ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

Η Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας ή Νομός Αιτωλίας και Ακαρνανίας, βρίσκεται στο δυτικό μέρος της Στερεάς Ελλάδας και αποτελεί την μεγαλύτερη Περιφερειακή Ενότητα (και νομό) της Ελλάδας σε έκταση. Πρωτεύουσα του νομού της Περιφερειακής Ενότητας είναι το Μεσολόγγι και μεγαλύτερη πόλη και οικονομικό κέντρο το Αγρίνιο. Άλλες σημαντικές πόλεις και κωμοπόλεις είναι η Ναύπακτος, το Αιτωλικό, η Αμφιλοχία, η Βόνιτσα, ο Αστακός το Θέρμο κ.α.. Η περιοχή είναι συνδεδεμένη από το 2004 με την Πελοπόννησο μέσω της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, ενώ συνεχίζει να λειτουργεί, στην ίδια περιοχή, η σύνδεση με πορθμείο. Επίσης στο βορειοδυτικό άκρο της συνδέεται με πλωτή γέφυρα με το νησί της Λευκάδας, ενώ μέσω της υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας-Ακτίου συνδέεται με την Περιφερειακή ενότητα Πρέβεζας.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας έχει έκταση 5423 τ. χλμ. και πληθυσμό 191.727 κατοίκους (απογραφή 2021). Οι Περιφερειακες Ενότητες που την περιβάλλουν είναι της Λευκάδας στα δυτικά, της Άρτας και της Πρέβεζας στα βόρεια, της Ευρυτανίας στα βορειοανατολικά, της Φωκίδας στα ανατολικά και της Αχαΐας στα νότια.
Τα νοτιοδυτικά παράλια χαρακτηρίζονται απ’ την παρουσία λιμνοθαλασσών, με γνωστότερες αυτές του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Ο κυριότερος ποταμός είναι ο Αχελώος, που αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία, ενώ άλλοι αξιόλογοι ποταμοί είναι ο Εύηνος κι ο Μόρνος. Στην ενδοχώρα του νομού δεσπόζει η Τριχωνίδα, η οποία είναι και η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας (96 τ. χλμ.).
Στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας υπάρχουν επίσης οι λίμνες: Αμβρακία, Λυσιμαχία Οζερός, Βουλκαριά και οι τεχνητές λίμνες Καστρακίου, Κρεμαστών και Στράτου.
Τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας περιλαμβάνουν το Παναιτωλικό στα βορειοανατολικά, που είναι το ψηλότερο βουνό του νομού (1.924 μ.), στα δυτικά τα Ακαρνανικά όρη, τα όρη Βάλτου στα βορειοδυτικά, το όρος Αράκυνθος (Ζυγός) στα νότια, τα όρη Ναυπακτίας γνωστά και ως Κράβαρα στα νοτιοανατολικά. Ανάμεσα στα Ναυπάκτια όρη και το Παναιτωλικό όρος και χωρίς να διακόπτεται ο ορεινός όγκος βρίσκονται τα Όρη Λιδωρικίου. Τέλος, στην Αιτωλοακαρνανία βρίσκεται το σημείο με το χαμηλότερο υψόμετρο στην Ελλάδα με -10 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας.
Τα σημαντικότερα λιμάνια του νομού είναι τα λιμάνια του Αστακού, του Μεσολογγίου, της Ναυπάκτου και της Αμφιλοχίας.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ – ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Η Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας διαιρείται σε 7 Δήμους, τους εξής: Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου, Αγρινίου, Ακτίου-Βόνιτσας, Αμφιλοχίας, Θέρμου, Ναυπακτίας και Ξηρομέρου.
Αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας είναι ο κ. Μαυρομμάτης Αθανάσιος.

ΔΗΜΟΣ ΙΕΡΑΣ ΠΟΛΕΩΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Ο Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου έχει έκταση 674,13 τ. χλμ. και πληθυσμό 34.416 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι το Μεσολόγγι.
Δήμαρχος του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου είναι ο κ. Διαμαντόπουλος Σπυρίδων.
Διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Αιτωλικού, Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου και Οινιάδων, οι οποίες περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 18 Τοπικές Κοινότητες και 64 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας):
1. ΔΕ Αιτωλικού: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αρχοντοχωρίου (Αγιος Νικόλαος, Αιτωλικό, Κεφαλόβρυσον, Μαγούλες, Μέσα Πηγάδι, Μπούζα, Νησάκι, Πόρος, Χαλίκι), Αγίου Ηλία (Αγιος Ηλίας), Σταμνάς (Κεφαλόβρυσος, Σταθμός Σταμνάς, Σταμνά), Φραγκουλαίκων (Φραγκουλαίικα), Χρυσοβεργίου (Γιατσαίικα, Χρυσοβέργι).
2. ΔΕ Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Μεσολογγίου (Αγιος Συμεών, Αγριλιά, Αρβανιταίικα, Αρχαία Αλίκαρνα, Βασιλάδι [νησίδα], Ζεστή, Θεοδωρακαίικα, Καρίτσα, Κόμμα, Μεσόκαμπος, Μεσολόγγι, Μπαμπακούλα, Νέα Υδραγωγεία, Νότιος Δίαυλος, Προκοπάνιστος [νησίδα], Σχίνος, Σχοινιάς [νησίδα], Τουρλίς [νησίδα], Τρελάγκαθα, Φιλοθέη, Χούνιστα και τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Γεωργίου (Αγιος Γεώργιος, Κοκώρη, Κουτσοχέρη, Ξηραίικα), Αγίου Θωμά (Αγιος Θωμάς, Αγραφορράχη, Μετόχι, Πασπαλιαρέικα), Ανω Κουδουνίου (Ανω Κουδούνι, Κάτω Κουδούνι, Μιλικιναίικα), Ελληνικών (Ελληνικά, Κάτω Ελληνικά), Ευηνοχωρίου (Ευηνοχώρι, Νέα Καληδόνα), Μουσούρων (Ανω Μούσουρα), Ρετσίνων (Κάτω Ρέτσινα, Τρύπες).
3. ΔΕ Οινιάδων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Κατοχής (Κατοχή), Νεοχωρίου (Μαγούλα, Μάρμαρα, Νεοχώρι), Γουριάς (Γουριά), Λεσινίου (Λεσίνι), Μάστρου (Μάστρον, Πλατάνια), Πενταλόφου (Πεντάλοφον).

ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ
Το Μεσολόγγι είναι πρωτεύουσα της δυτικής Στερεάς Ελλάδος, ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας και αποτελεί έδρα του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Εχει πληθυσμό 12.785 μόνιμους κατοίκους. Η πόλη είναι κτισμένη στον προσχωσιγενή βραχίονα που σχηματίζεται ανάμεσα στην λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και στην λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας. Βρίσκεται 247 χλμ. δυτικά της Αθήνας, σε απόσταση περίπου 37 χλμ. νοτιότερα του Αγρινίου και 34 χλμ. δυτικότερα του Αντιρρίου. Το μεγαλύτερο βουνό κοντά στο Μεσολόγγι είναι το όρος Αράκυνθος.

Η ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου είναι μια πολύ σημαντική περιοχή για αναπαραγόμενα, διαβατικά και διαχειμάζοντα υδρόβια και αρπακτικά πουλιά. Στην περιοχή έχουν παρατηρηθεί περί τα 290 διαφορετικά είδη πουλιών, από τα οποία τουλάχιστον 70 είδη είναι απειλούμενα. Διάσημα είναι φυσικά τα πανέμορφα ροζ φλαμίνγκο, ο πληθυσμός των οποίων σύμφωνα με καταμετρήσεις φορέων ξεπερνά τις 7.000. Επίσης, η περιοχή φιλοξενεί πολλά είδη γλάρων, φαλαρίδων, κορμοράνων, ερωδιών κ.τ.λ.. Λόγω της ύπαρξης μιας τόσο πλούσιας ορνιθοπανίδας η περιοχή συγκαταλέγεται στην συνθήκη Ραμσάρ, έχει χαρακτηριστεί Ειδική Προστατευόμενη Περιοχή σύμφωνα με οδηγία της ΕΟΚ και «Σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Eλλάδας» σύμφωνα με την Σύμβαση της Βαρκελώνης. Εδώ στις αλυκές παράγεται και το φημισμένο αλάτι Μεσολογγίου.

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, Η ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ
Το Μεσολόγγι μπορεί να χαρακτηριστεί ως η πόλη του ποδηλάτου, αφού το γεωγραφικό της επίπεδο την κάνει βατή με ποδήλατο, σχεδόν παντού. Χιλιάδες ποδήλατα υπάρχουν στην πόλη που ανεβάζουν το επίπεδο ζωής των κατοίκων της, αλλά και των επισκεπτών της.

ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Έχοντας κλείσει περισσότερα από 100 χρόνια λειτουργίας με έτος ίδρυσης το 1912, ο Εμποροβιομηχανικός Σύλλογος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου διακρίνεται για την προσφορά του στην τοπική οικονομία και στην τοπική κοινωνία. Πρωταρχικό μέλημά του αποτελεί η προστασία των επιχειρήσεων και των καταναλωτών της πόλης, καθώς και η διαρκής αναβάθμιση της τοπικής αγοράς. Για να επισκεφθείτε την Σελίδα του Συλλόγου, κάντε κλικ στην εικόνα..

ΤΟ ΑΙΤΩΛΙΚΟ
Το Αιτωλικό είναι κωμόπολη και Δημοτική Ενότητα του Δήμου Μεσολογγίου, με πληθυσμό 7.345 κατοίκους, (απογραφή 2011), 10 χλμ. βορειοδυτικά του Μεσολογγίου. Η πόλη του Αιτωλικού είναι ανεπτυγμένη σ’ ένα μικρό νησάκι ριζωμένο στο νερό στο μέσον περίπου της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού – Μεσολογγίου. Συνδέεται ανατολικά και δυτικά με την ξηρά με δύο πέτρινα τοξοτά γεφύρια, αρχικού μήκους περίπου 300 μέτρων το καθένα.
Η λιμνοθάλασσα Αιτωλικού – Μεσολογγίου είναι από τους πιο φημισμένους ψαρότοπους, είναι τεράστιος βιότοπος και αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του πολύτιμου οικοσυστήματος που ορίζεται από τις εκβολές του Ευήνου, έως τις εκβολές του Αχελώου.

ΤΟ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙ
Το Ευηνοχώρι (παλαιότερη ονομασία: Μποχώρι) είναι πεδινό χωριό της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας επάνω στον οδικό άξονα Αντίρριου-Ιωαννίνων στο 26ο χλμ.. Είναι δημοτικό διαμέρισμα στον δήμο Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου και το όνομά του, το πήρε από τον ποταμό Eύηνο, που περνάει ανατολικά από το χωριό πριν καταλήξει στον Πατραϊκό κόλπο. Στην περιοχή βρισκόταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Αιτωλίας, η Καλυδώνα, καθιστώντας έτσι πλούσια την ιστορία της περιοχής από την αρχαιότητα. Επίσης η περιοχή του Ευηνοχώριου και το χωριό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την Πολιορκία του Μεσολογγίου.
Ιστορία: Το Ευηνοχώρι ως οικισμός δεν είναι αρχαίος αλλά στην γη του, έχουμε διαχρονική παρουσία του ανθρώπου με σημαντικό πολιτισμό με αξιοσημείωτα μνημεία Αρχαίας, Ρωμαϊκής, Βυζαντινής, Μεταβυζαντινής και Νεώτερης εποχής (αρχαίες πόλεις, οχυρά, θέατρα, ιερά, μοναστικά κέντρα, ναούς, σπηλαιώδεις εκκλησίες, Τούρκικα οχυρά, κ.α.).
Σ’ αυτή την γη ο Βασιλιάς Αιτωλός επιλέγει και κτίζει την 2η χιλιετία π.Χ. το πρώτο Βασίλειο των Αιτωλών την Καλυδώνα. Η Καλυδώνα ακμάζει, είναι θρησκευτικό κέντρο των Αιτωλών και έχει κοινή ιστορική και θρησκευτική παράδοση με τις άλλες σπουδαίες Ελληνικές πόλεις. Έλαβε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, έστειλε ναυτική δύναμη στην Τροία, στρατό που νίκησε τους Γαλάτες το 279 π.Χ., διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην Αιτωλική συμπολιτεία ως κυρίαρχη πόλη και το 84 π.Χ. ο Καλυδώνιος Νικίας ,τιμάται από την Αιτωλική συμπολιτεία για την ανδρεία του. Επίσης πολλοί Καλυδώνιοι φτάνουν στο αξίωμα του Στρατηγού (Αιτωλάρχη), όπου ήταν ο Ανώτατος Άρχων του Αιτωλικού Κράτους.
Σήμερα το Ευηνοχώρι (μαζί με τον οικισμό Νέα καλυδώνα) έχει πληθυσμό 1664 κατοίκους που ασχολούντια με τη γεωργία, με καλλιέργειες βαμβακιού, καλαμποκιού, τριφυλλιών, ελιών, περιβολιών, καθώς και με την κτηνοτροφία.
Το Ευηνοχώρι με τον φυσικό πλούτο που διαθέτει από τον κάμπο του, έχει ως αποτέλεσμα να είναι επίκεντρο ενδιαφέροντος και οικονομικής εκμετάλλευσης σε όλες της χρονικές περιόδους. 
Η Κοινότητα Ευηνοχωρίου διαθέτει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, 2 Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο, Βιβλιοθήκη, Ταχυδρομείο, Αγροτικό Ιατρείο και Φαρμακείο σε καθημερινή λειτουργία. Επίσης, υπάρχουν δυο Λαογραφικοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι, ο «ΆΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ» και η «ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΛΥΔΩΝΑ», καθώς και η ποδοσφαιρική ομάδα Α.Ε. ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ, η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ με το αθλητικό κέντρο και ο ΙΠΠΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ.

Η ΚΑΤΟΧΗ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Η Κατοχή είναι πεδινή κωμόπολη του δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, της Δημοτικής Ενότητας Οινιάδων στην ΠΕ Αιτωλοκαρνανίας και έχει πληθυσμό 2.829 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Βρίσκεται σε υψόμετρο 20 μ., στη μια όχθη του ποταμού Αχελώου, και απέχει 26 χλμ. από το Μεσολόγγι, 28 χλμ. από τον Αστακό και 38 χλμ. από το Αγρίνιο. Το κυριότερο μέρος του σημερινού χωριού είναι χτισμένο πάνω σε μικρό λόφο που οι πρόποδες αγγίζουν τη δεξιά όχθη του Αχελώου. Στο σημείο αυτό το ποτάμι στενεύει περισσότερο και σχηματίζει κάποιο φυσικό πόρο που διευκολύνει τη διάβαση του.
Η Κατοχή είναι πλούσιος τοπος με ανάπτυξη κυρίως στον αγροκτηνοτροφικό τομέα διότι περιφέρεται από καταπράσινο κάμπο, όπου έχει ολων των ειδών τα αγαθά, όσπρια και εσπεριδοειδή.
Προέλευση της ονομασίας: Για το όνομα του χωριού δεν είναι σαφές από πού προέρχεται. Ασφαλώς πάντως δεν έχει σχέση με κατοχές στρατιωτικού ή πολεμικού τύπου. Μια εκδοχή είναι να προέκυψε απ’ την έκφραση «κάτω εκεί» (κατά το κάτσε Αντώνη = Κατσαντώνη), που ειπώθηκε από κάποιους περαστικούς που εν συνεχεία έκαναν κατοχή εκεί. Άλλη εκδοχή σχετίζεται με το πεδινό της περιοχής (κατωχώρι), που θα ταίριαζε όμως καλύτερα στο αντικριστό και πράγματι χαμηλό Νιοχώρι. Πάντως το σημερινό της όνομα το είχε κατά το Μεσαίωνα και αποτελούσε ένα από τα προπύργια τής μεσαιωνικής πόλης Αχελώος (ο ποταμός τότε λεγόταν Άσπρος) ή ακόμα και του Αγγελοκάστρου.
Ιστορία: Κατά τα αρχαία χρόνια ο λόφος της Κατοχής πρέπει να ήταν κι αυτός Εχινάδα νήσος και αποτελούσε επίνειο και ποτάμιο προπύργιο των αρχαίων Οινιάδων. Ο Αχελώος ποταμός με τις προσχώσεις του αργότερα, κατέστησε τον χώρο συνέχεια της ξηράς.
Με την περιοχή σχετίζεται και ο «μύθος» του Αλκμαίωνα. Όταν ο Πολυνείκης, γιος του Οιδίποδα οργάνωνε την περίφημη εκστρατεία των «7 επί Θήβαις» για να πάρει τη βασιλεία των Θηβών, που την είχε καταχραστεί ο αδελφός του Ετεοκλής, προσπάθησε να πάρει μαζί του και τον βασιλιά του Ορχομενού, μάντη Αμφιάραο. Ο Αμφιάραος όμως, επειδή είχε μαντεύσει το θλιβερό τέλος αυτής της εκστρατείας, κρυβόταν για να αποφύγει τη συμμετοχή του σ’ αυτή. Η γυναίκα του Εριφύλη όμως τον πρόδωσε, με αποτέλεσμα να συμμετάσχει στην εκστρατεία και να σκοτωθεί, όπως άλλωστε όλοι. Ο γιος του Αμφιαράου, Αλκμαίων, σκότωσε τη μητέρα του για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του, σύντομα όμως άρχισε να βασανίζεται από τις Ερινύες για τη μητροκτονία. Απευθύνθηκε λοιπόν στο Μαντείο των Δελφών και ζήτησε χρησμό πώς θα απαλλαγεί από αυτές. Η Πυθία χρησμοδότησε ότι θα ‘πρεπε να καταφύγει σε μέρος που δεν υπήρχε όταν έκανε το φονικό. Έτσι ο Αλκμαίων ήλθε στα μέρη που δημιούργησε ο Αχελώος μεταγενέστερα με τις προσχώσεις του, παντρεύτηκε την κόρη του Αχελώου, Καλλιρρόη, και έκανε τον Αμφότερο και τον Ακαρνάνα, εξ ου η Ακαρνανία και οι Ακαρνάνες.
Αξιοθέατα: Κυριότερα αξιοθέατα του χωριού είναι ο αρχαιολογικός χώρος των Οινιάδων στην τοποθεσία Τρίκαρδος, ο βιότοπος του Δέλτα του Αχελώου, που αποτελεί προστατευόμενη περιοχή, ο λόφος της Παναγίας και το εκκλησάκι του Άϊ-Νικόλα λίγο έξω απ’ το χωριό. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μοναστήρι της Παναγίας της Λεσινιώτισσας που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή. Είναι κτίσμα του 16ου αιώνα και εδώ υπάρχει η περίφημη εικόνα της Παναγίας, την οποία κατά την παράδοση φιλοτέχνησε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Το μοναστήρι ήταν απροσπέλαστο κατά την Τουρκοκρατία λόγω των βάλτων που το περιέβαλλαν, γι’ αυτό και δεν πατήθηκε απ’ τους Τούρκους. Επίσης έχει ένα από τα πιο αρχαία θέατρα στην Ελλάδα το Αρχαίο θέατρο Οινιαδών με μεγάλη ιστορία και πλέον με αναπτυγμένο τουρισμό.

