίδα), Κυρά Παναγιά (νησίδα), Λεχούσα ή Λυκόρεμα ή Λικουρίνα (νησίδα), Μαρπούντα, Μουρπερό, Περιστέρι (νησίδα), Πιπέρι (νησίδα), Πράσσο ή Γράμιζα ή Γραμμέζα (νησίδα), Πράσσο ή Πράσο ή Πρασσού (νησίδα), Σκάντζουρα (νησίδα), Σκαντήλι (νησίδα), Στενή Βάλα, Ψαθούρα (νησίδα).
ΤΟ ΠΑΤΗΤΗΡΙ
Το Πατητήρι είναι οικισμός, πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού της Αλοννήσου, του Δήμου Αλλονήσου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων της νησιώτικης Μαγνησίας, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 1.387 κατοίκους.
Ονομασία: Το όνομά του το οφείλει στα πατητήρια των σταφυλιών, όπου παράγεται ο μούστος για να γίνει στη συνέχεια κρασί. Το πάτημα των σταφυλιών ήταν η βασική ασχολία των κατοίκων του νησιού.
Στο λιμάνι υπάρχουν μαγαζιά, πολλές καφετέριες αλλά και ταβέρνες.
Κοντά στο λιμάνι υπάρχει μια παραλία, στο βάθος της οποίας φαίνονται δύο ακατοίκητα νησιά, τα δύο αδέλφια, όπως χαρακτηριστικά ονομάζονται. Υπάρχει, επίσης, το λαογραφικό-ιστορικό μουσείο Κώστα και Αγγέλας Μαυρίκη, το οποίο είναι το μοναδικό λαογραφικό Μουσείο στην Ελλάδα που έχει τμήμα πειρατείας.
Η ΧΩΡΑ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ
Η Χώρα Αλοννήσου ή Παλαιό Χωριό, είναι χωριό του Δήμου Αλοννήσου, της Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων (νησιώτικη Μαγνησία), στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, με πληθυσμό 208 κατοίκους. Ανήκει στους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας. Μέχρι το 1912 ο οικισμός -όπως και όλο το νησί- ονομαζόταν Ηλιοδρόμια. Εκείνη τη χρονιά μετονομάστηκε σε Αλόννησος και το 1988 έπαψε να είναι έδρα του Δήμου Αλοννήσου.
Γεωγραφικά στοιχεία: Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού, στις ανατολικές υπώρειες της κορυφής Καλόβουλος (υψ. 325 μ.), δυτικά από την πρωτεύουσα Πατητήρι και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 180μ.. Απέχει 3 χλμ. περίπου Δ.ΒΔ. από το Πατητήρι.
Ιστορία: Κτισμένη στην κορυφή λόφου από τα μεσαιωνικά χρόνια, όπως μαρτυρούν λείψανα οχύρωσης, η Χώρα Αλοννήσου απολαμβάνει ανεμπόδιστη θέα προς όλες τις κατευθύνσεις, εκτιθέμενη ταυτόχρονα στους ανέμους, τους οποίους αξιοποιούσαν ανεμόμυλοι και αλώνια. Υπήρξε η παλαιά πρωτεύουσα του νησιού, εξ ου και η δεύτερη ονομασία της, Παλαιό Χωριό. Τα πετρόκτιστα και ασβεστωμένα σπίτια με τα χρωματιστά πορτοπαράθυρα και τις δίριχτες κεραμοσκεπές, μαζί με τα λιθόστρωτα καλντερίμια, αποτελούν δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Γι αυτό και η Χώρα Αλοννήσου έχει ενταχθεί στους παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας.
Αξιοθέατα: Οι εκκλησίες του Χριστού (17ος αιώνας), του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Αθανασίου • το Παραδοσιακό Σπίτι, που στεγάζει μικρό λαογραφικό μουσείο • το κτήριο που χρησίμευε ως Διοικητήριο κατά την Ενετοκρατία • η Κοίμηση της Θεοτόκου, βόρεια του οικισμού • τα πετρόκτιστα αλώνια και ο ανεμόμυλος στην είσοδο του οικισμού • ο όρμος και η παραλία «Γιαλιά», με τον παραδοσιακό ανεμόμυλο, βόρεια του οικισμού • η παραλία Βρυσίτσα, βόρεια του οικισμού • Οι παραλίες Μικρός Μουρτιάς, Μεγάλος Μουρτιάς, Βαλίτσα και Βύθισμα, νότια του οικισμού.
Εκδηλώσεις: Το πανηγύρι του χωριού τον Δεκαπενταύγουστο, οπότε μαγειρεύεται το τοπικό φαγητό του γάμου, η γίδα βραστή • Η αναπαράσταση του Αλωνίσματος κάθε χρόνο το Ιούλιο, όπου αναβιώνει το αλώνισμα ως ιδιαίτερη δραστηριότητα.
Πεζοπορία: Από τον οικισμό ξεκινά μονοπάτι που οδηγεί δυτικά στην κορυφή Καλόβουλός. Επίσης, άλλο μονοπάτι οδηγεί νοτιοδυτικά στο ακρωτήριο Τέλειο (Κόκκινο), το απώτατο νοτιοδυτικό σημείο της Αλοννήσου.
Η ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ
Η Κυρά Παναγιά ή Πελαγονήσι είναι το μεγαλύτερο από τα ερημονήσια των Βορείων Σποράδων. Βρίσκεται βορειοανατολικά της Αλοννήσου σε μικρή απόσταση από αυτή. Η έκταση του νησιού είναι 24,973 τ.χλμ. και πληθυσμός του 10 κάτοικοι. Το νησί είναι ιδιοκτησία της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Υπάρχει και στο νησί μοναστήρι στο οποίο οφείλει και το όνομά του. Διαμένει συνήθως ένας μοναχός. Το νησί καλύπτεται από πυκνή μεσογειακή χαμηλή μακία βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων με κυρίαρχο είδος το σχίνο (Pistacia lentiscus), τα πουρνάρια (Quercus coccifera) και κουμαριές, γλιστροκουμαριές, ρείκια. Το νησί βρίσκεται στο θαλάσσιο πάρκο Αλοννήσου και είναι ένα από τα καταφύγια της μεσογειακής φώκιας. Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι 302 μ.. Στη φωτογραφία παραλία του νησιού Κυρά Παναγιά.
Το σχίνο (Pistacia lentiscus), είναι κυρίαρχο είδος στη βλάστηση του νησιού της Κυρα Παναγιάς Αλοννήσου, στις Βόρειες Σποράδες.
ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ
Τιμής Ενεκεν
Θεόδωρος Ευαγγελούδης (1985-2023)
Αρχαιολόγος ΑΠΘ, Απόφοιτος Ινστιτούτου Θερβάντες
Ιστορικός ερευνητής
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ – ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Πηγές: Ιστορία της Ελλάδας, ιστορίας της Ευρώπης, ιστορικό αρχείο Θεόδωρου Ευαγγελούδη, Βικιπαίδεια, ιστότοποι και Σελίδες (Κοινωνικών Δικτύων) Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακής Ενότητας Σποράδων, Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, των Δήμων Σκιάθου, Σκοπέλου και Αλοννήσου, καθώς και από ιδιωτικές σελίδες (Fb Pages) ή ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές μας.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών και λοιπών μορφών εικόνων έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.
