Το μπαντονεόν είναι η ψυχή της μουσικής του Τανγκό! Αυτό το ασθματικό όργανο που μοιάζει με αναστεναγμό είναι άηχο χάρη σε ένα μοχλό που κλείνει τον αεραγωγό. Σχεδιάστηκε το 1854 από τον Γερμανό Χάινριχ Μπάντ στο Κρέφελντ για τη θρησκευτική μουσική! Προοριζόταν για τις φτωχικές ενορίες των εκκλησιών της Γερμανίας, που δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν ένα εκκλησιαστικό όργανο.
ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, ΣΤΑ ΜΠΟΡΝΤΕΛΑ ΤΟΥ ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ!
Από τις φτωχές ενορίες των εκκλησιών της Γερμανίας το κρουστό αυτό όργανο, βρέθηκε στα Μπορντέλα του Μπουένος Αϊρες! Οι Γερμανοί μετανάστες το έφεραν μαζί τους στην Αργεντινή στις αρχές του 20ού αιώνα, όπου ενσωματώθηκε στη ντόπια μουσική.
Η φτώχεια και η αθλιότητα έμεινε πιστή στο μπαντονεόν, όταν αντί για τις εκκλησίες, βρέθηκε στα μπορντέλα του Μπουένος Αϊρες και εκεί με την κλαψιάρικη φωνή του, εκτόπισε γρήγορα το φλάουτο από τη μουσική του Τανγκό και του δάνεισε το μελαγχολικό, γεμάτο πόνο ύφος του.
Από αυτό το κρουστό παράγεται η μεγαλύτερη δύναμη απ’ότι από οποιοδήποτε άλλο όργανο του Τάνγκο!
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το μπαντονεόν είναι αερόφωνο πληκτροφόρο μουσικό όργανο, το οποίο ανήκει στις κονσερτίνες και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Αργεντινή. Έχει σημαντικό ρόλο στην Orquesta Tipica, την ορχήστρα που χρησιμοποιείται στο Τάνγκο. Το μπαντονεόν, το οποίο ονομάστηκε bandonion από τον εφευρέτη του, τον Γερμανό Χάϊνριχ Μπαντ, κατασκευάστηκε αρχικά ως όργανο για την εκκλησιαστική μουσική και την καθημερινή λαϊκή μουσική, σε αντίθεση με τη συγγενική του κονσερτίνα επίσης Γερμανικής προέλευσης, η οποία θεωρείτο παραδοσιακό όργανο. Το μπαντονεόν παίζεται κρατώντας το όργανο ανάμεσα στα δύο χέρια και τραβώντας ή σπρώχνοντάς το, πατώντας ταυτόχρονα ένα ή περισσότερα κουμπιά με τα δάχτυλα.
ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΝΟΝΕΟΝ
Σε αντίθεση με το ακορντεόν, το μπαντονεόν δεν έχει πλήκτρα όπως του πιάνου, αλλά κουμπιά και στις δύο πλευρές. Επίσης αντίθετα με το ακορντεόν, τα περισσότερα κουμπιά στο μπαντονεόν παράγουν διαφορετική νότα όταν αυτό ανοίγει από ό,τι όταν κλείνει. Αυτό σημαίνει ότι το κάθε πληκτρολόγιο είναι στην πραγματικότητα δύο: ένα για τις νότες που παράγονται όταν αυτό ανοίγει και ένα για τις νότες που παράγονται όταν αυτό κλείνει. Δεδομένου ότι το αριστερό και το δεξί πληκτρολόγιο διαφέρουν μεταξύ τους, ο οργανοπαίχτης πρέπει να εξοικειωθεί ουσιαστικά με τέσσερα πληκτρολόγια για να μάθει να παίζει. Υπάρχουν επίσης διαφορές μεταξύ του Αργεντίνικου και του Γερμανικού πληκτρολογίου. Επιπρόσθετα, σε κανένα από αυτά τα πληκτρολόγια η σειρά των κουμπιών δεν αντιστοιχεί με τη σειρά των φθόγγων στην κλίμακα. Μερικά διαδοχικά κουμπιά σχηματίζουν τριάδες συγχορδίας π.χ. τρία συνεχόμενα κουμπιά μπορούν να παράγουν τις νότες σολ, σι και ρε όταν το όργανο συμπιέζεται και τις νότες φα δίεση, λα και ντο, όταν ο παίχτης το τραβάει – ένα παράδειγμα από το Αργεντίνικο μπαντονεόν. Αυτό καθιστά πιο εύκολη την εκτέλεση απλής μουσικής με αρμονία I-V, αλλά είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να παίξει κομμάτια που περιλαμβάνουν περίπλοκες μελωδίες ή μουσικές φράσεις.
ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
Με ποιόν τρόπο θα μπορούσε καλύτερα σε αυτή τη μουσική να βρει την έκφρασή της η πανταχού παρούσα δυναμική ανάμεσα στους πόλους, αν όχι στο φύσημα και το σφίξιμο των καναλιών του, μέσα από τα οποία πολλές φορές μοιάζει να φυσάει η ίδια η ζωή; Ο χειρισμός των τάστων δείχνει αρχικά να είναι πολύ μπερδεμένος και δύσκολος, αφού οι νότες είναι διαρρυθμισμένες σε σχήμα κουμπιών, και μοιάζουν με πούλια του ντόμινο που δύο παίκτες έστησαν στην τύχη. Τα κουμπιά της μπάσας πλευράς, αριστερά, δεν είναι σαν τα ακόρντα του ακορντεόν, – και ακόμα πιο ασυνήθιστο είναι ότι τα κουμπιά παράγουν διαφορετικό τόνο όταν τα πατάει ο μουσικός και διαφορετικό όταν τα αφήνει! Ομως, όπως μας διαβεβαιώνουν οι μoυσικοί του μπαντονεόν, αυτό το χάος έχει το σκοπό του, αφού επιτρέπει να υπάρχει μια απεριόριστη ελευθερία σε μουσικές δυνατότητες! Αν το δούμε από αυτή την πλευρά, ταιριάζει απόλυτα με το Τάνγκο αφού αυτό είναι ένα από το χαρακτηριστικά του. Επιπλέον εξυπηρετεί τον γεμάτο δύναμη ρυθμό να παρακινήσει το σώμα να κινηθεί, όπως και οι μελωδικές διαδρομές της μουσικής.
Από αυτό το κρουστό παράγεται η μεγαλύτερη δύναμη απ’ότι σε οποιοδήποτε άλλο όργανο του Τάνγκο. Δεν είναι τυχαίο που το μπαντονεόν υπάρχει σε πολλά κείμενα του Τανγκό, όπως στο “Bantoneon Arrabaler” και το “Che Bandoneon”.
WORKSHOP IN MUSICALITY EN SERRES
Για πρώτη φορά στην Πόλη των Σερρών και τη Β. Ελλάδα γενικότερα, πραγματοποιήθηκε εργαστήρι μουσικότητας Αργεντίνικου Τανγκό με τους Luigi Coviello και Stine Helkjaer. Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2017, στον απόηχο της συναυλίας με Μιλόγκα που πραγματοποιήθηκε στις Σέρρες, δίδαξαν σε εργαστήρι μουσικότητας και ιστορίας του αυθεντικού Τανγκό της Αργεντινής.
Διοργανωτής: Ζείδωρος.
TΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ BANDONEON ΣΤΟ BUENOS AIRES
(La Casa del Bandoneón)
Το La Casa del Bandoneón στο Buenos Aires είναι είναι ένα εργαστήρι αποκατάστασης, διάθεσης ανταλλακτικών, αλλά επίσης και ένα σχολείο απόκτησης γνώσεων και επιπλέον ένα μουσείο Πολιτιστικής κληρονομιάς!
Στο σπίτι του Bandoneon το κάθε όργανο κατασκευάζεται από τον Luthier Oscar Fischer, με το Αργεντίνικο σύστημα 71 πλήκτρων.
Η ORQUESTA του ANÍBAL TROILO ερμηνεύει το “QUEJAS DEL BANDONEÓN” (Τα παράπονα του Μπαντονεόν).
Ενα μουσικό αριστούργημα που έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1944 για να λάβει την απόλυτη διάκριση που θα το κατέτασσε μεταξύ των γνήσιων κλασικών. Ήταν τότε που το ηχογράφησε η Orquesta του Aníbal Troilo, σε μια έκδοση που άντεξε σίγουρα στο καταστροφικό πέρασμα του χρόνου!
Αυτό το υπέροχο μουσικό κομμάτι μας μεταφέρει στην καρδιά του Μπουένος Αϊρες, τη χρυσή εποχή του Αργεντίνικου Τάνγκο!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