ΤΟ ΝΕΟΧΩΡΙ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Το Νεοχώρι είναι κωμόπολη της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, του δήμου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου με 2.827 κατοίκους (απογραφή 2011). Η κωμόπολη του Νεοχωρίου βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας. Είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Αχελώου βορειοδυτικά του Μεσολογγίου, σε απόσταση περίπου 20 χλμ.. Το χαμηλότερο ηπειρωτικό σημείο της Ελλάδας βρίσκεται στην περιοχή, με αρνητικό υψόμετρο στα -7.98 μ..
Το Νεοχώρι, μέσα στο καταπράσινο φυσικό τοπίο που το περιβάλλει, γνωρίζει γεωργική και κτηνοτροφική ανάπτυξη.
ΛΟΥΡΟΣ, Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο Λούρος, βρίσκεται 17 χλμ. νοτιοδυτικά του Νεοχωρίου και είναι η μεγαλύτερη παραλία στην Ελλάδα, με μήκος 17 χλμ., μόνο με άμμο, με χώρους για ρακέτες, με γραφικά μαγαζάκια, Beach Bars, αλλά και σε κάποιο μη οργανωμένο τμήμα της υπάρχουν δέντρα για φυσική σκιά. Αποτελεί μία από τις πιο σύγχρονες παραλίες της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας. Η αμμώδης παραλία προστατεύεται από το 1974 από τη Σύμβαση RAMSAR, γεγονός που πιστοποιεί τη μοναδικότητα και την αδιαμφισβήτητη αξία του τόπου ως βιότοπου και χώρου οικολογικά ομοιότυπου με τον υγροβιότοπο του Μεσολογγίου. Η χλωρίδα της περιοχής περιλαμβάνει δάφνες, κέδρους, κρίνα της άμμου και αρμυρίκια. Είναι από τα λίγα μέρη στην Ελλάδα με αμμοθίνες. Η επίσης πλούσια πανίδα του βιότοπου περιλαμβάνει πλήθος πουλιών, όπως πελεκάνων, πελαργών, αγριόχηνων, καρδερίνων, κοτσυφιών, αηδονιών. Επίσης περιλαμβάνει άγρια άλογα που ζουν στον υγρότοπο της ευρύτερης περιοχής του Λούρου. Στη φωτογραφία το Νεοχώρι και στο βάθος η γειτονική Κατοχή.

Ο ΑΧΕΛΩΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ
Ο ποταμός Αχελώος διασχίζει το Νεοχώρι στην βορειοδυτική πλευρά του και στην ουσία το χωρίζει από τη γειτονική Κατοχή. Παλαιότερα τα δύο χωριά επικοινωνούσαν με την περαταριά, ένα είδος μικρής βάρκας. Το χειμώνα τα ορμητικά νερά του Αχελώου έκαναν δύσκολη την επικοινωνία. Το 1958 κατασκευάστηκε μια γέφυρα 200 μ. περίπου, που έλυσε το πρόβλημα επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωριών.
Ο Αχελώος, γνωστός κι ως Ασπροπόταμος, είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου και συγκεκριμένα από το όρος Λάκμος (Περιστέρι), νότια νοτιοδυτικά του Μετσόβου και μετά από μια διαδρομή 220 χλμ. εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, έχοντας σχηματίσει με τις προσχώσεις του τα νησιά Εχινάδες. Κατά τη διαδρομή του διέρχεται από το νομό Τρικάλων, από τα όρια των νομών Καρδίτσας και Άρτας και στη συνέχεια από τα όρια των νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Διαχωρίζει με την πορεία του την Ακαρνανία από την Αιτωλία, διασχίζοντας διαδοχικά τις τεχνητές λίμνες των Κρεμαστών, του Καστρακίου και του Στράτου και αρδεύει την πεδιάδα του Αγρινίου. Στη ροή του προς το Ιόνιο δέχεται τα νερά των παραποτάμων του Αγραφιώτη, Ταυρωπού, Τρικεριώτη και Ινάχου. Ο Αχελώος θεωρείται ο πλουσιότερος σε νερά γηγενής ποταμός της Ελλάδας.
Ο Αχελώος, με γεωγραφικά στοιχεία Ε 21 17 και Ν 37 38, εμπίπτει στην απόφαση της Ευρωπαϊκής επιτροπής 2006/613/ΕΚ και αποτελεί έναν από τους τόπους Κοινοτικής Σημασίας στη Μεσογειακή Γεωγραφική Περιοχή.
Φωτογραφία: Οι πηγές του Αχελώου ποταμού βρίσκονται στα σύνορα των νομών Τρικάλων και Ιωαννίνων, στην οροσειρά της νότιας Πίνδου, στο διάσημο ομόνυμο οροπέδιο του όρους Λάκμος (2.050 μ.), όπου, με το λιώσιμο των χιονιών την άνοιξη, σχηματίζεται η εποχική δρακόλιμνη Βερλίγκα, μαγευτικής ομορφιάς. Βικιπαίδεια.

ΤΟ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟ
Το Πεντάλοφο είναι πεδινό χωριό του Δήμου Μεσολογγίου της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας με πληθυσμό 889 κατοίκους (απογραφή 2011). Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 20 μ., προσηλιακά πάνω σε δύο λόφους μικρούς στην δεξιά όχθη του Αχελώου ποταμού, στο δρόμο Αιτωλικού – Αστακού. Γύρω του απλώνεται πεδιάδα ευφορότατη 5.000 περίπου στρεμμάτων, κατάφυτη από ελιές και περιβόλια με ξινά (πορτοκάλια, λεμόνια) και λογής οπωροφόρα. Η πεδιάδα αυτή βορειοανατολικά και ανατολικά περιρρέεται από τον Αχελώο και ορίζεται νότια από την περιφέρεια Παλαιοκατούνας (σήμερα Λεσινίου), νοτιοδυτικά και δυτικά από το κτήμα Λεσινίου, βορειοδυτικά και βόρεια από την ορεινή περιφέρεια Πενταλόφου, που φθάνει μακριά ως τις περιφέρειες Στρογγυλοβουνίου και Παλαιομάνινας.
Ιστορία: Η περιοχή κατοικείτο από το β’ μισού του 4ου αι. π.X, σύμφωνα με εύρεση αγαλματιδίου της Θεάς Άρτεμις. Πιθανολογείται ότι στον τόπο που βρίσκεται το χωριό, ήταν η Αρχαία Μικρά Αινεία ή Οινεία, η οποία πιθανόν να μετονομάστηκε κατά την πρώτη κάθοδο των Σλαύων σε Ποδολοβίτσα (η παλιά ονομασία). Κατά τον μεσαίωνα έμεινε άγνωστος. Γύρω στα 1400, όταν όλη η Ακαρνανία κυριεύτηκε από τον Κάρολο Α’ Τόκκο, τότε ίσως να δόθηκε αντάλλαγμα στον Γραμματέα του ονομαζόμενου Ρώσου (επίθετο που υπάρχει σήμερα στο χωριό).
Όταν το 1449 το κατέλαβαν οι Τούρκοι, ήταν ιδιοκτησία δύο αδελφών, Έλληνες τσιφλικάδες. Ο ένας εκ των αδελφών αφιερώνει το μερίδιο του στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Πόρτας (Μπαμπίνης), ο δε άλλος, τουρκέψας, το αφιέρωσε στο Τζαμί. Το μερίδιο του δεύτερου εποπτεύονταν από τους Τούρκους του Βραχωριού διαδοχικά.
Κατά το 1817 το Τούρκικο μερίδιο μοιράστηκε στα δύο με ιδιοκτήτες κατά 3/4 στον Γιακούμπ Αγά και κατά 1/4 στον Μεχμέτ Μπέη. Συνολικά το χωριό είχε 3 οικισμούς, το Μετόχι, το χωριό του Γερόδουλου και το Παλαιοχώρι. Οι κάτοικοί του 25 φαμελιές ή 80 ψυχές καλλιεργούντες την Τούρκικη γη εκ 15 ζευγαριών (χωρίς αμπέλια και ελιές) ή τα μαζώματα χριστιανών εκ των διαφόρων επαρχιών, και ονομάζετο Ποδολοβίτσα, Μολδοβίτσα, Μπουντολοβίτσα ή Τσιφλικάτ.
Το 1819 οι Τούρκοι Μπέηδες έφυγαν από το χωριό και εγκαταστάθηκαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο), διόρισαν Σούμπαση (επιστάτη) του χωριού, ο οποίος έδωσε στους Τούρκους 4.000 γρόσια με διάφορο 15%. Μετά την απελευθέρωση η Ποδολοβίτσα περιήλθε στην επαρχία Ξηρομέρου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και στη συνέχεια το 1912 έγινε Κοινότητα. Το 1928 επειδή το όνομά της ήταν ξενικό μετονομάστηκε σε Πεντάλοφο.

ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ
Ο Δήμος Αγρινίου έχει έκταση 1246,65 τ. χλμ. και πληθυσμό 94.181 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι το Αγρίνιο.
Δήμαρχος του Δήμου Αγρινίου είναι ο κ. Γεώργιος Παπαναστασίου.
Διαιρείται στις εξής 10 Δημοτικές Ενότητες: Αγγελοκάστρου, Αγρινίου, Αρακύνθου, Θεστιέων, Μακρύνειας, Νεάπολης, Παναιτωλικού, Παραβόλας, Παρακαμπυλίων και Στράτου, οι οποίες περιλαμβάνουν 7 Δημοτικές Κοινότητες, 62 Τοπικές Κοινότητες και 178 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας): Αναλυτικά:
1. ΔΕ Αγγελοκάστρου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγγελοκάστρου (Αγγελόκαστρο, Σταθμός Αγγελοκάστρου), Κλεισορρευμάτων (Αγιος Γεώργιος, Κλεισορρεύματα, Μπρέσιακο), Λυσιμαχείας (Λυσιμάχεια).
2. ΔΕ Αγρινίου: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Αγίου Κωνσταντίνου (Αγιος Κωνσταντίνος), Αγρινίου (Αγιος Ιωάννης Ριγανάς, Αγρίνιο, Ακροπόταμος, Βελούχι, Γιαννούζι, Διαμανταίικα, Ελευθερία, Λεύκα, Λιαγκαίικα, Μπούζι, Πυργί, Στρογγυλαίικα, Σχοίνος), και τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Νικολάου Τριχωνίδος (Αγιος Νικόλαος), Δοκιμίου (Δοκίμιο), Καλυβίων (Αγιος Γεώργιος, Καλύβια, Πλάτανος), Καμαρούλας (Καμαρούλα, Κοκκινοπύλια), Σκουτεσιάδας (Ραϊνα, Σκουτεσιάδα).
3. ΔΕ Αρακύνθου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Ματαράγκας (Αγία Μαρίνα, Ματαράγκα, Παλαιοπλάτανος) και τις Τοπικές Κοινότητες Ανω Κερασόβου (Ανω Κεράσοβο, Δάφνη, Κλίμα), Γραμματικούς (Γραμματικού), Ζευγαρακίου (Ανω Ζευγαράκι, Ζευγαράκι, Καμαρατσαίικα), Κάτω Κερασόβου (Κάτω Κεράσοβο), Παπαδατών (Λωλέικα, Παπαδάτες).
4. ΔΕ Θεστιαίων: Περιλαμβάνει τις Δημοτικές Κοινότητες Καινουργίου (Ανω Βλοχός, Καινούργιο, Κακκαβάς, Καρραίικα), Παναιτωλίου (Παναιτώλιο) και τις Τοπικές Κοινότητες Νέας Αβόρανης (Νέα Αβόρανη), Προσηλίων (Λάσπες, Νέα Αβόρανη).
5. ΔΕ Μακρύνειας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Ανδρέου (Αγιος Ανδρέας, Μετάπα), Ακρών (Ακρες, Βαρκά, Σαράντη), Γαβαλούς (Γαβαλού, Κουρτελαίικα), Δαφνιά (Δαφνιάς, Παλαιοζεύγαρο), Μακρινούς (Κάτω Μακρινού), Κοψοράχης (Κοψοράχη, Παλαιοχώρι), Μακρινούς (Αγία Τριάς, Αγιοι Απόστολοι, Κυψέλη, Μακρινού, Μεταξάς), Μεσαρίστης (Καζαναίικα, Μεσάριστα, Παραδείσι, Τσιλιγιανναίικα), Ποταμούλας Μεσολογγίου (Ποταμούλα), Τριχωνίου (Τριχώνιο).
6. ΔΕ Νεάπολης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ελαιοφύτου (Ελαιόφυτο, Τριανταίικα), Μεγάλης Χώρας (Μεγάλη Χώρα), Νεάπολης (Νεάπολη), Σπολάιτης (Αλώνια, Σπολάιτα).
7. ΔΕ Παναιτωλικού: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίας Βαρβάρας (Αγία Βαρβάρα), Αγίας Παρασκευής (Αγία Παρασκευή, Γεροβασίλης), Καστανούλας (Καστανούλα), Κερασέας (Κερασέα, Μαλεβρός, Παλαιοκαρυά, Παλαιοκερασιά), Σιτομένων (Ξηράκια, Σιτόμενα), Σκουτεράς (Βαρκούλια, Ελληνικό, Ζευγαράκι, Κακαβάς, Λίμνη, Σκουτερά, Σταματογιανναίικα).
8. ΔΕ Παραβόλας: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Παραβόλας (Αγία Βαρβάρα, Κάτω Τραγάνα, Παραβόλα, Πλατανιάς, Τραγάνα), και τις Τοπικές Κοινότητες Αφράτου (Αφράτο), Καλλιθέας (Καλλιθέα, Λούστρα), Κυρά Βγένας (Κυρά Βγένα), Λαμπιρίου (Κάτω Λαμπίριο, Λαμπίριο), Νερομάνας (Βαρειά, Δογρή, Κρύο Νερό, Νερομάνα), Παλαιοκαρυάς (Αγιος Γεώργιος, Παλαιοκαρυά), Παντανάσσης (Παντάνασσα), Περιστερίου (Αγιος Ιωάννης, Περιστέρι), Σπαρτιά (Μακρά Λογκά, Σπαρτιάς, Στεκούλα, Στριγανιά).
9. ΔΕ Παρακαμπυλίων: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγαλιανού (Αγαλιανός, Λακώματα, Χάραμα), Αγίου Βλασίου (Αγία Παρασκευή, Ανω Αγιος Βλάσιος, Καραμαναίικα, Κάτω Αγιος Βλάσιος, Κάτω Κάμπος, Λάπατο, Μπόκρη, Σκαλιτίνα, Σοβολακίτικα), Αμπελίων (Αμπέλια, Αυλακιές, Βαϊνάρι, Δροσινιάτικα, Κράψη, Πλάτανος, Σταυρός), Κυπαρίσσου (Κελλάκια, Κυπάρισσος), Πεντακόρφου (Αγία Δευτέρα, Αγία Παρασκευή, Ανδρωναίικα, Πεντάκορφο), Ποταμούλας Τριχωνίδος (Κελανίτης, Ποταμούλα, Τσουναίικα), Σαργιάδας (Αγία Βαρβάρα, Κοκκινόλογγος, Λεντίνη, Μαυρομύτη, Ποτιστικό, Σαργιάδα, Φραγκόσκαλα), Σιδήρων (Αγιος Βασίλειος, Ακριδαίικα, Χαραυγή), Χούνης (Κάμπος, Λάκκες, Λουτρά, Μπασδουναίικα, Παλαιοχούνη, Παλαιοχώρια, Ρίο, Σκιαδαίικα, Χούνη), Ψηλοβράχου (Αγία Τριάς Γούναρη, Ψηλόβραχος).
10. ΔΕ Στράτου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Λεπενούς (Λαγκάδι, Λεπενού), και τις Τοπικές Κοινότητες Γουριωτίσσης (Γουριώτισσα), Καστρακίου (Καστράκι), Κυψέλης (Κυψέλη), Ματσουκίου (Ματσούκι), Οχθίων (Οχθια), Ρίγανης (Ρίγανη), Στράτου (Στράτος).

ΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ
Το Αγρίνιο είναι πόλη της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αποτελεί την έδρα του Δήμου Αγρινίου με συνολικό πληθυσμό 89.691 κατοίκους. Η πόλη έχει πληθυσμό 50.690 κατοίκους.
ΙΣΤΟΡΙΑ: Κατά τη μυθολογία χτίστηκε από τον βασιλιά Άγριο, που ήταν απόγονος του γενάρχη Αιτωλού και του γιου του Πλευρώνα. Η πόλη, χτισμένη δίπλα σχεδόν στον ποταμό Αχελώο που ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία βρέθηκε αρκετές φορές υπό την κυριαρχία και των δύο πλευρών. Ο Διόδωρος Σικελιώτης την αναφέρει το 322 με 321 π.Χ., όταν αυτή καταλήφθηκε από τους Ακαρνάνες. Το 314 π.Χ. καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο και τον αδελφό του Φίλιππο.
Οι ανασκαφές του Ιωάννη Μηλιάδη το 1920 έδειξαν ότι η αρχαία πόλη βρίσκονταν στο γειτονικό Ζαπάντι (σημερινή Μεγάλη Χώρα), τα τελευταία χρόνια όμως έχουν βρεθεί πολλά αρχαία ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πόλης.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821: Μετά από κάποιους αιώνες στην αφάνεια, η πόλη επανεμφανίζεται την εποχή της Τουρκοκρατίας, τον 14ο αιώνα, με το όνομα Βραχώρι (Imbrahoar), για την ετυμολογία του οποίου έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες. Κατοικήθηκε από πολλούς Τούρκους και στις αρχές του 18ου αιώνα έγινε έδρα του Σαντζακιού του Κάρλελι, διοικητικό κέντρο της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας. Έλαβε ενεργό μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μετά από πολυήμερη πολιορκία απελευθερώθηκε προσωρινά στις 11 Ιουνίου του 1821 (Μάχη του Βραχωρίου). Αργότερα κατακτήθηκε ξανά από τον Κιουταχή και τελικά προσυπογράφηκε οριστικά στα σύνορα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους το 1832.
OIKONOMIA-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΠΝΟΥ: Μετά την απελευθέρωση το Βραχώρι πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιον και άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, ειδικά μετά τα τέλη του 19ου μέχρι αρχές του εικοστού αιώνα, όταν στράφηκε μαζικά στην καλλιέργεια του καπνού. Χτίστηκαν τεράστιες αποθήκες και εργοστάσια επεξεργασίας του καπνού, με κυριότερες αυτές των οικογενειών Παπαστράτου, Παπαπέτρου και Παναγόπουλου. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πλήθος προσφύγων έφτασαν στην πόλη και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, ενώ μεγάλη μετακίνηση πληθυσμών είχαμε και από την Ήπειρο και την Ευρυτανία.
Στην εικόνα άποψη της πόλης του Αγρινίου, στο βάθος η λίμνη Λυσιμαχία.

ΑΓΡΙΝΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Στο Αγρίνιο λειτουργούν τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών. Τα τμήματα αυτά είναι τα εξής: Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων • Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας.

ΤΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ
Το Αγγελόκαστρο είναι χωριό και έδρα της Δημοτικής και Τοπικής Ενότητας Αγγελοκάστρου και έδρα του δήμου Αγρινίουν της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Στην κοινότητα υπάγεται και ο οικισμός Σταθμός Αγγελοκάστρου.
Το Αγγελόκαστρο βρίσκεται στη Ν. Αιτωλοακαρνανία, σε πεδινή περιοχή μεταξύ της ανατολικής όχθης του Αχελώου και της λίμνης Λυσιμαχίας. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, σε υψόμετρο 60 μ.. Απέχει από το Μεσολόγγι 30 χλμ. περίπου, προς τα ΒΒΔ. Από το χωριό περνούσε η παλιά σιδηροδρομική γραμμή που ένωνε το Αγρίνιο με το Κρυονέρι, ενώ δίπλα στο Αγγελόκαστρο βρίσκεται το Κανάλι ή Διώρυγα Διμηκού που χρησιμεύει στη αποστράγγιση της Λυσιμαχίας προς τον Αχελώο.
Ιστορία: Η περιοχή όπου βρίσκεται το Αγγελόκαστρο ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, Ύδρα, από τη λίμνη Λυσιμαχία, η οποία ακόμη και στη σύγχρονη εποχή κατονομάζεται από πολλούς ντόπιους ως Λίμνη Αγγελοκάστρου. Κοντά στον σημερινό οικισμό βρισκόταν η Αιτωλική πόλη Κωνώπη ή Κωνώπα. Κατά μια, πολύ πιθανή εκδοχή το όνομα αυτό, προήλθε από τα πολλά κουνούπια του παρακείμενου έλους.
Αργότερα, η συγκεκριμένη πόλη ταυτίστηκε με την Αρσινόη, σύμφωνα με στοιχεία από ανασκαφές στη θέση «Κακαβαριά, με βάση τις αναφορές από τους Πολύβιο και Στράβωνα. Η ονομασία δόθηκε από τους Αιτωλούς, προς τιμήν της κόρης του Πτολεμαίου Α΄ του Σωτήρα, πιθανότατα κατά την περίοδο του πρώτου της γάμου (299-281 π.Χ.). Ωστόσο, άλλοι μελετητές υποστηρίζουν πως πρόκειται για δύο διαφορετικές πόλεις ή ότι η Αρσινόη ιδρύθηκε εξ αρχής στη θέση της Κωνώπης από τον Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο, προς τιμήν της αδερφής και συζύγου του Αρσινόης.
Την Ελληνιστική πόλη Αρσινόη διαδέχτηκε η Βυζαντινή. Την εποχή του Λέοντος ΣΤ΄ του Σοφού τοποθετείται στο Αγγελόκαστρο η Επισκοπή του Αχελώου, καθώς και η ομώνυμη μεσοβυζαντινή πόλη. Το Αγγελόκαστρο, είχε χρησιμοποιηθεί ως έδρα των ηγεμόνων του Δεσποτάτου της Ηπείρου, μετά την ίδρυσή του, το 1204. Ο Νικηφόρος Β’, διοικητής τότε της Θρακικής επαρχίας του Αίνου, ανακατέλαβε την Αιτωλία με την Ακαρνανία και τις κράτησε μέχρι το 1358, οπότε σκοτώθηκε στην μάχη του Αχελώου, κατά των Αλβανών. Οταν αυτό διαλύθηκε η περιοχή περιήλθε υπό τους Γκίνο Μπούα και Πέτρο Λεώσα, νεοσυσταθέντα Αλβανικά κρατίδια, από το 1362 έως το 1405. Μετά την επανάσταση του 1821 το Αγγελόκαστρο περιελήφθηκε εξ αρχής στα σύνορα του αυτόνομου και μετέπεια ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.
Αξιοθέατα: Τα ερείπια του Βυζαντινού Κάστρου (13ος αιώνας), στην κορυφή λόφου στη βορινή έξοδο του χωριού, με όμορφη θέα στην περιοχή. Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην ίδια θέση. Η βυζαντινή μονή του Παντοκράτορα, σε κοντινό ύψωμα στην ανατολική έξοδο του χωριού. Ο ναός των Δώδεκα Αποστόλων. Το Λαογραφικό Μουσείο. Η παλιά σιδηροδρομική γέφυρα στη Διώρυγα Διμηκού.
Αθλητισμός: Το Αγγελόκαστρο έχει ποδοσφαιρική ομάδα, τον Αχελώο Αγγελοκάστρου.

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
Ο Άγιος Κωνσταντίνος είναι πεδινή κωμόπολη του δήμου Αγρινίου της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας κτισμένη σε υψόμετρο 120 μ.. Συμπεριλαμβάνεται στο πολεοδομικό συγκρότημα Αγρινίου.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος αποτελεί τη βορειοδυτική συνέχεια του Αγρινίου και ουσιαστικά είναι μέρος της πόλης. Απέχει 38 χλμ. Β. από το Μεσολόγγι και 40 χλμ. ΝΑ. από την Αμφιλοχία. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στην περιοχή εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Αξιοθέατα: O νέος ναός του Αγίου Κωνσταντίνου ( θεμελίωση 1978), η δημοτική αίθουσα εκδηλώσεων, το μνημείο των προσφύγων, οι μικροί καταρράκτες στην οδό Εργάνης και τα ξωκκλήσια της Αγίας Παρασκευής και του προφήτη Ηλία με θέα στο Αγρίνιο.
Αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1928 ως οικισμός του δήμου Αγρινίου και από το 1929 συστάθηκε η Κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου με έδρα τον οικισμό. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 6.534 κατοίκους. Φωτογραφία από AgrinioNews, Βασίλης Γαλατάς.

Η ΓΑΒΑΛΟΥ
Η Γαβαλού είναι κωμόπολη του Δήμου Αγρινίου της ΠΕ Αιτωλοακαρναίας με πληθυσμό 1018 κατοίκους, (απογραφή 2011) και μαζί με τα Κουρτελαίικα αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Γαβαλούς, που υπάγεται στη ΔΕ Μακρυνείας. Ως Κοινότητα ο πλυθυσμός της είναι 1051 κάτοικοι.
Βρίσκεται βόρεια του όρους Αράκυνθος και νότια της λίμνης Τριχωνίδας σε απόσταση 23 χλμ. του Αγρινίου και 49 χλμ. του Μεσολογγίου (μέσω Ιονίας Οδού). Βρίσκεται στη διαδρομή που συνδέει το Αγρίνιο, την Κατούνα, την Αμφιλοχία, την Πρέβεζα και το Αντίρριο. Ισως χτίστηκε στον ή κοντά στο χώρο της αρχαίας Αιτωλικής πόλης Τριχόνιο, από το οποίο η λίμνη Τριχωνίδα πήρε το όνομά της. Η ακριβής τοποθεσία είναι άγνωστη. Ο Ληκ την τοποθετεί νότια της λίμνης στο μέρος “Γαβάλα” και ο Κίπερτ στον χάρτη του την τοποθετεί ανατολικά της λίμνης. Αλλά αφού ο Στράβωνας αναφέρει ότι βρίσκεται σε μια γόνιμη πεδιάδα, θα βρίσκεται μάλλον βόρεια της λίμνης. Προφανώς ήταν σημαντικό μέρος και αρκετοί κάτοικοι της πόλης αναφέρονται σε ιστορικά έγγραφα..
Φαγητό και διασκέδαση: Η ταβέρνα Λεμόνι Village Γαβαλού υπό την Διεύθυνση του κ. Φώτη Φλωρόπουλου στη Γαβαλού είναι ένα μαγαζί για φαγητό και διασκέδαση, που αξίζει να επισκεφθείτε..

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΤΡΙΧΩΝΙΟ
Βρίσκεται 25 χλμ. ΝΔ του Ιερού του Απόλλωνος στο Θέρμο, στη νότια όχθη της λίμνης Τριχωνίδας. Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της κεντρικής Αιτωλίας σύμφωνα με τις γραπτές πηγές και τις επιγραφικές ενδείξεις. Η πόλη αναφέρεται συχνά στις επιγραφές του Θέρμου ως η πατρίδα πολλών και σπουδαίων στρατηγών και έτσι αποδεικνύεται ο σημαντικός πολιτικός της ρόλος στο πλαίσιο της δράσης του Κοινού των Αιτωλών. Οι περισσότεροι και πιο ονομαστοί από τους στρατηγούς της Αιτωλικής Συμπολιτείας ήταν Τριχωνείς, όπως ο Σκόπας υιός του Σωσάνδρου, ο Δωρίμαχος υιός του Νικοστράτου, ο Θόας υιός του Αλεξάνδρου. Στη θέση της ιδρύθηκε στα νεώτερα χρόνια η κωμόπολη Γαβαλού, έδρα της σημερινής Δημοτικής Ενότητας Μακρυνείας, του δήμου Αγρινίου.
Η νεκρόπολη του αρχαίου Τριχώνειου αναπτύσσεται εκατέρωθεν αρχαίου δρόμου, ο οποίος οδηγούσε προς τον Θέρμο και πρέπει να ταυτιστεί με τον κεντρικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο της σημερινής Κοινότητας Γαβαλούς που οδηγεί προς Κάτω Μακρυνού και Θέρμο. Οι τάφοι ήταν κατασκευασμένοι από το ντόπιο ψαμμιτικό πέτρωμα και σε ορισμένες περιπτώσεις είχε χρησιμοποιηθεί ασβεστόλιθος. Σε αρκετούς υπήρχαν πλούσια κτερίσματα, όπως χρυσό στεφάνι και αργυρά αγγεία. Οι πρωιμότεροι τάφοι χρονολογούνται στην Πρωτογεωμετρική εποχή (1050-900 π.Χ.). Στην Ελληνιστική περίοδο χρονολογείται ένας τύμβος, ένας ταφικός περίβολος τετράγωνου σχήματος και αρκετοί κιβωτιόσχημοι τάφοι. Από το αρχαίο Τριχόνειο προέρχεται και η μαρμάρινη από ντόπιο μάρμαρο ακέραιη στήλη (Μουσείο Αγρινίου, αρ. ευρ. 27) με πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση, η οποία φέρει την επιγραφή ΚΡΙΤΟΛΑΟΥ στην κεφαλαιογράμματη γραφή. Η στήλη απολήγει σε αέτωμα με ανάγλυφη άκανθα στα ακρωτήρια. Η αποκάλυψη παρόμοιων ταφικών συνόλων και ευρημάτων κατά μήκος της νότιας όχθης της λίμνης Τριχωνίδας προσφέρει σημαντικές τοπογραφικές πληροφορίες, καθώς με τη χαρτογράφησή τους είναι περισσότερο εύκολο να προσδιοριστούν ορισμένα τμήματα του κύριου οδικού άξονα που οδηγούσε στο Θέρμο. Πιθανόν αυτόν το δρόμο ακολούθησε και ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια της προέλασής του στο Θέρμο κατά τα έτη 218 και 206 π.Χ..

Η ΛΙΜΝΗ ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ (Η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας)
Η Λίμνη Τριχωνίδα (ή Αποκούρου ή Βραχωρίου) είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας. Βρίσκεται στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, μεταξύ των επαρχιών Μεσολογγίου και Τριχωνίδας, νότια του Παναιτωλικού όρους και βόρεια του Αρακύνθου, ενώ εκτείνεται από τα ανατολικά προς τα δυτικά και συνδέεται δυτικά με τη γειτονική λίμνη Λυσιμαχία. Έχει επιφάνεια 95,8 τ. χλμ., μέγιστο μήκος 21,5 χλμ. και μέγιστο βάθος 58 μ.. Τα νερά της ανανεώνονται συνεχώς μέσω πηγών κάτω από την επιφάνεια της λίμνης, ενώ μέσω τάφρου, παροχετεύονται στην παρακείμενη λίμνη Λυσιμαχία και από εκεί χύνονται στον ποταμό Αχελώο. Για το λόγο αυτό θεωρείται μια από τις πιο καθαρές λίμνες της Ελλάδας.
Η λίμνη Τριχωνίδα οφείλει το όνομά της στην αρχαία πόλη της Αιτωλίας Τριχώνιον (σημερινή Γαβαλού), η οποία βρίσκεται στη νότια όχθη αυτής και στην οποία υπήρχε ιερό του Ασκληπιού.

ΔΗΜΟΣ ΑΚΤΙΟΥ – ΒΟΝΙΤΣΑΣ
Ο Δήμος Ακτίου – Βόνιτσας έχει έκταση 662,94 τ. χλμ. και πληθυσμό 17.370 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι η Βόνιτσα.
Δήμαρχος του Δήμου Ακτίου-Βόνιτσας είναι ο κ. Κασόλας Αθανάσιος.
Διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Ανακτορίου, Μεδεώνος και Παλαίρου, οι οποίες περιλαμβάνουν 3 Δημοτικές Κοινότητες, 14 Τοπικές Κοινότητες και 39 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Ανακτορίου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Βόνιτσας (Ακτιο, Βόνιτσα, Νέα Καμαρίνα) και τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Νικολάου Βονίτσης και Ξηρομέρου (Αγιος Νικόλαος, Αϊ Γιάννης), Δρυμού (Δρυμός, Πέτρα), Θυρίου (Γούργουβλη, Θύριο), Μοναστηρακίου (Κορπή, Μοναστηράκι), Παλιαμπέλων (Βαρκό, Βολίμι, Παλιάμπελα, Ρούγα).
2. ΔΕ Μεδεώνος: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Κατούνας (Αγιος Νικόλαος, Κατούνα, Λουτράκι) και τις Τοπικές Κοινότητες Αετού (Αετός), Αχυρών (Αχυρά), Κομπωτής (Κομπωτή), Κονοπίνας (Κονοπίνα), Τρύφου (Τρύφος).
3. ΔΕ Πάλαιρου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Παλαίρου (Μονή Αγίου Δημητρίου, Πάλαιρος, Περιβόλια, Σκλάβαινα) και τις Τοπικές Κοινότητες Βάτου (Βάτος), Περατιάς (Αγία Βαρβάρα, Βαγιά, Περατιά, Φορτί), Πλαγιάς (Αμμούσα, Παλιά Πλαγιά, Πλαγιά), Πογωνίας (Αγιος Νικόλαος, Βαρκό, Πογωνιά, Στενό).

Η ΒΟΝΙΤΣΑ
Η Βόνιτσα είναι κωμόπολη και έδρα του Δήμου Ακτίου-Βόνιτσας της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας με πληθυσμό 4.703 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Η Βόνιτσα είναι παραλιακή πόλη, κτισμένη στη νότια πλευρά του Αμβρακικού κόλπου σε υψόμετρο 10 μ..
Ιστορία: Η σύγχρονη πόλη είναι χτισμένη πολύ κοντά στο αρχαίο Ανακτόριο, γι’ αυτό άλλωστε και η πρώην ονομασία του δήμου, έδρα του οποίου είναι η Βόνιτσα, ονομαζόταν Δήμος Ανακτορίου. Το αρχαίο Ανακτόριο ήταν σημαντική πόλη της Ακαρνανίας και ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους το 630 π.X.. Όπως και οι περισσότερες πόλεις της Ακαρνανίας παρήκμασε όταν οι Ρωμαίοι ίδρυσαν τη Νικόπολη στην απέναντι πλευρά του Αμβρακικού και ανάγκασαν τους κατοίκους της περιοχής να μεταφερθούν εκεί. Με τον καιρό, στα Βυζαντινά χρόνια η πόλη άκμασε ξανά, με το όνομα Βόνιτσα αυτή τη φορά και στο ακριβές σημείο όπου βρίσκεται σήμερα.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η πόλη πέρασε για ένα μεγάλο διάστημα υπό τον έλεγχο των Βενετών, και συγκεκριμένα από το 1684 έως το 1797. Το 1832 αποτέλεσε τμήμα του νέου Ελληνικού κράτους. Στις 4 Οκτωβρίου 1862, κατά την “Εξέγερση της Βόνιτσας“, ο Θεοδωράκης Γρίβας ανέλαβε την αρχηγία επαναστατικής επιτροπής, που προκάλεσε τελικά την εκθρόνιση του Όθωνα.
Μερικά μόνο χιλιόμετρα ανατολικά από τη σημερινή Βόνιτσα, συγκεκριμένα στο ύψωμα «Αϊ -Λιάς», είχαν από παλιά εντοπιστεί τα ερείπια αρχαίας πόλης, η οποία ταυτίζεται πιθανώς με την Ηράκλεια, που μνημονεύεται από τον Πλίνιο. Στην παραλιακή ζώνη ανάμεσα στο Ανακτόριο και τον Εχίνο (από άλλους ερευνητές η Ηράκλεια ταυτίζεται με τα αρχαία ερείπια στη Ρούγα Παλιαμπέλων). Κατά την αυτοκρατορική περίοδο, με την ίδρυση της Νικόπολης, φαίνεται ότι ένα μέρος των κατοίκων της Ηράκλειας συμμετείχε στον «συνοικισμό» της, ενώ οι υπόλοιποι μετακινήθηκαν προς τη θάλασσα και ίδρυσαν ένα νέο οικισμό στο ύψωμα του «Σωτήρα», που βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του όρμου της Βόνιτσας και στο οποίο διαπιστώθηκαν λείψανα Ρωμαϊκού οικισμού.
Αξιοθέατα: Κυριότερο αξιοθέατο της πόλης είναι το Eνετικό Kάστρο της (βλ. παρακάτω). Στην περιοχή υπάρχουν επίσης αρκετοί παλαιοί ναοί (της Παναγίας κοντά στο λιμάνι, ο μητροπολιτικός του Αγίου Σπυρίδωνος και του Αγίου Νικολάου) καθώς και το όμορφο πευκόφυτο νησάκι της Κουκουμίτσας στον κόλπο μπροστά από την πόλη το οποίο ενώνεται με γέφυρα και προσφέρεται για περιπάτους. Εκεί γίνονται διάφορες εκδηλώσεις όπως Θέατρα, Συναυλίες και Χοροί από τους διάφορους Πολιτιστικούς Συλλόγους που έχουν την έδρα τους στην Βόνιτσα. Σε απόσταση επίσης 12 χλμ. βρίσκεται το αρχαίο Θύρρειο. (Φωτ. Ανδρέας Κουτσοθανάσης).

ΤΟ ΕΝΕΤΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΒΟΝΙΤΣΑΣ
Κυριότερο αξιοθέατο της Βόνιτσας είναι το Eνετικό Kάστρο της, το οποίο είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα της Ελλάδας. Κτίστηκε στις αρχές του 11ου αιώνα (γύρω στα 1070) από τους Ενετούς, όταν αυτοκράτορες του Βυζαντίου ήταν οι Κομνηνοί που τους παραχώρησαν το προνόμιο να κτίσουν το φρούριο και να εκμεταλλευτούν εμπορικά το λιμάνι.
Φωτογραφία Βικιπαίδεια (Spiros Baracos).

ΤΟ ΑΚΤΙΟ
Το Άκτιο ή Πούντα είναι χωριό του δήμου Ακτίου – Βόνιτσας, με πληθυσμό 180 κατοίκους, (απογραφή 2011), βρίσκεται στη βορειοδυτική Αιτωλοακαρνανία, στα νότια παράλια του Αμβρακικού κόλπου και στις αρχές του ακρωτηρίου Άκτιο. Η υποθαλάσσια σήραγγα με την οποία επικοινωνούν οδικά οι ακτές Αιτωλοακαρνανίας και Ηπείρου του Αμβρακικού κόλπου λειτούργησε το 2002 και έχει μήκος 1,5 χλμ. Το Άκτιο, στην άκρη του ακρωτηρίου και απέναντι από την Πρέβεζα, διαθέτει μαρίνες για ελλιμενισμό τουριστικών σκαφών.
Δυτικά και νότια του χωριού βρίσκεται η λίμνη Σαλτίνη ή λιμνοθάλασσα του Ακτίου. Πρόκειται για αβαθή λίμνη που ο δρόμος για Πρέβεζα τη xωρίζει σε δύο τμήματα, το ανατολικό τμήμα ή Μικρή Σαλτίνη που έχει ελάχιστο νερό και το δυτικό τμήμα που είναι μια ρηχή λιμνοθάλασσα με αλμυρό και υφάλμυρο νερό. Υπάγεται στο πρόγραμμα «NATURA 2000» της Ε.Ε. και θεωρείται «Ζώνη Β» της διεθνούς σύμβασης RAMSAR.
Ιστορία: Το Άκτιο ήταν εμπορικό λιμάνι του Ανακτορίου στο Ιόνιο πέλαγος, πολύ γνωστό για το εκεί περίφημο ιερό του Απόλλωνα και τους αγώνες (τα Άκτια) που τελούνταν εδώ.
Το πιο γνωστό ιστορικό γεγονός της περιοχής υπήρξε η Ναυμαχία του Ακτίου που έγινε στις 2 Σεπτεμβρίου 31 π.Χ. ανάμεσα στον Οκταβιανό από τη μια πλευρά και τον Μάρκο Αντώνιο μαζί με το ναυτικό της Κλεοπάτρας από την άλλη. Η ναυτική αυτή αναμέτρηση έγινε λίγο έξω από τη σημερινή πόλη της Πρέβεζας και ήταν συνέπεια του εμφύλιου πόλεμου ανάμεσα στον Γάιο Οκτάβιο και τον Μάρκο Αντώνιο, που διεκδικούσαν, μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, την εξουσία στο απέραντο κράτος της Ρώμης.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρχε ισχυρό φρούριο το οποίο κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, αν και έγιναν μαζί με τους συμμάχους αρκετές προσπάθειες κατάληψής του, παρέμεινε στα χέρια των Τούρκων μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας.

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ
Το Μοναστηράκι ανήκει στο δήμο Ακτίου – Βόνιτσας και βρίσκεται στη βορειοδυτική άκρη της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, 10 χλμ. από τον Αμβρακικό κόλπο, σε υψόμετρο 340 μ. στα Ακαρνανικά όρη. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 1.314 κατοίκους.
Ο καταρράκτης Σεπετός είναι η συνέχιση του ποταμού Κεφαλόβρυσου, που πηγάζει από το Μοναστηράκι κάτω από την κεντρική πλατεία και είναι ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα του χωριού.
Η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενίοτε οργανικής καλλιέργειας, είναι η γενική απασχόληση των κατοίκων του χωριού.
Ιστορία: Στη ράχη που βρίσκεται πλάι στο σημερινό Μοναστηράκι και ανάμεσα σε δύο ρέματα, εντοπίστηκε, με βάση διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, η θέση ενός Ρωμαϊκού οικισμού. Από τη στρατηγική αυτή θέση έχει κανείς οπτικό έλεγχο σε μια ακτίνα πολλών χιλιομέτρων, καθώς προς τα ΒΔ φαίνεται όλος ο κάμπος της Βόνιτσας και ο όρμος της και προς Α τα υψώματα με τα ερείπια του αρχαίου Θυρρείου. Η ίδρυση του οικισμού θα πρέπει να αποδοθεί στην ύπαρξη εδώ πλούσιας βλάστησης και άφθονων νερών. Επίσης, βρισκόταν πάνω στο Ρωμαϊκό δρόμο που οδηγούσε από το Θύρρειο στους όρμους της Παλαίρου και της Βόνιτσας. Από την έλλειψη προρωμαϊκών αρχαιολογικών ευρημάτων εικάζεται ότι ο Ρωμαϊκός αυτός οικισμός είχε πιθανώς διαδεχτεί τον αρχαίο οικισμό που βρισκόταν σε απόσταση λίγων μόνο χιλιομέτρων νότια από το Μοναστηράκι, στη θέση Λυκόνικο. Τέτοιες μετακινήσεις πληθυσμών από ορεινά μέρη σε χαμηλότερα ήταν συνηθισμένο φαινόμενο κατά την αυτοκρατορική περίοδο, χάρη στην pax Romana.

Η ΚΑΤΟΥΝΑ
Η Κατούνα είναι κωμόπολη και έδρα της Δημοτικής Κοινότητας Κατούντας, της ΔΕ Μεδεώνος, του δήμου Ακτίου – Βόνιτσας στο βορειοδυτικό τμήμα της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, σε απόσταση 43 χλμ. από το Αγρίνιο. Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε ένα λόφο, ανάμεσα στα Ακαρνανικά όρη, (κορυφή Περγαντί υψόμετρο 1.423 μ.) και την οροσειρά της Bελαώρας. Έχει στενούς δρόμους και παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με τα σπίτια να είναι κυρίως πετρόχτιστα, δίπατα και με κεραμοσκεπές. Κύριες ασχολίες των κατοίκων της είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Ένα περίπου χιλιόμετρο νότια από τη σημερινή κωμόπολη, στο λόφο που είναι κτισμένο το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, έχουν εντοπιστεί τα ερείπια της αρχαίας Ακαρνανικής πόλης Μεδεών.
Η λέξη κατούνα σημαίνει σκηνή, τέντα και προέρχεται από το ρήμα κατουνεύω, κατασκηνώνω.
Αξιοθέατα: Η αρχαία Μεδεών, πόλη της Ακαρνανίας, λείψανα της οποίας σώζονται, γενέτειρα του Φιλίππου του Ακαρνάνα, γιατρού του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία της κωμόπολης. Από τα κειμήλια του Ναού με ιστορική αξία είναι: ο Επιτάφιος του Αγίου Αθανασίου και μια εικόνα ζωγραφισμένη με ρετσίνι. Εξωκλήσια όπως αυτά του  Αγίου Δημητρίου και του Προφήτη Ηλία καθώς και η Μονή της Παναγίας Δευτέρας Κατούνας. Το Δασύλλιο της κωμόπολης, στην κορυφή του λόφου. Το Λαογραφικό Μουσείο Κατούνας στην πλατεία της κωμόπολης. Ο παράλιος οικισμός Λουτράκι, 11 χλμ. βορειοανατολικά της Κατούνας, στις ακτές του Αμβρακικού Κόλπου. Η Λίμνη Αμβρακία στα νοτιοανατολικά της Κατούνας, που ανήκει στο δίκτυο Natura 2000.
Το ποτάμι της Νήσσας βορειοδυτικά της Κατούνας, που ξεκινά από τα Ακαρνανικά όρη και χύνεται στον Αμβρακικό κόλπο, σε όλη του τη διαδρομή σχηματίζει μικρούς καταρράκτες. Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε το ποτάμι είναι η πεζοπορία στο διαμορφωμένο μονοπάτι, το οποίο σου δίνει τη δυνατότητα να κινείσαι για 1-2 ώρες κατά μήκος του ποταμού. Ο περιπατητής μπορεί από διάφορα σημεία να απολαύσει τη θέα με τους ερειπωμένους νερόμυλους και τους καταρράκτες. Σε σημείο της διαδρομής, στην θέση Κάμπος, υπάρχει πέτρινο μονότοξο γεφύρι που χτίστηκε περίπου το 1830.
Τοπικά προϊόντα: Στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε χειροποίητα ζυμαρικά, τυριά και φρέσκο γάλα, κρασί από μικρούς παραγωγούς, ελιές και ελαιόλαδο.
Η Κατούνα συνορεύει με τα χωριά Τρύφος, Κομπωτή, Αετός, Άγιος Νικόλαος και Κωνωπίνα. 
Η Κατούνα είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας που συνδυάζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, την πλούσια βλάστηση, τα τρεχούμενα νερά και φυσικά τα μοναδικά τοπικά προϊόντα και αξίζει να το επισκεφθείτε.
Φωτογραφία: katoynanews.blogspot.gr

Η ΠΑΛΑΙΡΟΣ
Η Πάλαιρος είναι κωμόπολη και έδρα της Δημοτικής Ενότητας Παλαίρου, του δήμου Ακτίου – Βόνιτσας, βορειοδυτικά του Μεσολογγίου σε απόσταση 100 χλμ. επί της ανατολικής ακτής του ομώνυμου όρμου (Όρμος Παλαίρου) και σε υψόμετρο 20 μ.. Εχει πληθυσμό 2.039 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
Τοποθεσία: Η παράκτια ζώνη βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος ενώ η ενδοχώρα συνορεύει με τις Δημοτικές Ενότητες : Ανακτορίου, Αλυζιάς και Μεδεώνων. Σε μικρή απόσταση από τις ακτές του Δήμου εκτείνονται τα νησιά: Λευκάδα, Κάλαμος, Μεγανήσι κ.α.. Η γεωγραφική δομή της περιοχής της Παλαίρου παρουσιάζει μια ποικιλία. Περιλαμβάνει: παράκτιες ζώνες, αρμυρόβαλτους, πεδινές εκτάσεις, δάση, ορεινούς όγκους, λίμνες. Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου υψώνεται ο ορεινός όγκος του Σέρεκα (1171 μ.), ο οποίος αποτελεί έναν από τους τρεις μεγάλους όγκους των Ακαρνανικών ορέων. Ακόμα υπάρχουν και άλλα μεγάλα και μικρά βουνά. Ενδιαφέρον ακόμη παρουσιάζει η παράκτια ζώνη με τις βραχώδεις ακτές προς την πλευρά του Ιονίου η λιμνοθάλασσα που βρίσκεται ανάμεσα στον δήμο και στη Λευκάδα, οι αρμυρόβαλτοι λίμνη Βουλκαριά.
Ιστορία: Η σημαντικότερη θέση στην περιοχή είναι η Αρχαία Πόλη της Παλαίρου, η οποία βρισκόταν στη σημερινή Κεχροπούλα στα Νοτιοανατολικά της Χερσονήσου. Η Πόλη θεωρείται ότι υπήρχε από τη Μυκηναϊκή περίοδο. Απόδειξη γι’ αυτό είναι τα τείχη της Πόλης που τμήμα της ανήκει στην 2η χιλιετηρίδα π.χ.. Η κατασκευή των τειχών εναλλάσσεται ανάμεσα σε Τραπεζιόσχημα και Πολυγωνικό σύστημα και το σύνολό τους ανήκει σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.
Μνημεία: Το Κάστρο της Κεχροπούλας. Σώζεται ένας πυλώνας ο διπλός περίβολος της Αρχαίας Ακαρνανικής Πόλης και επίσης έχουν διασωθεί λείψανα αρχαίων οικοδομημάτων. Ο Αρχαιολογικός χώρος της Στέρνας, που βρίσκεται κοντά στην Παλιά Πλαγιά. Τα Καστέλια της Πλαγιάς, που μάλλον αποτελούσαν τμήμα του οχυρωματικού συγκροτήματος της Στέρνας. Το Κάστρο του Γρίβα στη Περατιά. Το Ενετικό Κάστρο της Πλαγιάς με την ονομασία Άγιος Γεώργιος που χτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα και έχει κηρυχθεί διατηρητέο από το 1998. Στο λόφο που είναι κτισμένο το Κάστρο τοποθετεί ο Dorpfeld την κλασσική Νήρικο. Το Αρχοντικό του Ράγκου στην Πάλαιρο. Το Παλιοχώρι της Πογωνίας και το παλιό χωριό της Πλαγιάς, όπου σώζονται οικοδομήματα των παλιών αυτών οικισμών. Στην περιοχή υπάρχουν κάποιες σπηλιές οι οποίες είναι ανεξερεύνητες.
Εκκλησίες: Η περιοχή έχει να επιδείξει πολλές εκκλησίες και παρεκκλήσια. Ξεχωρίζει η Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται στην Πάλαιρο και χτίστηκε περίπου τον 16ο αιώνα. Το καθολικό της εκκλησίας είναι μονόχωρη λιθόκτιστη και με ημικυκλική αψίδα και δίρριχτη κεραμιδωτή στέγη. Επίσης, το Μοναστήρι της Παναγίας της Ρόμβη, βρίσκεται στο Βάτο, είναι ρυθμού βασιλικής μονόκλιτη και πλακοσκέπαστη. Θεωρείται ότι χτίστηκε 100 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης.

ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ
Ο Δήμος Αμφιλοχίας έχει έκταση 1091,81 τ. χλμ. και πληθυσμό 17.155 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι η Αμφιλοχία.
Δήμαρχος του Δήμου Αμφιλοχίας είναι ο κ. Τορουνίδης Αθανάσιος (Σάκης).
Διαιρείται στις εξής 3 Δημοτικές Ενότητες: Αμφιλοχίας, Ινάχου και Μενιδίου, οι οποίες περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 26 Τοπικές Κοινότητες και 101 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Αμφιλοχίας: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Αμφιλοχίας (Αμφιλοχία, Λιμναία, Μπούκκα, Πλατός) και τις Τοπικές Κοινότητες Αμπελακίου (Αμπελάκι, Αμφιλοχικό Αργος, Αριάδα, Κάμπος, Κεραμίδι), Ανοιξιάτικου (Αγία Τριάδα, Ανοιξιάτικο, Κατάφουρκο, Μαυροράχη, Μονή Ρέθα, Ξηρολίβαδο, Πετράλωνα, Προφήτης Ηλίας, Πτελέα, Σκρέικο, Τριανταφυλλούλα, Τσούκα, Ψηλά Αλώνια, Βαρετάδας (Βαρετάδα), Κεχρινιάς (Αγιοι Θεόδωροι, Κάναλος, Κεχρινιά, Κομποθέκλα, Μακρυχώρια, Φαλαγγιάς), Λουτρού (Κρίκελλος, Ξηράκια), Μέγα Κάμπου (Μέγας Κάμπος), Σαρδινίων (Καλύβια, Σαρδίνια), Σπάρτου (Πηγαδάκι, Σπάρτο, Τρία Αλώνια), Στάνου (Στάνος).
2. ΔΕ Ινάχου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγριδίου (Δρομίτσα, Κάμινος, Νέο Αγρίδι), Αλευράδας (Αλευράδα, Κρεμαστά, Πιστιανά), Αμοργιανών (Αμοργιανοί, Μαλαταίικο, Πραντικό, Χαμορίκι), Βρουβιανών (Αυλάκι, Βρουβιανά), Γιαννοπούλων (Γιαννόπουλοι, Παλιάμπελα), Εμπεσού (Γραμματσούλι, Εμπεσός, Σκατζόκαμπος, Συκέα, Φτελιά), Μαλεσιάδας (Ανω Κάμπος, Μαρανέλι, Νέα Μαλεσιάδα), Μπαμπαλιού (Μπαμπαλιό), Πατιοπούλου (Διακόπια, Θύαμος, Πατιόπουλο, Πετσάλια Φράγκου), Περδικακίου (Περδικάκι, Πηγάδια), Πετρώνας (Βαρκό, Κυπριό, Κατσιάδες, Πετρώνα, Ρίγανη, Υπαπαντή), Ποδογοράς (Ποδογορά), Σταθά (Παυλιάδα, Ποταμιά, Σταθάς), Τρικλίνου (Αμπέλι, Τρίκλινο), Χαλκιοπούλων (Αγιοι Θεόδωροι, Αγιος Βλάσιος, Αγιος Μηνάς, Αγραπιδόκαμπος, Νέο Χαλκιόπουλο, Ξωμερή, Προσήλιο, Χαλκιόπουλοι).
3. ΔΕ Μενιδίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Μενιδίου (Ελαιοχώρι, Θεριακίσι, Κατσούλι, Λαγκάδα, Μενίδι, Συκούλα), Φλωριάδος (Ελαιόφυτο, Καθαροβούνι, Καστριώτισσα, Παλαιά Φλωριάδα, Παλαιόκαστρο, Φλωριάδα, Χρυσοπηγή, Χρυσορράχη).
Φωτογραφία από Δήμος Αμφιλοχίας Fb Page.

Η ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ
Η Αμφιλοχία είναι παράλια κωμόπολη, έδρα του δήμου Αμφιλοχίας, της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας στην πρώην επαρχία Βάλτου. Είναι χτισμένη υψόμ. 10 μ., στο πιο εσωτερικό σημείο του όρμου του Αμβρακικού κόλπου, αμφιθεατρικά πάνω σε δύο λόφους, που στο νότιο μέρος συγκλίνουν μεταξύ τους και σχηματίζουν ορθή γωνία. Πρόκειται για πολύ σημαντική θέση, αφού για αιώνες αποτελεί τη μοναδική δίοδο από τη δυτική Στερεά Ελλάδα προς την Ήπειρο ακόμα και μετά την κατασκευή της σύγχρονης υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας – Ακτίου. Απέχει από την Αθήνα 314 χλμ. ΒΔ., 42 χλμ. Β. από το Αγρίνιο και 40 χλμ. Ν. από την Άρτα.
Ο πληθυσμός της Αμφιλοχίας σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 17.155 κάτοικοι.
Ιστορία-Ονομασία: Σύμφωνα με τον Παυσανία τ’ όνομά της οφείλεται στον βασιλιά Αμφίλοχο, γιο του Αμφιαράου. Μετά την πτώση της Τροίας ο Αμφίλοχος εγκαταστάθηκε στη περιοχή στο μέρος όπου μέχρι και την εποχή του Παυσανία ονομαζόταν Αμφίλοχοι.
Στη θέση της Αμφιλοχίας βρισκόταν η αρχαία Ακαρνανική πόλη Λιμναία, της οποίας ερείπια σώζονται μέχρι σήμερα στο λόφο πάνω από την κωμόπολη, όπου υπάρχει και το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Η τοποθεσία αυτή υπήρξε στρατηγικής σημασίας για την αρχαία Ακαρνανία, αφού έλεγχε το πέρασμα από την ενδοχώρα της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας προς τον Αμβρακικό Κόλπο και την παράκτια διάβαση από την Ακαρνανία προς την Ήπειρο.
Η νύφη του Αμβρακικού: Το έδαφος που συναντάμε στην περιοχή είναι όλο πετρώδες πλην των παραλιακών επιχώσεων. Ο συνδυασμός του ορεινού όγκου με τη θάλασσα αποτελούν ένα φυσικότατο καταφύγιο προστασίας των τουριστικών σκαφών απ’ τους ανέμους. Είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά τους – κατά καιρούς- ισχυρούς ανέμους που πνέουν στην περιοχή του Αμβρακικού δεν έχει μνημονευτεί ουδέποτε ναυάγιο. Η γεωγραφική θέση της πόλης οδήγησε στο να αποκαλείται σήμερα η Αμφιλοχία «η νύφη του Αμβρακικού».

Η ΚΕΧΡΙΝΙΑ
Η Κεχρινιά βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Πεταλά (Θύαμον), βορειοανατολικά της λίμνης Αμβρακίας σε απόσταση 14,5 χλμ. ΝΑ. από την Αμφιλοχία. Πρόκειται για γραφικό χωριό με αρκετά παλιά πέτρινα σπίτια και σοκάκια του οποίου οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Αποτελεί Κοινότητα του δήμου Αμφιλοχίας της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας. Από το 2008 με πρωτοβουλία του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση» Αγρινίου λειτουργεί σύγχρονη γαλακτοβιομηχανία. Στην περιοχή υπάρχουν σημαντικά ίχνη κατοίκησης (ερείπια κάστρου, δεξαμενή, τάφοι) από την Μυκηναϊκή εποχή. Στο χωριό αναφέρονται οι περιηγητές Leon Henzey στο βιβλίο του “Το Όρος Όλυμπος και η Ακαρνανία” και ο Συνταγματάρχης William Martin Leake “Ταξίδι στη Βόρεια Ελλάδα” όταν επισκέφθηκαν την περιοχή (γύρω στα 1800) γράφοντας ότι συνάντησαν στη περιοχή ερείπια αρχαίων κατοικιών. Στο όρος Πεταλάς λίγο πριν το χωριό από την είσοδο της Αμφιλοχίας, βρίσκεται το μη επισκέψιμο σπήλαιο “Πουρνάρια” και στο δρόμο προς τον οικισμό Κάναλος το σπήλαιο “Σπιρτούλη”. Η περιοχή είναι γνωστή για τα ονομαστά “Άγρια Άλογα του Πεταλά”, τα οποία ζουν ελεύθερα σε πολυπληθείς αγέλες και θεωρείται ότι ανήκουν σε σπάνια ράτσα της οροσειράς της Πίνδου.
Η αρχαία πόλη της Μπελιχρηνιάσσας βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού προς τον οικισμό Κάναλος. Θεωρείται, σύμφωνα με ορισμένους, ως μία από τις πέντε πόλεις του αρχαίου κράτους της Αμφιλοχίας, ενώ σύμφωνα με άλλους ότι ανήκε στην αρχαία χώρα των Αγραίων. Έχουν βρεθεί τείχη αρχαίου κάστρου, μία αρχαία κυκλική δεξαμενή καθώς και αρκετοί Μυκηναϊκοί τάφοι. Οι πιο σημαντικοί είναι στη τοποθεσία “Μέγα Βουνί”, όπου βρέθηκε θολωτός τάφος που χρονολογείται μεταξύ 1400 – 1100 π.Χ., καθώς και αυτός σε έργα της επαρχιακής οδού Κεχρινιά – Λεπενού που πιθανολογείται ότι εκεί πρέπει να βρισκόταν το νεκροταφείο της αρχαίας πόλης.
Η Κεχρινιά έχει ποδοσφαιρική ομάδα με την ονομασία Ομόνοια Κεχρινιάς με έτος ιδρύσεως το 1992.
Το χωριό Κεχρινιά μαζί με τους οικισμούς Μακρυχώρια, Κομποθέκλα, Κάναλος, Άγιοι Θεόδωροι και Φαλαγγιάς  και Φαλαγγιάς αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Κεχρινιάς με συνολικό πληθυσμό 762 κατοίκους. Ο πληθυσμός του οικισμού είναι 488 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Η ΑΜΦΙΓΑΛ Α.Ε.
Εδώ στην Κεχρινιά παράγονται από την ΑΜΦΙΓΑΛ Α.Ε. τα ποιοτικά, τοπικά παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα “Αφιλοχίας Γη”, σε μια υπερσύγχρονη μονάδα επεξεργασίας γάλακτος και γαλακτοκομικών. Η φιλοσοφία της Εταιρείας στηρίζεται στις δυνατές και μακροχρόνιες σχέσεις με τους παραγωγούς της Αιτωλοακαρνανίας, στην ανάγκη για προσφορά τυροκομικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, στην καθιέρωση των πλέον υψηλών προτύπων παραγωγής, στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος και της παράδοσης, αλλά και στις ανάγκες και τις προτεραιότητες του καταναλωτή. Με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση, η σειρά «Αμφιλοχίας Γη» αντιπροσωπεύει μία νέα εποχή τυροκομίας, όπου η νέα γενιά εμπλουτίζει τις παραδοσιακές συνταγές με τις δικές της πολύτιμες ιδέες. 
Για να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Εταιρείας κάντε κλικ στην εικόνα..

ΤΟ ΛΟΥΤΡΟ (ΚΡΙΚΕΛΛΟΣ)
Το Λουτρό ή Κρίκελλος βρίσκεται στις Ανατολικές ακτές του Αμβρακικού κόλπου, στα βόρεια της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, κοντά στην Άρτα και ανήκει στο δήμο Αμφιλοχίας. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του δήμου Αμφιλοχίας με πολύ καλή ρυμοτομία που διευκολύνει τον επισκέπτη να διασχίσει όλη την περιοχή είτε πεζός είτε με ποδήλατο, ενώ όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην επιβλητική εκκλησία του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Ο Πληθυσμός του χωριού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 1077 κάτοικοι. Στην Τοπική Κοινότητα Λουτρού ανήκει και ο οικισμός Ξηράκια.
Πήρε το όνομά του από αρχαία λουτρά που βρέθηκαν στο παλιό χωριό. Στο χάρτη υπάρχει και με το όνομα Κρίκελλος. Κοντά στο χωριό, περίπου 2 χλμ. και πριν το χωριό Ανοιξιάτικο βρίσκεται η αμμώδης παραλία Αράπης. Η παραλία έχει ψιλή άμμο και τα νερά είναι αρκετά ζεστά και ρηχά κατάλληλα για μικρούς και για μεγάλους κολυμβητές. Εδώ διοργανώνονται τον Αύγουστο αγώνες beach soccer στους οποίους παίρνει μέρος όποιος επιθυμεί, ενώ συνέχεια της διοργάνωσης αποτελεί το πανηγύρι του χωριού, διαρκείας δύο ημερών, με τα χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα να δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο καλοκαίρι.
Γύρω από την πλατεία του χωριού υπάρχουν ταβέρνες και καφετέριες που γεμίζουν από άτομα κάθε ηλικίας. Αξίζει κανείς να δοκιμάσει εκτός των άλλων και τα τυροκομικά προϊόντα που παράγονται σε τυροκομεία της περιοχής.
Αυτό όμως που κάνει διάσημο το χωριό είναι το ονομαστό Παλιό Λουτρό που απέχει 1,5 χλμ. από τον νέο οικισμό και βρίσκεται “βυθισμένο” στα γερασμένα επιβλητικά πλατάνια. Πρόκειται για ένα σχετικά ορεινό μέρος, με ερειπωμένα πετρόχτιστα σπίτια και καταπράσινο τοπίο, ενώ το χωριό χωρίζεται στα δύο από τον ποταμό Κρικελιώτη. Διασώζεται ο παλαιός ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος λειτουργεί για βαπτίσεις και γάμους, ο παλιός μετρητής στάθμης νερού, η μοναδική πέτρινη βρύση στο κέντρο του χωριού, αλλά και το νεόχτιστο γεφυράκι που συνδέει την ανατολική και δυτική πλευρά του χωριού. Λίγα χλμ πιο πάνω λειτουργεί το μοναστήρι της Παναγίας της Ξερακιώτισσας με έναν μοναχικό καλόγερο να φροντίζει το μέρος, ενώ στις 15 Αυγούστου στη μονή συρρέει πλήθος κόσμου για να τιμήσει την Παναγία. Το σχεδόν απόκοσμο φυσικό τοπίο του παλιού οικισμού δίνει τη δυνατότητα σε λάτρες του βουνού και της φύσης για εξερευνήσεις. Ενδείκνυνται οι περίπατοι πριν τη δύση του ηλίου αλλά και οι αποδράσεις με ποδήλατο.

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΟΥΤΡΟ
Αυτό που κάνει διάσημο το χωριό Λουτρό ή Κρίκελλος είναι το ονομαστό Παλιό Λουτρό που απέχει 1,5 χλμ. από τον νέο οικισμό και βρίσκεται “βυθισμένο” στα γερασμένα επιβλητικά πλατάνια. Πρόκειται για ένα σχετικά ορεινό μέρος, με ερειπωμένα πετρόχτιστα σπίτια και καταπράσινο τοπίο, ενώ το χωριό χωρίζεται στα δύο από τον ποταμό Κρικελιώτη. Διασώζεται ο παλαιός ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος λειτουργεί για βαπτίσεις και γάμους, ο παλιός μετρητής στάθμης νερού, η μοναδική πέτρινη βρύση στο κέντρο του χωριού, αλλά και το νεόχτιστο γεφυράκι που συνδέει την ανατολική και δυτική πλευρά του χωριού. Λίγα χλμ πιο πάνω λειτουργεί το μοναστήρι της Παναγίας της Ξερακιώτισσας με έναν μοναχικό καλόγερο να φροντίζει το μέρος, ενώ στις 15 Αυγούστου στη μονή συρρέει πλήθος κόσμου για να τιμήσει την Παναγία. Το σχεδόν απόκοσμο φυσικό τοπίο του παλιού οικισμού δίνει τη δυνατότητα σε λάτρες του βουνού και της φύσης για εξερευνήσεις. Ενδείκνυνται οι περίπατοι πριν τη δύση του ηλίου αλλά και οι αποδράσεις με ποδήλατο.
Μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα από το σημερινό Λουτρό σώζονται τα ερείπια αρχαίας πόλης, που ανήκουν πιθανώς στο αρχαίο Αμφιλοχικό Άργος.

Ο ΕΜΠΕΣΟΣ
Ο Εμπεσός βρίσκεται στα προς βόρεια όρια με την ΠΕ Ευρυτανίας και την ΠΕ Άρτας, σε απόσταση 41 χλμ. ΒΑ. της Αμφιλοχίας και 51 χλμ. ΝΑ. από την Άρτα. Είναι κτισμένος δίπλα και ανατολικά του Ίναχου ποταμού στην ομώνυμη κοιλάδα, ανάμεσα στα όρη Καλάνα, Μητσέλι και Ζυγό. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη γεωργία (καλαμπόκι, τριφύλλι και κηπευτικά) και την κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα). Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Εμπεσού που ιδρύθηκε το 1984 και διοργανώνει κάθε χρόνο τις 5/ήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις «ΙΔΟΜΕΝΕΙΑ», ενώ στην Αθήνα από το 1991 ο Σύλλογος των Εμπεσιωτών “Ο ’Αγιος Θωμάς”.
Ιστορία: Ιστορικά και πολιτιστικά o Εμπεσός ανήκει στα χωριά του Άνω Βάλτου και υπήρξε σημαντική κωμόπολη της περιοχής. Η αρχική τοποθεσία του χωριού, την περίοδο της τουρκοκρατίας, ήταν λίγο βορειότερα της σημερινής. Μετά την απελευθέρωση, το 1841 αναφέρεται επίσημα να προσαρτάται στον τότε δήμο Ιδομένης Το 1854 ορίστηκε έδρα του δήμου Ιδομένης. Το 1924 με το ΦΕΚ 205Α – 26/08/1924 συστάθηκε η κοινότητα Εμπεσού με έδρα τον οικισμό. Τη δεκαετία του 1980, βάσει προγράμματος συγκέντρωσης γειτονικών συνοικισμών (Σκαντζόκαμπος, Γραμματσούλι, Συκιά, Παλιαριά, Ντηνέρι), ο Εμπεσός άρχισε να παίρνει τη σημερινή του μορφή γι΄αυτό αποτελείται από καινούρια και σύγχρονα σπίτια. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με τους οικισμούς Σκατζόκαμπος, το Γραμματσούλι, τη Συκέα και τη Φτελιά αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Εμπεσού, που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Ινάχου του Δήμου Αμφιλοχίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 531 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 444 κατοίκους.
Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα του χωριού και της γύρω περιοχής είναι:
• Νότια του χωριού στην κορυφή του λόφου με τοπωνύμιο “Κάστρο” (υψ. 600 μ.) υπάρχουν ερείπια μεσαιωνικού κάστρου. Η τοποθεσία που βρίσκεται είναι κατάλληλη για τον έλεγχο του στενού ανάμεσα στις βουνοκορφές Καλάνας και της Αλίντας. Η πρόσβαση γίνεται μόνο με τα πόδια. Πιθανολογείται ότι σε αυτό έμενε ο Κάρολος Β’ Τόκκος ο “τελευταίος υπερασπιστής Ακαρνανίας όταν εισέβαλαν οι Τούρκοι”.
• Βόρεια, σε απόσταση 3 χλμ. υπάρχει το μοναστήρι του Αγίου Θωμά, το οποίο είναι κτισμένο στις αρχές του 18ου αιώνα από τον Καπετάν Σταθά, αρματολό του Βάλτου. Το καθολικό είναι πέτρινο με τρίκλιτη σκεπή και οκταγωνικό τρούλο. Στο ανατολικό μέρος του βρίσκεται η “Σπηλιά του Αγίου Θωμά” όπου σύμφωνα με την τοπική παράδοση βρέθηκε η εικόνα του Αγίου. Πάνω από τη σπηλιά υπάρχει διαμορφωμένος ειδικός χώρος με πανοραμική θέα της περιοχής που ονομάζεται “Το Αγνάντεμα του Καπετάν Σταθά.
• Το Λαογραφικό-Ιστορικό μουσείο στο λιθόκτιστο “Παλιό Σχολείο” (κτίσμα του 1916 ), στο οποίο παρουσιάζονται εκθέματα της καθημερινότητας από ένα παραδοσιακό σπίτι και το νοικοκυριό του (αργαλειοί, υφαντά, ενδυμασίες, κεντήματα, νομίσματα, γεωργικά και κτηνοτροφικά αντικείμενα κ.α.).
• Η πίστα αλεξίπτωτου πλαγιάς (parapente) με θέση απογείωσης στο όρος Καλάνα στα νοτιοανατολικά του χωριού. Βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μ. και οι καιρικές συνθήκες της περιοχής δίνουν τη δυνατότητα για πτήσεις σχεδόν όλο τον χρόνο. Έχουν διεξαχθεί με μεγάλη επιτυχία αγώνες υψηλού επιπέδου για τους λάτρεις της ανεμοπορίας.

ΤΟ ΜΕΝΙΔΙ
Το Μενίδι Αμφιλοχίας είναι παραθαλάσσιος οικισμός στην βορειοανατολική πλευρά του Αμβρακικού κόλπου με πληθυσμό 852 μόνιμους κατοίκους (απογραφή του 2011), ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός του σχεδόν διπλασιάζεται.
Ενα χωριό με περίσσεια φυσική ομορφιά, καθώς το καταπράσινο βουνό «βουτάει» κυριολεκτικά στη στη θάλασσα. Το Μενίδι αποτελεί πόλο έλξης όχι μόνο των ταξιδιωτών, αλλά και των κατοίκων των πόλεων που βρίσκονται κοντά του.
Το Μενίδι αποτελεί Δημοτική Ενότητα του δήμου Αμφιλοχίας και περιλαμβάνει δύο Τοπικές Κοινότητες του Μενιδίου (Μενίδι, Ελαιοχώρι, Θεριακήσι, Κατσούλη, Λαγκάδα, Συκούλα) και της Φλωριάδας (Φλωριάδα, Ελαιόφυτο, Καθαροβούνι, Καστριώτισσα, Παλιά Φλωριάδα, Παλιόκαστρο, Χρυσοπηγή, Χρυσοράχη). Ο πληθυσμός της Δημοτικής Ενότητας είναι 2.032 κάτοικοι. Στο Μενίδι τοποθετείται από ορισμένους ερευνητές η αρχαία Πολίχνη της Ακαρνανίας, Ιδομένη. Φωτογραφία: Πρώτο Θέμα.

ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΟΥ
Ο δήμος Θέρμου είναι ορεινός δήμος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με έδρα το Θέρμο, ιστορική κωμόπολη και κέντρο της Ελληνιστικής Αιτωλικής Συμπολιτείας. Εχει έκταση 333,7 τ. χλμ. και πληθυσμό 8.242 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι το Θέρμο.
Δήμαρχος του Δήμου Θέρμου είναι ο κ. Κωνσταντάρας Σπυρίδων.
Αποτελείται από 1 Δημοτική Κοινότητα η οποία  περιλαμβάνει, 22 Τοπικές Κοινότητες και 63 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
Δήμος Θέρμου, Δημοτική Κοινότητα Θέρμου (Θέρμο, Κουλούρια, Μάνδρα, Μάραθος, Μέγας Δένδρος, Ταξιάρχης), Τοπικές Κοινότητες Αβαρίκου (Αβαρίκος, Πίνη), Αγίας Σοφίας (Αγία Σοφία, Μαυροβορός, Πουρνάρα), Αετόπετρας (Αγιος Ιωάννης, Αετόπετρα), Αμβρακίας (Αμβρακία), Αναλήψεως (Ανάληψη, Καημένα Αμπέλια, Κόφτρα, Λιαρέικα, Λιβάδι, Μαραθούρα, Μετόχι, Παλιουριά, Φλεσουριάς) Αργυρού Πηγαδίου (Αργυρό Πηγάδι, Θεοτόκος), Διασελλακίου (Διασελλάκι), Διπλατάνου (Διπλάτανος), Δρυμώνος (Αγία Τριάδα, Ανω Δρυμών, Δρυμών, Κοσκινάς), Καλουδίου (Δουναίικα, Καλούδι, Μαραθιάς), Κάτω Χρυσοβίτσης (Διάσελλον, Δοσούλα, Κάτω Χρυσοβίτσα), Κοκκινόβρυσης (Αγιος Θεόδωρος, Αμπέλια, Κοκκινόβρυση), Κονίσκης (Αγιος Ιωάννης, Κονίσκα, Πούλινος), Λευκού (Λευκό), Μυρτέας (Λουτρά, Μυρτέα, Παλαιόμυλος, Πέρεβος), Νεροχωρίου (Μελίγκοβα, Μισάμπελλα, Νεροχώρι), Παμφίου (Πάμφιο), Πέρκου (Πέρκος), Πετροχωρίου (Πετροχώρι, Πριοναίικα), Σιταραλώνων (Σιταράλωνα), Χαλικίου Αμβρακίας (Δάφνη, Λαδικού, Νεροσύρτης, Χαλίκι), Χρυσοβίτσας (Δοκίμια, Ρόγγια, Χρυσοβίτσα).

ΤΟ ΘΕΡΜΟ
Το Θέρμο είναι κωμόπολη της Αιτωλοακαρνανίας με μόνιμο πληθυσμό (ο καθαυτό οικισμός) 1.716 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Είναι έδρα του ομώνυμου δήμου, με πληθυσμό 8.242 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011). Το Θέρμο είναι χτισμένο στα ορεινά της Επαρχίας Τριχωνίδας και ο δήμος είναι πολύ εκτεταμένος και περιλαμβάνει πολλά ορεινά κυρίως χωριά. Απέχει 32 χιλιόμετρα από το Αγρίνιο.
Η αρχαία πόλη του Θέρμου ήταν η σημαντικότερη σε ολόκληρη την Αιτωλία και διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του Κοινού των Αιτωλών (Αιτωλική Συμπολιτεία). Μάρτυρας της ιστορίας της πόλης είναι ο αρχαιολογικός χώρος με το μεγάλο πλήθος από δημόσια κτίρια και ναούς. Σήμερα εκεί βρίσκεται και το Αρχαιολογικό μουσείο Θέρμου.

Η ΑΝΑΛΗΨΗ
Η Ανάληψη (επίσημη ονομασία: «Ανάληψις») είναι μεγάλος ορεινός οικισμός της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, αποτελεί έδρα της Τοπικής Κοινότητας Αναλήψεως του δήμου Θέρμου. Το χωριό βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη Τριχωνίδα, σε περιοχή νοτιοανατολικά της όντας χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 615 μ. με πανοραμική θέα προς τη λίμνη, και κοντά του βρίσκονται, πέρα από το Θέρμο που αποτελεί το διοικητικό κέντρο της περιοχής, τα χωριά Γέφυρα Μπανιά, Φλεσουριάς, Δουναίικα, Καλούδι, Μαραθούλα, Πετροχώρι, Καημένα Αμπέλια, Αβαρίκος, Κόφτρα, Μετόχι, Παλιουριά, Πίνη και Πόρος, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα Σιταράλωνα, το Πάμφιο, ο Μαραθιάς και η Κάτω Μακρινού. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται επίσης οι οικιστικές θέσεις Δεσπότης και Κουρμέκι καθώς και ο εγκαταλελειμμένος οικισμός του Μωρόσκλαβου. Απέχει από το Αγρίνιο 44,5 χλμ. μέσω της διαδρομής βόρεια της λίμνης Τριχωνίδας ή 49 χλμ. μέσω της διαδρομής νότια της λίμνης Τριχωνίδας, από τη Ναύπακτο 27,5 χλμ. ενώ η Ιερά Μονή Προυσού απέχει οδικώς 55 χλμ..
Αποτελεί ένα από τα χωριά της ιστορικής περιοχής του Απόκουρου. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν «Δερβέκιστα», όταν πήρε τη σημερινή του ονομασία, ομοίως και η τότε Κοινότητα.
Η τοπική Κοινότητα Αναλήψεως είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός και περιλαμβάνει και τους οικισμούς Καημένα Αμπέλια, Κόφτρα, Λιαρέικα, Λιβάδι, Μαραθούλα, Μετόχι, Παλιουριά και Φλεσουριάς.

Η ΜΥΡΤΙΑ ή ΜΥΡΤΕΑ ΘΕΡΜΟΥ
Η Μυρτιά ή Μυρτέα είναι ημιορεινός οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας και αποτελεί έδρα της ομώνυμης Τοπικής Κοινότητας Μυρτέας (Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Λουτρά, Παλαιόμυλος, Πέρεβος), και υπάγεται στον δήμο Θέρμου. Ο πλυθυσμός του Οικισμού σύμφωνα με τη απογραφή του 2011 είναι 259 κάτοικοι και της Κοινότητας 729 κάτοικοι.
Το χωριό βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από τη λίμνη Τριχωνίδα, σε περιοχή ανατολικά-κεντροανατολικά της όντας χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 210 μ. με πανοραμική θέα προς τη λίμνη, και εγγύς του βρίσκονται, πέρα από το Θέρμο που αποτελεί το διοικητικό κέντρο της περιοχής, τα χωριά Λουτρά, Παλαιόμυλος, Πέρεβος, Βαρειά, Δογρή, Παντάνασσα, Αγία Σοφία, Μαυροβορός και Πουρνάρα. Κοντά στο χωριό βρίσκονται επίσης οι οικιστικές θέσεις Λυκοστόμιο και Πεζούλια. Απέχει από το Αγρίνιο 31,5 χλμ. ενώ η Ιερά Μονή Προυσού απέχει οδικώς 47,5 χλμ..
Αποτελεί ένα από τα χωριά της ιστορικής περιοχής του Απόκουρου. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν «Γουρίτσα», όταν το 1928 με απόφαση του Ελληνικού Κράτους η ονομασία του διορθώθηκε σε «Μυρτέα», ομοίως και η ονομασία της τότε Κοινότητας και στη συνέχεια το 2017 ο οικισμός ονομάστηκε σε «Μυρτιά».
Αξιοθέατα: Tο μοναστήρι των Εισοδίων της Θεοτόκου, περίπου 1 χλμ. από την έξοδο του χωριού προς Τριχωνίδα, η παραλίμνια περιοχή της «Κάτω Μυρτιάς» ή «Παραλίας Μυρτιάς» στον οικισμό Παλαιόμυλος, ο ναός του Aγίου Iωάννη και το εκκλησάκι της Aγίας Eλεούσας σε σπηλιά στο χωριό της Μυρτιάς, καθώς και ο παλιός νερόμυλος και ο καταρράκτης κοντά στον οικισμό του Παλαιόμυλου.

ΤΑ ΣΙΤΑΡΑΛΩΝΑ
Τα Σιταράλωνα είναι χωριό του δήμου Θέρμου της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους 664 μόνιμους κατοίκους. Είναι κτισμένα σε υψόμετρο 58 μ. και βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη Τριχωνίδα. Κοντά στο χωριό, στη θέση Μαυροβούνι, έχουν βρεθεί τα απομεινάρια αρχαίου οικισμού. Το 1997 τα Σιταράλωνα προσαρτήθηκαν στον καποδιστριακό δήμο Θέρμου, στον οποίο παρέμειναν και μετά τις αλλαγές που επέφερε στην τοπική αυτοδιοίκηση το σχέδιο Καλλικράτης. Εκκλησιαστικά υπάγεται στη μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας ενώ ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Παντελεήμονα.
Φαγητό: Για όσους επισκεφθείτε την ευρύτερη περιοχή του Θέρμου, η Ψησταριά “Τα Σκαλάκια” στα Σιταράλωνα, είναι μία επιλογή για νόστιμο, ποιοτικό φαγητό, που σίγουρα θα σας ανταμείψει.

ΔΗΜΟΣ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ
Ο Δήμος Ναυπακτίας έχει έκταση 870,38 τ. χλμ. και πληθυσμό 27.800 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι η Ναύπακτος.
Δήμαρχος του Δήμου Ναυπακτίας είναι ο κ. Βασίλειος Γκίζας.
Αποτελείται από τις Δημοτικές Ενότητες: Αντιρρίου, Αποδοτίας, Ναυπάκτου, Πλατάνου, Πυλλήνης και Χαλκείας, οι οποίες περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 66 Τοπικές Κοινότητες και 113 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Αντιρρίου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αντιρρίου (Αντίρριο, Καραούλια, Μυρτιά, Σπαρτοράχη), Μακυνείας (Αγιος Πολύκαρπος, Αγραπιδόκαμπος, Μακύνεια, Ρίζα), Μολυκρείου (Ανω Πλατανίτης, Μολύκρειο, Πλατανίτης, Φραγκαίικα).
2. ΔΕ Αποδοτίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές κοινότητες Αμπελακιωτίσσης (Αμπελακιώτισσα), Αναβρυτής (Αναβρυτή) Ανω Χώρας (Ανω Χώρα), Ασπριάς (Ασπριά), Γραμμένης Οξυάς (Γραμμένη Οξυά), Γρηγορίου (Γρηγόριο), Ελατόβρυσης (Ελατόβρυση), Ελατούς (Ελατού), Καλλονής (Καλλονή), Καταφυγίου (Γολέμιο, Καταφύγιο), Κάτω Χώρας (Κάτω Χώρα), Κεντρικής (Κεντρική, Σέλλος), Κοκκινοχωρίου (Κοκκινοχώριον, Σωτήρω, Χρύσοβον), Κρυονερίων (Κρυονέρια), Κυδωνέας (Κυδωνέα), Λεύκας (Λεύκα), Λιμνίτσης (Λιμνίτσα), Μανδρινής (Μανδρινή), Πόδου (Πόδος), Τερψιθέας (Τερψιθέα).
3. ΔΕ Ναυπάκτου: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Ναυπάκτου (Ναύπακτος), Αφροξυλιάς (Ανω Αφροξυλιά, Κάτω Αφροξυλιά), Βελβίνας (Βελβίνα), Βλαχομάνδρας (Βλαχομάνδρα, Γέφυρα Μπανιά, Σφηκαίικα), Βομβοκούς (Αγιος Βασίλειος, Βομβοκού, Λεύκα Βομβοκούς, Μάρμαρα, Μονή Αγίου Ιωάννου), Δάφνης (Δάφνη, Κάτω Δάφνη), Λυγιά (Λυγιάς), Μαμουλάδας (Κάτω Μαμουλάδα, Μαμουλάδα), Νεοκάστρου (Νεόκαστρον, Παλιάμπελα), Ξηροπηγάδου (Ξηροπήγαδον), Παλαιοχωρακίου (Μικρό Παλαιοχωράκι, Παλαιοχωράκι), Πιτσιναιίκων (Καστράκι, Πιτσιναίικα, Συκιά), Ριγανίου (Διάσελλον, Πόρος, Ριγάνιον), Σκάλας (Σκάλα).
4. ΔΕ Πλατάνου: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αγίου Δημητρίου (Αγιος Δημήτριος), Αραχόβης (Αράχοβα, Κρανές), Αχλαδοκάστρου (Αχλαδόκαστρον), Δενδροχωρίου (Δενδροχώρι), Καστανέας (Καστανέα), Κλεπάς (Κλεπά), Λιβαδακίου (Λιβαδάκι), Νεοχωρίου Ναυπακτίας (Νεοχώρι, Πετρωτό), Περδικόβρυσης (Περδικόβρυση), Περίστης (Περίστα), Πλατάνου (Κάτω Πλάτανος, Πλάτανος), Χόμορης (Αγία Τριάς, Χόμορη).
5. ΔΕ Πυλλήνης: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ανθοφύτου (Ανθόφυτον, Λεπτοκαρυά), Γάβρου (Γάβρος, Κουτσογιαναίικα), Δορβιτσιάς (Δορβιτσιά), Ελευθεριανής (Ελευθεριανή), Μηλέας (Μηλέα), Παλαιοπύργου (Παλαιόπυργος, Περιβόλια), Ποκίστης (Ποκίστα), Σίμου (Κάμπος, Παλαιοχώρι, Σίμος), Στρανώμης (Ανω Κάμπος, Κάτω Κάμπος, Λουτρά Στάχτης, Στράνωμα), Στύλιας (Αγία Τριάδα, Στύλια), Φαμίλας (Πλατανιά, Συκέα, Φαμίλα).
6. ΔΕ Χαλκείας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Ανω Βασιλικής (Ανω Βασιλική, Βασιλικής (Κάτω Βασιλική, Πέραμα), Γαβρολίμνης (Γαβρολίμνη), Γαλατά (Γαλατάς, Κρυονέρι), Καλαβρούζης (Καλβρούζα, Κάτω καλαβρούζα), Περιθωρίου (Περιθώριο), Τρικόρφου (Τρίκορφον).

Η ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Η Ναύπακτος είναι παραθαλάσσια πόλη της Αιτωλοακαρνανίας στον Κορινθιακό κόλπο. Είναι χτισμένη ανάμεσα στο Αντίρριο και στις εκβολές του ποταμού Μόρνου, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού και έχει πληθυσμό 13.415 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες Ελληνικές πόλεις που γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής και συνδέθηκε με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την άρτια οχύρωσή της, η οποία ξεκινά από το λιμάνι, συνεχίζεται με τρία αλλεπάλληλα τείχη και καταλήγει στο κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός. Η Ναύπακτος είναι πόλη με μεγάλη ιστορία. Λέγεται ότι πήρε το όνομά της από τις λέξεις ναυς και πήγνυμι, που σημαίνει «κατασκευάζω πλοίο».
Για πρώτη φορά εμφανίζεται το 1104 π.Χ. με τους Δωριείς, οι οποίοι στην κάθοδό τους, χρησιμοποίησαν τη Ναύπακτο για να κατασκευάσουν υποτυπώδη πλοιάρια (σχεδίες για την ακρίβεια), οπότε και το «Ναύπακτος» έμεινε κληρονομιά. Η πόλη αρχικά ανήκε στους Εσπέριους Λοκρούς.
Το 454 π.Χ. οι Αθηναίοι αφαίρεσαν την Ναύπακτο από την κυριαρχία των Λοκρών. Στην πόλη εγκαταστάθηκαν οικογένειες Μεσσηνίων, που είχαν εκδιωχθεί από τους Σπαρτιάτες. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο η Αθήνα έστειλε τον Φορμίωνα μαζί με πλοία, ενώ η Σπάρτη τον Κνήμο, που τελικά ηττήθηκε στη ναυμαχία που ακολούθησε (429 π.Χ.).
Το 426 π.Χ., με προτροπή των Μεσσηνίων της πόλης, εξεστράτευσε κατά των Αιτωλών ο Αθηναίος στρατηγός Δημοσθένης. Οι Αιτωλοί τον αντιμετώπισαν στο Αιγίτιο και τον ανάγκασαν να υποχωρήσει. Ο Σπαρτιάτης στρατηγός Ευρύλοχος, με την βοήθεια των Εσπέριων Λοκρών, με επικεφαλής την Άμφισσα, προέλασε στην Ναύπακτο.
Το 369 π.Χ. μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς (405 π.Χ.), οι Μεσσήνιοι εγκαταλείπουν την πόλη και αναχωρούν για τη Σικελία. Η Ναύπακτος περνά ξανά στον έλεγχο των Λοκρών. Οι Αχαιοί κυριεύουν την πόλη, αλλά τελικά τους διώχνει ο Θηβαίος Στρατηγός Επαμεινώνδας, το 361 π.Χ..
Το 350 π.Χ. ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας παραχωρεί την πόλη στους Αιτωλούς. Από το 338 π.Χ. η πόλη γίνεται κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας και στην πόλη συνέρχονταν τα συμβούλια της Συμπολιτείας. Η δε Ναυπακτία ονομάσθηκε Αιτωλία Επίκτητος. Μετά και τους πολέμους με τους Αχαιούς και την καταστροφή της πόλης του Θέρμου, η Ναύπακτος γίνεται κατ’ ουσία πρωτεύουσα της Αιτωλίας. Το 191 π.Χ. οι Ρωμαίοι, αφού πολιόρκησαν την πόλη, έλυσαν την πολιορκία υπογράφοντας ανακωχή με τους Αιτωλούς. Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ρωμαίων γνώρισε ακμή λόγω της σημαντικής της θέσης ακριβώς απέναντι από την Πελοπόννησο.
Βυζαντινά χρόνια: Υπήρξε σημαντική πόλη του Βυζαντίου, καθώς αποτελούσε λιμάνι των ταξιδιωτών προς την Ιταλία και την Κωνσταντινούπολη. Υπαγόταν στην επαρχία Ελλάδος ή Αχαΐας. Το φρούριό της επισκευάστηκε ριζικά τα χρόνια του Ιουστινιανού, αλλά το 553, η πόλη καταστράφηκε από σεισμό. Επίσης, καταστροφές υπέστη από επιδρομές διάφορων λαών, όπως οι Σλάβοι (6ος – 10ος αιώνας). Την εποχή του Κωνσταντίνου Ζ’ του Πορφυρογέννητου έγινε πρωτεύουσα του Πέμπτου Θέματος της Ευρώπης (Ελλάς) ενώ το 10ο αιώνα συνενώθηκε με το Όγδοο Θέμα της Νικοπόλεως και έγινε έδρα του νέου.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους, η πόλη έγινε μέρος του Δεσποτάτου της Ηπείρου για περίπου έναν αιώνα (1204-1294). Στη Συνέχεια πέρασε ένα διάστημα Ενετοκρατίας από το 1407 έως πριν πέσει στα χέρια των Τούρκων το 1499.
Η ναυμαχία της Ναυπάκτου: Το 1571 έγινε η περίφημη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Πρόκειται για τη ναυμαχία, που έλαβε χώρα στο στόμιο του Πατραϊκού κόλπου (κόλπος του Λεπάντο), δίπλα στις Εχινάδες νήσους (τότε ονομάζονταν Κουρτζολάροι), αποτέλεσε δε την πιο εντυπωσιακή φάση του πολέμου για την κατάκτηση της Κύπρου (1570-71). Προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους συγχρόνους, αλλά δεν επέφερε θετικά αποτελέσματα για τους νικητές. Η μεγάλη νίκη των Χριστιανών εναντίον των Τούρκων απετέλεσε ορόσημο για την ιστορία της Ευρώπης σε συνδυασμό με τον εορτασμό της Παναγίας της Ναυπάκτου. Το 1687 (24 Ιουλίου) καταλήφθηκε ξανά από τους Ενετούς για 12 χρόνια. Τελικά με την Συνθήκη του Κάρλοβιτς, η Ναύπακτος όπως και η υπόλοιπη Στερεά περιήλθε στους Τούρκους. Η ναυμαχία αυτή υπήρξε ιστορικό γεγονός, γιατί σε αυτήν αναχαιτίσθηκε η απειλητική για την Ευρώπη Τουρκική ναυτική δύναμη. Με την ονομασία αυτή είναι γνωστή η μεγάλη ναυτική σύγκρουση που διεξήχθη ανάμεσα στον Οθωμανικό στόλο και στις Ενωμένες Ναυτικές Δυνάμεις της Sacra Lega, μιας Ιερής Συμμαχίας που συγκροτήθηκε από του Ισπανούς, τον Πάπα, τη Βενετία και μερικά Ιταλικά κρατίδια, στις 7 Οκτωβρίου 1571. Οι ξένοι ιστορικοί χρησιμοποιούν την ονομασία Ναυμαχία του Λεπάντο (Naval Battle of Lepanto) από τη μεσαιωνική ονομασία της πόλης.
Νεότερα χρόνια: Το 1821 οι κάτοικοι της περιοχής πήραν μέρος στην Επανάσταση του 1821. Οι επιχειρήσεις στην πόλη άρχισαν τον Μάιο. Η αντίσταση των Τούρκων ήταν επιτυχημένη και κράτησε αρκετά χρόνια. Στις 18 Απριλίου 1829, απελευθερώθηκε οριστικά από τους Τούρκους, όταν ο Ανδρέας Μιαούλης απέκλεισε το λιμάνι της πόλης και ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν το φρούριο. Φεύγοντας οι κατακτητές, άφησαν πίσω τους ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων οι οποίες, μάλιστα, ήρθαν σε αντιπαράθεση με τις Σουλιώτικες οικογένειες (Μποτσαραίοι, Τζαβελαίοι κλπ), στις οποίες το νεοσύστατο Eλληνικό κράτος είχε παραχωρήσει τα Tουρκικά αρχοντικά, ως αντιστάθμισμα για την προσφορά τους στον Αγώνα. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στη Ναύπακτο 286 πρόσφυγες.
Αξιοθέατα: To κάστρο που δεσπόζει στο λόφο με το πευκοδάσος πίσω από την πόλη. Tο Ενετικό λιμάνι, με τον πέτρινο φάρο και το μεντένι. Τα παλιά τείχη του φρουρίου της πόλης που εκτείνονται από το λιμάνι μέχρι το κάστρο. Τα παραδοσιακά σπίτια στο κέντρο της πόλης και τα πλακόστρωτα καλντερίμια της. Το παλιό αρχοντικό της οικογένειας Μπότσαρη που έχει μετατραπεί σε ιδιωτικό μουσείο. Οι δύο παραλίες της πόλης, Ψανή και Γρίμποβο, καθώς και οι κοντινές παραλίες των χωριών της Φωκίδας και της Αιτωλοακαρνανίας. Η κοντινή Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Το πάρκο Θερβάντες στο ενετικό λιμάνι. Το ρολόι στο κάστρο της Ναυπάκτου. Το “Φετιχιέ” τζαμί στα ανατολικά του λιμανιού.
Ιστορικά κτίρια: Η Παπαχαραλάμπειος Δημοσία Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου, Το Μουσείο κειμηλίων 1821- Φαρμάκη, το «Ξενία» Ναυπάκτου και το Μακαρονοποιείο Ναυπάκτου.

ΤΟ ΑΝΤΙΡΡΙΟ
Το Αντίρριο είναι χωριό του του δήμου Ναυπακτίας, της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας νοτιοανατολικά του Μεσολογγίου και νοτιοδυτικά της Ναυπάκτου, έναντι από το Ρίο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του οικισμού ανέρχεται στους 1.018 μόνιμους κατοίκους.
Ο οικισμός είναι κτισμένος στο βόρειο όριο του στενού Ρίου – Αντιρρίου πάνω στο ακρωτήρι του Αντιρρίου. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Μολύκριον Ρίον από την αρχαία πόλη Μολύκρεια ή Μολυκρία ή Μολύκριον που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση.
Σήμερα ο οικισμός είναι συγκοινωνιακός κόμβος της Δυτικής Στερεάς με την Πελοπόννησο. Η σύνδεση γίνεται με φέρρυ μπόουτ που εκτελεί το δρομολόγιο Αντιρρίου – Ρίου, αλλά και με την σύγχρονη καλωδιωτή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.
Στη φωτογραφία το φρούριο του Αντιρρίου και η σύγχρονη καλωδιωτή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου (Βικιπαίδεια).

Η ΕΛΑΤΟΥ
Η Ελατού είναι ορεινό χωριό του δήμου Ναυπακτίας της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μ. στις πλαγιές της κορυφής Κερασοβούνι, των νότιων απολήξεων των Βαρδουσίων. Αποτελεί την τοπική Κοινότητα Ελατούς της Δημοτικής Ενότητας Αποδοτίας του δήμου Ναυπακτίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 107 κατοίκους. Η Ελατού απέχει 49 χλμ. από την πόλη της Ναυπάκτου.
Ιστορία: Το χωριό αρχικά ονομαζόταν Ελετσού, ονομασία η οποία έχει σλαβικές ρίζες και σημαίνει «ευήλιος τόπος». Στη θέση Παλαιοχώρι έχουν ανιχνευτεί υπολείμματα αρχαίων κτισμάτων άγνωστης προέλευσης. Τον Νοέμβριο του 1828, ο οικισμός, όπως και η υπόλοιπη ορεινή Ναυπακτία απελευθερώθηκε από την Οθωμανική κυριαρχία και συμπεριλήφθηκε στο νεοσύστατο Eλληνικό κράτος. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η εκκλησία, αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος που κτίστηκε το 1864 από Ηπειρώτες τεχνίτες ενώ την ίδια χρονολογία κτίστηκε και το σχολείο του οικισμού. Μετονομάστηκε το 1928 σε Ελατού και έλαβε το νέο της όνομα από το πυκνό δάσος με έλατα που περιβάλλει τον οικισμό.

Η ΜΗΛΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ
Η Μηλιά ή Μηλέα είναι ορεινός οικισμός και Τοπική Κοινότητα του Δήμου Ναυπακτίας της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με πληθυσμό 36 κατοίκους.
Γεωγραφικά στοιχεία: Η Μηλιά είναι κτισμένη σε υψόμετρο 800 μ. στις Βορειοδυτικές πλαγιές του όρους Μαλαθούνα, (υψ. 1417μ.) που ενώνεται με την οροσειρά Καλπακίου και Μακρυνόρους, ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση από μουριές και έλατα, με θέα προς τη κοιλάδα του χείμαρρου Κότσαλου και τους ορεινούς όγκους της περιοχής του Πλάτανου. Απέχει περίπου 37 χλμ. από τη Ναύπακτο και 22 χλμ. από τον Πλάτανο. Αξιοθέατα είναι το κεφαλάρι του χωριού Ελατιάς, ρουμάνι με έλατα, αληθινός πνεύμονας, αλλά και φυσικό παρατηρητήριο της περιοχής με ανοικτό ορίζοντα προς την κοιλάδα του Κότσαλου, την περιοχή του Πλάτανου και τα βουνά της, η βρύση στη θέση Πλατανάκια στην είσοδο του χωριού. Από τον Ελατιά μέχρι τον Κότσαλο, οι εναλλαγές του τοπίου με τις ζαγάδες και τα πεζούλια, την πυκνή βλάστηση αλλά και τα μισογκρεμισμένα καλύβια και τους δύο ερειπωμένους μύλους ξαφνιάζουν ευχάριστα τον περιπατητή. Ίχνη αρχαίας ζωής έχουν επισημανθεί στις Οβρές και στις Λογγιές, θέσεις κοντά στον Κότσαλο.
Ιστορία-Ονομασία: Το αρχικό όνομα του χωριού μέχρι το 1770 ήταν Μηλέα. Το όνομα ήταν φυτωνύμιο που προέρχεται από το δέντρο μηλιά που ευδοκιμούσε εκεί. Το 1770 οι κάτοικοι μετοίκισαν στη Λιβαδειά και σε άλλα μέρη, διωγμένοι από τους Τούρκους οι οποίοι έκαψαν το χωριό σε αντίποινα της θανάτωσης Τούρκων φοροεισπρακτόρων από άντρες του χωριού στη θέση Τούρκικα Μνήματα ή Τουρκόμνημα, όπου είναι πηγή και μεγάλος Πλάτανος.
Αρκετοί σκοτώθηκαν στη συμπλοκή με τους Τούρκους στην είσοδο του χωριού στη θέση Αγγελίνα, o ιερέας του χωριού κρεμάστηκε, ενώ τα γυναικόπαιδα κατάφεραν να φύγουν και να σωθούν από το Τουρκικό απόσπασμα, συρόμενα με τους γλουτούς σε απότομη κατωφερή πλαγιά γι αυτό και το χωριό σύμφωνα με τη τοπική παράδοση, πήρε το παρωνύμιο Κωλοσύρτης.
Το 1821 το χωριό ήταν ακατοίκητο. Αργότερα άρχισε η επιστροφή των διασκορπισμένων κατοίκων. Σε έγγραφο της Μονής Παναγίας Καβαδιώτισσας υπάρχουν εκείνη την περίοδο οι υπογραφές κατοίκων του χωριού σε συμφωνητικό παραχώρησης νερού για τα χωράφια τους από τη Μονή Κοζίτζης του Δήμου Αποδοτίας. To 1908 ιδρύθηκε στο χωριό το Δημοτικό Σχολείο Μηλιάς το οποίο σταμάτησε να έχει μαθητές το 1984.
Ως αγωνιστής του 1821 με καταγωγή από τη Μηλιά αναφέρεται ο Αθανάσιος Τσονάκας, το όνομα του οποίου καταγράφεται στις 22 Σεπτεμβρίου 1832 μεταξύ των 33 οπλαρχηγών που υπέγραψαν στη Ναύπακτο συνθήκη για τη διοίκηση του φρουρίου.
Ενα χωριό ζωγραφιά: Η Μηλιά είναι μικρό και συγκεντρωμένο χωριό με κέντρο που οριοθετείται από το Ηρώο, το ναό της Αγίας Παρασκευής (1898), την πλακόστρωτη σκιασμένη από ψηλά δέντρα Πλατεία με θέα την απέναντι ελατοπλαγιά, και το παρακείμενο καφενείο – ταβέρνα που λειτουργεί από Μάιο-Νοέμβριο με καφέ- τσίπουρο, μεζέδες, ντόπια λαχανικά και βετούλι βραστό. Για διαμονή υπάρχουν ξενώνες σε γειτονικά χωριά.

Ο ΓΑΛΑΤΑΣ
Ο Γαλατάς είναι πεδινό χωριό της Ναυπακτίας στη Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας σε υψόμετρο 15 μ.. Ως Οικισμός έχει πληθυσμό 976 κατοίκους και ως Κοινότητα 1070 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, μαζί με το Κρυονέρι συναποτελούν την Τοπική Κοινότητα Γαλατά που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Χαλκείας του δήμου Ναυπακτίας. Ο Γαλατάς είναι κτισμένος στους δυτικούς πρόποδες του όρους Βαράσοβα και ανατολικά του Εύηνου ποταμού. Βρίσκεται στα δυτικά όρια του Δήμου Ναυπακτίας, συνορεύει με το Δήμο Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου και είναι ανάμεσα στα χωριά Ευηνοχώρι, Περιθώρι και τον οικισμό Κρυονέρι. Απέχει 16 χλμ. ανατολικά από το Μεσολόγγι και 38 χλμ. δυτικά της Ναυπάκτου.
Πολιτισμός: Στο χωριό έχειδραστηροποιείται ο Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Γαλατά ο οποίος ιδρύθηκε το έτος 1982.

ΔΗΜΟΣ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ
Ο Δήμος Ξηρομέρου έχει έκταση 584,82 τ. χλμ. και πληθυσμό 11.737 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου είναι ο Αστακός.
Δήμαρχος του Δήμου Ξηρομέρου είναι ο κ. Τρανταφυλλάκης Ιωάννης.
Αποτελείται από 3 Δημοτικές Ενότητες τις εξής: Αλυζίας, Αστακού και Φυτειών, οι οποίες περιλαμβάνουν 1 Δημοτική Κοινότητα, 18 Τοπικές Κοινότητες με 26 Οικισμούς (σε παρένθεση αναγράφονται οι συστατικοί Οικισμοί της κάθε Κοινότητας). Αναλυτικά:
1. ΔΕ Αλυζίας: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Αρχοντοχωρίου (Αγιος Αθανάσιος, Αρχοντοχώρι, παλιόβαρκα), Βάρνακα (Βάρνακας), Κανδήλας (κανδήλα), Μύτικα (Μύτικας), Παναγούλας (Παναγούλα).
2. ΔΕ Αστακού: Περιλαμβάνει την Δημοτική Κοινότητα Αστακού ( Αστακός, Βαλτίον) και τις Τοπικές Κοινότητες Αγραμπέλων (Αγράμπελα), Βασιλοπούλου (Βασιλόπουλον), Βλιζιανών (Βλιζιανά), Καραϊσκάκη (Καραϊσκάκης), Μαχαιρά (Μαχαιράς), Μπαμπίνης (Μπαμπίνη), Παλαιομανίνας (Παλαιομάνινα), Προδρόμου (Πρόδρομος) Σκουρτούς (Σκουρτού), Στρογγυλοβουνίου (Μάνινα Βλιζιανών, Στρογγυλοβούνι), Χρυσοβίτσης (Χρυσοβίτσα).
3. ΔΕ Φυτειών: Περιλαμβάνει τις Τοπικές Κοινότητες Παππαδάτου (Αγιος Στέφανος, Παππαδάτος, Ρίβιο), Φυτειών (Κουβαράς, Φυτείες).

Ο ΑΣΤΑΚΟΣ
Ο Αστακός είναι παράλια κωμόπολη (υψόμ. 10μ.), της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, χτισμένη στον μυχό του ομώνυμου κόλπου και στους πρόποδες του όρους Βελούτσα (Δίκορφο), που είναι η απόληξη των Ακαρνανικών Ορέων. Αποτελεί την έδρα του Δήμου Ξηρομέρου στον οποίο υπάγεται. Ανάμεσα στα αξιοθέατά του περιλαμβάνονται μοναστήρια και ιστορικοί χώροι, όπως το βυζαντινό κάστρο του Δραγαμέστου και ο αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου Αστακού στον οποίο σώζονται τα ερείπια ενός ναού αφιερωμένο στον Δία Καραό. Απέχει 56 χλμ. ΒΔ. από το Μεσολόγγι, πρωτεύουσα του νομού, και 51 χλμ. Δ. από το Αγρίνιο, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.

Η ΚΑΝΔΥΛΑ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
Η Κανδήλα είναι χωριό στην περιοχή του δήμου Ξηρομέρου στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας και έδρα του πρώην δήμου Αλυζίας. Κατά την απογραφή του 2011 είχε πληθυσμό 1.048 κατοίκους. Η Κοινότητα Κανδύλας αποτελείται στην ουσία από δύο χωριά, την Πάνω και την Κάτω Κανδήλα. Το χωριό βρίσκεται στους πρόποδες των Ακαρνανικών Ορέων μέσα σε έναν καταπράσινο ελαιώνα.
Ιστορία-Ονομασία: Εικάζεται ότι η ονομασία του οφείλεται στην προσομοίωση του χωριού με καντήλι, το οποίο φέγγει από μακριά μέσα στην θάλασσα. Εκεί βρισκόταν στα αρχαία χρόνια η Αλυζία της οποίας η έκταση έφτανε μέχρι το διπλανό χωριό, τον Μύτικα, απέναντι από το νησί Κάλαμος. Η θάλασσα βρίσκεται μόλις σε 3 χλμ. απόσταση.
Ναοί: Παλιά είχε δύο ενορίες, την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στην Άνω Κανδήλα και αυτήν της Ζωοδόχου Πηγής στην Κάτω Κανδήλα, ενώ σήμερα πλέον έχει μόνο έναν μόνιμο ιερέα, αυτόν της ενορίας της Ζωοδόχου Πηγής. Ο ναός του Αγίου Ανδρέα στην Άνω Κανδήλα βρίσκεται σε ένα ύψωμα, που προσφέρει στον επισκέπτη αμφιθεατρική θέα προς την θάλασσα, τον ελαιώνα και τα Ακαρνανικά Όρη.
Αξιοθέατα: Η γειτονιά της Άνω Κανδήλας που βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο του χωριού ονομάζεται “κουκουβάγια” και διαθέτει μια από τις ωραιότερες θέες της περιοχής. Το χωριό διαθέτει Παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο το οποίο στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτίριο που βρίσκεται στον δρόμο που ενώνει την Κάτω Κανδήλα και το διπλανό χωριό Βάρνακας. Στην πλατεία του Κάτω χωριού υπάρχουν καφετέριες και πολλές ψησταριές. Αντίστοιχα και στην πλατεία του πάνω χωριού βρίσκονται παραδοσιακά καφενεία και ψησταριά. Και στις δύο πλατείες υπάρχουν κανάλια με τρεχούμενο νερό.
Πανηγύρι: Το χωριό πανηγυρίζει την ημέρα μνήμης της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου).
Αθλητισμός: Το χωριό έχει ποδοσφαιρική ομάδα τον Α.Ο. ΚΑΝΔΗΛΑΣ.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΥΖΙΑ
Η Αλυζία ή αλλιώς γνωστή με τις παραλλαγές Αλυζεία ή Αλλυτία ή και Κανδήλα από το γειτονικό χωριό της περιοχής, ήταν Αρχαία Ελληνική πόλη στην περιοχή της βορειοδυτικής Αιτωλοακαρνανίας, απέναντι από το νησί της Λευκάδας. Φέρεται να είχε ήδη ιδρυθεί από τον 6ο αιώνα π.Χ., και ο Στράβωνας αναφέρει πως κατά την παράδοση ο ιδρυτής της πόλης ήταν ο Αλυζεύς, ένας από τους αδελφούς της Πηνελόπης – συζύγου του Οδυσσέα-. Κατά την Ελληνιστική περίοδο η πόλη φέρεται να γνώρισε μεγάλη ακμή, ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Ακαρνανίας και ο πληθυσμός της ξεπέρασε τους 30.000 κατοίκους. Αναφορές σχετικά με την τοποθεσία της πόλης και του λιμανιού της κάνουν ο Κικέρων και ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς οι οποίοι την ονομάζουν Αλυττίαν, καθώς και ο Θουκυδίδης και ο Ξενοφώντας για τον ρόλο της κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου όπου είχε συμμαχήσει με την πλευρά των Σπαρτιατών. Στην περιοχή διασώζονται βυθισμένα υπολείμματα από την αποβάθρα του λιμανιού της.
Το λιμάνι της ήταν γνωστό για το εκεί ιερό (τέμενος) του Ηρακλή. Τα ερείπια του τεμένους χρησιμοποιήθηκαν αργότερα (2ο μ.Χ. αι.) ως οικοδομικό υλικό για την ανέγερση ενός ηρώου (μαυσωλείου), που τα ερείπιά του είναι και σήμερα ορατά στις ΒΔ ακτές του όρμου του Μύτικα, στη θέση “Βούλκος”.

Ο ΜΥΤΙΚΑΣ
Ο Μύτικας είναι παραθαλάσσιο χωριό του δήμου Ξηρομέρου, στη δυτική πλευρά της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, με πληθυσμό 759 κατοίκους (απογραφή 2011). Ονομάζεται έτσι επειδή βρίσκεται σε μια μυτερή προεξοχή της στεριάς προς το Ιόνιο πέλαγος. Το χωριό βρίσκεται σε περιοχή πλούσια σε βλάστηση και με παραλίες από γαλαζοπράσινα νερά. Υπάρχουν καλοδιατηρημένα αρχοντικά, σπίτια με παραδοσιακή αρχιτεκτονική και λιμάνι για ψαρόβαρκες και σκάφη αναψυχής. Αποτελεί δημοφιλή τόπο προορισμού το καλοκαίρι και είναι σημείο σύνδεσης με το νησί Κάλαμος που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση.
Η παρουσία ενός Ρωμαϊκού κτηρίου στο ακρωτήρι, θα μπορούσε να αποδοθεί σε Ρωμαϊκό οικισμό ή αγροικία των αυτοκρατορικών χρόνων.

Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΥΤΙΚΑ
Η δημοφιλής παραλία του Μύτικα. Στο βάθος δεξιά διακρίνεται το χωριό της Τοπικής Κοινότητας Μύτικα και αριστερά βρίσκεται το νησί Κάλαμος, το οποίο συνδέεται με την ηπειρωτική χώρα με καΐκια που εκτελούν δρομολόγια από, και προς τον Μύτικα, στην ακτή της Αιτωλοακαρνανίας.

Ο ΚΑΛΑΜΟΣ
Ο Κάλαμος ή σπανιότερα η Κάλαμος είναι το πανέμορφο νησάκι απέναντι από τον Μύτικα. Το νησί είναι κυρίως ορεινό με την υψηλότερη κορυφή (Βουνί) του βουνού που δεσπόζει να φτάνει τα 745 μ..
Ο πληθυσμός του νησιού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 529 κάτοικοι.
Ο Κάλαμος βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από τη δυτική ακτή της Αιτωλοακαρνανίας. Το νησί βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το χωριό Μύτικας της Αιτωλοακαρνανίας, από εκεί ξεκινούν και τα μικρά καραβάκια που πάνε στο νησί.
Κέντρο του νησιού είναι το λιμάνι του Καλάμου που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του. Εκεί δένουν και πολλά σκάφη που ταξιδεύουν στο Ιόνιο. Η επικοινωνία με την ηπειρωτική χώρα γίνεται με καΐκια που εκτελούν δρομολόγια από και προς τον Μύτικα στην ακτή της Αιτωλοακαρνανίας.
Παρά την κοντινή του απόσταση από την Αιτολοακαρνανία το νησί Διοικητικά ανήκει στην ΠΕ Λευκάδας, και μαζί με άλλα μικρά νησάκια, αποτελούν το σύμπλεγμα των Τηλεβοΐδων Νήσων. Υπάρχει και μια δεύτερη κοινότητα στο νησί η Επισκοπή.
Πολλά παραδοσιακά σπίτια του Καλάμου έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε ξενώνες.
Το νησί φημίζεται για τις όμορφες και παραλίες του και αρκετοί το επισκέπτονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ – ΠΡΟΣΒΑΣΗ

Η περιοχή είναι συνδεδεμένη από το 2004 με την Πελοπόννησο μέσω της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, ενώ συνεχίζει να λειτουργεί, στην ίδια περιοχή, η σύνδεση με πορθμείο. Επίσης στο βορειοδυτικό άκρο της συνδέεται με πλωτή γέφυρα με το νησί της Λευκάδας, ενώ μέσω της υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας – Ακτίου συνδέεται με την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας.
Το ΚΤΕΛ Αιτωλοακαρνανίας με έδρα το Αγρίνιο, συνδέει όλες τις πόλεις και κωμοπόλεις με τα χωριά του νομού, ενώ εκτελεί και δρομολόγια από και προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, συνδέοντας έτσι την Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας με τους υπόλοιπους εθνικούς και περιφερειακούς οδικούς άξονες.

ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
Theodoros Evangeloudis (Τεό) 1985-2023
Αρχαιολόγος ΑΠΘ, Απόφοιτος Ινστιτούτου Θερβάντες
Ιστορικός ερευνητής Ρεμπέτικου-Τανγκό

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ – ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Πηγές: Ιστορία της Ελλάδας, ιστορίας της Ευρώπης, ιστορικό αρχείο-παρακαταθήκη Θεόδωρος Ευαγγελούδης, Βικιπαίδεια, ιστότοποι και Σελίδες Κοινωνικών Δικτύων Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Νομού Αιτωλοακαρνανίας, των Δήμων της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και από ιδιωτικές σελίδες Κοινωνικών Δικτύων ή ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, τις οποίες αναγράφουμε στις επί μέρους αναφορές μας.
Σημείωση: Για όσους δημιουργούς φωτογραφιών έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε το όνομά τους. Για όσους δεν έχουμε στοιχεία, αναγράφουμε την πηγή προέλευσης.

ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ – ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

ΑΜΦΙΓΑΛ Α.Ε.
Στην Κεχρινιά του Δήμου Αμφιλοχίας της ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας παράγονται από την ΑΜΦΙΓΑΛ τα ποιοτικά, τοπικά παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα “Αφιλοχίας Γη”, σε μια υπερσύγχρονη μονάδα επεξεργασίας γάλακτος και γαλακτοκομικών. Η φιλοσοφία της Εταιρείας στηρίζεται στις δυνατές και μακροχρόνιες σχέσεις με τους παραγωγούς της Αιτωλοακαρνανίας, στην ανάγκη για προσφορά τυροκομικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, στην καθιέρωση των πλέον υψηλών προτύπων παραγωγής, στο σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος και της παράδοσης, αλλά και στις ανάγκες και τις προτεραιότητες του καταναλωτή. Με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση, η σειρά «Αμφιλοχίας Γη» αντιπροσωπεύει μία νέα εποχή τυροκομίας, όπου η νέα γενιά εμπλουτίζει τις παραδοσιακές συνταγές με τις δικές της πολύτιμες ιδέες.
Για να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Εταιρείας ΑΜΦΙΓΑΛ κάντε κλικ στην εικόνα..

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Ευχαριστούμε τους Εθνικούς και Περιφερειακούς Χορηγούς μας, που υποστηρίζουν αυτή τη δράση μας για την προβολή του φυσικού, πολιτιστικού και ιστορικού κάλλους της Ελλάδας.. που έχει ως στόχο το συλλογικό όφελος

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΙΑΣ
«Ού πολιτείαν γενέσθαι την αρίστην άνευ συμμέτρου χορηγίας” Αριστοτέλης
Καμμία Πολιτεία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί άριστη, χωρίς την ανάλογη χορηγία)

Χωριά και Πόλεις της Ελλάδας